Công Vụ 13
New Vietnamese Bible
Đoàn Truyền Giáo Ra Đi Từ An-ti-ốt
13 Tại Hội Thánh An-ti-ốt có các tiên tri và giáo sư: Ba-na-ba, Si-môn biệt danh là Ni-giê, Lu-xi-út, người Ly-bi, Ma-na-ên, em nuôi của vua Hê-rốt và Sau-lơ. 2 Họ đang thờ phượng Chúa và kiêng ăn, Đức Thánh Linh bảo: “Các con hãy dành riêng Ba-na-ba và Sau-lơ cho Ta để họ làm công tác Ta đã kêu gọi họ.” 3 Sau khi kiêng ăn và cầu nguyện, họ đặt tay trên hai người và phái đi.
4 Được Đức Thánh Linh sai đi, hai ông xuống Sê-lơ-xi, đáp tàu qua đảo Síp. 5 Đến Sa-la-môn, họ công bố Đạo Đức Chúa Trời tại các hội đường Do Thái, có Giăng phụ tá.
6 Đi qua suốt cả hải đảo đến Ba Phô, họ gặp một thầy phù thủy là tiên tri giả người Do Thái tên Ba-Giê-su, 7 đang ở với tổng trấn Sê-giút Phao-lút, một người khôn ngoan. Tổng trấn cho mời Ba-na-ba và Sau-lơ để tìm hiểu Đạo Chúa. 8 Nhưng tên phù thủy (cũng gọi là Ê-ly-ma) chống đối họ và cố gắng đánh lạc hướng để tổng trấn đừng tin Chúa. 9 Nhưng Sau-lơ, cũng gọi là Phao-lô được đầy Thánh Linh, nhìn thẳng người phù thủy 10 mà bảo: “Anh là người đầy gian dối, lừa gạt, là con của quỷ vương, kẻ thù địch của mọi sự công chính! Anh không chấm dứt việc xuyên tạc đường lối ngay thẳng của Chúa sao? 11 Này, bây giờ tay Chúa đánh anh, nên anh sẽ bị mù, không thấy ánh sáng mặt trời một thời gian.” Lập tức mù lòa và bóng tối bao trùm Ê-ly-ma, anh ta phải đưa tay sờ soạng, nhờ người nắm tay dắt mình đi. 12 Thấy thế, tổng trấn liền tin Chúa và vô cùng kinh ngạc về giáo huấn của Chúa.
13 Từ Ba Phô, Phao-lô và các bạn đồng hành đáp thuyền đi Bẹt-ga, thuộc Bam-phi-li. Đến đây, Giăng bỏ họ quay về Giê-ru-sa-lem. 14 Từ Bẹt-ga, họ đi đến tận An-ti-ốt, xứ Bi-si-đi. Nhằm ngày Sa-bát, họ vào ngồi trong hội đường của người Do Thái. 15 Sau khi đọc Kinh Luật và Kinh Tiên Tri, các nhân viên quản trị hội đường cho mời họ và nói: “Thưa các anh em, nếu ai có lời khích lệ hội chúng thì xin cứ phát biểu!”
16 Phao-lô đứng dậy, đưa tay ra hiệu và nói: “Thưa người Y-sơ-ra-ên và các người kính sợ Đức Chúa Trời, xin nghe tôi trình bày. 17 Đức Chúa Trời của người Y-sơ-ra-ên đã chọn tổ phụ chúng ta và cho họ thịnh đạt trong thời gian ngụ tại đất Ai-cập. Ngài dùng tay quyền năng cao cả dìu dắt họ ra khỏi nước này. 18 Ngài chịu đựng họ trong đồng hoang suốt bốn mươi năm. 19 Ngài tiêu diệt bảy dân tộc trong đất Ca-na-an và cho họ thừa hưởng đất nước ấy. Thời kỳ này độ bốn trăm năm mươi năm. 20 Sau đó, Ngài ban cho họ các thẩm phán cho đến đời tiên tri Sa-mu-ên. 21 Lúc ấy họ đòi xin một vị vua. Đức Chúa Trời cho Sau-lơ, con trai của Kích, thuộc bộ tộc Bên-gia-min, lên ngôi vua và trị vì bốn mươi năm. 22 Rồi Ngài loại Sau-lơ và đặt Đa-vít lên ngôi, là người được Ngài chứng nhận:
‘Ta đã tìm thấy Đa-vít, con Gie-sê,[a] người mà Ta hài lòng,[b]
Người sẽ thực hiện tất cả ý định của Ta.’ [c]
23 Do dòng dõi của Đa-vít, Đức Chúa Trời ban cho Y-sơ-ra-ên Đấng Cứu Thế là Đức Giê-su theo lời hứa của Ngài. 24 Trước khi Đức Giê-su xuất hiện, Giăng đã tuyên bố cho toàn dân Y-sơ-ra-ên phép báp-tem ăn năn tội. 25 Khi gần hoàn thành nhiệm vụ, Giăng tuyên bố: ‘Các ngươi nghĩ ta là ai? Ta không phải là Đấng đó, nhưng kìa, Ngài đến sau ta, ta không xứng đáng cởi dép cho Ngài.’
26 Thưa các anh em là dòng dõi Áp-ra-ham và những người kính sợ Đức Chúa Trời, Đạo cứu rỗi này đã được ban bố cho chúng ta. 27 Vì dân cư Giê-ru-sa-lem và các nhà lãnh đạo của họ không nhận biết Đức Giê-su nhưng khi lên án Ngài, họ lại làm ứng nghiệm lời các tiên tri của Chúa vẫn được đọc mỗi ngày Sa-bát. 28 Dù không tìm thấy lý do nào để kết án tử hình, họ vẫn yêu cầu Phi-lát xử tử Ngài. 29 Khi họ đã làm trọn tất cả những lời đã chép về Ngài, họ hạ xác Ngài xuống khỏi thập tự giá và an táng trong một ngôi mộ. 30 Nhưng Đức Chúa Trời đã khiến Ngài sống lại từ kẻ chết, 31 và những người đã theo Ngài từ miền Ga-li-lê lên Giê-ru-sa-lem được thấy Ngài trong nhiều ngày. Hiện nay, họ đều làm chứng về Ngài trước dân chúng.
32 Chúng tôi báo tin mừng cho quý vị: Điều Đức Chúa Trời đã hứa với tổ phụ chúng ta, 33 Ngài đã thực hiện cho chúng ta là dòng dõi họ, bằng cách khiến Đức Giê-su sống lại như Thánh Thi thứ nhì đã chép:
‘Ngươi là con Ta,
Ngày nay Ta đã sinh ngươi.’[d]
34 Sự kiện Đức Chúa Trời khiến Ngài sống lại từ kẻ chết, không bị rữa nát bao giờ, đã được phán:
‘Ta sẽ cho các con phước hạnh thánh và chắc chắn mà Ta đã hứa với Đa-vít.’[e]
35 Do đó, trong một chương khác, Kinh Thánh lại nói:
‘Chúa sẽ không cho Đấng Thánh của Ngài bị rữa nát.’[f]
36 Nhưng sau khi phục vụ Đức Chúa Trời theo ý Ngài trong thời đại mình, vua Đa-vít đã chết, được chôn cất bên cạnh tổ tiên, và phải bị rữa nát. 37 Còn Đấng được Đức Chúa Trời làm cho sống lại thì không bao giờ bị rữa nát. 38 Vậy, thưa anh em, xin nhận thức rằng chính nhờ Đức Giê-su mà ơn tha tội được công bố cho các anh em. 39 Tất cả những ai tin Ngài đều được tuyên xưng công chính về mọi điều mà Kinh Luật Môi-se không thể nào tuyên xưng công chính được. 40 Vậy hãy coi chừng để khỏi bị mắc phải điều các tiên tri Chúa đã cảnh cáo:
41 ‘Hỡi những kẻ khinh miệt, xem đây!
Hãy kinh ngạc và chết đi!
Vì trong thời các ngươi, Ta sẽ làm một việc,
Dù nghe ai nói
Các ngươi cũng không tin!’ ”[g]
42 Khi ra về, dân chúng yêu cầu hai ông ngày Sa-bát sau, cũng giảng luận thêm cho họ nghe các điều ấy nữa. 43 Cuộc họp đã tan, nhiều người Do Thái và người ngoại quốc theo Do Thái giáo đi theo Phao-lô và Ba-na-ba. Hai ông chuyện trò với họ và khích lệ họ cứ tiếp tục sống theo ân sủng của Đức Chúa Trời.
44 Ngày Sa-bát sau, hầu hết dân trong thành đều họp lại để nghe Đạo Chúa. 45 Thấy đoàn dân đông đảo, những người Do Thái đầy lòng ganh tị, chống đối những điều Phao-lô giảng dạy và nhục mạ ông.
46 Nhưng Phao-lô và Ba-na-ba mạnh dạn tuyên bố: “Cần phải truyền Đạo Đức Chúa Trời cho các người trước nhất, vì các người chối bỏ Đạo Chúa và tự xét mình không xứng đáng được sự sống vĩnh phúc nên bây giờ chúng tôi quay sang các dân tộc ngoại quốc. 47 Vì Chúa đã truyền bảo tôi:
‘Ta đã lập con lên làm ánh sáng cho các dân tộc,
Để con đem sự cứu rỗi đến tận cùng quả đất.’ ”[h]
48 Nghe lời này, người ngoại quốc hân hoan và tôn vinh Đạo Chúa; những người đã được định để hưởng sự sống vĩnh phúc đều tin nhận Chúa.
49 Đạo Chúa được truyền bá khắp cả miền ấy. 50 Nhưng người Do Thái sách động một số phụ nữ quý phái theo Do Thái giáo và các cấp lãnh đạo của thành phố, xúi giục họ bắt bớ Phao-lô và Ba-na-ba, và trục xuất hai ông ra khỏi lãnh thổ. 51 Để phản ứng lại, hai ông phủi bụi dính chân mình và qua thành Y-cô-ni. 52 Còn các môn đệ Chúa được đầy dẫy Thánh Linh và vui mừng.
Công Vụ Các Sứ đồ 13
Bản Dịch 2011
Ba-na-ba và Sau-lơ Ðược Sai Ði Truyền Giáo
13 Lúc ấy hội thánh tại An-ti-ốt có các tiên tri và các giáo sư: Ba-na-ba, Si-mê-ôn cũng được gọi là Người Da Ðen,[a] Lu-si-út người Sy-ren, Ma-na-ên bạn lúc thiếu thời của Vua Chư Hầu Hê-rốt,[b] và Sau-lơ. 2 Ðang khi họ thờ phượng Chúa và kiêng ăn, Ðức Thánh Linh phán, “Hãy biệt riêng cho Ta Ba-na-ba và Sau-lơ để họ làm công việc Ta kêu gọi họ.”
3 Sau khi đã kiêng ăn và cầu nguyện, họ đặt tay trên hai người, rồi tiễn hai người ra đi.
Ba-na-ba và Sau-lơ tại Ðảo Chíp-rơ
Ê-ly-ma Bị Phạt Mù Mắt
4 Vậy, do được Ðức Thánh Linh sai phái, Ba-na-ba và Sau-lơ đi xuống Sê-lơ-xi-a, từ đó họ xuống tàu đến Ðảo Chíp-rơ. 5 Khi đến Sa-la-min họ giảng Ðạo[c] Ðức Chúa Trời trong các hội đường của người Do-thái; họ cũng có Giăng đi theo làm phụ tá cho họ. 6 Họ đi giảng khắp đảo và đến tận Pa-phô; tại đó họ gặp một thầy pháp kia tên là Ba-giê-xu, một tiên tri giả người Do-thái; 7 ông ấy đang ở với Quan Trấn Thủ Sẹc-giu Pau-lu, một người thông minh.
Quan ấy đã cho mời Ba-na-ba và Sau-lơ đến để giảng cho ông nghe Ðạo[d] Ðức Chúa Trời. 8 Nhưng thầy pháp Ê-ly-ma (đây là tên của ông trong tiếng Hy-lạp) ra sức chống đối họ và cố tình ngăn trở quan trấn thủ tin Chúa.
9 Bấy giờ Sau-lơ, cũng có tên là Phao-lô, được đầy dẫy Ðức Thánh Linh, nhìn thẳng vào mặt ông ta 10 và nói, “Ông là người đầy mọi thứ gian xảo và mọi thứ dối trá; ông là con của Ác Quỷ và kẻ thù của mọi điều công chính. Ông có chấm dứt ngay việc làm cong các đường thẳng của Chúa không? 11 Này, tay Chúa chống lại ông. Ông sẽ bị mù và không thấy mặt trời một thời gian.” Ngay lập tức sự mù mịt và tối tăm giáng trên ông ấy, ông ấy quờ quạng và tìm người nắm tay để dắt đi.
12 Khi quan trấn thủ thấy sự việc đã xảy ra như thế, ông tin và lấy làm lạ về sự giảng dạy của Ðạo Chúa.
Phao-lô Giảng Ðạo tại An-ti-ốt Xứ Pi-si-đi-a
13 Phao-lô và các bạn đồng hành xuống tàu rời Pa-phô đến Pẹc-ga trong xứ Pam-phy-li-a; tại đó Giăng từ biệt hai ông để trở về Giê-ru-sa-lem. 14 Nhưng hai ông rời Pẹc-ga và tiếp tục đến An-ti-ốt trong vùng Pi-si-đi-a. Ðến ngày Sa-bát họ vào hội đường và ngồi xuống. 15 Sau khi tuyên đọc Luật Pháp và Các Tiên Tri, những người quản lý hội đường sai người đến nói với họ, “Thưa anh em, nếu anh em có điều gì muốn nói để khích lệ mọi người, xin phát biểu.”
16 Bấy giờ Phao-lô đứng dậy, lấy tay ra dấu cho mọi người chú ý, rồi nói, “Thưa đồng bào I-sơ-ra-ên và thưa quý vị, những người kính sợ Ðức Chúa Trời, xin nghe tôi trình bày: 17 Ðức Chúa Trời của dân I-sơ-ra-ên này đã chọn các tổ phụ chúng ta và làm dân tộc chúng ta lớn mạnh trong khi họ còn trú ngụ trong xứ Ai-cập, và với cánh tay quyền năng[e] Ngài dẫn đưa họ ra khỏi xứ đó.
18 Trong khoảng bốn mươi năm, Ngài chịu đựng họ trong đồng hoang. 19 Sau khi Ngài tiêu diệt bảy dân trong xứ Ca-na-an, Ngài ban xứ ấy cho họ làm sản nghiệp 20 khoảng bốn trăm năm mươi năm. Kế đó Ngài ban cho họ các thủ lãnh cho đến thời Tiên Tri Sa-mu-ên. 21 Bấy giờ họ đòi hỏi một vua, và Ðức Chúa Trời đã ban cho họ Sau-lơ con của Kích, một người thuộc chi tộc Bên-gia-min; vua ấy trị vì bốn mươi năm.
22 Sau đó Ngài bỏ vua ấy và lập Ða-vít làm vua của họ. Ða-vít là người Ngài đã làm chứng rằng,
‘Ta đã tìm được Ða-vít con trai Giê-se, một người đẹp lòng Ta, một người sẽ thực hiện mọi ý muốn Ta.’
23 Từ dòng dõi người ấy, Ðức Chúa Trời đã ban cho dân I-sơ-ra-ên một Ðấng Giải Cứu, đó là Ðức Chúa Jesus, như lời Ngài đã hứa.
24 Trước khi Ðấng ấy xuất hiện, Giăng đã giảng về sự ăn năn bày tỏ qua phép báp-têm cho toàn dân I-sơ-ra-ên. 25 Khi Giăng sắp hoàn tất chức vụ mình, ông nói, ‘Các người nghĩ tôi là ai? Tôi không phải là Ðấng ấy. Nhưng này, có một Ðấng đến sau tôi; tôi không xứng đáng mở dây giày cho Ngài.’
26 Thưa anh chị em là dòng dõi trong gia đình của Áp-ra-ham và thưa quý vị là những người kính sợ Ðức Chúa Trời, Ðạo[f] cứu rỗi này đã truyền cho chúng ta đó. 27 Vì đồng bào chúng ta ở Giê-ru-sa-lem và những người lãnh đạo của họ không nhận ra Ngài và không hiểu những lời các vị tiên tri đã nói mà chúng ta thường nghe đọc trong mỗi ngày Sa-bát, nên khi lên án Ngài họ đã làm ứng nghiệm mọi lời đã chép về Ngài. 28 Mặc dù họ không tìm thấy Ngài có tội gì đáng chết, họ vẫn đòi Phi-lát xử tử Ngài. 29 Khi họ đã làm ứng nghiệm mọi điều đã viết về Ngài, họ đem Ngài xuống khỏi cây gỗ và đặt Ngài trong một ngôi mộ. 30 Nhưng Ðức Chúa Trời đã làm cho Ngài sống lại từ cõi chết. 31 Rồi trong nhiều ngày Ngài đã hiện ra cho những người đi theo Ngài từ Ga-li-lê lên Giê-ru-sa-lem xem thấy, và hiện nay những người ấy đang làm chứng về Ngài cho nhiều người.
32 Hôm nay chúng tôi công bố cho anh chị em Tin Mừng mà Ðức Chúa Trời đã hứa với các tổ phụ chúng ta. 33 Ngài đã làm ứng nghiệm lời hứa của Ngài cho con cháu họ, tức cho chúng ta, bằng cách làm cho Ðức Chúa Jesus sống lại. Ðiều đó cũng đã được chép trong Thánh Thi thứ hai rằng,
‘Con là con Ta,
Ngày nay Ta đã sinh Con.’
34 Còn về việc Ðức Chúa Trời đã làm cho Ngài sống lại từ cõi chết để không bao giờ trở về sự hư nát nữa, Ngài đã phán như thế này,
‘Ta sẽ ban cho các ngươi những lời hứa thánh và quả quyết với Ða-vít.’
35 Trong một Thánh Thi khác Ngài cũng đã nói,
‘Chúa sẽ không để cho Người Thánh của Ngài thấy sự hư nát.’
36 Vì Vua Ða-vít, sau khi phục vụ thánh ý Ðức Chúa Trời trong thế hệ mình, đã an giấc, đã được về với các tổ tiên của vua, và đã kinh nghiệm sự hư nát, 37 nhưng Ðấng mà Ðức Chúa Trời đã làm cho sống lại thì không hề kinh nghiệm sự hư nát.
38 Vậy thưa anh chị em, anh chị em hãy biết rằng nhờ Ðấng ấy mà ơn tha tội đã được rao truyền cho anh chị em, 39 và nhờ Ngài, ai tin nhận sẽ được xưng công chính đối với mọi điều mà nếu cứ giữ theo Luật Pháp của Môi-se thì không ai có thể được xưng công chính.
40 Vậy anh chị em hãy để ý những gì đã nói trong sách Các Tiên Tri, để những điều ấy không xảy đến với anh chị em,
41 ‘Xem kìa,
Hỡi những kẻ hay khinh chê nhạo báng!
Hãy kinh ngạc và chết mất đi,
Vì trong thời các ngươi, Ta sẽ làm một việc,
Một việc khó tin cho các ngươi,
Cho dù có người đến nói với các ngươi.’”
42 Khi Phao-lô và Ba-na-ba đi ra, họ nài xin hai ông hãy giảng những lời ấy vào ngày Sa-bát kế tiếp. 43 Sau khi buổi nhóm ở hội đường giải tán, nhiều người Do-thái và những người trong các dân ngoại theo Do-thái Giáo cách sùng tín đi theo Phao-lô và Ba-na-ba; hai ông giảng dạy thêm cho họ và khuyên họ cứ trung tín trong ân sủng của Ðức Chúa Trời.
44 Ngày Sa-bát kế tiếp, hầu như cả thành nhóm lại để nghe Ðạo[g] Chúa. 45 Nhưng khi người Do-thái thấy đám đông, họ đầy lòng ganh tị, nên bôi bác những điều Phao-lô rao giảng và mạ lỵ ông. 46 Vì thế Phao-lô và Ba-na-ba bạo dạn nói thẳng với họ, “Chúng tôi thấy cần phải rao truyền Ðạo[h] Ðức Chúa Trời cho anh chị em trước nhất; nhưng vì anh chị em khước từ và xét mình không xứng đáng để hưởng sự sống đời đời, nên này, chúng tôi quay qua các dân ngoại, 47 vì Chúa cũng đã truyền cho chúng tôi rằng,
‘Ta đã đặt ngươi làm ánh sáng cho các dân ngoại,
Ðể ngươi đem ơn cứu rỗi đến tận cùng trái đất.’”
48 Khi những người trong các dân ngoại nghe như vậy, họ vui mừng và tôn vinh Ðạo[i] Chúa. Hễ ai đã được định để hưởng sự sống đời đời đều tin theo.
49 Vậy Ðạo Chúa được tràn ra khắp xứ đó. 50 Tuy nhiên người Do-thái ở đó đã sách động quý bà trong giới thượng lưu theo Do-thái Giáo và những người lãnh đạo trong thành. Họ xúi giục những người ấy bắt bớ Phao-lô và Ba-na-ba và đuổi hai ông ra khỏi địa phận của họ. 51 Vì thế hai ông phủi bụi dính chân mình để phản đối họ, rồi lên đường đến I-cô-ni-um. 52 Còn các môn đồ thì đầy dẫy niềm vui và Ðức Thánh Linh.
Footnotes
- Công Vụ Các Sứ đồ 13:1 nt: Niger
- Công Vụ Các Sứ đồ 13:1 Herod Antipas
- Công Vụ Các Sứ đồ 13:5 nt: Lời (Lógos)
- Công Vụ Các Sứ đồ 13:7 nt: Lời (Lógos)
- Công Vụ Các Sứ đồ 13:17 nt: đưa lên
- Công Vụ Các Sứ đồ 13:26 nt: Lời (Lógos)
- Công Vụ Các Sứ đồ 13:44 nt: Lời (Lógos) Chúa; Bản Byzantine ghi, “Lời Ðức Chúa Trời.”
- Công Vụ Các Sứ đồ 13:46 nt: Lời (Lógos) Ðức Chúa Trời
- Công Vụ Các Sứ đồ 13:48 nt: Lời (Lógos) Chúa (tương tự trong 13:49)
New Vietnamese Bible. Used by permission of VBI (www.nvbible.org)
Copyright © 2011 by Bau Dang