II Sử Ký 18-20

Bản Dịch 2011

Liên Minh giữa Giê-hô-sa-phát và A-háp

(1 Vua 22:1-27)

18 Lúc ấy Giê-hô-sa-phát đã trở nên rất giàu có và rất được tôn trọng. Ông kết hôn để lập liên hệ đồng minh với A-háp. ² Sau đó vài năm ông đi xuống Sa-ma-ri để thăm A-háp. A-háp làm thịt rất nhiều chiên và bò để thết đãi ông và đoàn tùy tùng theo ông. Sau đó A-háp xúi giục ông đi với ông ấy lên tấn công Ra-mốt Ghi-lê-át. ³ A-háp vua I-sơ-ra-ên nói với Giê-hô-sa-phát vua Giu-đa, “Ngài có muốn đi lên tấn công Ra-mốt Ghi-lê-át với tôi không?”

Ông trả lời ông ấy, “Tôi sẽ đi với ngài. Dân tôi là dân ngài. Chúng tôi sẽ cùng ra trận với ngài.”

⁴ Tuy nhiên Giê-hô-sa-phát nói tiếp với vua I-sơ-ra-ên, “Tôi xin ngài, chúng ta phải cầu hỏi ý Chúa trước đã.” ⁵ Vậy vua I-sơ-ra-ên triệu tập các tiên tri lại, bốn trăm người cả thảy, và hỏi họ, “Chúng ta có nên kéo quân lên đánh Ra-mốt Ghi-lê-át không, hay chúng ta nên ngưng lại?”

Họ đáp, “Hãy đi lên, vì Ðức Chúa Trời sẽ phó nó vào trong tay vua.”

⁶ Nhưng Giê-hô-sa-phát hỏi, “Ở đây còn có tiên tri nào khác của Chúa, để chúng ta có thể thỉnh ý chăng?”

⁷ Vua I-sơ-ra-ên nói với Giê-hô-sa-phát, “Còn một người nữa chúng ta có thể thỉnh ý Chúa, Mi-cai-a con của Im-la, nhưng tôi ghét ông ấy, vì ông ấy không bao giờ nói tiên tri điều gì lành về tôi, nhưng chỉ nói toàn điều dữ thôi.”

Giê-hô-sa-phát nói, “Xin ngài đừng nói thế.”

⁸ Bấy giờ vua I-sơ-ra-ên gọi một trong các quan của ông đến và bảo, “Hãy đem Mi-cai-a con của Im-la đến đây gấp.”

⁹ Vả, lúc ấy vua I-sơ-ra-ên và Giê-hô-sa-phát vua Giu-đa đều mặc triều phục và đang ngồi trên ngai của họ trong sân đập lúa ở cổng Thành Sa-ma-ri, và tất cả tiên tri đều nói tiên tri trước mặt họ. ¹⁰ Xê-đê-ki-a con của Kê-na-a-na làm cho ông các sừng bằng sắt và nói, “Chúa phán thế nầy: Với các sừng nầy, ngươi sẽ húc dân A-ram cho đến khi chúng bị tiêu diệt.” ¹¹ Tất cả các tiên tri khác cũng nói tiên tri tương tự và bảo, “Hãy đi lên Ra-mốt Ghi-lê-át và sẽ được thắng lợi. Chúa sẽ ban nó vào tay vua.”

¹² Vị sứ giả có phận sự đi gọi Mi-cai-a nói với ông, “Này, tất cả tiên tri đều đã nói hợp với ý vua; mong rằng những gì ông nói cũng sẽ phù hợp với họ, tức hợp với ý vua.”

¹³ Nhưng Mi-cai-a đáp, “Tôi chỉ sinh mạng của Chúa mà thề rằng tôi sẽ nói những gì Ðức Chúa Trời phán bảo mà thôi.”

¹⁴ Khi ông được đưa đến trước mặt vua, vua nói với ông, “Mi-cai-a, chúng ta có nên kéo lên Ra-mốt Ghi-lê-át đánh giặc, hay chúng ta nên ngưng lại?”

Ông trả lời, “Hãy đi lên và sẽ được thắng lợi; chúng sẽ bị trao vào tay vua.”

¹⁵ Nhưng vua nói với ông, “Ðã bao lần ta nói với ngươi rằng ngươi phải nhân danh Chúa mà thề ngươi sẽ không nói điều chi khác hơn sự thật sao?”

¹⁶ Bấy giờ Mi-cai-a nói, “Tôi thấy toàn dân I-sơ-ra-ên tản lạc trên khắp các núi, như chiên không có người chăn. Chúa phán, ‘Những kẻ ấy không có người lãnh đạo. Ai nấy hãy trở về nhà mình bình an vô sự.’”

¹⁷ Vua I-sơ-ra-ên nói với Giê-hô-sa-phát, “Tôi đã chẳng nói với ngài rằng ông ấy không bao giờ nói điều gì lành về tôi mà chỉ nói toàn điều dữ đấy sao?”

¹⁸ Mi-cai-a nói, “Vậy hãy nghe sứ điệp của Chúa: Tôi thấy Chúa ngồi trên ngai của Ngài, với tất cả các thiên thần đứng hầu bên phải và bên trái Ngài. ¹⁹ Chúa phán, ‘Ai sẽ xúi giục A-háp vua I-sơ-ra-ên để nó đi lên Ra-mốt Ghi-lê-át hầu ngã gục ở đó?’ Bấy giờ các vị thiên thần phát biểu, vị nầy nói thế nầy, vị kia nói thể khác, ²⁰ cho đến khi có một vị thần đi ra, tiến đến trước mặt Chúa, và tâu rằng, ‘Thần xin đi xúi giục ông ấy.’ Chúa hỏi vị thần ấy, ‘Ngươi sẽ làm thế nào?’ ²¹ Vị thần ấy đáp, ‘Thần sẽ ra đi và làm một thần nói dối trong miệng tất cả tiên tri của ông ấy.’ Ngài phán, ‘Ngươi sẽ xúi giục nó và ngươi sẽ thành công. Hãy đi và làm như thế.’ ²² Vậy chúa thượng đã thấy đó, Chúa đã đặt một thần nói dối trong miệng các tiên tri nầy của ngài. Chúa định sẽ giáng họa cho ngài đó.”

²³ Bấy giờ Xê-đê-ki-a con của Kê-na-a-na đến gần Mi-cai-a, tát vào má ông, và nói, “Thần của Chúa đã đi ngả nào rời khỏi tôi mà đến nói với ông?”

²⁴ Mi-cai-a trả lời, “Ông sẽ khám phá ra điều đó trong ngày ông chui vào phòng trong cùng để lẩn trốn.”

²⁵ Bấy giờ vua I-sơ-ra-ên ra lịnh, “Hãy bắt hắn và trao cho A-môn quan trấn thủ kinh thành, cùng trao cho Hoàng Tử Giô-ách, ²⁶ và bảo, ‘Vua truyền lịnh thế nầy: Hãy nhốt tên nầy trong ngục và cho nó ăn uống đủ sống cầm hơi cho đến khi ta trở về bình an.’”

²⁷ Mi-cai-a nói, “Nếu ngài trở về bình an thì Chúa đã không phán qua tôi.” Rồi ông nói tiếp, “Hỡi mọi người, hỡi tất cả các người, xin hãy nghe rõ điều đó.”

A-háp Tử Trận

(1 Vua 22:28-35)

²⁸ Vậy vua I-sơ-ra-ên và Giê-hô-sa-phát vua Giu-đa đi lên Ra-mốt Ghi-lê-át. ²⁹ Vua I-sơ-ra-ên nói với Giê-hô-sa-phát, “Tôi sẽ cải trang, còn ngài xin cứ mặc vương bào.” Thế là vua I-sơ-ra-ên cải trang, và họ cùng nhau ra trận. ³⁰ Bấy giờ vua A-ram đã ra lịnh cho các sĩ quan chỉ huy các xe chiến mã của ông, “Các ngươi chớ tấn công ai, bất luận nhỏ hay lớn, nhưng hãy tấn công một mình vua I-sơ-ra-ên cho ta.” ³¹ Vậy khi giáp trận, các sĩ quan chỉ huy các xe chiến mã thấy Giê-hô-sa-phát, họ nói, “Ðó là vua I-sơ-ra-ên.” Thế là họ tập trung lực lượng vây đánh ông tới tấp. Thấy vậy Giê-hô-sa-phát kêu cầu lớn tiếng, và Chúa giúp ông. Ðức Chúa Trời khiến chúng dang xa ông. ³² Sau đó các sĩ quan chỉ huy các xe chiến mã thấy đó không phải là vua I-sơ-ra-ên, họ quay lại và không truy kích ông nữa. ³³ Bấy giờ một lính xạ tiễn giương cung bắn đại về hướng địch quân, không ngờ mũi tên trúng ngay vào giữa kẽ áo giáp của vua I-sơ-ra-ên. Ông nói với người đánh xe cho ông, “Hãy quay xe lại và đem ta ra khỏi trận mạc, vì ta đã bị thương.” ³⁴ Ngày hôm đó trận chiến càng lúc càng trở nên khốc liệt hơn. Vua I-sơ-ra-ên đã gượng đứng trên xe chiến mã của ông để đối diện với quân A-ram đến chiều tối, và khi mặt trời lặn, ông đã tắt thở.

Giê-hô-sa-phát Bị Tiên Tri của Chúa Quở Trách

19 Cuối cùng Giê-hô-sa-phát vua Giu-đa đã trở về cung điện của ông tại Giê-ru-sa-lem được bình an. ² Bấy giờ Giê-hu con của Ðấng Tiên Kiến Ha-na-ni ra đón và nói với Vua Giê-hô-sa-phát, “Sao ngài lại giúp đỡ kẻ ác và thương kẻ ghét Chúa? Vì cớ đó Chúa giận ngài. ³ Tuy nhiên ngài đã làm được vài điều tốt. Ngài đã diệt trừ khỏi đất nước các trụ thờ Nữ Thần A-sê-ra, và ngài đã để lòng tìm kiếm Ðức Chúa Trời.”

Cải Tổ Ngành Tư Pháp

⁴ Vậy Giê-hô-sa-phát ở Giê-ru-sa-lem một thời gian. Sau đó ông ra đi thăm dân, từ Bê-e Sê-ba đến các vùng trên Cao Nguyên Ép-ra-im, để đem họ trở về với Chúa, Ðức Chúa Trời của tổ tiên họ. ⁵ Ông bổ nhiệm các quan án trong khắp nước, đặt họ trong các thành kiên cố của Giu-đa, thành nào cũng có. ⁶ Ông ra lịnh cho họ, “Khá cẩn trọng trong những việc các ngươi làm. Không phải các ngươi xét xử cho người, nhưng các ngươi xét xử cho Chúa, Ðấng ở với các ngươi mỗi khi các ngươi tuyên án. ⁷ Vậy bây giờ các ngươi hãy hết lòng kính sợ Chúa. Hãy cẩn thận và thi hành công lý, vì Chúa, Ðức Chúa Trời chúng ta sẽ không dung tha kẻ nào bẻ cong công lý, thiên vị, và nhận của hối lộ.”

⁸ Ngoài ra ở Giê-ru-sa-lem, Giê-hô-sa-phát bổ nhiệm một số người Lê-vi, một số tư tế, và một số trưởng tộc làm thẩm phán để xét xử cho Chúa và giải quyết những vụ tranh tụng. Sau khi trở về Giê-ru-sa-lem,^{[a] 9} ông ra lịnh cho họ, “Các ngươi phải thi hành chức vụ của mình như thế nầy: kính sợ Chúa, trung tín, và giữ lòng thanh liêm một cách trọn vẹn. ¹⁰ Bất cứ vụ kiện tụng nào anh chị em^[b] các ngươi sống ở các thành đưa đến các ngươi, bất kể là giết người đổ máu, hoặc vi phạm luật pháp, điều răn, luật lệ, hay mạng lịnh, các ngươi phải cảnh cáo họ rằng đừng vì muốn thắng kiện mà phạm tội với Chúa, để cơn giận của Chúa sẽ không giáng trên các ngươi và trên anh chị em^[c] các ngươi. Các ngươi phải làm như thế để khỏi mắc tội. ¹¹ Này, Trưởng Tế A-ma-ri-a sẽ chịu trách nhiệm mọi việc liên quan đến Chúa; Xê-ba-ri-a con của Ích-ma-ên, thủ lãnh của chi tộc Giu-đa, sẽ chịu trách nhiệm mọi việc liên quan đến vua; và những người Lê-vi sẽ là những quan chức phụ giúp để công lý được thi hành. Hãy cam đảm thi hành chức vụ của mình, vì Chúa sẽ ở với những ai làm theo lẽ phải.”

Ðược Giải Cứu Lạ Lùng

20 Sau việc đó, quân Mô-áp, quân Am-môn, và các đồng minh của quân Am-môn kéo nhau đến tấn công Giê-hô-sa-phát. ² Lúc ấy một số người đến báo cáo với Giê-hô-sa-phát rằng, “Một đại quân đông đúc từ hướng Ê-đôm, phía bên kia Biển Chết, đang tiến qua đánh ngài. Hiện giờ chúng đang hạ trại tại Ha-xa-xôn Ta-ma, tức Ên Ghê-đi.” ³ Nghe thế Giê-hô-sa-phát lấy làm sợ hãi. Ông quyết tâm tìm kiếm Chúa và truyền lịnh cho cả nước Giu-đa phải kiêng ăn cầu nguyện. ⁴ Thế là toàn dân Giu-đa đều họp lại với nhau để tìm kiếm Chúa. Thật vậy dân chúng trong tất cả các thành của Giu-đa cùng nhau kéo về để tìm kiếm Chúa. ⁵ Bấy giờ Giê-hô-sa-phát đứng trước hội chúng của Giu-đa và Giê-ru-sa-lem trong sân mới của Ðền Thờ Chúa, ⁶ và cầu nguyện rằng, “Lạy Chúa, Ðức Chúa Trời của tổ tiên chúng con, Ngài chẳng phải là Ðức Chúa Trời đang ngự trị trên trời sao? Ngài chẳng phải đang cầm quyền thống trị trên mọi vương quốc của mọi dân tộc sao? Quyền năng và sức mạnh đều ở trong tay Ngài. Quả thật không ai có thể chống cự Ngài. ⁷ Lạy Ðức Chúa Trời của chúng con, chẳng phải Ngài đã đuổi các dân trong xứ nầy trước mặt dân I-sơ-ra-ên của Ngài, và ban nó cho dòng dõi của Áp-ra-ham bạn Ngài vĩnh viễn sao? ⁸ Họ đã ở trong xứ đó và xây dựng trong đó một đền thánh cho danh Ngài, mà rằng, ⁹ ‘Nếu tai họa xảy đến cho chúng con, bất kể là gươm đao vì bị đoán phạt, hay ôn dịch, hoặc nạn đói, nhưng khi chúng con đứng trước Ðền Thờ nầy, đứng trước thánh nhan Ngài –vì Ðền Thờ nầy mang danh Ngài– mà kêu cầu Ngài trong cơn hoạn nạn, thì Ngài sẽ nghe chúng con và giải cứu chúng con.’ ¹⁰ Kìa, bây giờ, dân Mô-áp, dân Am-môn, và dân ở trên Núi Sê-i-rơ, những kẻ Ngài đã không cho phép dân I-sơ-ra-ên xâm phạm đến khi họ ra khỏi đất Ai-cập, vì thế họ đã phải đi vòng để khỏi phải đụng chạm đến chúng, và họ đã không tiêu diệt chúng, ¹¹ nhưng giờ đây, kính xin Ngài xem cách chúng báo đáp chúng con. Chúng đang tiến đến đánh đuổi chúng con ra khỏi sản nghiệp mà Ngài đã cho chúng con thừa hưởng. ¹² Lạy Ðức Chúa Trời của chúng con, chẳng lẽ Ngài sẽ không đoán phạt chúng sao? Thật chúng con không đủ sức đối phó với đạo quân đông đảo nầy. Bây giờ chúng con không biết phải làm gì ngoài việc ngước mắt ngưỡng vọng nơi Ngài.”

¹³ Lúc ấy toàn dân Giu-đa, cùng với vợ của họ, các con lớn của họ, và các con thơ của họ đều đứng trước mặt Chúa. ¹⁴ Bấy giờ Thần của Chúa ngự trên Gia-ha-xi-ên con của Xa-cha-ri-a –ông là hậu duệ của Bê-na-gia, hậu duệ của Giê-i-ên, hậu duệ của Mát-ta-ni-a, một người Lê-vi thuộc dòng dõi của A-sáp– đang lúc ông đứng giữa hội chúng. ¹⁵ Ông nói, “Hỡi toàn dân Giu-đa, dân cư Giê-ru-sa-lem, và Vua Giê-hô-sa-phát, xin quý vị hãy lắng nghe: Chúa phán với quý vị thế nầy: ‘Chớ sợ hãi và đừng mất tinh thần, vì cuộc chiến nầy không phải của các ngươi nhưng là của Ðức Chúa Trời. ¹⁶ Ngày mai các ngươi sẽ xuống đương đầu với chúng. Này, chúng sẽ tiến lên qua ngả Dốc Xi-xơ. Các ngươi sẽ gặp chúng ở cuối thung lũng, nơi sắp vào Ðồng Hoang Giê-ru-ên. ¹⁷ Các ngươi không cần phải chiến đấu trong cuộc chiến nầy. Hãy dàn trận, rồi đứng yên, và nhìn xem sự giải cứu của Chúa, Ðấng ở với các ngươi, hỡi Giu-đa và Giê-ru-sa-lem.’ Chớ sợ hãi và đừng mất tinh thần. Ngày mai hãy tiến ra đương đầu với chúng, vì Chúa ở với quý vị.”

¹⁸ Giê-hô-sa-phát bèn cúi đầu và sấp mặt xuống đất; toàn dân Giu-đa và dân cư Giê-ru-sa-lem đều phủ phục xuống trước mặt Chúa và thờ lạy Chúa. ¹⁹ Bấy giờ những người Lê-vi con cháu của Kê-hát và các con cháu của Cô-ra đứng dậy lớn tiếng ca ngợi Chúa, Ðức Chúa Trời của I-sơ-ra-ên, vang lừng cả một vùng trời.

²⁰ Sáng hôm sau họ thức dậy sớm và tiến vào Ðồng Hoang Tê-cô-a. Khi họ sắp sửa xuất quân, Giê-hô-sa-phát đứng và nói, “Hãy nghe ta, hỡi dân Giu-đa và các ngươi, dân cư Giê-ru-sa-lem: Hãy tin cậy Chúa, Ðức Chúa Trời của các ngươi, các ngươi sẽ được vững lập. Hãy tin các tiên tri Ngài, các ngươi sẽ thành công.”

²¹ Sau khi tham khảo với những vị lãnh đạo của dân, ông lập một ca đoàn đi trước đạo quân, vừa đi vừa ca hát tôn ngợi Chúa, chúc tụng vẻ đẹp của đức thánh khiết Ngài. Họ ca ngợi rằng, “Hãy cảm tạ Chúa, vì tình thương của Ngài còn đến đời đời.”

²² Khi họ bắt đầu ca ngợi và chúc tụng, Chúa đặt phục binh đánh úp quân Mô-áp, quân Am-môn, và quân đến từ Núi Sê-i-rơ, những kẻ đến tấn công Giu-đa, khiến chúng bị đại bại. ²³ Số là quân Mô-áp và quân Am-môn đứng lên hiệp nhau tàn sát quân đến từ Núi Sê-i-rơ, khiến chúng hoàn toàn bị tiêu diệt. Sau đó, hai đạo quân ấy quay lại tàn sát lẫn nhau. ²⁴ Khi quân Giu-đa đến chỗ có tháp canh để nhìn vào đồng hoang, họ nhìn về phía đoàn quân đông đảo, kìa, họ chỉ thấy toàn xác chết nằm ngổn ngang trên mặt đất, không người nào sống sót.

²⁵ Khi Giê-hô-sa-phát và đạo quân của ông đến nơi để thu dọn chiến trường, họ thấy giữa những tử thi rất nhiều vàng bạc châu báu và đồ trang sức quý giá, họ tha hồ đoạt lấy cho mình, đến nỗi mang đi không nổi. Họ phải mất ba ngày để thu lượm các chiến lợi phẩm, vì chúng nhiều quá đỗi.

²⁶ Ngày thứ tư, họ tập họp lại trong Thung Lũng Bê-ra-ca. Tại đó họ chúc tụng Chúa. Ðó là lý do tại sao nơi ấy được gọi là Thung Lũng Bê-ra-ca^[d] cho đến ngày nay. ²⁷ Sau đó họ lên đường trở về. Mọi người Giu-đa và Giê-ru-sa-lem đều trở về, với Giê-hô-sa-phát đi trước dẫn đầu họ. Họ trở về Giê-ru-sa-lem lòng vui mừng hớn hở, vì Chúa đã ban cho họ niềm vui chiến thắng quân thù. ²⁸ Họ về đến Giê-ru-sa-lem, tiến vào sân Ðền Thờ Chúa, và dùng các nhạc khí bằng dây, các hạc cầm, và các kèn thau tấu lên chúc tụng vang lừng. ²⁹ Cơn kinh hãi của Ðức Chúa Trời giáng trên các vương quốc của các dân tộc chung quanh khi chúng nghe rằng Chúa đã đánh tan quân thù của I-sơ-ra-ên thay cho họ. ³⁰ Vậy vương quốc của Giê-hô-sa-phát được thái bình, vì Ðức Chúa Trời ban cho ông được yên ổn tư bề.

Cuối Cùng của Triều Ðại Giê-hô-sa-phát

(1 Vua 22:41-51)

³¹ Vậy Giê-hô-sa-phát đã trị vì ở Giu-đa. Ông lên ngai làm vua lúc ba mươi lăm tuổi. Ông trị vì hai mươi lăm năm tại Giê-ru-sa-lem. Mẹ ông là bà A-xu-ba con gái của Sinh-hi. ³² Ông bước đi trong đường lối của cha ông, không tẻ tách khỏi đường lối đó. Ông đã làm điều tốt trước mặt Chúa. ³³ Tuy nhiên các tế đàn trên những nơi cao vẫn chưa được dẹp bỏ, và dân chúng vẫn chưa hết lòng tin thờ Chúa, Ðức Chúa Trời của tổ tiên họ.

³⁴ Các hoạt động khác của Giê-hô-sa-phát, từ đầu đến cuối, đều được chép trong sách Sử Ký của Giê-hu con Ha-na-ni, sách đó là một phần trong sách Các Vua I-sơ-ra-ên.

³⁵ Về sau Giê-hô-sa-phát vua Giu-đa đã kết đồng minh với A-ha-xi-a vua I-sơ-ra-ên, một kẻ làm nhiều điều rất gian ác. ³⁶ Ông đã hiệp tác với ông ấy để đóng tàu đi Tạt-si. Họ đóng một số tàu ở Ê-xi-ôn Ghê-be. ³⁷ Lúc ấy Ê-li-ê-xe con của Ðô-đa-va-hu ở Ma-rê-sa đã nói tiên tri chống lại Giê-hô-sa-phát rằng, “Vì ngài đã hiệp tác với A-ha-xi-a, nên Ðức Chúa Trời sẽ phá hủy công việc của ngài.” Sau đó các chiếc tàu do họ đóng đều bị vỡ chìm, nên dự án đi Tạt-si đã bị đình chỉ.