Add parallel Print Page Options

Lời khôn ngoan của Sô-lô-môn

10 Đây là những châm ngôn của Sô-lô-môn:

Con trai khôn ngoan làm cha mình vui,
    nhưng con trai ngu dại gây buồn khổ cho mẹ nó.
Của bất nghĩa không có giá trị gì,
    những ai công chính sẽ cứu mình khỏi chết.
Chúa không bao giờ để người lành bị đói khổ,
    nhưng Ngài cản không cho kẻ ác đạt được ý muốn.
Ai lười biếng sẽ nghèo khổ,
    nhưng ai chịu khó sẽ được giàu có.
Ai thu chứa hoa quả đúng mùa là khôn ngoan,
    nhưng kẻ ngủ suốt mùa gặt là điều sỉ nhục.
Người nhân lành sẽ được nhiều ân phúc,
    nhưng miệng kẻ ác che dấu điều hung bạo.
Người nhân đức để lại những nguồn phước hạnh,
    nhưng tên tuổi kẻ ác sẽ bị tiêu diệt [a].
Người khôn làm theo điều chỉ bảo,
    nhưng kẻ nói nhiều sẽ bị tổn hại.
Ai thanh liêm sẽ sống bình an,
    nhưng kẻ bất lương sẽ bị bại lộ.
10 Kẻ dùng mắt mình làm dấu sẽ gặp lôi thôi,
    và ai nói nhiều sẽ gặp tổn hại [b].
11 Lời nói của người tốt giống như suối nước tươi mát [c],
    nhưng miệng kẻ ác sẽ bị thiệt hại.
12 Sự ghen ghét gây ra điều lôi thôi,
    còn tình yêu thương tha thứ mọi lỗi lầm.
13 Sự khôn ngoan ở trên lưỡi người thông minh,
    nhưng roi đập xuống lưng kẻ ngu dại [d].
14 Người khôn ngoan thận trọng khi nói ra điều mình biết,
    còn miệng kẻ ngu dại mang tai hoạ cho mình.
15 Kẻ giàu được bảo vệ nhờ tiền nhiều,
    nhưng kẻ nghèo bị tổn hại vì thiếu tiền.
16 Phần thưởng của người công chính là sự sống,
    còn lợi tức của kẻ ác là sự trừng phạt.
17 Ai chịu sửa dạy là đi theo đường sự sống,
    còn kẻ xem thường sự sửa trị sẽ dẫn kẻ khác lầm lạc.
18 Người che giấu điều ganh ghét là kẻ dối trá.
    Kẻ loan tin đồn là dại [e].
19 Nói nhiều chỉ đưa đến lỗi lầm;
    còn ai canh chừng miệng lưỡi mình là khôn.
20 Lời nói của người nhân đức như bạc nguyên chất,
    nhưng tư tưởng của kẻ ác chẳng có giá trị gì.
21 Lời nói của người nhân đức giúp đỡ kẻ khác,
    nhưng kẻ dại dột sẽ chết vì thiếu hiểu biết.
22 Phước lành của Chúa ban của cải,
    còn vất vả cũng chẳng thêm được gì. [f]
23 Kẻ dại thích làm bậy,
    còn người hiểu biết thích làm việc khôn.
24 Kẻ ác sẽ lãnh điều chúng nó sợ,
    còn người nhân đức sẽ nhận được điều mình ao ước.
25 Trận bão sẽ thổi bay kẻ ác đi,
    nhưng người nhân đức sẽ đứng vững vàng.
26 Kẻ biếng nhác làm hại người chủ sai mình đi,
    như giấm buốt răng hay khói cay mắt.
27 Ai kính sợ Chúa sẽ sống lâu,
    nhưng đời của kẻ ác sẽ bị cắt ngắn.
28 Niềm hi vọng của người lành mang lại vui mừng [g],
    còn hi vọng kẻ ác sẽ tiêu tan.
29 Chúa gìn giữ người liêm chính,
    nhưng Ngài diệt kẻ ác.
30 Người liêm chính sẽ không bao giờ bị lay chuyển,
    còn kẻ ác sẽ bị đuổi ra [h] khỏi xứ.
31 Người nhân đức nói ra những lời khôn ngoan,
    nhưng lưỡi của kẻ nói dối sẽ bị cắt đi.
32 Người nhân đức biết điều mình phải nói,
    nhưng kẻ ác chỉ chuyên nói dối.

Footnotes

  1. Châm Ngôn 10:7 bị tiêu diệt Hay “bị người ta quên lãng mau chóng.”
  2. Châm Ngôn 10:10 Kẻ dùng mắt … tổn hại Đây là theo bản Hê-bơ-rơ. Bản cổ Hi-lạp ghi “Nếu con nói thẳng thắn, sẽ có hoà bình.”
  3. Châm Ngôn 10:11 suối nước tươi mát Hay “nguồn sống.”
  4. Châm Ngôn 10:13 Sự khôn ngoan … ngu dại Đây là theo nguyên văn Hê-bơ-rơ. Một hình thức chơi chữ. Trong tiếng Hê-bơ-rơ từ ngữ “môi” nghe như “cái roi.”
  5. Châm Ngôn 10:18 Người che giấu … là dại Hay “Đôi khi nói điều không hay là dại, nhưng cách tốt nhất để che dấu sự chống đối của con là nói dối mà thôi.”
  6. Châm Ngôn 10:22 cũng chẳng thêm được gì Hay “Ngài không kèm theo sự đau buồn gì.”
  7. Châm Ngôn 10:28 Niềm hi vọng … vui mừng Hay “Người lành trông mong điều vui mừng.”
  8. Châm Ngôn 10:30 đuổi ra Hay “bị tiêu diệt.”

Những Lời Nói Khôn Ngoan của Sa-lô-môn

10 Các câu châm ngôn của Sa-lô-môn:

Con khôn ngoan làm cha vui vẻ;
Con ngu dại khiến mẹ buồn lo.
Của cải phi nghĩa chẳng ích lợi gì,
Nhưng đức công chính cứu ta khỏi chết.
Chúa không để người ngay lành bị đói,
Nhưng Ngài làm cho khát vọng của kẻ gian ác không thành.
Tay biếng nhác sẽ trở nên nghèo khó;
Tay siêng năng sẽ có giàu sang.
Ðứa con biết thâu trữ trong mùa hè là đứa con khôn ngoan;
Ðứa con mê ngủ trong mùa gặt là đứa con mang về xấu hổ.
Ðầu người ngay lành nhận được nhiều ân phước,
Còn miệng kẻ ác gian tiềm ẩn những bạo tàn.
Tưởng nhớ đến người ngay lành là một điều phước hạnh,
Còn tên tuổi kẻ ác gian bị rục rữa lãng quên.
Người có lòng khôn ngoan đón nhận những lời răn bảo,
Nhưng kẻ dại dột lắm lời sẽ lảo đảo ngã nhào.
Người nào bước đi trong sự liêm khiết sẽ an tâm vững tiến,
Nhưng ai theo lối gian tà sớm muộn gì bản chất sẽ lộ ra.
10 Ai nháy mắt ra dấu để làm bậy sẽ gây nên phiền não;
Còn kẻ dại mà lắm lời sớm muộn gì cũng thất bại mà thôi.
11 Miệng người ngay lành là nguồn sự sống,
Còn miệng kẻ gian ác tuôn ra bao hung hiểm ẩn tàng.
12 Sự ghen ghét gây ra cãi vã,
Nhưng tình yêu thương khỏa lấp mọi phiền lòng.
13 Lời khôn ngoan thoát ra từ môi người hiểu biết,
Nhưng roi đòn dành đặc biệt cho lưng kẻ chẳng nghĩ suy.
14 Người khôn ngoan luôn trau dồi thêm tri thức,
Còn kẻ dại dột lắm lời tức sắp rước họa vào thân.
15 Tài sản của người giàu có là thành trì kiên cố của họ,
Còn cảnh khốn khó của kẻ nghèo rõ là cảnh lầm than.
16 Công lao khó nhọc của người ngay lành dẫn đến sự sống;
Tiền lương của kẻ gian ác là phương tiện để nó phạm tội thêm.
17 Người vâng giữ lời giáo huấn là người đi theo đường sự sống,
Nhưng kẻ khước từ lời quở trách ắt phải bị lạc đường.
18 Kẻ có lòng ghen ghét che dấu lòng mình bằng môi dối trá;
Kẻ đồn đãi lời vu oan quả là kẻ dại khờ.
19 Kẻ nói nhiều không thiếu điều vấp phạm,
Còn người khôn ngoan thận trọng trong môi miệng của mình.
20 Lưỡi người ngay lành giống như bạc thượng hảo hạng,
Còn lòng kẻ gian ác thật chẳng đáng vài xu.
21 Môi người ngay lành nuôi được nhiều người sống,
Còn kẻ dại khờ chịu chết vì thiếu nghĩ suy.

22 Phước hạnh của Chúa làm ta nên giàu có;
Ngài chẳng thêm nỗi phiền muộn gì vào.

23 Kẻ điên dại coi việc làm ác giống như trò tiêu khiển,
Còn người thông sáng được vui khi xử sự cách khôn ngoan.
24 Kẻ gian ác sợ điều nào sẽ bị trao cho điều ấy;
Người ngay lành ước điều chi thì điều ấy được ban cho.
25 Khi giông tố qua rồi kẻ ác không còn nữa,
Nhưng người ngay lành lại được vững lập đời đời.
26 Như giấm làm ghê răng và như khói làm cay mắt thể nào,
Kẻ biếng nhác cũng như vậy đối với người sai bảo nó.

27 Kính sợ Chúa làm tăng thêm tuổi thọ,
Nhưng tuổi kẻ gian tà quả có giảm bớt đi.
28 Người ngay lành hy vọng và cuối cùng được vui thỏa,
Còn kẻ gian ác trông mong nhưng rốt cục chẳng có gì.
29 Ðường lối Chúa là thành trì cho người chân chính,
Nhưng đó cũng là chỗ diệt vong cho kẻ ác gian.
30 Người ngay lành sẽ không bao giờ bị dứt bỏ,
Nhưng kẻ gian ác sẽ không có đất dung thân.
31 Miệng người ngay lành nói ra lẽ khôn ngoan,
Còn lưỡi kẻ ngang bướng sớm muộn gì cũng bị cắt đứt.
32 Môi người ngay lành nói những điều đáng nói,
Còn miệng kẻ ác gian nói toàn chuyện ngang ngược gian tà.