Cornelius’s Vision

10 There was a man in Caesarea named Cornelius, a centurion of what was called the Italian Regiment.(A) He was a devout man and feared God along with his whole household. He did many charitable deeds for the Jewish people and always prayed to God.(B) About three in the afternoon[a] he distinctly saw in a vision an angel of God who came in and said to him, “Cornelius.”(C)

Staring at him in awe, he said, “What is it, Lord?”

The angel told him, “Your prayers and your acts of charity have ascended as a memorial offering before God.(D) Now send men to Joppa and call for Simon, who is also named Peter. He is lodging with Simon, a tanner, whose house is by the sea.”(E)

When the angel who spoke to him had gone, he called two of his household servants and a devout soldier, who was one of those who attended him. After explaining everything to them, he sent them to Joppa.

Peter’s Vision

The(F) next day, as they were traveling and nearing the city, Peter went up to pray on the roof(G) about noon.[b] 10 He became hungry and wanted to eat, but while they were preparing something, he fell into a trance. 11 He saw heaven opened(H) and an object that resembled a large sheet coming down, being lowered by its four corners to the earth. 12 In it were all the four-footed animals and reptiles of the earth, and the birds of the sky. 13 A voice said to him, “Get up, Peter; kill and eat.”

14 “No, Lord!” Peter said. “For I have never eaten anything impure and ritually unclean.”(I)

15 Again, a second time, the voice said to him, “What God has made clean, do not call impure.”(J) 16 This happened three times, and suddenly the object was taken up into heaven.

Peter Visits Cornelius

17 While Peter was deeply perplexed about what the vision he had seen might mean, right away the men who had been sent by Cornelius, having asked directions to Simon’s house, stood at the gate. 18 They called out, asking if Simon, who was also named Peter, was lodging there.

19 While Peter was thinking about the vision, the Spirit told him, “Three men are here looking for you.(K) 20 Get up, go downstairs, and go with them with no doubts at all, because I have sent them.”(L)

21 Then Peter went down to the men and said, “Here I am, the one you’re looking for. What is the reason you’re here?”

22 They said, “Cornelius, a centurion, an upright and God-fearing man, who has a good reputation with the whole Jewish nation, was divinely directed by a holy angel to call you to his house and to hear a message from you.”(M) 23 Peter then invited them in and gave them lodging.

The next day he got up and set out with them, and some of the brothers from Joppa went with him.(N) 24 The following day he entered Caesarea. Now Cornelius was expecting them and had called together his relatives and close friends. 25 When Peter entered, Cornelius met him, fell at his feet, and worshiped him.

26 But Peter lifted him up and said, “Stand up. I myself am also a man.”(O) 27 While talking with him, he went in and found a large gathering of people. 28 Peter said to them, “You know it’s forbidden for a Jewish man to associate with or visit a foreigner,(P) but God has shown me that I must not call any person impure or unclean.(Q) 29 That’s why I came without any objection when I was sent for. So may I ask why you sent for me?”

30 Cornelius replied, “Four days ago at this hour, at three in the afternoon,[c] I was[d] praying in my house. Just then a man in dazzling clothing stood before me(R) 31 and said, ‘Cornelius, your prayer has been heard, and your acts of charity have been remembered in God’s sight. 32 Therefore send someone to Joppa and invite Simon here, who is also named Peter. He is lodging in Simon the tanner’s house by the sea.’[e] 33 So I immediately sent for you, and it was good of you to come. So now we are all in the presence of God to hear everything you have been commanded by the Lord.”

Good News for Gentiles

34 Peter began to speak: “Now I truly understand that God doesn’t show favoritism,(S) 35 but in every nation the person who fears him and does what is right is acceptable to him. 36 He sent the message to the Israelites, proclaiming the good news of peace through Jesus Christ—he is Lord of all.(T) 37 You know the events that took place throughout all Judea, beginning from Galilee after the baptism that John preached: 38 how God anointed Jesus of Nazareth with the Holy Spirit and with power, and how he went about doing good and healing all who were under the tyranny of the devil, because God was with him.(U) 39 We ourselves are witnesses of everything he did in both the Judean country and in Jerusalem, and yet they killed him by hanging him on a tree.(V) 40 God raised up this man on the third day and caused him to be seen, 41 not by all the people, but by us whom God appointed as witnesses, who ate and drank with him after he rose from the dead.(W) 42 He commanded us to preach to the people and to testify that he is the one appointed by God to be the judge of the living and the dead.(X) 43 All the prophets testify(Y) about him that through his name(Z) everyone who believes in him receives forgiveness of sins.”(AA)

Gentile Conversion and Baptism

44 While Peter was still speaking these words, the Holy Spirit came down(AB) on all those who heard the message. 45 The circumcised believers who had come with Peter were amazed because the gift of the Holy Spirit had been poured out even on the Gentiles.(AC) 46 For they heard them speaking in tongues[f] and declaring the greatness of God.

Then Peter responded, 47 “Can anyone withhold water and prevent these people from being baptized, who have received the Holy Spirit just as we have?” (AD) 48 He commanded them to be baptized in the name of Jesus Christ.(AE) Then they asked him to stay for a few days.

Footnotes

  1. 10:3 Lit About the ninth hour
  2. 10:9 Lit about the sixth hour
  3. 10:30 Lit at the ninth hour
  4. 10:30 Other mss add fasting and
  5. 10:32 Other mss add When he arrives, he will speak to you.
  6. 10:46 Or other languages

10 A w Cezarei był pewien człowiek imieniem Korneliusz, setnik z oddziału zwanego Italskim;

Pobożny i bojący się Boga wraz z całym swoim domem. Dawał on wielkie jałmużny ludowi i zawsze modlił się do Boga.

Około dziewiątej godziny dnia ujrzał wyraźnie w widzeniu anioła Boga, który przyszedł do niego i powiedział: Korneliuszu!

A on uważnie patrzył na niego i będąc przestraszonym, zapytał: Co, Panie? I odpowiedział mu: Twoje modlitwy i jałmużny dotarły przed oblicze Boga jako przypomnienie.

Dlatego teraz poślij mężczyzn do Jafy i sprowadź Szymona, zwanego Piotrem.

Zatrzymał się on u pewnego Szymona, garbarza, który ma dom nad morzem. On ci powie, co masz robić.

A gdy anioł, który mówił z Korneliuszem, odszedł, ten zawołał dwóch swoich sług i pobożnego żołnierza spośród tych, którzy stale mu posługiwali;

I opowiedziawszy im wszystko, posłał ich do Jafy.

A nazajutrz, gdy byli w drodze i zbliżali się do miasta, około godziny szóstej Piotr wszedł na dach, aby się modlić.

10 A będąc głodnym, chciał coś zjeść. Gdy zaś przygotowywano mu posiłek, wpadł w zachwycenie.

11 Zobaczył otwarte niebo i zstępujący na niego jakiś przedmiot, podobny do wielkiego płótna, związany ze sobą czterema końcami i spuszczany ku ziemi.

12 Były w nim wszelkie czworonożne zwierzęta ziemskie, bestie, gady i ptaki nieba.

13 I odezwał się do niego głos: Wstań, Piotrze, zabijaj i jedz.

14 A Piotr odpowiedział: Żadną miarą, Panie, bo nigdy nie jadłem niczego pospolitego lub nieczystego.

15 Wtedy znowu, po raz drugi dobiegł go głos: Tego, co Bóg oczyścił, ty nie uważaj za nieczyste.

16 I stało się tak trzy razy. Wówczas ten przedmiot został z powrotem wzięty do nieba.

17 A gdy Piotr zastanawiał się, co ma oznaczać widzenie, które miał, oto mężczyźni wysłani przez Korneliusza, dopytawszy się o dom Szymona, stanęli przed bramą;

18 I zawołali, pytając, czy tam przebywa Szymon, zwany Piotrem.

19 A gdy Piotr rozmyślał o tym widzeniu, powiedział do niego Duch: Szukają cię trzej mężczyźni.

20 Dlatego wstań, zejdź i idź z nimi bez wahania, bo ja ich posłałem.

21 Wtedy Piotr zszedł do mężczyzn, którzy zostali do niego posłani przez Korneliusza, i powiedział: Ja jestem tym, którego szukacie. Z jakiego powodu przyszliście?

22 A oni odpowiedzieli: Setnik Korneliusz, człowiek sprawiedliwy i bojący się Boga, mający dobre świadectwo od całego narodu żydowskiego, w widzeniu otrzymał przez świętego anioła polecenie, aby cię wezwał do swego domu i wysłuchał twoich słów.

23 Wtedy zawołał ich do domu i udzielił gościny. A następnego dnia Piotr wyruszył z nimi i niektórzy bracia z Jafy towarzyszyli mu.

24 A nazajutrz weszli do Cezarei. Korneliusz zaś czekał na nich, zwoławszy swoich krewnych i bliskich przyjaciół.

25 A gdy Piotr wchodził, Korneliusz wyszedł mu naprzeciw, padł mu do nóg i oddał mu pokłon.

26 Lecz Piotr podniósł go, mówiąc: Wstań, ja też jestem człowiekiem.

27 A rozmawiając z nim, wszedł i zastał wielu zebranych.

28 I powiedział do nich: Wiecie, że nie wolno Żydowi przestawać z cudzoziemcem albo przychodzić do niego. Lecz Bóg mi pokazał, żebym żadnego człowieka nie nazywał pospolitym lub nieczystym.

29 Dlatego też, będąc wezwany, przyszedłem bez sprzeciwu. Pytam więc: Dlaczego mnie wezwaliście?

30 A Korneliusz odpowiedział: Cztery dni temu pościłem aż do tej godziny, a gdy o godzinie dziewiątej modliłem się w swoim domu, stanął przede mną pewien mąż w jasnej szacie;

31 I powiedział: Korneliuszu, twoja modlitwa została wysłuchana, a twoje jałmużny dotarły przed oblicze Boga jako przypomnienie.

32 Dlatego poślij do Jafy i wezwij Szymona, zwanego Piotrem. Zatrzymał się on w domu Szymona, garbarza, nad morzem. Gdy przyjdzie, będzie z tobą mówić.

33 Natychmiast więc posłałem po ciebie, a ty dobrze zrobiłeś, że przyszedłeś. A teraz jesteśmy tu wszyscy obecni przed Bogiem, aby słuchać wszystkiego, co ci Bóg nakazał.

34 Wtedy Piotr otworzył usta i powiedział: Prawdziwie dostrzegam, że Bóg nie ma względu na osoby;

35 Ale w każdym narodzie miły jest mu ten, kto się go boi i czyni to, co sprawiedliwe.

36 A jeśli chodzi o słowo, które posłał synom Izraela, zwiastując pokój przez Jezusa Chrystusa, który jest Panem wszystkich;

37 Wy wiecie, co się działo w całej Judei, począwszy od Galilei, po chrzcie, który głosił Jan;

38 Jak Bóg namaścił Duchem Świętym i mocą Jezusa z Nazaretu, który chodził, czyniąc dobrze i uzdrawiając wszystkich opanowanych przez diabła, bo Bóg był z nim.

39 A my jesteśmy świadkami tego wszystkiego, co czynił w ziemi judzkiej i w Jerozolimie. Jego to zabili, zawiesiwszy na drzewie.

40 Jego też wskrzesił Bóg trzeciego dnia i sprawił, żeby się objawił;

41 Nie całemu ludowi, ale świadkom przedtem wybranym przez Boga, nam, którzy z nim jedliśmy i piliśmy po jego zmartwychwstaniu.

42 Nakazał nam też głosić ludowi i świadczyć, że on jest ustanowionym przez Boga sędzią żywych i umarłych.

43 Temu wszyscy prorocy wydają świadectwo, że przez jego imię każdy, kto w niego wierzy, otrzyma przebaczenie grzechów.

44 A gdy jeszcze Piotr mówił te słowa, Duch Święty zstąpił na wszystkich słuchających tej mowy.

45 I zdziwili się ci wierzący pochodzący z obrzezania, którzy przyszli z Piotrem, że dar Ducha Świętego został wylany także na pogan.

46 Słyszeli ich bowiem mówiących językami i wielbiących Boga. Wtedy Piotr się odezwał:

47 Czy ktoś może odmówić wody, żeby byli ochrzczeni ci, którzy otrzymali Ducha Świętego jak i my?

48 I nakazał ochrzcić ich w imię Pana. I prosili go, aby u nich został kilka dni.

Петар и Корнелије

10 У Кесарији је живео неки човек по имену Корнелије који је био капетан такозване Италијанске чете. Био је побожан и богобојазан човек, а тако и цели његов дом. Давао је много милостиње народу и стално се молио Богу. Он је у виђењу, око три сата поподне[a], јасно видео Божијег анђела који је дошао к њему и ословио га: „Корнелије!“

Корнелије се загледао у њега и сав уплашен упитао: „Шта је, господине?“ Анђео му одговори: „Твоје су молитве и милостиње узашле к Богу као жртва споменица. А сад, пошаљи некога у Јопу да доведе Симона који се зове Петар. Он је одсео код неког Симона кожара, чија кућа се налази покрај мора.“

Кад је анђео који му је говорио отишао, Корнелије је позвао двојицу својих слугу и једног побожног војника из његове пратње. Након што им је све испричао, послао их је у Јопу.

Петрово виђење

Сутрадан, око подне, док су се путујући приближавали граду, Петар се попео на кров да се помоли. 10 Уто је огладнео, па је хтео да поједе нешто. Док су му припремали јело, пао је у занос. 11 Угледао је отворено небо и нешто као велико платно завезано на четири краја како се спушта на земљу. 12 У њему су биле све врсте четвороножних животиња, гмизаваца и птица. 13 Тада му рече неки глас: „Устани, Петре, закољи и једи!“

14 „Нипошто, Господе – одговори Петар – јер никада нисам окусио ништа опогањено или обредно нечисто.“

15 Глас му се по други пут обратио: „Не називај нечистим оно што је Бог прогласио чистим!“

16 Ово се поновило три пута, а онда се платно вратило на небо.

Корнелијеви људи код Петра

17 Док је Петар био у недоумици питајући се шта би могло да значи виђење које је имао, стигли су људи које је послао Корнелије. Пошто су се распитали за Симонову кућу, стали су пред врата, 18 па су позвали и упитали да ли је ту одсео Симон звани „Петар“.

19 Док је Петар још увек размишљао о виђењу, рече му Дух: „Ево, траже те три човека. 20 Устани, сиђи доле и пођи с њима без оклевања, јер сам их ја послао.“

21 Петар је сишао к људима и рекао им: „Ја сам онај кога тражите. Због чега сте дошли?“

22 Они су му одговорили: „Послао нас је капетан Корнелије, праведан и богобојазан човек, кога сав јудејски народ поштује. Њему је свети анђео наложио да те позове у његов дом, да чује шта имаш да кажеш.“ 23 Петар их је, затим, позвао унутра и угостио.

Петар у кући римског заповедника

Сутрадан се Петар спреми и крене са гласницима. Са њим је пошло и неколико браће из Јопе. 24 Следећег дана је стигао у Кесарију. Ту их је чекао Корнелије који је позвао своју родбину и најближе пријатеље. 25 Кад је Петар ушао у кућу, Корнелије му изађе у сусрет, паде пред његове ноге и поклони му се. 26 Но, Петар га подиже говорећи: „Устани, ја сам само човек.“

27 Разговарајући с њим, Петар је ушао у кућу где је затекао много окупљених. 28 Онда им се Петар обратио: „Ви знате да Јеврејину није допуштено да се дружи са странцем или да долази код њега. Ипак, Бог ми је показао да ниједног човека не називам поганим или нечистим. 29 Зато сам дошао без поговора кад сте ме позвали. Питам се, стога, зашто сте ме позвали?“

30 Корнелије одговори: „Пре три дана, баш у ово време, око три сата поподне[b], молио сам се у својој кући. Изненада, неки човек у сјајној одећи стаде преда ме 31 и рече ми: ’Корнелије, Бог је услишио твоју молитву и сећа се твојих милостиња. 32 Пошаљи некога у Јопу и позови Симона који се зове Петар. Он је гост у кући Симона кожара која се налази покрај мора.’ 33 Зато сам сместа послао по тебе. Добро си урадио што си дошао. Сада смо сви ми овде пред Богом да чујемо све што ти је Господ заповедио.“

34 Петар поче да говори: „Сада јасно видим да Бог није пристран, 35 него да из сваког народа прихвата оног који га се боји и чини правду. 36 Бог је послао поруку израиљском народу, објављујући Радосну вест о миру посредством Исуса Христа, који је Господ свима. 37 Ви знате шта се догодило у целој Јудеји, почевши од Галилеје, после крштења које је Јован Крститељ проповедао. 38 Знате и за Исуса из Назарета, кога је Бог помазао Светим Духом и силом. Он је ишао около и чинио добро, лечећи све оне који су били под влашћу ђавола, јер је Бог био са њим.

39 Ми смо сведоци свега што је учинио по целој јудејској земљи и у Јерусалиму. Њега су убили обесивши га на дрво, 40 али га је Бог ускрсао трећег дана и омогућио му да се појави. 41 Не свему народу, већ само сведоцима које је Бог унапред изабрао. То смо ми који смо јели и пили са њим после његовог ускрсења из мртвих. 42 Он нам је наложио да проповедамо народу и сведочимо да га је Бог одредио за судију живима и мртвима. 43 За њега сведоче сви пророци да његовим именом прима опроштење греха свако ко верује у њега.“

44 Док је Петар још говорио, Свети Дух је сишао на све који су слушали поруку. 45 Верујући Јевреји који су дошли са Петром били су запањени да је Бог и на незнабошце излио дар Духа Светога. 46 Чули су их, наиме, како говоре другим језицима и величају Бога. Тада је Петар је упитао:

47 „Може ли ко да забрани овима да буду крштени? И они су примили Светога Духа баш као и ми.“ 48 Тада је заповедио да се крсте у име Исуса Христа. Петра су, потом, замолили да проведе неколико дана са њима.

Footnotes

  1. 10,3 На грчком девети час.
  2. 10,30 Девети час.