Acts 17
New Living Translation
Paul Preaches in Thessalonica
17 Paul and Silas then traveled through the towns of Amphipolis and Apollonia and came to Thessalonica, where there was a Jewish synagogue. 2 As was Paul’s custom, he went to the synagogue service, and for three Sabbaths in a row he used the Scriptures to reason with the people. 3 He explained the prophecies and proved that the Messiah must suffer and rise from the dead. He said, “This Jesus I’m telling you about is the Messiah.” 4 Some of the Jews who listened were persuaded and joined Paul and Silas, along with many God-fearing Greek men and quite a few prominent women.[a]
5 But some of the Jews were jealous, so they gathered some troublemakers from the marketplace to form a mob and start a riot. They attacked the home of Jason, searching for Paul and Silas so they could drag them out to the crowd.[b] 6 Not finding them there, they dragged out Jason and some of the other believers[c] instead and took them before the city council. “Paul and Silas have caused trouble all over the world,” they shouted, “and now they are here disturbing our city, too. 7 And Jason has welcomed them into his home. They are all guilty of treason against Caesar, for they profess allegiance to another king, named Jesus.”
8 The people of the city, as well as the city council, were thrown into turmoil by these reports. 9 So the officials forced Jason and the other believers to post bond, and then they released them.
Paul and Silas in Berea
10 That very night the believers sent Paul and Silas to Berea. When they arrived there, they went to the Jewish synagogue. 11 And the people of Berea were more open-minded than those in Thessalonica, and they listened eagerly to Paul’s message. They searched the Scriptures day after day to see if Paul and Silas were teaching the truth. 12 As a result, many Jews believed, as did many of the prominent Greek women and men.
13 But when some Jews in Thessalonica learned that Paul was preaching the word of God in Berea, they went there and stirred up trouble. 14 The believers acted at once, sending Paul on to the coast, while Silas and Timothy remained behind. 15 Those escorting Paul went with him all the way to Athens; then they returned to Berea with instructions for Silas and Timothy to hurry and join him.
Paul Preaches in Athens
16 While Paul was waiting for them in Athens, he was deeply troubled by all the idols he saw everywhere in the city. 17 He went to the synagogue to reason with the Jews and the God-fearing Gentiles, and he spoke daily in the public square to all who happened to be there.
18 He also had a debate with some of the Epicurean and Stoic philosophers. When he told them about Jesus and his resurrection, they said, “What’s this babbler trying to say with these strange ideas he’s picked up?” Others said, “He seems to be preaching about some foreign gods.”
19 Then they took him to the high council of the city.[d] “Come and tell us about this new teaching,” they said. 20 “You are saying some rather strange things, and we want to know what it’s all about.” 21 (It should be explained that all the Athenians as well as the foreigners in Athens seemed to spend all their time discussing the latest ideas.)
22 So Paul, standing before the council,[e] addressed them as follows: “Men of Athens, I notice that you are very religious in every way, 23 for as I was walking along I saw your many shrines. And one of your altars had this inscription on it: ‘To an Unknown God.’ This God, whom you worship without knowing, is the one I’m telling you about.
24 “He is the God who made the world and everything in it. Since he is Lord of heaven and earth, he doesn’t live in man-made temples, 25 and human hands can’t serve his needs—for he has no needs. He himself gives life and breath to everything, and he satisfies every need. 26 From one man[f] he created all the nations throughout the whole earth. He decided beforehand when they should rise and fall, and he determined their boundaries.
27 “His purpose was for the nations to seek after God and perhaps feel their way toward him and find him—though he is not far from any one of us. 28 For in him we live and move and exist. As some of your[g] own poets have said, ‘We are his offspring.’ 29 And since this is true, we shouldn’t think of God as an idol designed by craftsmen from gold or silver or stone.
30 “God overlooked people’s ignorance about these things in earlier times, but now he commands everyone everywhere to repent of their sins and turn to him. 31 For he has set a day for judging the world with justice by the man he has appointed, and he proved to everyone who this is by raising him from the dead.”
32 When they heard Paul speak about the resurrection of the dead, some laughed in contempt, but others said, “We want to hear more about this later.” 33 That ended Paul’s discussion with them, 34 but some joined him and became believers. Among them were Dionysius, a member of the council,[h] a woman named Damaris, and others with them.
Footnotes
- 17:4 Some manuscripts read quite a few of the wives of the leading men.
- 17:5 Or the city council.
- 17:6 Greek brothers; also in 17:10, 14.
- 17:19 Or the most learned society of philosophers in the city. Greek reads the Areopagus.
- 17:22 Traditionally rendered standing in the middle of Mars Hill; Greek reads standing in the middle of the Areopagus.
- 17:26 Greek From one; other manuscripts read From one blood.
- 17:28 Some manuscripts read our.
- 17:34 Greek an Areopagite.
Binuhatan 17
Ang Pulong Sa Dios
Sa Tesalonica
17 Miagi sila sa Amfipolis ug sa Apolonia hangtod nga miabot sila sa Tesalonica. Didto sa Tesalonica may simbahan sa mga Judio. 2 Ug sumala sa iyang nabatasan, misulod si Pablo sa ilang simbahan, ug sa tulo ka Adlaw nga Igpapahulay nakiglantugi siya sa mga tawo didto. Ang Kasulatan mao ang iyang gigamit 3 aron pamatud-an kanila nga ang Cristo kinahanglan gayod nga mag-antos ug mabanhaw. Miingon si Pablo, “Kining Jesus nga akong gisulti kaninyo mao ang Cristo.”[a] 4 Ang uban kanila mituo sa gisulti ni Pablo, ug misunod sila kang Pablo ug kang Silas. Daghan usab nga mga Griegong nagasimba sa Dios ug mga inilang babaye ang misunod kanila.
5 Apan ang kadagkoan sa mga Judio nasina. Busa gitigom nila ang mga bugoy nga mga istambay. Sa dihang daghan na ang ilang natigom, gisugdan nila paggubot ang tibuok siyudad. Gisulong nila ang balay ni Jason nga maoy gisak-an nilang Pablo aron dad-on sila si Pablo ug Silas atubangan sa mga tawo. 6 Apan wala nila makit-i si Pablo ug si Silas, busa gidakop nila si Jason ug ang uban pang mga magtutuo ug giguyod ngadto sa mga pangulo sa siyudad. Sa ilang kasuko kanila ni Pablo naninggit sila, “Kining mga tawhana nagdalag kasamok bisan asa sila moadto tungod sa ilang mga pagtulon-an. Ug karon ania na sila sa atong siyudad. 7 Gipadayon pa sila niining Jason sa iyang balay. Kini silang tanan nagasupak sa kasugoan sa Emperador tungod kay nagaingon sila nga may usa pa ka hari nga ginganlag Jesus.” 8 Pagkadungog niadto sa mga tawo ug sa mga pangulo, nagubot sila. 9 Sa wala pa nila buhii si Jason ug ang iyang mga kauban, gipapiyansa una nila sila.
Sa Berea
10 Nianang pagkagabii gipadala sa mga magtutuo si Pablo ug si Silas didto sa Berea. Pag-abot nila didto miadto sila sa simbahan sa mga Judio. 11 Mas bukas ang hunahuna sa mga tawo didto sa Berea kaysa mga tawo didto sa Tesalonica. Gusto gayod nilang maminaw sa mga gipangtudlo nila ni Pablo. Ug kada adlaw ilang gisusi ang Kasulatan aron mamatud-an kon tinuod ba gayod ang gipanulti nila ni Pablo. 12 Mao kana nga daghan kanila ang mituo. Bisan ang mga lalaki ug ang mga inilang babaye nga mga taga-Grecia mituo usab. 13 Apan sa dihang nasayran sa mga Judio sa Tesalonica nga si Pablo nagwali usab sa pulong sa Dios didto sa Berea, miadto sila didto ug gihulhogan nila ang mga tawo nga maghimo ug kasamok. 14 Busa gihatod dayon sa mga magtutuo si Pablo didto sa baybayon. Apan nagpabilin didto sa Berea sila si Silas ug si Timoteo. 15 Ang mga tawo nga naghatod kang Pablo miuban kaniya hangtod sa Atenas. Unya mibalik sila sa Berea nga may tugon gikan kang Pablo nga si Silas ug si Timoteo moapas dayon kaniya sa Atenas.
Si Pablo didto sa Atenas
16 Samtang naghulat si Pablo kang Silas ug kang Timoteo didto sa Atenas, nakita niya nga daghan kaayo ang ilang mga dios-dios didto. Nasubo gayod siya. 17 Busa misulod siya sa simbahan sa mga Judio ug nakiglantugi kanila ug sa mga dili Judio nga nagasimba usab sa Dios. Kada adlaw atua siya sa plasa nga nakiglantugi sa mga tawo nga iyang gikahibalag. 18 May duha ka grupo sa mga magtutudlo ang nakiglantugi kang Pablo. Ang usa mga Epicureo, ug ang usa mga Estoico. Ang uban kanila miingon, “Nagpataka man lag sulti kining tawhana?” Miingon ang uban, “Morag lahi man nga mga dios ang iyang giwali.” Mao kini ang ilang giingon tungod kay giwali ni Pablo ang mahitungod kang Jesus ug ang pagkabanhaw. 19 Busa gidala nila si Pablo sa lugar nga ginganlan ug Areopagus nga tigomanan sa mga pangulo sa lungsod. Miingon sila kaniya, “Gusto namo nga mahibaloan ang bag-ong pagtulon-an nga imong giwali. 20 Kay lahi ang imong gitudlo ug bag-o kanamo, busa gusto namong mahibaloan kon unsa kining mga butanga. 21 (Mao kini ang ilang gisulti tungod kay ang mga taga-Atenas ug ang uban nga mga taga-laing lugar nga didto na nanimuyo wala nay laing gibuhat gawas sa pagpakiglantugi mahitungod sa bag-o nga mga butang.)”
22 Busa mitindog si Pablo atubangan sa mga tawo nga nagtigom didto sa Areopagus ug miingon, “Mga taga-Atenas! Nakita ko nga kamo relihiyoso gayod. 23 Kay sa akong paglibot dinhi sa inyong siyudad nakita ko ang inyong mga ginasimba. May nakita pa ako nga altar nga may nahisulat nga nagaingon, ‘Sa Dios nga Wala pa Mailhi.’ Kining Dios nga inyong ginasimba nga wala pa ninyo mailhi mao ang Dios nga ginawali ko kaninyo. 24 Mao kini ang Dios nga naghimo sa kalibotan ug sa tanan nga anaa niini. Siya ang Ginoo nga tag-iya sa langit ug sa yuta, busa wala siya magpuyo sa mga templo nga hinimo sa mga tawo. 25 Wala usab siya magkinahanglan ug tabang gikan sa mga tawo tungod kay siya mismo ang nagahatag ug kinabuhi kanato, ug sa tanang gikinahanglan nato. 26 Gikan sa usa lang ka tawo, gihimo sa Dios ang nagkalain-laing matang sa tawo ug gipapuyo niya sa tanan nga bahin sa kalibotan. Sukad pa sa sinugdan giplano nang daan sa Dios kon asa magpuyo ang mga tawo lakip ang panahon nga sila magkinabuhi dinhi. 27 Kining tanan gihimo sa Dios aron kitang mga tawo mangita kaniya, ug mamasin nga makita nato siya. Apan ang tinuod ang Dios dili man layo kanato, 28 kay ‘nagakinabuhi ug nagalihok kita tungod sa iyang gahom.’ Sama sa giingon sa uban ninyong mga magbabalak nga, ‘kita tinuod niyang mga anak.’ 29 Busa, tungod kay kita mga anak sa Dios, dili kita maghunahuna nga ang Dios sama sa mga dios-dios nga bulawan, o plata, o bato, nga gimugna lamang sa hunahuna ug kamot sa tawo. 30 Kaniadto, sa wala pa makaila ang mga tawo sa Dios, wala niya tagda ang ilang mga sala. Apan karon gisugo sa Dios ang tanang mga tawo sa tanang mga dapit nga maghinulsol na ug talikdan ang daotan nilang mga binuhatan. 31 Kay may adlaw na nga gipili ang Dios nga hukman niya sa matarong nga paghukom ang tanang mga tawo dinhi sa kalibotan pinaagi sa tawo nga iyang gipili. Gipamatud-an niya kini sa tanan pinaagi sa pagbanhaw niya niining tawhana gikan sa kamatayon.”
32 Pagkadungog nila nga si Pablo nagasulti mahitungod sa pagkabanhaw, ang uban kanila nagbugalbugal kaniya. Apan ang uban miingon, “Balik dinhi kay gusto namo nga maminaw pa gayod kanimo mahitungod niining mga butanga.” 33 Unya, mibiya si Pablo sa maong tigomanan. 34 Ang ubang mga lalaki midapig kaniya ug mituo sila kang Jesus. Usa kanila mao si Dionisio nga miyembro sa Areopagus, ug may babaye usab nga si Damaris, ug may lain pang uban.
Footnotes
- 17:3 Cristo: Ang buot ipasabot, “Mesiyas” o “Pinili” nga mahimong Manluluwas ug Ginoo nga maghari.
Holy Bible, New Living Translation, copyright © 1996, 2004, 2015 by Tyndale House Foundation. Used by permission of Tyndale House Publishers, Inc., Carol Stream, Illinois 60188. All rights reserved.
Ang Pulong Sa Dios (Cebuano New Testament) Copyright © 1988, 2001 by International Bible Society® Used by Permission. All rights reserved worldwide.