II Các Vua 19-21
Vietnamese Bible: Easy-to-Read Version
Giê-ru-sa-lem được giải cứu
19 Khi vua Ê-xê-chia nghe các điều đó thì ông xé quần áo và mặc vải sô. Ông liền đi vào đền thờ của CHÚA.
2 Ê-xê-chia sai Ê-li-a-kim, quản lý cung vua, và Sếp-na, đổng lý văn phòng, cùng các thầy tế lễ lớn tuổi đến gặp Ê-sai. Tất cả đều mặc vải sô khi họ đến gặp nhà tiên tri Ê-sai, con A-mốt. 3 Họ nói với Ê-sai, “Vua Ê-xê-chia nói: Hôm nay là ngày buồn thảm, tai ương và hổ nhục, giống như đứa bé sắp sinh ra nhưng người mẹ quá yếu ớt, không sinh được. 4 Vua A-xy-ri đã sai viên chỉ huy mặt trận đến chế giễu Thượng Đế hằng sống. Có lẽ CHÚA là Thượng Đế đã nghe điều viên chỉ huy ấy nói và trừng phạt hắn. Xin ông hãy cầu nguyện cho số ít chúng tôi còn sống sót lại.”
5 Khi các sĩ quan của vua Ê-xê-chia đến cùng Ê-sai, 6 thì ông bảo họ rằng, “Hãy nói với chủ các ngươi như sau: CHÚA phán, ‘Đừng sợ điều các ngươi nghe. Đừng kinh hoảng vì lời của các đầy tớ vua A-xy-ri sỉ nhục ta. 7 Nghe đây! Ta sẽ đặt một thần linh trong vua A-xy-ri. Người sẽ nghe tiếng đồn khiến người sẽ trở về xứ mình rồi ta sẽ khiến cho người chết vì gươm tại đó.’”
Quân A-xy-ri rời thành Giê-ru-sa-lem
8 Viên tư lệnh mặt trận nghe vua A-xy-ri đã rời La-ki. Khi trở về thì thấy vua đang vây đánh thành Líp-na. 9 Vua nghe báo cáo rằng Tiệt-ha-ca [a], vua Cu-si của Ai-cập, đang kéo đến đánh mình.
Khi vua A-xy-ri nghe vậy liền sai sứ đến nói với vua Ê-xê-chia rằng, 10 “Hãy bảo Ê-xê-chia, vua Giu-đa như sau:
Đừng để thần mà ngươi tin cậy phỉnh gạt. Đừng tin lời thần đó quả quyết rằng Giê-ru-sa-lem sẽ không bị trao vào tay vua A-xy-ri. 11 Ngươi có nghe điều các vua A-xy-ri đã làm. Chúng ta đã chiến thắng tất cả các nước cho nên đừng tưởng rằng các ngươi sẽ thoát nạn đâu. 12 Các thần của những dân tộc đó có giải cứu họ không? Tổ tiên ta tiêu diệt chúng, đánh bại các thành Gô-xan, Ha-ran, và Rê-xếp, và dân Ê-đen ở Tên-Át-xa. 13 Các vua Ha-mát và Ác-bát đâu? Các vua của Xê-phạt-va-im, Hê-na và Y-va đâu rồi?”
Ê-xê-chia cầu nguyện cùng Chúa
14 Khi vua Ê-xê-chia nhận thư từ tay các sứ giả và đọc xong thì ông đi lên đền thờ của CHÚA. Ông mở thư ra trước mặt CHÚA 15 và cầu nguyện: “Ôi Lạy CHÚA Toàn Năng, Thượng Đế của Ít-ra-en, ngôi ngài ngự giữa các sinh vật bằng vàng có cánh, chỉ một mình Ngài là Thượng Đế của các nước trên đất. Ngài tạo nên trời và đất. 16 Lạy CHÚA, xin lắng tai nghe. Xin mở mắt ra nhìn. Xin hãy nghe mọi điều vua San-chê-ríp đã nói để sỉ nhục Thượng Đế hằng sống. 17 Lạy CHÚA, quả thật rằng các vua A-xy-ri đã tiêu diệt các xứ đó và đất đai chúng. 18 Họ đã ném những thần của các dân tộc đó vào lửa nhưng những thần đó chẳng qua chỉ là gỗ và đá do tay người làm ra vì thế các vua A-xy-ri đã tiêu diệt chúng. 19 Lạy CHÚA là Thượng Đế chúng tôi xin hãy giải cứu chúng tôi khỏi quyền lực vua A-xy-ri để các nước trên đất biết rằng Ngài là Thượng Đế duy nhất.”
Chúa trả lời Ê-xê-chia
20 Sau đó Ê-sai, con trai A-mốt nhắn với Ê-xê-chia như sau, “CHÚA, Thượng Đế của Ít-ra-en, phán: Ta đã nghe lời ngươi cầu nguyện cùng ta về San-chê-ríp, vua A-xy-ri.
21 Đây là điều CHÚA phán nghịch cùng San-chê-ríp:
Trinh nữ Xi-ôn [b] ghét ngươi
và sỉ nhục ngươi;
Nó cười nhạo ngươi khi ngươi bỏ chạy.
22 Ngươi chế giễu và nhục mạ ai?
Ngươi đã lên tiếng nghịch cùng ai?
Ngươi ngạo mạn xấc láo đối với ai?
Ngươi nghịch ta, Đấng Thánh của Ít-ra-en!
23 Ngươi đã sai sứ đến sỉ nhục CHÚA.
Ngươi nói, ‘Nhờ vào vô số quân xa
ta kéo lên các đỉnh núi,
lên các núi cao nhất của Li-băng.
Ta đã đốn ngã các cây hương nam
và các cây thông tốt nhất của nó.
Ta đã lên đến các nơi xa nhất
và vào các rừng tốt nhất của nó.
24 Ta đã đào các giếng trong các nước ngoại quốc
và uống nước từ các giếng đó.
Bàn chân ta đã làm cạn khô hết các sông Ai-cập.’
25 Hỡi vua A-xy-ri, hẳn ngươi đã nghe.
Từ xưa ta, CHÚA, đã dự liệu việc nầy.
Từ lâu ta đã trù liệu việc đó,
bây giờ ta thực hiện chúng.
Ta đã cho phép ngươi biến các thành kiên cố có vách
thành đống gạch vụn.
26 Dân cư các thành đó rất yếu ớt;
chúng nó hoảng sợ và bị sỉ nhục.
Chúng như cỏ ngoài đồng,
như cỏ non, yếu ớt,
như cỏ trên nóc nhà bị gió thiêu đốt
trước khi mọc lên.
27 Ta biết khi ngươi nằm nghỉ,
cả lúc ngươi đi hay đến,
và cách ngươi nổi giận nghịch ta.
28 Vì ngươi nổi giận nghịch ta,
và vì ta đã nghe những lời xấc láo của ngươi,
ta sẽ đặt móc vào mũi ngươi,
và tra hàm thiếc vào miệng ngươi.
Rồi ta sẽ đuổi ngươi ra khỏi xứ ta
y như cách ngươi đến.”
Lời Chúa phán cùng Ê-xê-chia
29 Rồi CHÚA phán, “Hỡi Ê-xê-chia, ta sẽ cho ngươi dấu hiệu nầy: Năm nay ngươi sẽ không thể trồng trọt gì, sang năm thứ hai ngươi sẽ ăn những gì mọc hoang từ năm trước. Nhưng đến năm thứ ba ngươi sẽ ăn từ thóc lúa ngươi trồng trọt và gặt hái. Ngươi sẽ trồng vườn nho và ăn hoa quả từ đó. 30 Những người còn lại trong Giu-đa mà thoát được sẽ đâm rễ, sẽ mọc mạnh và sinh nhiều con cháu.
31 Một số người sẽ sống sót và ra khỏi Giê-ru-sa-lem; một số ít từ núi Xi-ôn sẽ sống sót. Tình yêu nồng nhiệt [c] của CHÚA Toàn Năng sẽ thực hiện điều ấy.”
32 Cho nên đây là điều CHÚA phán về vua A-xy-ri:
“Nó sẽ không vào thành,
thậm chí cũng sẽ không bắn một mũi tên nào vào đây.
Nó cũng sẽ không dùng khiên,
hay đắp lối đi lên để tấn công vách thành.
33 Nó đến đây bằng đường nào,
thì cũng sẽ trở về xứ mình bằng đường ấy,
nhưng nó sẽ không vào thành nầy, CHÚA phán vậy.
34 Ta sẽ bảo vệ và giải cứu thành nầy vì Đa-vít, kẻ tôi tớ ta.”
Đạo quân A-xy-ri bị tiêu diệt
35 Đêm ấy, thiên sứ của CHÚA đi ra giết một trăm tám mươi lăm ngàn người trong doanh trại A-xy-ri. Sáng sớm hôm sau khi người ta dậy thì thấy toàn xác chết.
36 San-chê-ríp, vua A-xy-ri liền trở về lại Ni-ni-ve. 37 Một ngày kia San-chê-ríp đang thờ lạy trong đền thờ Nít-rốc, thần của mình, thì hai con trai vua là Ách-ra-mê-léc và Sa-rê-xe lấy gươm giết vua rồi trốn qua xứ A-ra-rát. Ê-xa-hát-đôn, con trai San-chê-ríp, lên ngôi vua A-xy-ri.
Bệnh của vua Ê-xê-chia
20 Lúc đó vua Ê-xê-chia lâm bệnh nặng gần chết. Nhà tiên tri Ê-sai, con A-mốt đến thăm và bảo, “CHÚA phán như sau: Hãy sắp xếp mọi việc vì ngươi sẽ không sống được đâu mà sẽ qua đời.”
2 Ê-xê-chia xoay mặt vào vách và cầu nguyện cùng CHÚA, 3 “CHÚA ôi, xin nhớ rằng tôi đã luôn luôn vâng lời Ngài. Tôi đã hoàn toàn hiến mình cho Ngài và làm điều phải trước mặt Ngài.” Rồi Ê-xê-chia khóc thảm thiết.
4 Khi Ê-sai vừa ra khỏi sân giữa của cung vua thì CHÚA bảo ông: 5 “Hãy đi trở lại nói với Ê-xê-chia, lãnh tụ dân ta rằng: ‘CHÚA là Thượng Đế của Đa-vít, tổ tiên ngươi phán như sau: Ta đã nghe lời cầu nguyện ngươi và đã thấy nước mắt ngươi, ta sẽ chữa lành ngươi. Ba ngày nữa ngươi sẽ đi lên đền thờ CHÚA. 6 Ta cũng sẽ cho ngươi sống thêm mười lăm năm nữa. Ta sẽ giải cứu ngươi và thành nầy khỏi tay vua A-xy-ri; ta sẽ bảo vệ thành nầy vì ta và vì Đa-vít, tôi tớ ta.’”
7 Rồi Ê-sai bảo, “Hãy làm chất dẻo bằng trái vả.”
Vậy họ làm và đắp lên mụt nhọt của Ê-xê-chia thì vua lành.
8 Ê-xê-chia liền hỏi Ê-sai, “Sẽ có dấu hiệu gì cho thấy CHÚA sẽ chữa lành cho tôi và tôi sẽ đi lên đền thờ CHÚA vào ngày thứ ba không?”
9 Ê-sai nói “CHÚA sẽ thực hiện điều Ngài phán. Đây là dấu hiệu CHÚA tỏ cho vua: Vua muốn bóng mặt trời đi quá mười nấc hay lui lại mười nấc?” [d]
10 Ê-xê-chia đáp, “Làm cho bóng mặt trời đi quá mười nấc thì không khó gì. Hãy làm cho nó lui lại mười nấc.”
11 Nhà tiên tri Ê-sai cầu nguyện cùng CHÚA thì Ngài khiến bóng lui lại mười nấc mà nó đã đi quá trên bậc thang mà A-cha đã xây.
Các sứ giả từ Ba-by-lôn đến
12 Lúc đó Mê-rô-đác Ba-la-đan, con trai Ba-la-đan, làm vua Ba-by-lôn. Ông gởi thư thăm hỏi và quà biếu Ê-xê-chia vì nghe vua Ê-xê-chia bị bệnh rồi bình phục. 13 Ê-xê-chia rất vui nên khoe với các sứ giả những đồ vật trong kho mình: bạc, vàng, hương liệu, nước hoa đắt tiền, gươm và thuẫn, cùng mọi tài sản của mình. Ông khoe với họ mọi thứ trong cung vua và trong nước.
14 Nhà tiên tri Ê-sai liền đi đến gặp vua Ê-xê-chia hỏi, “Mấy người nầy nói gì vậy? Họ ở đâu đến?”
Ê-xê-chia đáp, “Họ đến từ một xứ rất xa, từ Ba-by-lôn.”
15 Ê-sai hỏi tiếp, “Họ thấy gì trong cung vua?”
Ê-xê-chia đáp, “Họ thấy tất cả mọi thứ trong cung của ta. Ta khoe với họ tất cả của cải ta có.”
16 Ê-sai liền nói với Ê-xê-chia rằng: “Hãy nghe lời CHÚA Toàn Năng phán: 17 ‘Trong tương lai những gì ngươi hiện có trong cung điện cùng những gì tổ tiên ngươi để dành lại cho đến hôm nay đều sẽ bị mang đi qua Ba-by-lôn. Không chừa lại món gì hết,’ CHÚA phán vậy. 18 ‘Một số con cái ngươi, tức các con sinh ra cho ngươi cũng sẽ bị đày đi làm tôi tớ [e] trong cung vua Ba-by-lôn.’”
19 Ê-xê-chia nói với Ê-sai, “Những lời của CHÚA rất phải.” Vua nói vậy vì tự nghĩ, “Ít ra trong đời ta sẽ có hòa bình và an ninh.”
20 Tất cả những gì vua Ê-xê-chia làm, những chiến công, các công tác vua trong việc xây hồ nước, việc đào hầm dẫn nước vào thành đều được ghi trong sách sử ký các vua Giu-đa. 21 Khi vua Ê-xê-chia qua đời thì Ma-na-xe, con trai ông, lên nối ngôi.
Ma-na-xe, vua độc ác của Giu-đa
21 Ma-na-xe được mười hai tuổi khi lên làm vua và trị vì năm mươi lăm năm tại Giê-ru-sa-lem. Mẹ vua tên Hếp-xi-ba.
2 Vua làm điều ác trước mặt CHÚA. Ông làm những điều gớm ghiếc như các dân tộc khác đã làm, tức những dân mà CHÚA đã đánh đuổi ra khỏi xứ trước khi dân Ít-ra-en đến. 3 Ê-xê-chia, cha Ma-na-xe, đã phá sập những nơi thờ tà thần, nhưng Ma-na-xe cho xây lại những nơi đó. Ông xây bàn thờ cho Ba-anh và tạc tượng A-sê-ra y như A-háp, vua Ít-ra-en đã làm. Ma-na-xe cũng thờ lạy các ngôi sao trên trời và phục vụ chúng. 4 CHÚA đã nói về đền thờ Ngài, “Người ta sẽ thờ phụng ta tại Giê-ru-sa-lem,” nhưng Ma-na-xe xây các bàn thờ trong đền thờ CHÚA. 5 Ông cũng xây các bàn thờ để thờ lạy các tinh tú trong hai sân của đền thờ CHÚA. 6 Ông cũng đưa con trai mình qua lửa. [f] Ông dùng những ma thuật và bói toán bằng cách giải thích các điềm và mộng mị, đồng thời hỏi ý các đồng bóng và thầy bói.
Ông làm vô số điều ác và chọc giận CHÚA. 7 Ma-na-xe tạc tượng A-sê-ra và đặt nó trong đền thờ CHÚA. CHÚA đã phán cùng Đa-vít và Sô-lô-môn, con ông, về đền thờ Ngài như sau, “Người ta sẽ thờ phụng ta đời đời trong đền thờ nầy và ở Giê-ru-sa-lem mà ta đã chọn từ trong các chi tộc Ít-ra-en. 8 Ta sẽ không bao giờ bắt dân Ít-ra-en đi lang thang ra khỏi xứ mà ta đã cấp cho tổ tiên họ. Nhưng họ phải vâng theo mọi điều ta truyền dặn và mọi lời giáo huấn mà Mô-se, tôi tớ ta, đã ban cho họ.” 9 Nhưng dân chúng không chịu nghe. Ma-na-xe dẫn dụ họ làm ác hơn các dân tộc mà CHÚA đã tiêu diệt trước mặt dân Ít-ra-en.
10 CHÚA đã phán như sau qua các nhà tiên tri là tôi tớ Ngài, 11 “Ma-na-xe, vua Giu-đa đã làm những điều gớm ghiếc nầy. Người làm ác hơn cả dân A-mô-rít trước người. Người cũng dẫn dụ Giu-đa phạm tội với các thần tượng mình. 12 Nên CHÚA là Thượng Đế của Ít-ra-en phán: ‘Ta sẽ mang khốn đốn trên Giê-ru-sa-lem và Giu-đa đến nỗi ai nghe đều sửng sốt, giật mình [g]. 13 Ta sẽ lấy dây đo Xa-ma-ri [h] trên Giê-ru-sa-lem, và dùng dây thước thợ [i] nghịch cùng gia đình A-háp để dùng cho Giê-ru-sa-lem. Ta sẽ quét sạch Giê-ru-sa-lem như người ta lau sạch cái dĩa và úp nó xuống. 14 Ta sẽ ném bỏ dân còn sót lại. Ta sẽ trao chúng cho kẻ thù. Chúng sẽ bị các kẻ thù cướp bóc, 15 vì dân ta đã làm điều ác. Chúng chọc giận ta từ ngày tổ tiên chúng ra khỏi Ai-cập cho đến nay.’” 16 Ma-na-xe cũng tàn sát nhiều thường dân vô tội, làm cho máu họ tràn ngập Giê-ru-sa-lem từ đầu nầy đến đầu kia. Đó là chưa kể những tội lỗi ông xúi dân Giu-đa phạm; ông xúi giục Giu-đa làm điều ác.
17 Những việc khác Ma-na-xe làm khi trị vì, luôn cả những tội lỗi ông phạm đều được ghi trong sách sử ký các vua Giu-đa. 18 Ma-na-xe qua đời và được chôn trong vườn của cung vua, tức vườn U-xa. A-môn, con trai ông, lên nối ngôi.
Triều đại ngắn ngủi của A-môn, vua Giu-đa
19 A-môn được hai mươi hai tuổi khi lên ngôi và làm vua được hai năm tại Giê-ru-sa-lem. Mẹ ông là Mê-su-lê-mết, con gái Ha-ru, quê quán ở Giốt-ba.
20 A-môn làm điều ác trước mặt CHÚA y như cha ông đã làm. 21 Ông sống giống như cha mình: thờ lạy các thần tượng mà cha ông đã thờ và cúi lạy trước chúng nó. 22 A-môn gạt bỏ CHÚA tức Thượng Đế của tổ tiên mình, không đi theo đường lối CHÚA.
23 Các sĩ quan của A-môn lập mưu phản và giết ông trong cung vua. 24 Sau đó dân chúng trong xứ giết tất cả những kẻ đã lập mưu giết vua A-môn rồi cử Giô-xia, con trai ông, lên nối ngôi.
25 Mọi việc khác A-môn làm đều được ghi trong sách sử ký các vua Giu-đa. 26 Ông được chôn trong mộ mình trong vườn U-xa. Giô-xia, con trai ông lên nối ngôi.
Footnotes
- II Các Vua 19:9 Tiệt-ha-ca Đây rất có thể là Tiệt-ha-ca, vua của Ai-cập vào khoảng năm 690–664 trước Công nguyên.
- II Các Vua 19:21 Trinh nữ Xi-ôn Một tên khác của thành Giê-ru-sa-lem.
- II Các Vua 19:31 Tình yêu nồng nhiệt Trong tiếng Hê-bơ-rơ cụm từ nầy có nghĩa là lòng nhiệt thành, ghen tương, hay yêu thương.
- II Các Vua 20:9 Vua muốn bóng mặt trời … mười nấc Đây có thể là những bậc thang của một toà nhà mà Ê-xê-chia dùng làm đồng hồ đo thời gian. Bóng mặt trời cho biết giờ trong ngày.
- II Các Vua 20:18 tôi tớ Hay “hoạn quan.” Xem từ ngữ nầy trong Bảng Giải Thích Từ Ngữ.
- II Các Vua 21:6 đưa con trai mình qua lửa Tức là thiêu sống nó.
- II Các Vua 21:12 sửng sốt, giật mình Nguyên văn, “lùng bùng lỗ tai.”
- II Các Vua 21:13 dây đo Xa-ma-ri Thợ xây nhà thường dùng dây thước thợ để đo độ thẳng của tường. Chỗ nào nhô ra ngoài dây thì bị xén đi.
- II Các Vua 21:13 dây thước thợ Sợi dây có buộc một vật nặng một đầu để đo xem tường có thẳng không.
Copyright © 2010 by World Bible Translation Center