II Sử Ký 13-17
Vietnamese Bible: Easy-to-Read Version
A-bi-gia, vua Giu-đa
13 A-bi-gia lên ngôi vua Giu-đa vào năm thứ mười tám đời Giê-rô-bô-am, vua Ít-ra-en. 2 A-bi-gia trị vì ở Giê-ru-sa-lem ba năm. Mẹ ông là Ma-a-ca, con gái U-ri-ên, nguyên quán thành Ghi-bê-a. Chiến tranh xảy ra giữa A-bi-gia và Giê-rô-bô-am. 3 A-bi-gia hướng dẫn một đoàn quân thiện chiến gồm bốn trăm ngàn người ra trận. Giê-rô-bô-am chuẩn bị nghênh chiến với tám trăm ngàn quân thiện chiến.
4 A-bi-gia đứng trên núi Xê-ma-ra-im trong vùng núi Ép-ra-im kêu lên rằng, “Hỡi Giê-rô-bô-am và toàn dân Ít-ra-en hãy nghe đây! 5 Các ngươi biết rằng CHÚA, Thượng Đế của Ít-ra-en ban cho Đa-vít và các con trai người quyền trị vì trên Ít-ra-en đời đời qua giao ước bằng muối [a]. 6 Nhưng Giê-rô-bô-am, con trai Nê-bát, một trong các sĩ quan của Sô-lô-môn, con trai Đa-vít, phản nghịch chủ mình. 7 Rồi những kẻ vô loại, những bọn gian ác theo Giê-rô-bô-am để nghịch lại Rô-bô-am, con trai Sô-lô-môn. Lúc đó người hãy còn nhỏ chưa biết phải hành động ra sao nên không ngăn chặn Giê-rô-bô-am được.
8 Nay các ngươi âm mưu nghịch lại nước CHÚA, là nước thuộc về các con trai Đa-vít. Các ngươi rất đông, các ngươi thờ bò con vàng mà Giê-rô-bô-am đã tạc nên cho các ngươi. 9 Các ngươi đã gạt bỏ những người Lê-vi và các thầy tế lễ của CHÚA, tức các con cháu A-rôn. Các ngươi tự chọn lấy các thầy tế lễ cho mình như các dân tộc khác đã làm. Ai đến mang theo một con bò tơ đực và bảy con chiên đực thì được làm thầy tế lễ cho các tượng chạm mà không phải là thần.
10 Nhưng về chúng ta, CHÚA là Thượng Đế của chúng ta, vì chúng ta không lìa bỏ Ngài. Các thầy tế lễ phục vụ CHÚA đều là con cháu A-rôn, có các người Lê-vi giúp đỡ họ. 11 Họ dâng của lễ thiêu và đốt hương cho CHÚA mỗi sáng mỗi chiều. Họ đặt bánh trên bàn đặc biệt trong đền thờ. Họ cũng thắp đèn để trên chân đèn bằng vàng mỗi chiều. Chúng ta vâng theo mệnh lệnh của CHÚA là Thượng Đế chúng ta nhưng các ngươi đã lìa bỏ Ngài. 12 Chính Thượng Đế ở với chúng ta và là quan trưởng của chúng ta. Các thầy tế lễ của Ngài thổi kèn triệu tập chúng ta ra trận chiến đấu chống các ngươi. Hỡi người Ít-ra-en, không nên chống nghịch lại CHÚA, Thượng Đế của tổ tiên các ngươi vì các ngươi không thắng nổi đâu.”
13 Nhưng Giê-rô-bô-am đã phái một số quân phục kích phía sau đạo quân Giu-đa. Nên trong khi Giê-rô-bô-am đang đối diện với đạo quân Giu-đa thì các binh sĩ của ông đã ở phía sau họ. 14 Khi các binh sĩ Giu-đa quay lại thì thấy đạo quân Giê-rô-bô-am tấn công mình cả phía trước lẫn phía sau [b] nên họ kêu la cùng CHÚA, còn các thầy tế lễ thì thổi kèn. 15 Rồi quân Giu-đa hô xung trận. Khi họ la lên thì Thượng Đế khiến Giê-rô-bô-am và đạo quân Ít-ra-en bỏ chạy khỏi A-bi-gia và đạo quân Giu-đa. 16 Sau khi đạo quân Ít-ra-en bỏ chạy khỏi các binh sĩ Giu-đa thì Thượng Đế trao họ vào tay quân Giu-đa. 17 A-bi-gia và các quân sĩ của ông đánh giết 500.000 binh sĩ thiện chiến nhất của Ít-ra-en. 18 Lúc đó dân Ít-ra-en bị thua trận. Dân Giu-đa đắc thắng vì họ nhờ cậy CHÚA là Thượng Đế của tổ tiên mình.
19 Đạo quân của A-bi-gia đuổi theo đạo quân Giê-rô-bô-am và chiếm các thị trấn Bê-tên, Giê-sa-na, và Ép-rôn, cùng các làng mạc quanh đó.
20 Giê-rô-bô-am không còn vươn lên được nữa trong suốt đời A-bi-gia. CHÚA đánh Giê-rô-bô-am nên ông chết. 21 Nhưng A-bi-gia càng ngày càng mạnh. Ông lấy mười bốn người vợ sinh hai mươi hai con trai, mười sáu con gái.
22 Mọi việc khác ông làm và những điều ông nói đều được ghi chép trong văn thư của nhà tiên tri Y-đô.
14 A-bi-gia qua đời và được chôn trong thành Đa-vít. A-sa con trai ông lên nối ngôi. Xứ được hoà bình suốt mười năm trong thời gian A-sa trị vì.
A-sa, vua Giu-đa
2 A-sa làm điều phải trước mặt CHÚA là Thượng Đế. 3 Ông tháo bỏ các bàn thờ ngoại lai và những nơi thờ cúng địa phương. Ông đập phá các trụ đá thờ thần và phá sập các trụ thờ thần A-sê-ra. 4 A-sa truyền cho dân chúng Giu-đa phải theo CHÚA, Thượng Đế của tổ tiên mình, và vâng theo những lời giáo huấn cùng mệnh lệnh Ngài. 5 Ông cũng tháo bỏ những nơi thờ phụng và bàn thờ đốt hương cho các tà thần trong tất cả các thị trấn Giu-đa. Vì thế xứ được hoà bình trong đời vua A-sa. 6 A-sa xây cất các thành có vách kiên cố ở Giu-đa lúc còn thái bình. Trong những năm đó không có giặc giã vì CHÚA ban cho ông an hưởng hòa bình.
7 A-sa bảo dân chúng Giu-đa rằng, “Chúng ta hãy xây cất các thị trấn nầy và dựng vách xung quanh. Hãy cất các tháp, cổng cùng các thanh gài. Xứ nầy là của chúng ta vì chúng ta đã vâng theo CHÚA, là Thượng Đế chúng ta. Chúng ta đi theo Ngài cho nên Ngài đã ban cho chúng ta thái bình bốn bên.” Vì thế họ xây cất và thành công.
8 A-sa có một đạo quân ba trăm ngàn người Giu-đa và hai trăm tám mươi ngàn người Bên-gia-min. Các người Giu-đa mang các khiên và giáo to. Còn người Bên-gia-min mang các khiên nhỏ hơn cùng cung tên. Tất cả đều là các chiến sĩ gan dạ.
9 Xê-ra từ xứ Cút [c] mang một đạo quân đông vô số và ba trăm quân xa kéo đến. Chúng đến sát thị trấn Ma-rê-sa. 10 A-sa kéo quân ra đánh nhau với Xê-ra và chuẩn bị giao chiến ở thung lũng Xê-pha-thát ở Ma-rê-sa.
11 A-sa kêu xin cùng CHÚA là Thượng Đế mình rằng, “Lạy CHÚA, chỉ có một mình Ngài giúp kẻ yếu thắng kẻ mạnh. Lạy CHÚA là Thượng Đế chúng tôi, xin giúp đỡ chúng tôi vì chúng tôi nhờ cậy Ngài. Chúng tôi nhân danh Ngài đánh nhau với đạo quân khổng lồ nầy. Lạy CHÚA, Ngài là Thượng Đế chúng tôi. Xin đừng để ai thắng hơn Ngài.”
12 Vì thế khi đạo quân của A-sa từ Giu-đa tấn công thì CHÚA giúp họ đánh bại người Cút, người Cút bỏ chạy tán loạn. 13 Đạo quân của A-sa đuổi theo họ cho đến vùng Ghê-ra. Số người Cút bị giết quá nhiều nên họ không còn sức đánh nhau nữa. Họ bị CHÚA và đạo quân Ngài đánh bại. A-sa cùng đạo quân mình cướp lấy nhiều vật quí từ quân thù. 14 Họ phá hủy tất cả các thị trấn gần Ghê-ra vì CHÚA giáng sự kinh hoàng xuống trên dân cư sống trong các thị trấn ấy. Các thị trấn đó có nhiều đồ quí giá cho nên đạo quân A-sa cũng lấy luôn. 15 Đạo quân A-sa cũng tấn công các trại của các người chăn chiên, cướp đoạt vô số chiên cùng lạc đà. Sau đó họ trở về Giê-ru-sa-lem.
Những cuộc cải cách của A-sa
15 Thần linh của Thượng Đế nhập vào A-xa-ria, con trai Ô-đết. 2 A-xa-ria đi gặp A-sa và nói rằng, “Hỡi A-sa cùng toàn dân Giu-đa và Bên-gia-min, hãy nghe ta đây. CHÚA ở cùng các ngươi khi các ngươi ở cùng Ngài. Nếu các ngươi vâng theo Ngài, các ngươi sẽ tìm được Ngài, nhưng nếu các ngươi lìa bỏ Ngài thì Ngài sẽ lìa bỏ các ngươi. 3 Đã khá lâu Ít-ra-en không có Thượng Đế thật, không có thầy tế lễ để dạy dỗ họ và cũng không có lời giáo huấn nào. 4 Nhưng khi gặp khốn khó thì họ quay về cùng CHÚA, Thượng Đế của Ít-ra-en. Họ tìm kiếm Ngài và gặp được Ngài. 5 Trong lúc đó không có ai đi đường bình yên cả. Khắp xứ gặp lộn xộn. 6 Dân nầy diệt dân khác, thành nầy tiêu hủy thành kia, vì CHÚA giáng trên họ mọi thứ khốn khó. 7 Nhưng các ngươi hãy mạnh dạn. Đừng bỏ cuộc vì các ngươi sẽ nhận được phần thưởng cho công khó mình.”
8 A-sa cảm thấy phấn chí khi nghe A-xa-ria, con trai Ô-đết, nhà tiên tri nói những lời khuyên đó. Cho nên ông phá dỡ các thần tượng ghê tởm trong khắp xứ Giu-đa và Bên-gia-min ra khỏi các thị trấn mà ông đã chiếm trong vùng núi Ép-ra-im. Ông sửa sang lại đền thờ CHÚA ở phía trước vòm cửa đền thờ của Ngài.
9 Rồi A-sa triệu tập tất cả các người Giu-đa và Bên-gia-min cùng các chi tộc Ép-ra-im, Ma-na-xe, và Xi-mê-ôn sống trong xứ Giu-đa. Thậm chí có nhiều người từ Ít-ra-en cũng đến với A-sa vì họ thấy CHÚA, Thượng Đế của A-sa ở cùng ông.
10 A-sa cùng họ họp lại ở Giê-ru-sa-lem vào tháng ba năm thứ mười lăm triều đại vua. 11 Trong lúc đó họ dâng cho CHÚA bảy trăm con bò đực và bảy ngàn con chiên và dê cùng những của báu mà đạo quân A-sa đã cướp được của quân thù. 12 Rồi họ lập giao ước hết lòng vâng theo CHÚA, Thượng Đế của tổ tiên mình. 13 Ai không vâng theo CHÚA, Thượng Đế của Ít-ra-en, sẽ bị xử tử bất kể già trẻ, nam hay nữ. 14 Sau đó A-sa và dân chúng cam kết trước mặt CHÚA, mọi người la lớn tiếng và thổi kèn cùng tù và. 15 Tất cả dân chúng Giu-đa đều rất vui mừng về lời hứa đó vì họ đã hết lòng cam kết. Họ tìm kiếm Thượng Đế và gặp được Ngài. Vì thế CHÚA ban cho họ thái bình khắp xứ.
16 Vua A-sa cũng cất chức thái hậu của Ma-a-ca, bà nội mình vì bà đã tạc một tượng A-sê-ra đáng gớm ghiếc. A-sa chặt tượng đó, nghiền nát và thiêu trong thung lũng Kít-rôn. 17 Nhưng ông không dẹp bỏ các nơi thờ tà thần trong Ít-ra-en. Tuy vậy, A-sa trung tín với CHÚA trọn đời mình.
18 A-sa mang vào đền thờ Thượng Đế các tặng vật mà cha mình đã dâng: bạc, vàng, và các đồ dùng. 19 Trong xứ không còn giặc giã nữa cho đến năm thứ ba mươi lăm triều đại A-sa [d].
Những năm cuối cùng của A-sa
16 Đến năm thứ ba mươi sáu đời vua A-sa [e] thì Ba-a-sa, vua Ít-ra-en tấn công Giu-đa. Ông củng cố thị trấn Ra-ma để ngăn không cho dân chúng ra vào Giu-đa, xứ vua A-sa. 2 A-sa lấy bạc và vàng từ các kho ngân khố trong đền thờ CHÚA và từ cung điện mình. Ông gởi các món đó cùng với các sứ giả đến Bên-Ha-đát, vua A-ram, đang ở tại Đa-mách. A-sa nói với vua, 3 “Vua và tôi hãy lập giao ước như cha tôi và cha vua đã làm. Tôi gởi biếu vua bạc và vàng. Xin vua hãy hủy bỏ giao ước với Ba-a-sa, vua Ít-ra-en để người rời khỏi bờ cõi tôi.”
4 Bên-Ha-đát đồng ý với vua A-sa nên sai các viên chỉ huy đạo quân mình đến tấn công các thị trấn Ít-ra-en. Họ chiếm được các thị trấn như Y-giông, Đan, và A-bên-ma-im [f] cùng tất cả các thị trấn trong Nép-ta-li nơi có các kho tiếp liệu. 5 Khi Ba-a-sa nghe thế liền thôi không xây đắp Ra-ma nữa và bỏ dở công việc. 6 Sau đó vua A-sa cho toàn dân Giu-đa đến Ra-ma và mang đi những tảng đá và gỗ mà Ba-a-sa đã dùng. Rồi họ dùng các vật liệu đó để xây đắp Ghê-ba và Mích-ba.
7 Lúc đó Ha-na-ni, người tiên kiến, đến gặp và bảo A-sa, vua Giu-đa rằng, “Bệ hạ nhờ cậy vua A-ram giúp đỡ mà không nhờ cậy CHÚA là Thượng Đế mình. Cho nên vua của đạo quân A-ram đã thoát khỏi tay bệ hạ. 8 Người Cút và Ly-bi có một đạo quân rất lớn, hùng mạnh cùng vô số quân xa và lính cỡi ngựa. Bệ hạ nhờ cậy CHÚA giúp mình nên Ngài trao chúng vào tay bệ hạ. 9 CHÚA tìm khắp đất để kiếm người hết lòng với Ngài. Ngài muốn khiến họ vững mạnh. Hỡi A-sa, bệ hạ đã hành động ngu xuẩn, cho nên từ nay về sau bệ hạ sẽ gặp giặc giã.”
10 Vua A-sa nổi giận cùng Ha-na-ni, người tiên kiến, về những điều ông nói đến nỗi vua bắt Ha-na-ni bỏ tù. Lúc đó vua A-sa cũng hành động độc ác với một số người.
11 Mọi việc khác vua A-sa làm từ đầu đến cuối đều được ghi chép trong sách các vua Giu-đa và Ít-ra-en. 12 Vào năm thứ ba mươi chín [g] triều đại mình thì vua A-sa bị đau chân. Dù chứng bệnh chân rất trầm trọng nhưng vua không cầu xin CHÚA chữa lành mà nhờ cậy vào các thầy thuốc. 13 Rồi A-sa qua đời vào năm thứ bốn mươi mốt triều đại mình. 14 Người ta chôn A-sa trong mộ vua đã xây cho mình trong thành Đa-vít. Họ đặt vua trên một cái giường có tẩm đủ thứ hương liệu rồi đốt một đám lửa lớn để tưởng niệm vua [h].
Giô-sa-phát, vua Giu-đa
17 Giô-sa-phát, con trai A-sa, lên nối ngôi vua Giu-đa thế cho cha mình. Giô-sa-phát củng cố Giu-đa để đánh nhau với Ít-ra-en. 2 Ông đặt các binh sĩ trong các thành có vách kiên cố của Giu-đa, trong xứ Giu-đa, và trong các thị trấn Ép-ra-im mà A-sa, cha mình, đã chiếm được.
3 CHÚA ở cùng Giô-sa-phát vì vua sống y như Đa-vít, tổ tiên mình đã sống khi mới lên ngôi vua. Giô-sa-phát không nhờ cậy các tượng thần Ba-anh, 4 nhưng nhờ cậy Thượng Đế của tổ tiên mình. Vua vâng theo các mệnh lệnh của Ngài và không sống như dân Ít-ra-en. 5 CHÚA làm cho Giô-sa-phát vững mạnh trên Giu-đa. Tất cả dân chúng Giu-đa mang tặng vật biếu Giô-sa-phát nên vua rất giàu có và danh tiếng. 6 Vua muốn vâng theo CHÚA. Vua cũng tháo gỡ các nơi thờ phụng tà thần và các hình tượng A-sê-ra khỏi xứ Giu-đa.
7 Vào năm thứ ba triều đại mình [i] thì vua Giô-sa-phát phái các viên chức đến dạy dỗ trong các thị trấn Giu-đa. Các viên chức ấy là Bên-Ha-in, Áp-đia, Xa-cha-ri, Nê-tha-nên, và Mi-cai-gia. 8 Giô-sa-phát cũng phái các người Lê-vi sau đây đi với họ: Sê-mai-gia, Nê-tha-nia, Xê-ba-đia, A-sa-ên, Sê-mi-ra-mốt, Giê-hô-na-than, A-đô-ni-gia, Tô-bi-gia, và Tốp-A-đô-ni-gia. Vua cũng sai các thầy tế lễ Ê-li-sa-ma và Giê-hô-ram cùng đi. 9 Các lãnh tụ ấy, các người Lê-vi cùng các thầy tế lễ dạy dỗ dân chúng trong Giu-đa. Họ lấy quyển Sách Giáo Huấn của CHÚA và đi khắp các thị trấn trong Giu-đa dạy dỗ dân chúng.
10 Các dân tộc sống quanh xứ Giu-đa sợ hãi CHÚA cho nên không dám gây chiến cùng Giô-sa-phát. 11 Một số người Phi-li-tin mang triều cống và bạc đến cho Giô-sa-phát theo như vua đòi. Người Á-rập mang đến cho vua gia súc: bảy ngàn bảy trăm con chiên, và bảy ngàn bảy trăm con dê.
12 Giô-sa-phát càng ngày càng hùng mạnh. Vua xây các thành có vách kiên cố và thị trấn để trữ vật liệu trong Giu-đa. 13 Vua giữ một số vật liệu trong các thị trấn Giu-đa, còn các binh sĩ thiện chiến thì vua giữ tại Giê-ru-sa-lem. 14 Các binh sĩ sau đây được liệt kê theo gia đình.
Từ các gia đình Giu-đa, sau đây là những viên chỉ huy hàng ngàn người: Ách-na chỉ huy ba trăm ngàn quân sĩ. 15 Giê-hô-ha-nan chỉ huy hai trăm tám mươi ngàn quân sĩ; 16 A-ma-xia, con trai Xích-ri, chỉ huy hai trăm ngàn quân sĩ. Ông tình nguyện phục vụ CHÚA.
17 Sau đây là các viên chỉ huy từ các họ hàng trong Bên-gia-min: Ê-li-a-đa, một chiến sĩ gan dạ, chỉ huy hai trăm ngàn binh sĩ sử dụng cung tên và thuẫn. 18 Giê-hô-xa-bát chỉ huy một trăm tám mươi ngàn quân sĩ sẵn sàng ra trận. 19 Tất cả các binh sĩ ấy đều phục vụ vua Giô-sa-phát. Vua cũng đặt các binh sĩ khác trong các thành có vách kiên cố ở khắp xứ Giu-đa.
Footnotes
- II Sử Ký 13:5 giao ước bằng muối Khi hai người dùng muối chung với nhau có nghĩa là giao ước thân hữu giữa họ không thể nào bị hủy bỏ. Ở đây A-bi-gia nói rằng Thượng Đế đã thiết lập một giao ước không thể hủy bỏ được với Đa-vít.
- II Sử Ký 13:14 Khi các binh sĩ … lẫn phía sau Bản tiêu chuẩn Hê-bơ-rơ ghi “mặt trận phía trước và phía sau.”
- II Sử Ký 14:9 Cút Hay “Ê-thi-ô-bi.”
- II Sử Ký 15:19 năm thứ ba mươi lăm triều đại A-sa Khoảng năm 880 trước Công Nguyên.
- II Sử Ký 16:1 năm thứ ba mươi sáu đời vua A-sa Khoảng năm 879 trước Công nguyên.
- II Sử Ký 16:4 A-bên-ma-im Hay là “A-bên Bết-ma-a-ca.”
- II Sử Ký 16:12 năm thứ ba mươi chín Khoảng năm 875 trước Công nguyên.
- II Sử Ký 16:14 Họ đặt vua … tưởng niệm vua Điều nầy có thể là họ đốt hương liệu để tưởng niệm vua A-sa hay là họ hoả thiêu ông.
- II Sử Ký 17:7 năm thứ ba triều đại mình Khoảng năm 871 trước Công nguyên.
II Sử Ký 13-17
Bản Dịch 2011
A-bi-gia Trị Vì Giu-đa
(1 Vua 15:1-8)
13 Vào năm thứ mười tám của triều đại Vua Giê-rô-bô-am, A-bi-gia bắt đầu trị vì tại Giê-ru-sa-lem. 2 Ông trị vì ba năm ở Giê-ru-sa-lem. Mẹ ông là Mi-ca-gia[a] con gái[b] của U-ri-ên ở Ghi-bê-a. Lúc bấy giờ có cuộc chiến giữa A-bi-gia và Giê-rô-bô-am. 3 A-bi-gia dẫn một đạo quân gồm bốn trăm ngàn tinh binh dũng mãnh ra trận. Giê-rô-bô-am cũng dẫn một đại quân gồm tám trăm ngàn tinh binh và dũng sĩ kéo ra dàn trận. 4 A-bi-gia đứng trên sườn Núi Xê-ma-ra-im trên Cao Nguyên Ép-ra-im và nói, “Hỡi Giê-rô-bô-am và toàn thể I-sơ-ra-ên, hãy nghe ta nói. 5 Các ngươi há không biết rằng Chúa, Ðức Chúa Trời của I-sơ-ra-ên, đã ban vương quyền cho Ða-vít và con cháu của người qua giao ước bằng muối, để trị vì trên I-sơ-ra-ên mãi mãi sao?” 6 Thế mà Giê-rô-bô-am con của Nê-bát, một đầy tớ của Sa-lô-môn con Ða-vít, đã nổi lên chống lại chủ của hắn, 7 và một bọn côn đồ vô lại[c] đã tụ tập chung quanh hắn. Chúng đã khinh thường Rê-hô-bô-am con của Sa-lô-môn khi Rê-hô-bô-am còn trẻ, không dám cả quyết, và không thể đối phó với chúng.
8 Bây giờ các ngươi nghĩ các ngươi có thể chống chọi với vương quốc của Chúa trong tay con cháu của Ða-vít, vì các ngươi ỷ lại vào số đông và cậy vào mấy con bò con bằng vàng mà Giê-rô-bô-am đã đúc để tôn lên làm thần cho các ngươi thờ lạy sao? 9 Há chẳng phải các ngươi đã đuổi các tư tế của Chúa, là con cháu của A-rôn và những người Lê-vi, mà tự lập cho các ngươi các tư tế giống như các dân ở các xứ khác hay sao? Hễ ai đem một con bò tơ và bảy con chiên đực đến cúng là được các ngươi phong cho chức tư tế để phụng vụ các thần, mà thật ra chẳng phải là thần linh gì cả.
10 Còn chúng ta đây, Chúa vẫn luôn là Ðức Chúa Trời chúng ta. Chúng ta không lìa bỏ Ngài. Chúng ta có các tư tế phụng vụ Chúa, là các con cháu của A-rôn, và những người Lê-vi phụ giúp họ. 11 Mỗi buổi sáng và mỗi buổi chiều họ đều dâng các của lễ thiêu và dâng hương lên Ngài. Họ dâng Bánh Hiện Diện sắp thành hàng trên bàn thờ bằng vàng ròng. Họ đốt các ngọn đèn của cây đèn bằng vàng để ban đêm các ngọn đèn ấy luôn cháy sáng, vì chúng ta vâng giữ mạng lịnh của Chúa, Ðức Chúa Trời chúng ta, còn các ngươi đã lìa bỏ Ngài. 12 Này, Ðức Chúa Trời đang dẫn đầu đạo quân chúng ta, và các tư tế đang cầm trong tay các kèn trận để thổi lên chống lại các ngươi. Hỡi I-sơ-ra-ên, chớ chống lại Chúa, Ðức Chúa Trời của tổ tiên các ngươi, vì các ngươi sẽ không thắng đâu.”
13 Nhưng Giê-rô-bô-am đã sai một đội quân đi vòng phía sau họ để đánh bọc hậu họ. Vậy chúng giáp mặt tấn công quân Giu-đa, đồng thời đội quân đi vòng phía sau cũng đánh thốc vào. 14 Khi quân Giu-đa nhìn lại, và kìa, họ bị lưỡng đầu thọ địch. Họ lớn tiếng kêu Chúa cứu, và các tư tế thổi kèn vang dậy. 15 Bấy giờ quân Giu-đa thét lên một tiếng gào la xung trận. Khi quân Giu-đa thét lên tiếng gào la xung trận, Chúa đánh bại Giê-rô-bô-am và toàn quân I-sơ-ra-ên trước mặt A-bi-gia và toàn quân Giu-đa. 16 Quân I-sơ-ra-ên chạy trốn trước mặt quân Giu-đa, và Ðức Chúa Trời đã phó chúng vào tay họ. 17 A-bi-gia và quân của ông đã đánh chúng bị đại bại, và quân I-sơ-ra-ên đã tổn thất năm trăm ngàn tinh binh. 18 Như thế quân I-sơ-ra-ên đã bị đè bẹp và quân Giu-đa đã thắng lúc đó, vì họ đã nhờ cậy Chúa, Ðức Chúa Trời của tổ tiên họ. 19 A-bi-gia đuổi theo Giê-rô-bô-am và chiếm lấy các thành của ông ấy: Bê-tên và các thị trấn phụ thuộc, Giê-sa-na và các thị trấn phụ thuộc, và Ép-rôn và các thị trấn phụ thuộc. 20 Giê-rô-bô-am không khôi phục được quyền lực của ông trong thời của A-bi-gia. Chúa đánh ông và ông qua đời. 21 Trong khi đó A-bi-gia càng ngày càng mạnh. Ông cưới mười bốn vợ, sinh hai mươi hai con trai và mười sáu con gái.
22 Các hoạt động khác của A-bi-gia, chính sách của ông, và những lời tuyên bố của ông đều được chép trong sách Sử Ký của Tiên Tri I-đô.
A-sa Trị Vì Giu-đa
14 A-bi-gia an giấc với tổ tiên ông. Người ta chôn ông trong Thành Ða-vít. A-sa con trai ông lên ngôi kế vị. Trong thời của A-sa, đất nước được hưởng thái bình mười năm. 2 A-sa làm điều tốt và đúng trước mắt Chúa, Ðức Chúa Trời của ông. 3 Ông dẹp bỏ các bàn thờ các thần ngoại bang và các tế đàn trên những nơi cao. Ông đập nát các trụ thờ bằng đá và đốn hạ các trụ thờ Nữ Thần A-sê-ra. 4 Ông ra lịnh cho dân Giu-đa phải tìm kiếm Chúa, Ðức Chúa Trời của tổ tiên họ, và phải vâng theo các luật lệ và các điều răn của Ngài. 5 Ông cũng dẹp bỏ các tế đàn trên những nơi cao và các bàn thờ dâng hương cho các thần tượng khỏi tất cả các thành của Giu-đa. Vương quốc được an lạc trong thời của ông. 6 Ông xây dựng để củng cố các thành của Giu-đa, vì đất nước được hòa bình. Không ai gây hấn gì với ông trong những năm đó, vì Chúa đã ban cho ông được nghỉ ngơi an lạc. 7 Ông nói với dân Giu-đa, “Chúng ta hãy xây dựng các thành nầy cho vững chắc. Hãy xây tường chung quanh, xây các pháo tháp, các cổng và các then cài. Ðất nước nầy thuộc về chúng ta, vì chúng ta đã tìm kiếm Chúa, Ðức Chúa Trời chúng ta. Chúng ta đã tìm kiếm Ngài, và Ngài đã ban cho chúng ta được bình an tứ phía.” Vậy họ xây dựng và được thành tựu.
8 A-sa có một đội quân gồm ba trăm ngàn người Giu-đa mang khiên và giáo mác và hai trăm tám mươi ngàn người Bên-gia-min mang khiên và cung tên. Tất cả những người ấy đều là những chiến sĩ can trường.
Quân Ê-thi-ô-pi Bị Ðại Bại
9 Lúc đó Xê-ra người Ê-thi-ô-pi[d] dẫn một đại quân đông vô số[e] và ba trăm xe chiến mã đến xâm lăng Giu-đa và tiến gần Ma-rê-sa. 10 A-sa dẫn quân đội của ông ra dàn trận để đối phó với chúng trong Thung Lũng Xê-pha-tha ở Ma-rê-sa. 11 A-sa kêu cầu Chúa, Ðức Chúa Trời của ông, rằng, “Chúa ôi, ngoài Ngài ra, không ai có thể giúp người yếu đối đầu với kẻ mạnh. Lạy Chúa, Ðức Chúa Trời của chúng con, xin giúp chúng con, vì chúng con nương cậy Ngài. Chúng con nhân danh Ngài đối phó với đoàn quân đông đảo nầy. Lạy Chúa, Ðức Chúa Trời của chúng con, xin đừng để phàm nhân thắng hơn Ngài.”
12 Chúa đánh quân Ê-thi-ô-pi trước mặt A-sa và trước mặt quân Giu-đa; quân Ê-thi-ô-pi bỏ hàng ngũ chạy trốn. 13 A-sa và đạo quân ở với ông truy kích chúng đến tận Ghê-ra. Rất nhiều quân sĩ Ê-thi-ô-pi tử trận, và chúng không thể phục hồi quyền lực được nữa. Chúng đã bị đánh bại trước mặt Chúa và trước lực lượng của Ngài. Quân Giu-đa cướp đoạt rất nhiều chiến lợi phẩm. 14 Họ tiêu diệt tất cả các thị trấn xung quanh Ghê-ra, vì cơn kinh hãi của Chúa đã giáng trên chúng. Họ cướp lấy rất nhiều chiến lợi phẩm trong tất cả các thị trấn đó, vì chiến lợi phẩm ở các nơi đó rất nhiều. 15 Họ cũng tấn công các trại chăn nuôi và bắt đi rất nhiều chiên, dê, và lạc đà. Sau đó họ trở về Giê-ru-sa-lem.
Sứ Ðiệp của Tiên Tri A-xa-ri-a
15 Thần của Chúa ngự trên A-xa-ri-a con của Ô-đết. 2 Ông đi ra đón A-sa và nói với ông ấy, “Tâu Vua A-sa và toàn thể người Giu-đa và người Bên-gia-min, xin nghe tôi nói: Chúa sẽ ở với quý vị nếu quý vị cứ ở với Ngài. Nếu quý vị tìm kiếm Ngài, quý vị sẽ tìm được Ngài; nhưng nếu quý vị bỏ Ngài, Ngài sẽ bỏ quý vị. 3 Ðã khá lâu trong I-sơ-ra-ên không có một thần thật sự là thần, không có một tiên tri để dạy dỗ, và cũng không có Luật Pháp, 4 nhưng khi gặp cơn khốn quẫn, họ đã quay về với Chúa, Ðức Chúa Trời của I-sơ-ra-ên, và tìm kiếm Ngài, và họ đã tìm được Ngài. 5 Trong khoảng thời gian đó, không ai cảm thấy an toàn để đi tới đi lui, vì những cuộc xáo trộn lớn đã xảy ra cho toàn dân trong các nước. 6 Nước nầy tấn công nước khác, thành nọ tiến đánh thành kia, vì Ðức Chúa Trời đã phó họ cho mọi thứ khổ đau loạn lạc. 7 Nhưng riêng quý vị, xin hãy can đảm lên! Ðừng để tay quý vị trở nên yếu đuối, vì những việc quý vị làm sẽ được ban thưởng.”
A-sa Lãnh Ðạo Cuộc Cải Cách
8 Khi A-sa nghe những lời ấy, những lời tiên tri do Tiên Tri A-xa-ri-a con của Ô-đết[f] rao báo, ông được can đảm, ông dẹp bỏ tất cả các hình tượng gớm ghiếc khắp nơi trong lãnh thổ của chi tộc Giu-đa và chi tộc Bên-gia-min, cùng trong tất cả các thành ông đã chiếm được trên Cao Nguyên Ép-ra-im. Ông sửa lại bàn thờ Chúa ở trước tiền đình của Ðền Thờ Chúa. 9 Ông tập họp toàn dân Giu-đa và Bên-gia-min, cùng những người Ép-ra-im, người Ma-na-se, và người Si-mê-ôn đang tạm trú ở giữa họ lại, vì rất đông người đã rời bỏ I-sơ-ra-ên để theo về với ông, vì họ thấy Chúa, Ðức Chúa Trời của ông, ở với ông. 10 Họ tập họp về Giê-ru-sa-lem vào tháng thứ ba của năm thứ mười lăm triều đại A-sa. 11 Ngày hôm đó họ lấy một phần trong các chiến lợi phẩm họ mang về, bảy trăm con bò và bảy ngàn con chiên, đem sát tế dâng lên Chúa. 12 Họ kết ước với nhau sẽ hết lòng và hết linh hồn tìm kiếm Chúa, Ðức Chúa Trời của tổ tiên họ. 13 Họ quyết định rằng kẻ nào không tìm kiếm Chúa, Ðức Chúa Trời của I-sơ-ra-ên, sẽ bị xử tử, bất kể già hay trẻ, nam hay nữ. 14 Họ hô lên một tiếng lớn, một tiếng hô to khẳng khái, cùng với tiếng kèn và tiếng tù và vang lừng phụ họa, để lập một lời thệ nguyện với Chúa. 15 Toàn dân trong nước Giu-đa vui mừng về lời thệ nguyện ấy, vì họ đã tuyên thệ với tất cả tấm lòng, bởi họ rất muốn tìm kiếm Ngài, và họ đã tìm được Ngài. Ngài ban cho họ được an toàn bình tịnh tứ phía.
16 Vua A-sa cách chức quốc mẫu của Ma-a-ca bà nội[g] ông, vì bà đã làm một hình tượng gớm ghiếc cho Nữ Thần A-sê-ra. A-sa đốn hạ hình tượng đó, nghiền nát nó, và thiêu nó ra tro tại Khe Kít-rôn. 17 Nhưng các tế đàn trên những nơi cao ở I-sơ-ra-ên vẫn chưa được trừ bỏ. Tuy nhiên lòng của A-sa luôn chân thành suốt đời của ông. 18 Ông đem vào Ðền Thờ Ðức Chúa Trời những của lễ do cha ông và chính ông dâng hiến, gồm bạc, vàng, và các thứ vật dụng. 19 Ðất nước không có chiến tranh cho đến năm thứ ba mươi lăm của triều đại A-sa.
Các Lầm Lỗi của A-sa
16 Năm thứ ba mươi sáu của triều đại A-sa, Ba-a-sa vua I-sơ-ra-ên kéo quân đến tấn công Giu-đa và xây dựng Ra-ma cho kiên cố, để ngăn ngừa những ai vào hay ra lãnh thổ của A-sa vua Giu-đa. 2 Bấy giờ A-sa lấy bạc và vàng trong các kho của Ðền Thờ Chúa và các kho của hoàng cung gởi đến Bên Ha-đát vua A-ram đang trị vì tại Ða-mách, nói rằng, 3 “Xin lập một hiệp ước giữa tôi và ngài, giống như đã có giữa cha tôi và cha ngài. Này, tôi đã gởi đến ngài bạc và vàng. Xin ngài hủy bỏ hiệp ước với Ba-a-sa vua I-sơ-ra-ên, để ông ấy rút khỏi xứ tôi.” 4 Bên Ha-đát nghe lời đề nghị của Vua A-sa. Ông ra lịnh cho các tư lệnh quân đội tấn công các thành của I-sơ-ra-ên. Chúng chiếm được I-giôn, Ðan, A-bên Ma-im, và tất cả các thành dự trữ lương thực ở Náp-ta-li. 5 Khi Ba-a-sa nghe báo cáo về việc đó, ông rời khỏi Ra-ma và công trình xây dựng bị ngưng lại. 6 Bấy giờ Vua A-sa huy động toàn dân Giu-đa đến, mang đi tất cả đá và gỗ mà Ba-a-sa đã chuẩn bị để xây dựng Ra-ma. Ông dùng chúng để xây dựng Ghê-ba và Mích-pa.
7 Lúc đó Ðấng Tiên Kiến Ha-na-ni đến gặp A-sa vua Giu-đa và nói với ông, “Vì ngài nhờ cậy vào vua A-ram, thay vì nhờ cậy Chúa, Ðức Chúa Trời của ngài, nên đạo quân của A-ram đã thoát khỏi tay ngài. 8 Há chẳng phải quân Ê-thi-ô-pi và quân Li-by-a[h] là một đạo quân đông đúc với rất nhiều xe chiến mã và kỵ binh hay sao? Nhưng vì ngài đã nương cậy vào Chúa, nên Chúa[i] đã trao chúng vào tay ngài, 9 vì mắt Chúa rảo nhìn khắp đất để làm vững mạnh những ai có lòng trung thành với Ngài. Về việc nầy, ngài đã làm thật điên rồ, do đó từ nay ngài sẽ đương đầu với chiến tranh không ngớt.”
10 Nghe thế A-sa rất giận Ðấng Tiên Kiến và bắt ông ấy giam vào ngục, bởi ông rất giận ông ấy về việc đó. Lúc ấy A-sa cũng sử dụng cực hình để đàn áp những người khác trong dân.
A-sa Bị Bịnh và Qua Ðời
(1 Vua 15:23-24)
11 Các hoạt động khác của A-sa, từ đầu đến cuối, đều được chép trong sách Các Vua Giu-đa và I-sơ-ra-ên. 12 Năm thứ ba mươi chín của triều đại ông, A-sa bị bịnh ở chân. Chứng bịnh càng ngày càng trở nên trầm trọng; dù vậy trong khi bị bịnh ông đã không tìm kiếm Chúa, mà chỉ tìm sự chữa trị của các y sĩ. 13 A-sa an giấc với tổ tiên ông. Ông qua đời trong năm thứ bốn mươi mốt của triều đại ông. 14 Người ta chôn ông trong hang mộ ông đã đục sẵn cho ông trong Thành Ða-vít. Người ta đặt thi hài ông trên một cái giường đầy hương liệu do chuyên viên chế tạo thuốc thơm sử dụng kỹ thuật chế tạo thuốc thơm chuẩn bị sẵn. Ðể tỏ lòng thương tiếc ông, họ đã đốt một đống lửa rất lớn trong tang lễ.
Triều Ðại của Giê-hô-sa-phát
17 Giê-hô-sa-phát con trai ông lên ngôi kế vị và làm cho mình vững mạnh đối với I-sơ-ra-ên. 2 Ông đặt quân đội trong các thành kiên cố của Giu-đa, và lập các đồn quân sự trong khắp lãnh thổ của Giu-đa và trong các thành của Ép-ra-im, mà A-sa cha ông đã chiếm được. 3 Chúa ở với Giê-hô-sa-phát, vì trong những năm đầu của triều đại ông, ông đã bước đi theo đường lối của Ða-vít tổ tiên ông; ông không cầu vấn các Thần Ba-anh, 4 nhưng tìm kiếm Chúa, Ðức Chúa Trời của cha ông, bước theo các điều răn Ngài, và không làm như vương quốc I-sơ-ra-ên. 5 Vì thế Chúa lập vương quốc của ông được vững chắc trong tay ông. Toàn dân Giu-đa mang quà đến tặng ông, do đó ông trở nên rất giàu và rất được tôn trọng. 6 Ông chuyên tâm đi theo các đường lối Chúa. Ông dẹp bỏ các tế đàn trên những nơi cao và các trụ thờ Nữ Thần A-sê-ra ở Giu-đa.
7 Vào năm thứ ba của triều đại ông, ông sai các đại thần Bên Ha-in, Ô-ba-đi-a, Xa-cha-ri-a, Nê-tha-nên, và Mi-ca-gia đến các thành của Giu-đa để dạy giáo luật. 8 Cùng tháp tùng với họ có những người Lê-vi: Sê-ma-gia, Nê-tha-ni-a, Xê-ba-đi-a, A-sa-ên, Sê-mi-ra-mốt, Giê-hô-na-than, A-đô-ni-gia, Tô-bi-gia, và Tô-ba-đô-ni-gia – những người Lê-vi; ngoài ra còn có Ê-li-sa-ma và Giê-hô-ram – hai vị tư tế. 9 Họ đi khắp nước Giu-đa giảng dạy. Họ đem Sách Luật Pháp của Chúa đến tất cả các thành của Giu-đa và giảng dạy cho dân. 10 Chúa giáng cơn kinh hãi trên mọi vương quốc trong các xứ chung quanh Giu-đa, nên chúng không dám gây chiến với Giê-hô-sa-phát. 11 Một số người Phi-li-tin mang các tặng phẩm và tiền bạc đến triều cống Giê-hô-sa-phát. Người Ả-rập cũng đem đến tặng ông nhiều đàn chiên và dê: bảy ngàn bảy trăm chiên đực và bảy ngàn bảy trăm dê đực. 12 Vậy Giê-hô-sa-phát càng ngày trở nên cường thịnh. Ông xây dựng nhiều thành trì chiến lược và nhiều thành phố với kho dự trữ lương thực trong khắp Giu-đa.
13 Ông thực hiện nhiều kế hoạch quốc phòng trong các thành ở Giu-đa. Ngay tại Giê-ru-sa-lem, ông có các đơn vị quân đội dũng mãnh và tinh nhuệ trú đóng. 14 Ðây là con số của họ theo các gia tộc của họ:
Trong chi tộc Giu-đa có các chỉ huy trưởng một ngàn quân, dưới quyền thống lĩnh của Át-na. Ông chỉ huy ba trăm ngàn chiến sĩ dũng mãnh. 15 Kế ông có Giê-hô-ha-nan, người chỉ huy hai trăm tám chục ngàn quân. 16 Kế đến có A-ma-si-a con của Xích-ri, một người dâng hiến chính mình để phục vụ Chúa. Ông chỉ huy hai trăm ngàn quân dũng mãnh.
17 Trong chi tộc Bên-gia-min có Ê-li-a-đa, một anh hùng dũng lược. Ông chỉ huy hai trăm ngàn quân chuyên sử dụng cung nỏ và khiên. 18 Kế ông có Giê-hô-xa-bát, người chỉ huy một trăm tám mươi ngàn quân sẵn sàng đi ra chiến trận.
19 Ðó là những người sẵn sàng chờ lịnh của vua, không kể các đơn vị mà vua đã cho trú đóng trong các thành kiên cố khắp nước Giu-đa.
Footnotes
- II Sử Ký 13:2 Một số bản LXX và bản Syriac ghi Ma-a-ca (11:20)
- II Sử Ký 13:2 Chũ nầy cũng có thể hiểu là cháu gái
- II Sử Ký 13:7 nt: con cái của Bê-li-an
- II Sử Ký 14:9 nt: Cút
- II Sử Ký 14:9 nt: hàng ngàn của hàng ngàn; ctd: cả triệu
- II Sử Ký 15:8 nt: Hebrew chép, “Tiên Tri Ô-đết” (xt 15:1)
- II Sử Ký 15:16 nt: mẹ (từ nầy trong Hebrew có thể hiêu là bà nội, bà ngoại, bà cố, bà tổ, v.v.)
- II Sử Ký 16:8 nt: quân Cút và quân Lu-bim
- II Sử Ký 16:8 nt: Ngài
Copyright © 2010 by World Bible Translation Center
Copyright © 2011 by Bau Dang