Add parallel Print Page Options

Mở đầu: Mục Ðích và Chủ Ðề

Châm ngôn của Sa-lô-môn,
Con của Ða-vít, vua I-sơ-ra-ên,
Ðể giúp người ta biết lẽ khôn ngoan và lời giáo huấn,
Cùng hiểu được những lời lẽ uyên thâm,
Ðể họ lãnh hội những lời chỉ dạy hầu biết cư xử khôn ngoan,
Sống công chính, thực thi công lý, và thể hiện sự công bình,
Ðể ban khôn ngoan cho người ngây thơ khờ khạo,
Ban kiến thức và sáng suốt cho người trẻ tuổi,
Ðể người khôn ngoan lắng nghe và gia thêm tri thức,
Còn người thông sáng được lời hướng dẫn khôn ngoan,
Ðể người ta hiểu thấu những câu châm ngôn và ẩn dụ,
Cùng những lời và câu đố của người khôn ngoan.

Kính sợ Chúa là khởi đầu của tri thức,
Chỉ kẻ dại mới khinh bỉ sự khôn ngoan và lời giáo huấn.

Hãy Nghe Lời Khuyên Dạy của Cha Mẹ

Con ơi, hãy lắng nghe lời khuyên dạy của cha con;
Chớ lìa bỏ những lời răn bảo của mẹ con.
Chúng sẽ như vòng hoa tươi đẹp trên đầu con,
Như dây chuyền đẹp đẽ nơi cổ con.

Hãy Tránh Xa Kẻ Xấu

10 Con ơi, nếu những kẻ xấu xa tội lỗi dụ dỗ con,
Con chớ nghe theo chúng.
11 Nếu chúng nói, “Hãy theo chúng tôi,
Chúng ta sẽ nằm đây rình làm đổ máu người ta;
Chúng ta sẽ phục kích và giết hại những người vô tội;
12 Chúng ta sẽ nuốt sống họ giống âm phủ nuốt người;
Nuốt nguyên vẹn như huyệt mả nuốt lấy người chết.
13 Chúng ta sẽ chiếm đoạt những vật có giá trị;
Nhà chúng ta sẽ chứa đầy những của cướp đem về.
14 Hãy nhập bọn với chúng tôi,
Rồi tất cả chúng ta sẽ xài chung một túi tiền.”

15 Con ơi, đừng đi theo đường với chúng,
Ðừng đặt chân con vào những lối chúng đi;
16 Vì chân chúng chạy vào tội lỗi,
Chúng nhanh chân làm đổ máu người ta.
17 Giăng lưới bắt chim đang khi chim nhìn thấy quả là phí công vô ích.
18 Thế nhưng bọn đó mai phục để làm đổ máu chính mình;
Chúng phục kích để giết hại chính mạng sống của chúng.
19 Sự cuối cùng của kẻ tham lợi bất chính là như thế;
Thứ lợi ấy sẽ giết hại chính những người chiếm được nó.

Sự Khôn Ngoan Mời Gọi

20 Sự khôn ngoan hô vang ngoài đường phố;
Nàng cất tiếng lên giữa các quảng trường.
21 Nàng kêu to nơi đầu đường náo nhiệt;
Nơi cổng thành nàng trỗi tiếng kêu vang:
22 “Hỡi những kẻ khờ dại!
Các ngươi cứ yêu mến sự khờ khạo cho đến bao giờ?
Sao những kẻ ưa nhạo báng cứ đam mê nhạo báng,
Và những kẻ điên rồ cứ mãi ghét khôn ngoan?
23 Nếu các ngươi trở lại khi nghe Ta quở trách,
Này, Thần Ta sẽ tuôn đổ trên các ngươi;
Ta sẽ làm cho các ngươi hiểu biết lời Ta.
24 Nhưng vì Ta mời gọi mà các ngươi từ chối;
Ta dang tay đón mời nhưng các ngươi vẫn lãnh đạm làm ngơ.
25 Vì các ngươi không màng đến lời Ta khuyên bảo,
Không muốn nghe những lời khuyến cáo của Ta,
26 Nên Ta sẽ cười khi các ngươi lâm nạn;
Ta sẽ làm ngơ khi cơn khủng hoảng giáng xuống các ngươi,
27 Khi nỗi kinh hoàng của các ngươi ập đến như bão tố,
Khi tai ương của các ngươi dồn dập tợ cuồng phong,
Khi khổ đau và hoạn nạn ập đến trên các ngươi tới tấp.
28 Bấy giờ họ sẽ kêu cầu Ta, nhưng Ta chẳng đáp lời;
Họ sẽ chăm chỉ tìm Ta, nhưng họ chẳng tìm được Ta;
29 Bởi vì họ đã ghét tri thức,
Và chẳng chọn sự kính sợ Chúa.
30 Bởi vì họ chẳng chấp nhận lời Ta khuyên bảo;
Họ chê bai mọi lời khuyến cáo của Ta,
31 Vì thế họ phải chuốc lấy hậu quả của đường lối mình;
Họ sẽ được no nê bằng hậu quả của các mưu đồ mình.
32 Vì sự ương ngạnh của những kẻ dại sẽ giết hại chúng,
Sự tự mãn của những kẻ ngốc sẽ tiêu diệt chúng.
33 Nhưng ai nghe lời Ta sẽ được sống bình an vô sự,
Người ấy sẽ sống an lành, chẳng sợ tai họa hiểm nguy.”

Phần Mở Đầu

Châm Ngôn của Sa-lô-môn, Con Trai Đa-vít, Vua của Y-sơ-ra-ên;
Để biết sự khôn ngoan và lời giáo huấn;
    Để hiểu những lời sáng suốt;
Để nhận lấy lời giáo huấn cho đời sống khôn ngoan,
    Công chính, công bình và bình đẳng;
Để ban cho người dại dột sự khôn ngoan;
    Cho người trẻ tuổi sự hiểu biết và suy xét.
Nguyện người khôn ngoan sẽ nghe và tăng thêm sự học vấn;
    Người sáng suốt sẽ nhận được sự hướng dẫn;
Để hiểu châm ngôn và ngụ ngôn;
    Những lời của người khôn ngoan và câu đố của họ.
Kính sợ CHÚA là khởi đầu[a] sự hiểu biết;
    Kẻ ngu dại khinh bỉ sự khôn ngoan và lời giáo huấn.
Hỡi con ta, hãy nghe lời giáo huấn của cha con
    Và chớ bỏ lời dạy dỗ của mẹ con.
Vì ấy là vòng hoa xinh đẹp trên đầu con,
    Dây chuyền trang sức trên cổ con.
10 Hỡi con ta, nếu kẻ tội lỗi quyến rũ con,
    Chớ theo.
11 Nếu chúng nói: “Hãy đến cùng chúng ta,
    Hãy mai phục để làm đổ máu;
    Hãy rình rập để hại người vô tội cách vô cớ.
12 Như Âm Phủ, chúng ta hãy nuốt sống chúng nó,
    Nuốt nguyên vẹn như những kẻ xuống huyệt sâu.
13 Chúng ta sẽ lấy hết đồ quý giá,
    Và nhà chúng ta sẽ đầy của cướp.
14 Hãy rút thăm chia phần với chúng ta;
    Chúng ta sẽ có một bao tiền chung.”
15 Hỡi con ta, đừng đi theo con đường của họ;
    Chân con hãy tránh các lối chúng nó.
16 Vì chân chúng nó chạy theo điều ác;
    Chúng nó vội vàng làm đổ máu.
17 Vì giăng lưới trước mắt cả bầy chim
    Là điều vô ích thay;
18 Nhưng chúng nó mai phục để làm đổ máu chính mình;
    Rình để hại chính mạng sống[b] mình.
19 Đó là con đường của tất cả những kẻ tham lợi phi nghĩa;
    Sự cướp bóc sẽ tước đoạt mạng sống[c] của kẻ có nó.

Lời Kêu Gọi Của Sự Khôn Ngoan

20 Sự khôn ngoan kêu lớn trên đường phố;
    Lên tiếng giữa quảng trường;
21 Sự khôn ngoan kêu gọi nơi phố chợ nhộn nhịp;
    Diễn thuyết tại cổng dẫn vào thành phố.
22 Hỡi những kẻ dại dột, các ngươi yêu mến sự dại dột cho đến bao giờ?
    Những kẻ nhạo báng vui thích trong việc nhạo báng
    Và những kẻ ngu dại ghét sự hiểu biết cho đến khi nào?
23 Hãy trở lại khi ta quở trách;
    Này ta sẽ đổ thần ta[d] trên các ngươi;
    Sẽ cho các ngươi biết những lời ta.
24 Vì ta đã kêu gọi nhưng các ngươi từ chối;
    Ta đã đưa tay ra nhưng không ai chú ý;
25 Vì các ngươi đã bỏ mọi lời khuyên của ta;
    Không nhận sự quở trách của ta;
26 Nên ta sẽ chê cười khi các ngươi bị tai họa;
    Ta sẽ chế nhạo khi sự kinh hoàng ập đến.
27 Sự kinh hoàng sẽ kéo đến như bão
    Và tai họa như gió lốc;
    Đau đớn và thống khổ ập đến trên các ngươi.
28 Bấy giờ chúng nó sẽ cầu khẩn ta nhưng ta không đáp lời;
    Chúng nó sẽ cố gắng tìm kiếm ta nhưng không tìm được.
29 Vì chúng nó ghét sự hiểu biết;
    Không chọn sự kính sợ CHÚA;
30 Không theo lời ta khuyên;
    Khinh bỉ mọi điều quở trách của ta;
31 Cho nên chúng sẽ phải ăn nuốt hậu quả của đường lối chúng;
    Và no nê với những mưu chước mình.
32 Vì sự lầm lạc giết kẻ ngây ngô;
    Còn sự vô tâm của kẻ ngu dại hủy diệt chính chúng nó.
33 Nhưng ai nghe ta sẽ sống an toàn
    Và an tâm không sợ tai họa.

Footnotes

  1. 1:7 Ctd: điều tối quan trọng
  2. 1:18 Nt: linh hồn
  3. 1:19 Nt: linh hồn
  4. 1:23 Ctd: lòng; tư tưởng