I Các Vua 15-17
Vietnamese Bible: Easy-to-Read Version
A-bi-gia làm vua Giu-đa
15 Trong năm thứ mười tám đời Giê-rô-bô-am con trai Nê-bát vua Ít-ra-en thì A-bi-gia lên ngôi vua Giu-đa. 2 A-bi-gia cai trị Giê-ru-sa-lem ba năm. Mẹ ông là Ma-a-ca, con gái A-bi-sa-lôm.
3 Ông phạm tội giống như cha mình đã làm. A-bi-gia không trung kiên với CHÚA là Thượng Đế mình như Đa-vít, ông nội mình. 4 Vì CHÚA yêu Đa-vít nên Ngài chừa cho ông một con trai nối ngôi ở Giê-ru-sa-lem. CHÚA cũng bảo vệ Giê-ru-sa-lem an toàn. 5 Đa-vít luôn luôn làm đẹp lòng CHÚA, vâng theo mệnh lệnh Ngài suốt đời mình, ngoại trừ một lần khi Đa-vít phạm tội cùng U-ri người Hê-tít.
6 Suốt đời A-bi-gia lúc nào cũng có chiến tranh giữa ông và Giê-rô-bô-am. [a] 7 Mọi việc khác của A-bi-gia làm đều được ghi trong sử ký của các vua Giu-đa.
Trong thời A-bi-gia trị vì có chiến tranh giữa vua và Giê-rô-bô-am. 8 A-bi-gia qua đời và được chôn ở Giê-ru-sa-lem. A-sa, con trai người, lên nối ngôi.
A-sa, vua Giu-đa
9 Trong năm thứ hai mươi đời Giê-rô-bô-am, vua Ít-ra-en, thì A-sa lên ngôi vua cai trị Giu-đa. 10 Bà nội người là Ma-a-ca, con cái A-bi-sa-lôm. A-sa trị vì trên Giê-ru-sa-lem bốn mươi mốt năm.
11 A-sa làm điều thiện trước mặt CHÚA như tổ tiên mình là Đa-vít. 12 Vua trục xuất các nam điếm ở các nơi thờ phụng ra khỏi xứ. Vua cũng dẹp các hình tượng mà tổ tiên mình đã dựng. 13 Ma-a-ca, bà nội vua làm một tượng A-sê-ra đáng gớm ghiếc, A-sa liền bãi chức thái hậu của bà. Vua chặt tượng đó ra rồi đốt trong thung lũng Kít-rôn. 14 Vua không dẹp những nơi thờ phụng các thần khác. Nhưng nói chung, vua A-sa trung kiên với CHÚA trọn đời mình. 15 A-sa mang vào đền thờ CHÚA các vật mà vua và cha mình đã dâng: các dụng cụ bằng vàng và bạc.
16 Trong thời kỳ hai người làm vua, A-sa và Ba-a-sa vua Ít-ra-en luôn tranh chiến nhau. 17 Ba-a-sa tấn công Giu-đa. Vua tăng cường thị trấn Ra-ma đến nỗi có thể ngăn không cho dân chúng ra vào xứ Giu-đa, tức lãnh thổ của A-sa. 18 Vua A-sa lấy tất cả những bạc và vàng từ ngân khố của đền thờ CHÚA và của cung vua rồi giao cho các sĩ quan mình. Sau đó vua gởi tất cả đến Bên-Ha-đát, con trai Ta-rim-môn, cháu Hê-xi-ôn. Bên-Ha-đát là vua của A-ram, cai trị ở thành Đa-mách. A-sa đề nghị, 19 “Chúng ta hãy lập hòa ước với nhau như hoà ước giữa cha tôi và cha vua. Tôi gởi biếu vua một món quà bằng bạc và vàng. Xin hãy hủy bỏ hiệp ước giữa vua với Ba-a-sa vua Ít-ra-en để người rời xứ tôi.”
20 Bên-Ha-đát đồng ý với vua A-sa nên sai các sĩ quan chỉ huy quân đội mình tấn công các thị trấn của Ít-ra-en. Họ đánh bại các thị trấn Y-giông, Đan, và A-bên Bết-Ma-a-ca, cùng toàn vùng Ga-li-lê và Nép-ta-li. 21 Khi Ba-a-sa nghe được những cuộc tấn công đó thì ngưng việc xây đắp thành Ra-ma mà trở về Thiệt-sa. 22 Rồi vua A-sa ra lệnh cho toàn dân Giu-đa ai cũng phải phụ một tay. Họ mang tất cả đá và gỗ mà Ba-a-sa đã dùng ở Ra-ma về xây thành Ghê-ba và Mích-ba trong xứ Bên-gia-min.
23 Mọi việc khác A-sa làm, những chiến công và các thành vua đã xây đều được ghi trong sách sử ký các vua Giu-đa. Khi về già thì vua bị đau chân. 24 Sau khi A-sa qua đời thì ông được chôn với tổ tiên mình ở Giê-ru-sa-lem, thành của Đa-vít, tổ tiên mình. Rồi Giô-sa-phát, con A-sa lên nối ngôi.
Na-đáp, vua Ít-ra-en
25 Trong năm thứ hai đời vua A-sa, vua Giu-đa, thì Na-đáp, con trai Giê-rô-bô-am lên ngôi vua Ít-ra-en. Na-đáp làm vua Ít-ra-en trong hai năm. 26 Người làm điều ác trước mặt CHÚA. Giê-rô-bô-am dẫn dụ dân Ít-ra-en phạm tội, Na-đáp cũng phạm tội giống như Giê-rô-bô-am, cha mình.
27 Ba-a-sa, con trai A-hi-gia thuộc chi tộc Y-xa-ca, lập mưu giết Na-đáp. Na-đáp và toàn dân Ít-ra-en đang vây đánh thành Ghi-bê-thôn của Phi-li-tin, nên Ba-a-sa giết Na-đáp tại đó. 28 Việc xảy ra trong năm thứ ba đời A-sa, vua Giu-đa rồi Ba-a-sa lên ngôi vua Ít-ra-en.
Ba-a-sa, vua Ít-ra-en
29 Vừa khi lên ngôi vua, Ba-a-sa liền giết sạch gia đình Giê-rô-bô-am, không chừa một ai. Ông giết hết tất cả theo như lời A-hi-gia, tôi tớ Chúa từ Si-lô đã nói. 30 Vua Giê-rô-bô-am phạm tội rất nhiều mà còn dẫn dụ dân Ít-ra-en phạm tội cho nên vua chọc giận CHÚA là Thượng Đế của Ít-ra-en.
31 Mọi việc khác Na-đáp làm đều được ghi trong sách sử ký các vua Ít-ra-en. 32 Suốt triều đại của A-sa, vua Giu-đa, và Ba-a-sa, vua Ít-ra-en, luôn tranh chiến nhau.
33 Ba-a-sa, con A-hi-gia lên ngôi vua Ít-ra-en trong năm thứ ba đời vua A-sa, vua Giu-đa. Ba-a-sa cai trị Thiệt-sa trong hai mươi bốn năm. 34 Ông làm điều ác trước mặt CHÚA. Giê-rô-bô-am quyến dụ dân Ít-ra-en phạm tội, còn Ba-a-sa cũng phạm tội giống như Giê-rô-bô-am.
16 Giê-hu, con trai Ha-na-ni tuyên bố lời của CHÚA nghịch cùng vua Ba-a-sa. 2 CHÚA phán, “Ngươi vốn là người vô danh thấp kém nhưng ta đã chọn và lập ngươi làm lãnh tụ trên dân Ít-ra-en ta. Nhưng ngươi lại đi theo con đường Giê-rô-bô-am, quyến dụ dân Ít-ra-en ta phạm tội. Tội lỗi họ khiến ta nổi giận. 3 Cho nên hỡi Ba-a-sa, ta sẽ tiêu diệt ngươi và gia đình ngươi trong nay mai. Ta sẽ làm cho ngươi như ta đã làm cho gia đình Giê-rô-bô-am, con trai Nê-bát. 4 Ai trong nhà ngươi chết trong thành phố sẽ bị chó xé ăn, còn ai trong nhà ngươi chết ngoài đồng sẽ bị chim trời rỉa ăn.”
5 Mọi điều khác Ba-a-sa làm cùng các chiến công của ông đều được ghi trong sách sử ký các vua Ít-ra-en. 6 Ba-a-sa qua đời và được chôn ở Thiệt-sa. Con trai vua là Ê-la lên nối ngôi.
7 CHÚA dùng tiên tri Giê-hu, con trai Ha-na-ni, tuyên bố nghịch cùng Ba-a-sa và gia đình vua. Ba-a-sa làm nhiều điều ác, chọc giận CHÚA. Vua làm giống y những điều gian ác mà gia đình Giê-rô-bô-am đã làm trước mình. CHÚA cũng nghịch lại Ba-a-sa vì vua giết sạch gia đình Giê-rô-bô-am.
Ê-la, vua Ít-ra-en
8 Ê-la, con Ba-a-sa lên ngôi vua trong năm thứ hai mươi sáu đời A-sa, vua Giu-đa. Ê-la cai trị ở Thiệt-sa hai năm.
9 Xim-ri, một trong những sĩ quan của Ê-la, chỉ huy phân nửa đoàn quân xa của Ê-la. Xim-ri âm mưu phản nghịch Ê-la trong khi vua đang ở Thiệt-sa và say sưa trong nhà của Ạc-xa. Ạc-xa làm quản lý cung vua ở Thiệt-sa. 10 Xim-ri đi vào nhà Ạc-xa và giết Ê-la vào năm thứ hai mươi bảy đời A-sa, vua Giu-đa. Rồi Xim-ri lên ngôi vua Ít-ra-en thế cho Ê-la.
Xim-ri, vua Ít-ra-en
11 Vừa khi lên ngôi vua, Xim-ri liền giết sạch gia đình Ba-a-sa, không chừa một người trong gia đình hay thân hữu nào của Ba-a-sa sống sót. 12 Xim-ri giết tất cả gia đình Ba-a-sa theo như CHÚA đã phán qua nhà tiên tri Giê-hu. 13 Ba-a-sa và Ê-la, con trai mình phạm tội và quyến dụ dân Ít-ra-en phạm tội, chọc giận CHÚA là Thượng Đế của Ít-ra-en vì họ thờ các thần vô ích.
14 Mọi việc khác Ê-la làm đều được ghi trong sách sử ký các vua Ít-ra-en.
15 Vậy trong năm thứ hai mươi bảy đời A-sa, vua Giu-đa, Xim-ri lên ngôi vua Ít-ra-en và cai trị ở Thiệt-sa chỉ được bảy ngày. Đạo quân của Ít-ra-en đóng gần Ghi-bê-thôn, một thị trấn thuộc xứ Phi-li-tin. 16 Nghe tin Xim-ri mưu phản Ê-la và đã giết vua, ngay trong ngày đó, nơi doanh trại, các binh sĩ lập Ôm-ri, tư lệnh quân đội, lên làm vua Ít-ra-en. 17 Ôm-ri cùng toàn lực lượng Ít-ra-en rời Ghi-bê-thôn kéo đến tấn công Thiệt-sa. 18 Khi Xim-ri thấy thành đã bị chiếm thì đi vào cung vua phóng hỏa đốt cung và chết cháy luôn. 19 Xim-ri chết vì ông đã phạm tội và làm điều ác. Giê-rô-bô-am đã khuyến dụ dân Ít-ra-en phạm tội, còn Xim-ri cũng phạm tội giống y như Giê-rô-bô-am.
20 Mọi việc khác Xim-ri làm và chuyện người phản nghịch vua Ê-la ra sao đều được ghi trong sách sử ký các vua Ít-ra-en.
Ôm-ri, vua Ít-ra-en
21 Dân Ít-ra-en chia làm hai nhóm. Phân nửa muốn Típ-ni, con Ghi-nát, làm vua, còn phân nửa kia muốn Ôm-ri làm vua. 22 Nhóm ủng hộ Ôm-ri mạnh hơn nhóm người theo Típ-ni, con Ghi-nát, cho nên khi Típ-ni chết, Ôm-ri lên làm vua.
23 Ôm-ri lên ngôi vua vào năm thứ ba mươi mốt đời A-sa, vua Giu-đa. Ôm-ri cai trị Ít-ra-en mười hai năm, trong đó sáu năm cai trị ở thành Thiệt-sa. 24 Vua mua ngọn đồi Xa-ma-ri từ Sê-me với giá khoảng một trăm năm mươi cân [b] bạc. Ôm-ri xây một thành trên đồi đó và gọi là thành Xa-ma-ri theo tên Sê-me, chủ nhân cũ của ngọn đồi.
25 Tuy nhiên Ôm-ri làm điều ác trước mặt CHÚA. Ông làm ác hơn tất cả các vua trước mình. 26 Giê-rô-bô-am, con trai Nê-bát đã quyến dụ dân Ít-ra-en phạm tội, còn Ôm-ri cũng phạm tội như Giê-rô-bô-am. Dân Ít-ra-en chọc giận CHÚA là Thượng Đế của họ vì họ thờ lạy các thần vô dụng.
27 Mọi việc khác Ôm-ri làm và những thành công của ông đều được ghi trong sách sử ký các vua Ít-ra-en. 28 Ôm-ri qua đời và được chôn ở Xa-ma-ri. A-háp, con trai ông lên kế vị.
A-háp làm vua Ít-ra-en
29 A-háp, con trai Ôm-ri lên ngôi vua Ít-ra-en vào năm thứ ba mươi tám triều đại A-sa, vua Giu-đa. A-háp cai trị Ít-ra-en từ thành Xa-ma-ri hai mươi hai năm. 30 A-háp, con trai Ôm-ri còn làm ác hơn cả hơn các vua trước mình. 31 Ông phạm tội giống như Giê-rô-bô-am, con trai Nê-bát nhưng còn làm nhiều điều độc ác hơn nữa. Ông cưới Giê-xa-bên, con gái Ết-banh, vua Xi-đôn. Rồi A-háp bắt đầu phục vụ và thờ lạy thần Ba-anh. 32 Ông xây một đền thờ và lập một bàn thờ ở Xa-ma-ri để cúng thờ Ba-anh. 33 A-háp cũng làm một cây sào thánh [c] để thờ A-sê-ra. Ông làm nhiều điều nữa để chọc giận CHÚA, Thượng Đế của Ít-ra-en, hơn tất cả các vua khác trước mình.
34 Trong thời A-háp, Hi-ên từ Bê-tên xây lại thành Giê-ri-cô. Khi bắt đầu xây thành thì mất A-bi-ram, con trưởng nam, và khi dựng cổng thành thì mất Sê-gúp, con út mình. Việc đó xảy ra đúng như CHÚA dùng Giô-suê, con của Nun, báo trước. [d]
Ê-li và thời kỳ hạn hán
17 Ê-li người Ti-sê-be là một nhà tiên tri trong số những dân định cư tại Ghi-lê-át. Ê-li bảo với A-háp, “Tôi phục vụ CHÚA, Thượng Đế của Ít-ra-en. Tôi nhân danh CHÚA hằng sống mà nói rằng nếu tôi không ra lệnh thì sẽ không có mưa hay sương xuống trong mấy năm sắp đến.”
2 Rồi CHÚA phán cùng Ê-li, 3 “Hãy bỏ chỗ nầy và đi về phía đông ẩn mình gần hố Kê-rít, phía đông sông Giô-đanh. 4 Ngươi sẽ uống nước nơi suối. Ta đã truyền cho các con quạ mang thức ăn đến cho ngươi.” 5 Vậy Ê-li làm theo lời CHÚA bảo. Ông đi đến hố Kê-rít, phía đông sông Giô-đanh và ở đó. 6 Các con quạ mang bánh và thịt cho Ê-li mỗi sáng và chiều, còn ông thì uống nước từ suối ấy.
7 Sau một thời gian thì suối khô cạn vì không có mưa. 8 Rồi CHÚA bảo Ê-li, 9 “Hãy đi đến cư ngụ tại Xa-rê-phát thuộc Xi-đôn. Ta đã truyền cho một góa phụ ở đó lo cho ngươi.”
10 Vậy Ê-li đi đến Xa-rê-phát. Khi đến cổng thành thì ông gặp một người đàn bà góa đang lượm củi. Ê-li xin bà, “Chị làm ơn mang cho tôi một ly nước.” 11 Trong khi bà đi lấy nước thì Ê-li dặn thêm, “Chị làm ơn cho tôi xin một miếng bánh nữa.”
12 Người đàn bà đáp, “Tôi thề trong danh CHÚA là Thượng Đế hằng sống của ông rằng tôi không có bánh. Tôi chỉ có một nhúm bột trong bình và một ít dầu ô liu trong vò. Tôi đến đây lượm củi để về nhà nấu bữa ăn chót. Con trai tôi và tôi ăn rồi sẽ cùng nhau chết đói.”
13 Ê-li bảo bà, “Chị đừng lo. Hãy về nhà nấu thức ăn theo như chị nói. Nhưng trước hết làm một ổ bánh nhỏ bằng bột mà chị có rồi mang đến đây cho tôi. Sau đó chị sẽ nấu cho chị và con chị. 14 Vì CHÚA là Thượng Đế của Ít-ra-en bảo, ‘Hũ bột sẽ không cạn, và bình dầu sẽ chẳng vơi cho đến ngày CHÚA sai mưa xuống đất.’”
15 Vậy người đàn bà đi về nhà làm theo điều Ê-li dặn. Người đàn bà và đứa con trai cùng Ê-li đủ thức ăn mỗi ngày. 16 Hũ đựng bột và bình dầu không bao giờ cạn y như CHÚA đã hứa qua Ê-li.
17 Ít lâu sau con trai của người đàn bà nhà bị đau. Bệnh nó càng ngày càng nặng, cuối cùng nó qua đời. 18 Người đàn bà hỏi Ê-li, “Thưa người của Thượng Đế, sao ông đối với tôi như thế nầy? Có phải ông đến để nhắc lại tội lỗi của tôi và để giết con tôi không?”
19 Ê-li bảo bà, “Đưa con của chị cho tôi.” Ê-li đỡ đứa bé từ tay bà, mang lên gác và đặt nó nằm trên giường trong phòng mình. 20 Rồi ông cầu nguyện cùng CHÚA: “Lạy CHÚA là Thượng Đế tôi, góa phụ nầy đã cho tôi ngụ trong nhà. Tại sao Ngài làm điều tệ hại nầy cho chị khiến con chị chết?” 21 Rồi Ê-li nằm ấp trên người đứa bé ba lần. Ông cầu nguyện cùng CHÚA, “Lạy Chúa là Thượng Đế, xin khiến đứa bé nầy sống lại!”
22 CHÚA đáp lời cầu nguyện của Ê-li; đứa bé bắt đầu thở trở lại và sống. 23 Ê-li mang đứa bé xuống gác giao cho mẹ nó và bảo, “Nầy! Con của chị sống rồi!”
24 Người đàn bà bảo Ê-li, “Bây giờ tôi biết ông đúng là người của Thượng Đế. Tôi biết rằng CHÚA thật có đã phán qua ông!”
Footnotes
- I Các Vua 15:6 Suốt đời … Giê-rô-bô-am Câu nầy không có trong bản cổ Hi-lạp.
- I Các Vua 16:24 một trăm năm mươi cân Nguyên văn, “2 ta-lâng” (khoảng 70 kí-lô).
- I Các Vua 16:33 cây sào thánh Dân chúng dùng cái sào nầy để thờ các thần giả.
- I Các Vua 16:34 Việc đó … báo trước Xem Giôs 6:26.
I Các Vua 15-17
Bản Dịch 2011
A-bi-giam Trị Vì Giu-đa
(2 Sử 13:1-14:1)
15 Vào năm thứ mười tám triều đại Vua Giê-rô-bô-am con của Nê-bát, A-bi-giam lên ngôi làm vua Giu-đa. 2 A-bi-giam trị vì ba năm tại Giê-ru-sa-lem. Mẹ ông là Ma-a-ca con gái của A-bi-sa-lôm.[a] 3 Ông phạm mọi tội lỗi mà cha ông đã phạm trước kia. Lòng ông không trọn thành theo Chúa như Ða-vít tổ tiên ông. 4 Tuy nhiên, vì cớ Ða-vít, Chúa, Ðức Chúa Trời của ông ấy, đã ban cho ông ấy một ngọn đèn ở Giê-ru-sa-lem bằng cách tiếp tục lập con cháu của ông ấy lên ngai kế vị và làm cho Giê-ru-sa-lem được vững lập, 5 vì Ða-vít đã làm những điều ngay lành trước mặt Chúa, ngoại trừ vụ U-ri-a người Hít-ti thì suốt đời ông, ông không bỏ qua một điều nào trong các mạng lịnh Chúa đã truyền cho ông.
6 Cuộc chiến giữa Rê-hô-bô-am và Giê-rô-bô-am đã tiếp diễn suốt đời của A-bi-giam. 7 Những việc khác của A-bi-giam và mọi việc ông làm há chẳng được chép trong sách Sử Ký của Các Vua Giu-đa sao? Giữa A-bi-giam và Giê-rô-bô-am luôn có chiến tranh với nhau. 8 A-bi-giam an giấc với các tổ tiên ông và được chôn trong Thành Ða-vít. A-sa con trai ông lên ngôi kế vị.
A-sa Trị Vì Giu-đa
(2 Sử 15:16-16:6, 11-14)
9 Năm thứ hai mươi triều đại Vua Giê-rô-bô-am của I-sơ-ra-ên, A-sa lên ngôi làm vua Giu-đa. 10 Ông trị vì bốn mươi mốt năm tại Giê-ru-sa-lem. Bà nội của ông là Ma-a-ca con gái của A-bi-sa-lôm. 11 A-sa làm điều ngay lành trước mặt Chúa, giống như Ða-vít tổ tiên ông đã làm. 12 Ông loại trừ bọn đàn ông làm điếm nơi các tế đàn ra khỏi xứ và dẹp bỏ tất cả những hình tượng mà cha ông của ông đã làm. 13 Ông cũng cách chức quốc mẫu của bà nội ông là Ma-a-ca, bởi vì bà đã dựng một trụ thờ đáng gớm ghiếc cho Nữ Thần A-sê-ra. A-sa cho đốn hạ trụ thờ đó xuống và đem thiêu nó trong Thung Lũng Kít-rôn. 14 Nhưng ông không dỡ bỏ các tế đàn trên các nơi cao. Dù vậy lòng của A-sa luôn trọn thành với Chúa suốt đời ông. 15 Ông đem vào trong Ðền Thờ Chúa những vật thánh của cha ông và của chính ông đã dâng; đó là bạc, vàng, và các khí cụ.
16 Giữa A-sa và Ba-a-sa vua I-sơ-ra-ên luôn có chiến tranh suốt thời sinh tiền của hai ông. 17 Ba-a-sa vua I-sơ-ra-ên lên đánh Giu-đa, xây dựng Ra-ma, để không cho ai ra hay vào nước Giu-đa của Vua A-sa. 18 A-sa lấy tất cả bạc và vàng còn lại trong Ðền Thờ Chúa và trong các kho tàng của hoàng gia trao cho các tôi tớ ông. Vua A-sa sai họ đến Vua Bên Ha-đát con của Táp-rim-môn, cháu Hê-xi-ôn, vua A-ram, đang trị vì tại Ða-mách, nói rằng, 19 “Xin lập một hiệp ước giữa tôi và ngài, giống như giữa phụ thân tôi và phụ thân ngài. Kìa, tôi gởi đến ngài các lễ vật gồm bạc và vàng. Bây giờ xin ngài hãy hủy bỏ hiệp ước giữa ngài với Ba-a-sa vua I-sơ-ra-ên, để hắn bỏ tôi, và rút về.”
20 Bên Ha-đát nghe theo yêu cầu của Vua A-sa. Ông sai các tướng chỉ huy quân đội tiến đánh các thành của I-sơ-ra-ên. Họ chiếm được I-giôn, Ðan, A-bên Bết Ma-a-ca, cả vùng Kin-nê-rốt, và toàn địa phận của Náp-ta-li. 21 Khi Ba-a-sa nghe vậy, ông liền ngưng công việc xây dựng Ra-ma, và rút về trấn thủ ở Tiệt-xa. 22 Vua A-sa bèn truyền lịnh cho mọi người ở Giu-đa, không trừ một ai, đến khiêng tất cả đá và gỗ mà Ba-a-sa định dùng để xây cất Ra-ma. Vua A-sa dùng các vật liệu đó xây Thành Ghê-ba trong đất Bên-gia-min và Mích-pa.
23 Các công việc khác của A-sa, những thành quả của ông, mọi việc ông làm, các thành ông xây, há chẳng được chép trong sách Sử Ký của Các Vua Giu-đa sao? Khi về già, ông bị bịnh ở chân. 24 A-sa an giấc với các tổ tiên ông và được chôn với các tổ tiên ông trong Thành Ða-vít. Giê-hô-sa-phát con trai ông lên ngôi kế vị.
Na-đáp Trị Vì I-sơ-ra-ên
25 Na-đáp con của Giê-rô-bô-am lên ngôi làm vua I-sơ-ra-ên vào năm thứ nhì của triều đại A-sa vua Giu-đa. Na-đáp trị vì trên I-sơ-ra-ên hai năm. 26 Ông làm điều tội lỗi trước mặt Chúa; ông đi theo đường lối cha ông đã làm và phạm tội mà cha ông đã gây cho I-sơ-ra-ên cùng phạm.
27 Ba-a-sa con của A-hi-gia thuộc chi tộc I-sa-ca lập mưu làm phản ông. Trong khi Na-đáp và cả I-sơ-ra-ên bao vây Ghi-bê-thôn, thành của dân Phi-li-tin, Ba-a-sa ra tay hạ sát ông tại Ghi-bê-thôn. 28 Vậy Ba-a-sa giết Na-đáp vào năm thứ ba của triều đại A-sa vua Giu-đa, rồi lên ngôi thế vị. 29 Vừa khi lên ngôi, Ba-a-sa tuyệt diệt mọi người trong gia đình Giê-rô-bô-am. Ông chẳng để trong dòng họ Giê-rô-bô-am một người nào sống sót, cho đến khi đã tiêu diệt hết, y như lời Chúa đã dùng tôi tớ Ngài là A-hi-gia người Si-lô nói trước, 30 bởi vì những tội lỗi Giê-rô-bô-am đã phạm và đã gây cho I-sơ-ra-ên phạm theo, và bởi vì ông ấy đã chọc giận Chúa, Ðức Chúa Trời của I-sơ-ra-ên.
31 Những việc khác của Na-đáp và mọi việc ông làm há chẳng được chép trong sách Sử Ký của Các Vua I-sơ-ra-ên sao? 32 Giữa A-sa và Ba-a-sa vua I-sơ-ra-ên luôn có chiến tranh với nhau suốt thời sinh tiền của họ.
Ba-a-sa Trị Vì I-sơ-ra-ên
33 Năm thứ ba triều đại của A-sa vua Giu-đa, Ba-a-sa con của A-hi-gia bắt đầu trị vì trên cả I-sơ-ra-ên tại Tiệt-xa. Ông trị vì hai mươi bốn năm. 34 Ông làm điều tội lỗi trước mặt Chúa, đi trong đường lối của Giê-rô-bô-am và tội lỗi ông ấy đã phạm, gây cho I-sơ-ra-ên cùng phạm tội theo.
Tiên Tri Giê-hu Báo Trước về Sự Sụp Ðổ của Triều Ðại Ba-a-sa
16 Có lời của Chúa đến với Giê-hu con của Ha-na-ni để chống lại Ba-a-sa rằng, 2 “Nầy Ta đã cất nhắc ngươi lên từ bụi đất và lập ngươi làm lãnh tụ dân I-sơ-ra-ên của Ta, nhưng ngươi lại đi trong con đường của Giê-rô-bô-am đã gây cho dân I-sơ-ra-ên của Ta phạm tội, chọc giận Ta bằng những tội lỗi của họ; 3 vì vậy Ta sẽ hủy diệt Ba-a-sa và nhà nó. Ta sẽ làm cho nhà của ngươi giống như nhà của Giê-rô-bô-am con Nê-bát. 4 Ai trong nhà Ba-a-sa chết trong thành sẽ bị chó ăn, còn ai chết ngoài đồng sẽ bị chim trời ăn.”
5 Những việc khác của Ba-a-sa, những thành quả của ông, quyền thế của ông, há chẳng được chép trong sách Sử Ký của Các Vua I-sơ-ra-ên sao? 6 Ba-a-sa an giấc với các tổ tiên ông và được chôn tại Tiệt-xa. Ê-la con trai ông lên ngôi kế vị.
7 Bấy giờ có lời của Chúa đến với Tiên Tri Giê-hu con của Ha-na-ni để chống lại Ba-a-sa và nhà của ông ấy, vì mọi điều tội lỗi ông ấy đã phạm trước mặt Chúa, chọc giận Chúa bằng những việc ông làm, rồi lại làm theo giống như nhà Giê-rô-bô-am, và cũng vì ông đã tiêu diệt nhà ấy.
Ê-la Trị Vì I-sơ-ra-ên
8 Năm thứ hai mươi sáu triều đại của A-sa vua Giu-đa, Ê-la con của Ba-a-sa lên ngôi làm vua I-sơ-ra-ên. Ê-la trị vì tại Tiệt-xa hai năm. 9 Xim-ri bầy tôi của ông, tướng chỉ huy một nửa đạo quân có các xe chiến mã của ông, đã lập mưu làm phản. Một ngày kia Ê-la đến nhà của A-xa quan tổng quản hoàng cung tại Tiệt-xa để uống rượu và bị say khướt. 10 Xim-ri đi vào, đánh ông, giết ông, rồi lên ngôi thế vị. Việc ấy xảy ra vào năm thứ hai mươi bảy triều đại của A-sa vua Giu-đa.
11 Vừa khi lên ngôi trị vì, Xim-ri giết tất cả mọi người trong nhà của Ba-a-sa, chẳng chừa lại một người nam nào, dù là bà con hay bạn hữu. 12 Như thế Xim-ri đã tiêu diệt mọi người trong gia đình của Ba-a-sa theo như lời Chúa đã phán qua Tiên Tri Giê-hu, 13 vì tất cả tội lỗi của Ba-a-sa và của Ê-la con trai ông ấy đã phạm và đã gây cho dân I-sơ-ra-ên phạm theo, chọc giận Chúa, Ðức Chúa Trời của I-sơ-ra-ên, bằng sự thờ cúng các thần tượng hư không. 14 Các việc khác của Ê-la và mọi việc ông ấy làm há chẳng được chép trong sách Sử Ký của Các Vua I-sơ-ra-ên sao?
Xim-ri Trị Vì I-sơ-ra-ên
15 Năm thứ hai mươi bảy triều đại của A-sa vua Giu-đa, Xim-ri trị vì được bảy ngày tại Tiệt-xa, lúc ấy dân I-sơ-ra-ên đang bao vây Thành Ghi-bê-thôn của dân Phi-li-tin. 16 Trong khi quân dân đang bao vây thành, họ được tin Xim-ri đã làm phản và đã giết chết vua; cả I-sơ-ra-ên liền lập Ôm-ri, quan tổng binh, lên làm vua I-sơ-ra-ên. 17 Ôm-ri và toàn thể quân dân I-sơ-ra-ên liền từ Ghi-bê-thôn kéo về bao vây Tiệt-xa. 18 Khi Xim-ri thấy hoàng thành bị bao vây, ông rút vào pháo đài của hoàng cung, rồi cho phóng hỏa đốt cả hoàng cung và chết thiêu trong đó. 19 Ấy là vì tội lỗi mà ông đã phạm, tức làm điều tội lỗi trước mặt Chúa, đi theo con đường của Giê-rô-bô-am, phạm tội lỗi ông ấy đã phạm, và gây cho I-sơ-ra-ên cùng phạm. 20 Những việc khác của Xim-ri và cuộc phản loạn do ông chỉ huy há chẳng được chép trong sách Sử Ký của Các Vua I-sơ-ra-ên sao?
Ôm-ri Trị Vì I-sơ-ra-ên
21 Khi ấy dân I-sơ-ra-ên chia làm hai phe. Một phe ủng hộ Típ-ni con của Ghi-nát và lập ông ấy làm vua, còn phe kia ủng hộ Ôm-ri. 22 Nhưng phe theo Ôm-ri mạnh hơn phe theo Típ-ni con của Ghi-nát. Vì thế Típ-ni chết, và Ôm-ri làm vua.
23 Năm thứ ba mươi mốt triều đại của A-sa vua Giu-đa, Ôm-ri lên ngôi làm vua I-sơ-ra-ên và trị vì mười hai năm, trong đó sáu năm ông trị vì tại Tiệt-xa.
Sa-ma-ri Kinh Ðô Mới
24 Lúc ấy ông mua Ðồi Sa-ma-ri của Sê-me với giá bảy mươi ký[b] bạc, rồi xây dựng trên đồi ấy một cái thành và đặt tên là Sa-ma-ri, theo tên chủ cũ của ngọn đồi.
25 Ôm-ri làm điều tội lỗi trước mặt Chúa. Ông làm nhiều điều tội lỗi hơn những người trước ông. 26 Ông đi theo con đường của Giê-rô-bô-am con của Nê-bát và làm theo những tội lỗi ông ấy đã gây cho I-sơ-ra-ên phạm theo, chọc giận Chúa, Ðức Chúa Trời của I-sơ-ra-ên, bằng sự thờ cúng các thần tượng hư không.
27 Những việc khác của Ôm-ri làm và quyền lực ông đã biểu dương há chẳng được chép trong sách Sử Ký của Các Vua I-sơ-ra-ên sao? 28 Ôm-ri an giấc với các tổ tiên ông và được chôn tại Sa-ma-ri. A-háp con trai ông lên ngôi kế vị.
A-háp Trị Vì I-sơ-ra-ên
29 Năm thứ ba mươi tám triều đại của A-sa vua Giu-đa, A-háp con của Ôm-ri lên ngôi làm vua I-sơ-ra-ên. Ông trị vì dân I-sơ-ra-ên tại Sa-ma-ri hai mươi hai năm. 30 A-háp con của Ôm-ri làm điều tội lỗi trước mặt Chúa hơn tất cả những người trước ông.
31 Ông cho việc làm theo các tội lỗi của Giê-rô-bô-am con của Nê-bát là nhỏ, nên ông cưới Giê-xê-bên con gái của Ết-ba-anh vua Si-đôn làm vợ. Ông bắt đầu phục vụ Ba-anh và thờ phượng thần đó. 32 Ông xây một bàn thờ cho Ba-anh trong đền thờ của Ba-anh mà ông đã xây cho thần đó tại Sa-ma-ri. 33 A-háp cũng dựng một trụ thờ Nữ Thần A-sê-ra. A-háp làm nhiều điều tội lỗi và chọc giận Chúa, Ðức Chúa Trời của I-sơ-ra-ên, hơn tất cả các vua I-sơ-ra-ên trước ông.
34 Trong thời của ông, Hi-ên ở Bê-tên xây dựng lại thành Giê-ri-cô. Khi ông ấy bắt đầu xây móng, A-bi-ram con trưởng nam ông ấy chết, và khi ông ấy dựng cổng thành, Sê-gúp con trai út ông ấy chết, y như lời Chúa đã dùng Giô-suê con của Nun báo trước.
Ê-li Báo Trước Cơn Hạn Hán
17 Thuở ấy Ê-li người Ti-sê-be, ngụ tại Ti-sê-be trong vùng Ghi-lê-át, đến nói với A-háp, “Tôi đứng trước mặt Chúa, Ðức Chúa Trời hằng sống của I-sơ-ra-ên, mà tuyên bố rằng trong những năm tới sẽ không có sương hoặc mưa rơi xuống đất, trừ phi tôi tuyên bố lại.”
2 Lời của Chúa đến với ông, phán rằng, 3 “Hãy rời khỏi đây, đi về hướng đông, và trốn trong Khe Kê-rít ở phía đông Sông Giô-đanh. 4 Ngươi sẽ uống nước trong khe, và Ta sẽ truyền cho quạ mang thức ăn đến đó cho ngươi.” 5 Vậy ông đi và làm theo như lời Chúa đã phán dạy. Ông đến và ở tại Khe Kê-rít, phía đông Sông Giô-đanh. 6 Buổi sáng các chim quạ mang bánh và thịt đến cho ông; chiều lại chúng cũng mang bánh và thịt đến. Ông uống nước trong khe ấy. 7 Tuy nhiên sau một thời gian, nước trong khe khô cạn, bởi vì trong xứ không có mưa.
Góa Phụ Xa-rê-phát
8 Bấy giờ có lời của Chúa đến với Ê-li, 9 “Hãy đứng dậy, đi đến Xa-rê-phát trong xứ Si-đôn, và hãy ở tại đó. Này, Ta đã truyền cho một góa phụ kia nuôi ngươi.”
10 Vậy ông đứng dậy, đi đến Xa-rê-phát. Khi ông đến cổng thành, nầy, một góa phụ đang lượm củi ở đó. Ông gọi bà lại và nói, “Xin bà vui lòng lấy bình mang một ít nước cho tôi uống.”
11 Khi bà ấy vừa đi để lấy nước, ông gọi vói theo và nói, “Xin bà cũng đem cho tôi một miếng bánh trong tay nữa.”
12 Nhưng bà đáp, “Có Chúa, Ðức Chúa Trời hằng sống của ông, làm chứng, tôi không có bánh. Tôi chỉ còn một nắm bột trong hũ và một chút dầu trong vò. Tôi ra đây kiếm mấy khúc củi nầy để về nhà nấu cho tôi và con trai tôi ăn một bữa cuối cùng, rồi chết.”
13 Ê-li nói với bà, “Bà đừng sợ. Hãy đi, làm như lời bà nói. Nhưng trước hết, hãy làm một bánh nhỏ, đem đến cho tôi, rồi sau đó, hãy làm cho bà và con trai bà, 14 vì có lời của Chúa, Ðức Chúa Trời của I-sơ-ra-ên, phán thế nầy: Bột trong hũ sẽ không vơi và dầu trong vò sẽ không cạn, cho đến ngày Chúa ban mưa xuống đất.”
15 Bà đi và làm y như lời Ê-li đã nói. Vậy bà, Ê-li, và gia đình bà có đủ ăn trong nhiều ngày. 16 Bột không vơi trong hũ, dầu cũng không cạn trong vò, y như lời của Chúa đã cậy Ê-li phán bảo.
Ê-li Cầu Nguyện cho Con Trai của Góa Phụ Ðược Sống Lại
17 Sau đó ít lâu đứa con trai của góa phụ chủ nhà đau nặng. Cơn bịnh của đứa trẻ mỗi lúc một trầm trọng đến nỗi nó tắt thở. 18 Bà đến nói với Ê-li, “Người của Ðức Chúa Trời ôi, ông đến để hại tôi chăng? Ông đến để nhắc lại tội lỗi của tôi, làm cho con tôi phải chết chăng?”
19 Nhưng ông đáp với bà, “Hãy trao con trai bà cho tôi.” Ông bồng đứa trẻ từ tay mẹ nó, đem nó lên phòng trên lầu, nơi ông ở, rồi đặt đứa trẻ trên giường ông nằm. 20 Ðoạn ông kêu cầu Chúa, “Lạy Chúa, Ðức Chúa Trời của con. Tại sao Ngài nỡ giáng họa trên góa phụ nầy, người đã cho con tá túc, mà để cho con trai của bà ấy chết đi?” 21 Rồi ông sấp mình trên người đứa trẻ ba lần và kêu cầu Chúa, “Lạy Chúa, Ðức Chúa Trời của con. Xin Ngài cho sinh khí của đứa trẻ nầy trở lại trong thân xác nó.” 22 Chúa nhậm lời kêu cầu của Ê-li. Sinh khí của đứa trẻ trở lại thân xác nó, và nó sống lại. 23 Ê-li bồng đứa trẻ từ phòng trên lầu đi xuống dưới nhà, trao nó cho mẹ nó, và nói, “Bà xem, con bà còn sống đây.”
24 Bà nói với Ê-li, “Bây giờ qua việc nầy tôi biết ông đúng là người của Ðức Chúa Trời, và những lời Chúa từ miệng ông nói ra thật là linh nghiệm.”
Footnotes
- I Các Vua 15:2 Một dạng khác của tên “Áp-sa-lôm” (tương tự trong câu 10)
- I Các Vua 16:24 nt: 2 ta-lâng
Copyright © 2010 by World Bible Translation Center
Copyright © 2011 by Bau Dang