Print Page Options

Ngụ Ngôn Về Các Quản Gia Của Vườn Nho(A)

12 Bấy giờ Đức Giê-su bắt đầu dùng ngụ ngôn nói với họ: “Một người kia trồng một vườn nho, dựng rào chung quanh, đào hầm ép rượu, và xây một tháp canh. Người ấy giao cho các người làm công rồi đi xa. Đến mùa nho, chủ vườn sai một đầy tớ đến cùng các người làm công để thâu phần hoa lợi. Nhưng các người làm công bắt đầy tớ ấy đánh đập rồi đuổi về tay không. Chủ vườn sai một đầy tớ khác, các người làm công nhục mạ và đánh nó bể đầu. Chủ sai một đầy tớ khác nhưng bị chúng giết chết và nhiều người khác nữa, kẻ thì bị chúng đánh đập, người bị chúng giết đi.

Cuối cùng, còn lại con trai yêu dấu của mình, chủ sai con đến cùng họ, tự nhủ: ‘Chúng sẽ kính nể con ta.’

Nhưng bọn người làm công bàn với nhau: ‘Đây là con thừa tự, hãy giết nó đi thì tài sản này sẽ về tay chúng ta.’ Chúng bắt người con trai, giết đi và ném thây ra ngoài vườn nho.

Vậy, chủ vườn nho sẽ làm gì? Người sẽ đến diệt bọn chúng và giao vườn cho những người làm công khác. 10 Các ông chưa đọc lời Kinh Thánh này sao?

‘Viên đá bị thợ nề loại bỏ,
    Lại trở thành phiến đá đầu góc nhà;
11 Chúa đã làm điều này,
    Và là việc kỳ diệu trước mắt chúng ta.’ ”[a]

12 Các lãnh tụ Do Thái tìm cách bắt Ngài, vì họ biết Ngài kể ngụ ngôn này để ám chỉ họ, nhưng vì sợ dân chúng nên bỏ Ngài mà đi.

Nộp Thuế Cho Ai?(B)

13 Vài người Pha-ri-si và đảng viên Hê-rốt được sai đến để gài bẫy Đức Giê-su trong lời nói của Ngài. 14 Họ đến hỏi Ngài: “Thưa Thầy, chúng tôi biết Thầy là người chân thật, không vị nể ai, vì Thầy không xem bề ngoài của người ta, nhưng trung thực dạy đường lối của Đức Chúa Trời. Xin Thầy cho biết nộp thuế cho Sê-sa đúng hay là không đúng? Chúng tôi có nên nộp thuế hay không?” 15 Nhận biết dã tâm của họ, Ngài đáp: “Tại sao các ông thử Ta? Hãy đem cho Ta xem một đồng tiền.”[b] 16 Họ đem đến cho Ngài một đồng tiền. Ngài hỏi: “Hình và hiệu này của ai?” Họ đáp: “Của Sê-sa.”

17 Ngài bảo: “Những gì của Sê-sa hãy trả cho Sê-sa, những gì của Đức Chúa Trời hãy trả cho Đức Chúa Trời.” Và họ ngạc nhiên về Ngài.

Câu Hỏi Về Sự Sống Lại(C)

18 Các người thuộc phái Sa-đu-sê là những người cho rằng không có sự sống lại, đến hỏi Đức Giê-su: 19 “Thưa Thầy, Môi-se đã viết cho chúng tôi rằng nếu một người chết để vợ lại nhưng không có con, người em trai phải cưới người vợ góa để có con nối dõi cho anh. 20 Có bảy anh em kia, anh cả cưới vợ rồi chết nhưng không có con. 21 Người em trai kế lấy người vợ góa đó, rồi cũng chết không con. Người thứ ba cũng vậy. 22 Cả bảy người không ai để lại đứa con nào. Cuối cùng, người đàn bà cũng chết. 23 Trong ngày phục sinh, khi họ sống lại, nàng sẽ là vợ của ai? Vì cả bảy anh em đều đã lấy nàng làm vợ.”

24 Đức Giê-su bảo: “Các ông lầm rồi! Các ông vẫn chưa hiểu Kinh Thánh và quyền năng của Đức Chúa Trời sao? 25 Khi những kẻ chết sống lại sẽ không còn cưới vợ, lấy chồng nhưng giống như thiên sứ trên trời. 26 Về việc kẻ chết sống lại, các ông không đọc kinh sách Môi-se nói về bụi gai, thế nào Đức Chúa Trời đã bảo ông: ‘Ta là Đức Chúa Trời của Áp-ra-ham, Đức Chúa Trời của Y-sác, và Đức Chúa Trời của Gia-cốp sao?’ 27 Ngài là Đức Chúa Trời của người sống, chứ không phải của kẻ chết. Các ông lầm to.”

Điều Răn Lớn(D)

28 Một trong các giáo sư Kinh Luật đến đó nghe họ tranh luận và thấy Ngài trả lời rất hay, nên hỏi Ngài: “Trong tất cả các điều răn, điều nào lớn nhất?”

29 Đức Giê-su đáp: “Đây là điều lớn nhất: ‘Hỡi Y-sơ-ra-ên, hãy lắng nghe! Chúa, Đức Chúa Trời chúng ta là Chúa duy nhất. 30 Ngươi phải hết lòng, hết linh hồn, hết trí, hết sức mà yêu kính Chúa là Đức Chúa Trời ngươi.’ 31 Đây là điều răn thứ hai: ‘Hãy yêu thương người khác như chính mình.’ Không có điều răn nào lớn hơn hai điều này.”

32 Giáo sư Kinh Luật nói cùng Ngài: “Thưa Thầy, Thầy nói đúng, chỉ có một Đức Chúa Trời, ngoài ra không có Đấng nào khác. 33 Còn yêu kính Chúa hết lòng, hết trí, hết sức và yêu thương người khác như mình quan trọng hơn là dâng các tế lễ thiêu và mọi tế lễ khác.”

34 Thấy người ấy trả lời khôn ngoan, Đức Giê-su bảo rằng: “Ông không xa Nước Đức Chúa Trời đâu!” Không còn ai dám chất vấn Ngài nữa.

Câu Hỏi Về Đấng Cứu Thế(E)

35 Khi giảng dạy trong đền thờ, Đức Giê-su hỏi: “Tại sao các giáo sư Kinh Luật lại nói rằng Chúa Cứu Thế là con vua Đa-vít? 36 Chính Đa-vít bởi Đức Thánh Linh nói rằng:

‘Chúa[c] phán cùng Chúa tôi:
    Hãy ngồi bên phải Ta,
Cho đến khi Ta đặt kẻ thù con
    Dưới chân con.’

37 Chính Đa-vít xưng Ngài bằng Chúa, lẽ nào Chúa Cứu Thế lại là con của vua?” Đám đông nghe Ngài cách thích thú.

Cảnh Giác Về Các Giáo Sư Kinh Luật(F)

38 Đang khi dạy dỗ, Ngài bảo: “Hãy coi chừng các giáo sư Kinh Luật là những kẻ thích mặc áo dài đi đây đó, và thích được cúi chào giữa chợ, 39 muốn dành ghế chính trong các hội đường và chỗ danh dự trong các đám tiệc. 40 Họ chiếm đoạt nhà của những người góa bụa và làm bộ đọc những lời cầu nguyện dài. Họ sẽ bị hình phạt nặng hơn.”

Người Quả Phụ Dâng Hiến(G)

41 Đức Giê-su ngồi đối diện rương đựng tiền dâng, Ngài quan sát cách những người đến bỏ tiền vào rương. Lắm người giàu có bỏ rất nhiều tiền, 42 cũng có một bà góa nghèo đến dâng hai đồng tiền nhỏ, trị giá một xu.

43 Ngài gọi các môn đệ đến và bảo họ: “Thật, Ta nói cùng các con, bà góa nghèo này đã bỏ vào thùng nhiều hơn hết thảy những người khác. 44 Vì mọi người lấy phần dư để đem dâng, còn bà góa nghèo này đã dâng tất cả những gì mình có, là tất cả những gì bà ấy có để sống.”

Footnotes

  1. 12:11 Thi 118:22-23
  2. 12:15 Đê-na-ri: một đơn vị tiền tệ trị giá một ngày công
  3. 12:36 Ctd: Đức Chúa Trời

佃户的比喻(A)

12 耶稣又用比喻对他们说:“有一个人栽种了一个葡萄园,四面围上篱笆,挖了一个压酒池,盖了一座瞭望台,然后租给佃户,就远行去了。 到了时候,园主派了一个仆人到佃户那里,向佃户收取葡萄园一部分的果子。 佃户抓住他,打了他,放他空手回去。 园主再派另外一个仆人到他们那里,他们打伤了他的头,并且侮辱他。 园主又派另一个去,他们就把他杀了。后来又派去许多仆人,有的给他们打了,有的给他们杀了。 还有一个,就是园主的爱子,最后园主派他到那里去,说:‘他们必尊敬我的儿子。’ 那些佃户却彼此说:‘这是继承产业的;来,我们杀了他,产业就是我们的了。’ 于是抓住他,把他杀了,扔在葡萄园外。 这样,葡萄园的主人要怎么办呢?他要来除掉那些佃户,把葡萄园租给别人。 10 你们没有念过这段圣经吗:

‘建筑工人所弃的石头,

成了房角的主要石头;

11 这是主所作的,

在我们眼中看为希奇。’”

12 他们知道他这比喻是针对他们说的,就想要捉拿他,但因为害怕群众,只好离开他走了。

以纳税的事问难耶稣(B)

13 后来,他们派了几个法利赛人和希律党的人到耶稣那里去,要找他的把柄来陷害他。 14 他们来到了,就对他说:“老师,我们知道你为人诚实,不顾忌任何人,因为你不徇情面,只照着真理把 神的道教导人。请问纳税给凯撒可以不可以?我们该纳不该纳呢?” 15 耶稣看出他们的假意,就对他们说:“你们为甚么试探我呢?拿一个银币来给我,让我看看。” 16 他们就拿来了。耶稣问他们:“这是谁的像,谁的名号?”他们回答他:“凯撒的。” 17 耶稣说:“凯撒的应当归给凯撒, 神的应当归给 神。”他们就对他十分惊奇。

人复活后不娶不嫁(C)

18 撒都该人向来认为没有复活的事,他们来到耶稣那里,问他: 19 “老师,摩西曾写给我们说:‘如果一个人死了,留下妻子,没有儿女,他的弟弟就应当娶他的妻子,为哥哥立后。’ 20 从前有兄弟七人,头一个娶了妻子,死了,没有留下孩子; 21 第二个娶了她,也没有留下孩子,就死了;第三个也是这样。 22 那七个人都没有留下孩子,最后那女人也死了。 23 到了复活的时候,他们都要复活,她是哪一个的妻子呢?因为七个人都娶过她。” 24 耶稣对他们说:“你们错了,不正是因为你们不明白圣经,也不晓得 神的能力吗? 25 因为人从死里复活以后,也不娶,也不嫁,而是像天上的天使一样。 26 关于死人复活的事,摩西的经卷中荆棘篇上, 神怎样对他说:‘我是亚伯拉罕的 神,以撒的 神,雅各的 神’,你们没有念过吗? 27 他不是死人的 神,而是活人的 神。你们是大错特错了!”

最重要的诫命(D)

28 有一个经学家,听到他们的辩论,觉得耶稣回答得好,就来问他:“诫命中哪一条是第一重要的呢?” 29 耶稣回答:“第一重要的是:‘以色列啊,你要听!主我们的 神是独一的主。 30 你要全心、全性、全意、全力,爱主你的 神。’ 31 其次是:‘要爱人如己。’再没有别的诫命比这两条更重要的了。” 32 那经学家对耶稣说:“老师,是的,你说的很对, 神是独一的,除了他以外再没有别的 神。 33 我们要用全心、全意、全力去爱他,并且要爱人如己,这就比一切燔祭和各样祭物好得多了。” 34 耶稣见他回答得有智慧,就对他说:“你距离 神的国不远了。”从此再也没有人敢问他了。

大卫称基督为主(E)

35 耶稣在殿里教训人,说:“经学家怎么说基督是大卫的子孙呢? 36 大卫自己被圣灵感动却说:

‘主对我的主说:

你坐在我的右边,

等我把你的仇敌放在你的脚下(有些抄本作“等我使你的仇敌作你的脚凳”)。’

37 大卫自己既然称他为主,他又怎么会是大卫的子孙呢?”群众都喜欢听他。

耶稣叫人提防经学家(F)

38 耶稣教导人的时候,说:“你们要提防经学家,他们喜欢穿长袍走来走去,喜欢人在市中心向他们问安, 39 又喜欢会堂里的高位,筵席上的首座。 40 他们吞没了寡妇的房产,又假装作冗长的祷告。这些人必受更重的刑罚。”

穷寡妇的奉献(G)

41 耶稣面对银库坐着,看着大家怎样把钱投入库中。许多有钱的人投入很多的钱。 42 后来,有一个穷寡妇来投入了两个小钱,就是一个铜钱。 43 耶稣把门徒叫过来,对他们说:“我实在告诉你们,这穷寡妇投入库里的,比众人投的更多。 44 因为他们都是把自己剩余的投入,这寡妇是自己不足,却把她一切所有的,就是全部养生的,都投进去了。”

Ngụ Ngôn về Các Tá Ðiền Gian Ác

(Mat 21:33-46; Lu 20:9-19)

12 Ngài bắt đầu dùng ngụ ngôn nói với họ, “Một người kia trồng một vườn nho, dựng hàng rào chung quanh, đào một hầm ép rượu, và xây một tháp canh. Ðoạn người ấy cho các tá điền thuê vườn nho đó, rồi đi phương xa. Ðến mùa thu hoạch, người ấy sai một đầy tớ đến gặp các tá điền để thu nhận hoa lợi của vườn nho mình. Nhưng các tá điền túm lấy người đầy tớ ấy, đánh người ấy, rồi đuổi người ấy về tay không. Chủ điền lại sai một đầy tớ khác. Chúng đập đầu người ấy và làm nhục người ấy. Sau đó ông lại sai một đầy tớ khác nữa, nhưng chúng giết người ấy; và đối với các đầy tớ khác được sai đến, chúng đều đối xử như vậy, kẻ thì chúng đánh, người thì chúng giết. Ông còn một người nữa, đó là con trai yêu dấu của ông. Cuối cùng ông sai con trai ông đến gặp họ; ông tự nhủ, ‘Họ sẽ nể con ta.’ Nhưng các tá điền đó nói với nhau, ‘Con thừa kế đây rồi. Hãy đến, chúng ta hãy giết nó đi, như vậy sản nghiệp của nó sẽ thuộc về chúng ta.’ Thế là chúng bắt lấy con trai của chủ, giết đi, rồi ném xác ra ngoài vườn nho. Khi ấy chủ của vườn nho sẽ làm gì? Ông sẽ đến tiêu diệt bọn tá điền đó và trao vườn nho cho người khác. 10 Các ngươi chưa đọc lời Kinh Thánh này sao,

‘Tảng đá bị thợ xây nhà loại ra đã trở thành tảng đá góc nhà.
11 Ðây quả là công việc của Chúa;
Thật quá diệu kỳ đối với mắt chúng ta’Thi 118:22-23 ?”

12 Khi những người lãnh đạo dân Do-thái nghe ngụ ngôn ấy, họ biết rằng Ngài muốn ám chỉ họ. Vì thế họ tìm cách bắt Ngài, nhưng vì sợ dân, họ đành phải bỏ Ngài mà đi.

Chúa Giải Ðáp về Việc Ðóng Thuế

(Mat 22:15-22; Lu 20:20-26)

13 Sau đó họ sai một số người Pha-ri-si và một số người của Hê-rốt đến gài bẫy để Ðức Chúa Jesus lỡ lời. 14 Họ đến với Ngài và nói, “Thưa Thầy, chúng tôi biết Thầy là người chân thật và không thiên vị ai, vì Thầy không cả nể ai, nhưng cứ theo chân lý dạy dỗ đường lối của Ðức Chúa Trời. Có nên nộp thuế cho Sê-sa không? Chúng tôi nên nộp hay không nên nộp?”

15 Nhưng khi thấy vẻ đạo đức giả của họ, Ngài nói với họ, “Tại sao các ngươi muốn thử Ta? Hãy đem cho Ta xem một đồng tiền.”[a]

16 Họ đem cho Ngài một đồng tiền. Ngài hỏi họ, “Hình ảnh và danh hiệu này của ai?”

Họ trả lời Ngài, “Của Sê-sa.”

17 Ðức Chúa Jesus nói với họ, “Hãy trả cho Sê-sa những gì của Sê-sa, và hãy trả cho Ðức Chúa Trời những gì của Ðức Chúa Trời.” Họ đều sững sờ về câu trả lời của Ngài.

Sự Sống Lại của Người Chết

(Mat 22:23-33; Lu 20:27-40)

18 Những người Sa-đu-sê, những người nói rằng không có sự sống lại, đến gặp Ngài và hỏi, 19 “Thưa Thầy, Môi-se đã viết cho chúng ta rằng nếu anh hoặc em trai của ai qua đời, để lại vợ góa mà không con nối dõi, thì em trai hoặc anh của người ấy phải lấy người vợ góa để sinh con cho người quá cố, hầu lưu truyền dòng giống của anh hoặc em mình. 20 Có bảy anh em trai kia. Người anh cả cưới vợ, rồi chết, không con nối dõi. 21 Người thứ hai lấy góa phụ ấy, rồi cũng chết, không con nối dõi; người thứ ba cũng vậy. 22 Cả bảy anh em đều không để lại một con nối dõi. Cuối cùng người đàn bà ấy cũng chết. 23 Vậy khi sống lại, người đàn bà ấy sẽ là vợ của ai, vì bảy người đều đã lấy bà?”

24 Ðức Chúa Jesus nói với họ, “Há chẳng phải các ngươi sai lầm vì các ngươi không hiểu Kinh Thánh và quyền năng của Ðức Chúa Trời sao? 25 Vì khi từ cõi chết sống lại người ta sẽ không cưới không gả, nhưng sẽ như các thiên sứ trên trời. 26 Còn về sự sống lại của người chết, các ngươi chưa đọc trong sách của Môi-se, thể nào Ðức Chúa Trời đã phán với ông ấy qua bụi gai cháy rằng, ‘Ta là Ðức Chúa Trời của Áp-ra-ham, Ðức Chúa Trời của I-sác, và Ðức Chúa Trời của Gia-cốp’Xuất 3:6 sao? 27 Ngài không phải là Ðức Chúa Trời của những kẻ chết nhưng của những người sống. Các ngươi đã sai lầm rất trầm trọng.”

Ðiều Răn Lớn Nhất

(Mat 22:34-40; Lu 10:25-28)

28 Một trong các thầy dạy giáo luật đến gần để nghe họ tranh luận. Khi thấy Ngài đối đáp quá hay, ông hỏi Ngài, “Thưa Thầy, điều răn nào là lớn hơn hết?”

29 Ðức Chúa Jesus đáp, “Ðiều răn lớn nhất là, ‘Hãy nghe đây, hỡi I-sơ-ra-ên: Chúa, Ðức Chúa Trời chúng ta, là Chúa có một không hai. 30 Ngươi phải hết lòng, hết linh hồn, hết trí, và hết sức yêu kính Chúa, Ðức Chúa Trời của ngươi.’ 31 Còn đây là điều răn thứ hai, ‘Ngươi phải yêu người lân cận như mình.’ Chẳng có điều răn nào lớn hơn hai điều răn đó.”

32 Thầy dạy giáo luật đó nói với Ngài, “Thưa Thầy, Thầy nói rất đúng. ‘Ðức Chúa Trời là Ðấng độc nhất vô nhị; ngoài Ngài, không có Ðấng nào khác,’ 33 và ‘yêu kính Chúa hết lòng, hết trí, và hết sức,’ cùng ‘thương người lân cận như mình’ thật quan trọng hơn mọi của lễ thiêu và các của lễ khác.”

34 Khi Ðức Chúa Jesus thấy người ấy trả lời cách khôn ngoan, Ngài bảo, “Ngươi không xa vương quốc Ðức Chúa Trời đâu.” Sau đó không ai dám chất vấn Ngài điều gì nữa.

Liên Hệ Giữa Chúa và Vua Ða-vít

(Mat 22:41-46; Lu 20:41-44)

35 Khi Ðức Chúa Jesus đang giảng dạy trong đền thờ, Ngài hỏi, “Làm thể nào các thầy dạy giáo luật bảo rằng Ðấng Christ là Con của Ða-vít? 36 Chính Ða-vít đã được Ðức Thánh Linh cảm thúc và nói,

‘Chúa phán với Chúa của tôi,
“Con hãy ngồi bên phải Ta cho đến khi Ta đặt những kẻ thù của Con làm bệ chân Con.”Thi 110:1

37 Vậy nếu chính Ða-vít đã gọi Ngài là ‘Chúa,’ thì thể nào Ngài là Con của Ða-vít được?”

Ðoàn dân đông lấy làm thích thú lắng nghe Ngài.

Chúa Quở Trách Các Thầy Dạy Giáo Luật

(Mat 23:1-36; Lu 20:45-47)

38 Trong lúc giảng dạy, Ngài nói, “Các ngươi hãy coi chừng những thầy dạy giáo luật, những người thích đi dạo trong chiếc áo dài lụng thụng, muốn được chào hỏi kính cẩn giữa chợ, 39 luôn giành những chỗ ngồi tôn trọng nhất trong các hội đường, và thích ngồi ở bàn danh dự trong các đám tiệc. 40 Họ nuốt nhà các bà góa, nhưng lúc nào cũng làm ra vẻ đạo mạo bằng những bài cầu nguyện dài lê thê. Những người ấy sẽ nhận bản án nặng nề hơn.”

Bà Góa Dâng Hiến

(Lu 21:1-4)

41 Ngài ngồi đối diện với thùng tiền dâng và xem người ta đến bỏ tiền vào đó ra sao. Nhiều người giàu bỏ vào thùng đó những số tiền lớn, 42 nhưng một bà góa nghèo đến bỏ vào đó chỉ hai đồng xu,[b] trị giá một cắc bạc.[c]

43 Ngài gọi các môn đồ Ngài lại và nói với họ, “Quả thật, Ta nói với các ngươi, bà góa nghèo này đã bỏ vào thùng tiền dâng nhiều hơn ai hết, 44 vì mọi người khác đã dâng bằng tiền dư của mình, nhưng bà này, tuy nghèo, đã lấy tất cả tiền bà có bỏ vào đó; đó là tất cả số tiền bà có để sống.”

Footnotes

  1. Mác 12:15 nt: một đồng đơ-na-ri
  2. Mác 12:42 nt: hai lepta
  3. Mác 12:42 nt: một kodrantes

Câu chuyện về Con Thượng Đế(A)

12 Chúa Giê-xu dùng ngụ ngôn để dạy dỗ dân chúng. Ngài kể, “Người kia có một vườn nho. Ông xây tường chung quanh và đào một lỗ để đặt máy ép rượu, đồng thời xây một cái tháp canh. Sau đó ông cho một số tá điền thuê, rồi lên đường đi xa. Đến mùa hái nho, chủ vườn sai một đầy tớ đến gặp các tá điền để thu hoa lợi. Nhưng bọn tá điền bắt đầy tớ, đánh đập rồi đuổi về tay không. Ông chủ liền sai một đầy tớ khác. Chúng đập đầu và nhục mạ người đầy tớ nầy. Ông chủ sai một đầy tớ nữa đến, thì chúng giết chết. Ông chủ lại sai thêm nhiều đầy tớ khác nữa đến, thì chúng đánh người nầy, giết người nọ.

Sau cùng ông chủ chỉ còn có một người có thể sai được, đó là con trai yêu dấu của mình. Ông sai con đi và nghĩ bụng, ‘Có lẽ chúng nó sẽ nể con ta.’

Nhưng bọn tá điền bàn nhau, ‘Thằng nầy sẽ thừa hưởng vườn nho. Nếu chúng ta giết nó thì vườn nho sẽ thuộc về chúng ta.’ Cho nên chúng bắt đứa con, giết chết rồi ném xác ra ngoài vườn nho.

Thế thì ông chủ vườn nho sẽ đối xử với bọn tá điền ấy ra sao? Ông ta sẽ đến giết hết bọn ấy rồi giao vườn nho cho người khác. 10 Chắc hẳn các ông đã đọc lời Thánh Kinh:

‘Tảng đá bị thợ xây nhà loại bỏ,
    lại trở thành đá góc nhà.
11 Đó là điều Chúa làm
    và quả thật là kỳ diệu đối với chúng ta.’” (B)

12 Các lãnh tụ Do-thái hiểu ngay là ngụ ngôn ấy ám chỉ họ. Họ muốn bắt Chúa Giê-xu nhưng sợ dân chúng, nên bỏ đi.

Có nên đóng thuế hay không?(C)

13 Sau đó họ cho vài người Pha-ri-xi và đảng viên Hê-rốt đến gặp Chúa Giê-xu để gài bẫy Ngài trong lời nói. 14 Họ đến cùng Ngài và hỏi, “Thưa thầy, chúng tôi biết thầy là người chân thật. Thầy không cần biết người ta nghĩ gì về mình, vì thầy không đánh giá bề ngoài của họ. Thầy luôn luôn dạy sự thật theo đường lối của Thượng Đế. Xin thầy vui lòng cho biết: Chúng ta có nên đóng thuế cho Xê-xa không? Chúng ta nên đóng hay không nên đóng?”

15 Biết ác ý của họ nên Chúa Giê-xu bảo “Sao các ông tìm cách đánh bẫy ta? Đưa ta xem một đồng tiền.” 16 Họ chìa ra cho Ngài xem một đồng tiền. Ngài hỏi, “Hình và danh hiệu trên đồng tiền nầy là của ai?” Họ đáp, “Của Xê-xa.”

17 Chúa Giê-xu bảo họ, “Nếu thế thì cái gì của Xê-xa hãy trả lại cho Xê-xa, còn cái gì của Thượng Đế hãy trả lại cho Thượng Đế.” Bọn họ rất kinh ngạc về điều Chúa Giê-xu nói.

Người Xa-đu-xê tìm cách gài bẫy Chúa Giê-xu(D)

18 Lúc ấy có mấy người Xa-đu-xê đến gặp Chúa Giê-xu. Người Xa-đu-xê không tin có sự sống lại từ trong kẻ chết. 19 Họ hỏi, “Thưa thầy, Mô-se viết rằng nếu người nào có anh qua đời để vợ lại không con, thì người em trai phải lấy chị dâu góa ấy để sinh con nối dòng cho anh mình. 20 Trong chuyện nầy có bảy anh em. Người anh cả lấy vợ rồi chết không con. 21 Người em thứ hai lấy chị dâu góa ấy. Nhưng người em cũng chết không con. Đến lượt người em thứ ba cũng vậy. 22 Bảy người đều lấy người đàn bà ấy rồi qua đời nhưng không ai có con. Sau cùng người đàn bà cũng chết. 23 Thế thì đến ngày sống lại, chị ấy sẽ là vợ của ai vì tất cả bảy người đều đã lấy chị ta?”

24 Chúa Giê-xu đáp, “Các ông lầm vì không hiểu lời Thánh Kinh cũng không hiểu quyền năng của Thượng Đế. 25 Khi người ta sống lại từ trong kẻ chết thì chẳng còn cưới gả gì nữa vì ai nấy đều giống như thiên sứ trên trời vậy. 26 Còn về những người sống lại từ trong kẻ chết thì các ông chưa đọc trong quyển sách Mô-se viết về bụi cây cháy [a] sao? Trong đó ghi lời Thượng Đế phán với Mô-se, ‘Ta là Thượng Đế của Áp-ra-ham, Y-sác và Gia cốp.’ [b] 27 Thượng Đế là Thượng Đế của người sống chứ không phải của người chết. Các ông lầm to rồi!”

Mệnh lệnh quan trọng nhất(E)

28 Một trong các giáo sư luật đến nghe Chúa Giê-xu biện luận với người Xa-đu-xê. Khi thấy Ngài khéo trả lời câu hỏi của họ, ông mới hỏi Ngài, “Trong tất cả các mệnh lệnh, điều nào quan trọng nhất?”

29 Chúa Giê-xu đáp, “Mệnh lệnh quan trọng nhất như sau: ‘Toàn dân Ít-ra-en nghe đây! Thượng Đế, Chúa chúng ta chỉ có một mà thôi. 30 Ngươi phải hết lòng, hết linh hồn, hết trí, hết sức mà yêu mến Ngài.’ [c] 31 Còn điều thứ nhì như sau, ‘Ngươi hãy yêu thương người láng giềng như mình vậy.’ [d] Không có mệnh lệnh nào quan trọng hơn hai điều đó.”

32 Giáo sư ấy thưa, “Thưa thầy, thầy đáp đúng vì Thượng Đế là Chúa duy nhất, ngoài Ngài không có Chúa nào khác. 33 Mọi người phải hết lòng, hết trí, hết sức mà yêu mến Ngài. Và rằng ai cũng phải yêu người láng giềng như mình. Hai mệnh lệnh đó quan trọng hơn tất cả những sinh tế và của lễ.”

34 Thấy ông ta trả lời khôn ngoan như thế, Ngài bảo, “Ông hiện rất gần với Nước Trời.” Sau đó, không ai dám hỏi Ngài câu nào nữa.

Chúa Cứu Thế là con hay Chúa của vua Đa-vít?(F)

35 Khi đang dạy dỗ trong đền thờ thì Chúa Giê-xu hỏi, “Tại sao các giáo sư luật bảo Chúa Cứu Thế là con vua Đa-vít? 36 Chính Đa-vít cảm nhận Thánh Linh và nói rằng:

‘Thượng Đế nói cùng Chúa tôi:
Con hãy ngồi bên hữu ta,
    cho đến khi ta đặt kẻ thù của
    con dưới quyền quản trị [e] của con.’ (G)

37 Nếu Đa-vít gọi Đấng Cứu Thế là Chúa thì làm sao Ngài là con vua ấy được?” Đoàn dân rất thích nghe Ngài.

Chúa Giê-xu chỉ trích các giáo sư luật(H)

38 Chúa Giê-xu tiếp tục dạy dỗ nữa. Ngài bảo, “Hãy thận trọng về các giáo sư luật. Họ thích mặc áo quần sang trọng đi dạo phố, muốn người ta kính cẩn chào mình giữa chợ. 39 Họ ưa ngồi chỗ cao trọng nhất trong hội đường và các đám tiệc. 40 Nhưng họ cướp đoạt nhà cửa của các đàn bà góa mà làm bộ đạo mạo bằng cách đọc lời cầu nguyện cho dài. Họ sẽ bị trừng phạt nặng hơn.”

Sự dâng hiến thật(I)

41 Chúa Giê-xu ngồi gần hộp dâng hiến [f] trong đền thờ để xem người ta bỏ tiền vào. Lắm người giàu bỏ vào thật nhiều tiền. 42 Rồi có một góa phụ nghèo bước đến bỏ vào hai đồng tiền chỉ đáng vài xu.

43 Chúa Giê-xu gọi các môn đệ lại bảo rằng, “Ta bảo thật, bà góa nghèo nầy đã dâng nhiều hơn tất cả những người giàu kia. 44 Vì họ dâng phần dư của họ, nhưng bà góa nầy tuy rất nghèo túng nhưng đã dâng hết của mình có, là của để nuôi thân.”

Footnotes

  1. Mác 12:26 bụi cây cháy Xin xem Xuất 3:1-12.
  2. Mác 12:26 Ta là … Gia cốp Xuất 3:6.
  3. Mác 12:30 Toàn dân … yêu mến Ngài Phục 6:4-5.
  4. Mác 12:31 Ngươi hãy … như mình vậy Lê-vi 19:18.
  5. Mác 12:36 quyền quản trị Nguyên văn, “bệ chân.”
  6. Mác 12:41 hộp dâng hiến Một cái hộp đặc biệt đặt nơi thờ phụng của người Do-thái để người ta bỏ những của dâng cho Thượng Đế vào.

The Parable of the Tenants(A)

12 Jesus then began to speak to them in parables: “A man planted a vineyard.(B) He put a wall around it, dug a pit for the winepress and built a watchtower. Then he rented the vineyard to some farmers and moved to another place. At harvest time he sent a servant to the tenants to collect from them some of the fruit of the vineyard. But they seized him, beat him and sent him away empty-handed. Then he sent another servant to them; they struck this man on the head and treated him shamefully. He sent still another, and that one they killed. He sent many others; some of them they beat, others they killed.

“He had one left to send, a son, whom he loved. He sent him last of all,(C) saying, ‘They will respect my son.’

“But the tenants said to one another, ‘This is the heir. Come, let’s kill him, and the inheritance will be ours.’ So they took him and killed him, and threw him out of the vineyard.

“What then will the owner of the vineyard do? He will come and kill those tenants and give the vineyard to others. 10 Haven’t you read this passage of Scripture:

“‘The stone the builders rejected
    has become the cornerstone;(D)
11 the Lord has done this,
    and it is marvelous in our eyes’[a]?”(E)

12 Then the chief priests, the teachers of the law and the elders looked for a way to arrest him because they knew he had spoken the parable against them. But they were afraid of the crowd;(F) so they left him and went away.(G)

Paying the Imperial Tax to Caesar(H)

13 Later they sent some of the Pharisees and Herodians(I) to Jesus to catch him(J) in his words. 14 They came to him and said, “Teacher, we know that you are a man of integrity. You aren’t swayed by others, because you pay no attention to who they are; but you teach the way of God in accordance with the truth. Is it right to pay the imperial tax[b] to Caesar or not? 15 Should we pay or shouldn’t we?”

But Jesus knew their hypocrisy. “Why are you trying to trap me?” he asked. “Bring me a denarius and let me look at it.” 16 They brought the coin, and he asked them, “Whose image is this? And whose inscription?”

“Caesar’s,” they replied.

17 Then Jesus said to them, “Give back to Caesar what is Caesar’s and to God what is God’s.”(K)

And they were amazed at him.

Marriage at the Resurrection(L)

18 Then the Sadducees,(M) who say there is no resurrection,(N) came to him with a question. 19 “Teacher,” they said, “Moses wrote for us that if a man’s brother dies and leaves a wife but no children, the man must marry the widow and raise up offspring for his brother.(O) 20 Now there were seven brothers. The first one married and died without leaving any children. 21 The second one married the widow, but he also died, leaving no child. It was the same with the third. 22 In fact, none of the seven left any children. Last of all, the woman died too. 23 At the resurrection[c] whose wife will she be, since the seven were married to her?”

24 Jesus replied, “Are you not in error because you do not know the Scriptures(P) or the power of God? 25 When the dead rise, they will neither marry nor be given in marriage; they will be like the angels in heaven.(Q) 26 Now about the dead rising—have you not read in the Book of Moses, in the account of the burning bush, how God said to him, ‘I am the God of Abraham, the God of Isaac, and the God of Jacob’[d]?(R) 27 He is not the God of the dead, but of the living. You are badly mistaken!”

The Greatest Commandment(S)

28 One of the teachers of the law(T) came and heard them debating. Noticing that Jesus had given them a good answer, he asked him, “Of all the commandments, which is the most important?”

29 “The most important one,” answered Jesus, “is this: ‘Hear, O Israel: The Lord our God, the Lord is one.[e] 30 Love the Lord your God with all your heart and with all your soul and with all your mind and with all your strength.’[f](U) 31 The second is this: ‘Love your neighbor as yourself.’[g](V) There is no commandment greater than these.”

32 “Well said, teacher,” the man replied. “You are right in saying that God is one and there is no other but him.(W) 33 To love him with all your heart, with all your understanding and with all your strength, and to love your neighbor as yourself is more important than all burnt offerings and sacrifices.”(X)

34 When Jesus saw that he had answered wisely, he said to him, “You are not far from the kingdom of God.”(Y) And from then on no one dared ask him any more questions.(Z)

Whose Son Is the Messiah?(AA)(AB)

35 While Jesus was teaching in the temple courts,(AC) he asked, “Why do the teachers of the law say that the Messiah is the son of David?(AD) 36 David himself, speaking by the Holy Spirit,(AE) declared:

“‘The Lord said to my Lord:
    “Sit at my right hand
until I put your enemies
    under your feet.”’[h](AF)

37 David himself calls him ‘Lord.’ How then can he be his son?”

The large crowd(AG) listened to him with delight.

Warning Against the Teachers of the Law

38 As he taught, Jesus said, “Watch out for the teachers of the law. They like to walk around in flowing robes and be greeted with respect in the marketplaces, 39 and have the most important seats in the synagogues and the places of honor at banquets.(AH) 40 They devour widows’ houses and for a show make lengthy prayers. These men will be punished most severely.”

The Widow’s Offering(AI)

41 Jesus sat down opposite the place where the offerings were put(AJ) and watched the crowd putting their money into the temple treasury. Many rich people threw in large amounts. 42 But a poor widow came and put in two very small copper coins, worth only a few cents.

43 Calling his disciples to him, Jesus said, “Truly I tell you, this poor widow has put more into the treasury than all the others. 44 They all gave out of their wealth; but she, out of her poverty, put in everything—all she had to live on.”(AK)

Footnotes

  1. Mark 12:11 Psalm 118:22,23
  2. Mark 12:14 A special tax levied on subject peoples, not on Roman citizens
  3. Mark 12:23 Some manuscripts resurrection, when people rise from the dead,
  4. Mark 12:26 Exodus 3:6
  5. Mark 12:29 Or The Lord our God is one Lord
  6. Mark 12:30 Deut. 6:4,5
  7. Mark 12:31 Lev. 19:18
  8. Mark 12:36 Psalm 110:1

Ngụ Ngôn Về Các Quản Gia Của Vườn Nho(A)

12 Bấy giờ Đức Giê-su bắt đầu dùng ngụ ngôn nói với họ: “Một người kia trồng một vườn nho, dựng rào chung quanh, đào hầm ép rượu, và xây một tháp canh. Người ấy giao cho các người làm công rồi đi xa. Đến mùa nho, chủ vườn sai một đầy tớ đến cùng các người làm công để thâu phần hoa lợi. Nhưng các người làm công bắt đầy tớ ấy đánh đập rồi đuổi về tay không. Chủ vườn sai một đầy tớ khác, các người làm công nhục mạ và đánh nó bể đầu. Chủ sai một đầy tớ khác nhưng bị chúng giết chết và nhiều người khác nữa, kẻ thì bị chúng đánh đập, người bị chúng giết đi.

Cuối cùng, còn lại con trai yêu dấu của mình, chủ sai con đến cùng họ, tự nhủ: ‘Chúng sẽ kính nể con ta.’

Nhưng bọn người làm công bàn với nhau: ‘Đây là con thừa tự, hãy giết nó đi thì tài sản này sẽ về tay chúng ta.’ Chúng bắt người con trai, giết đi và ném thây ra ngoài vườn nho.

Vậy, chủ vườn nho sẽ làm gì? Người sẽ đến diệt bọn chúng và giao vườn cho những người làm công khác. 10 Các ông chưa đọc lời Kinh Thánh này sao?

‘Viên đá bị thợ nề loại bỏ,
    Lại trở thành phiến đá đầu góc nhà;
11 Chúa đã làm điều này,
    Và là việc kỳ diệu trước mắt chúng ta.’ ”[a]

12 Các lãnh tụ Do Thái tìm cách bắt Ngài, vì họ biết Ngài kể ngụ ngôn này để ám chỉ họ, nhưng vì sợ dân chúng nên bỏ Ngài mà đi.

Nộp Thuế Cho Ai?(B)

13 Vài người Pha-ri-si và đảng viên Hê-rốt được sai đến để gài bẫy Đức Giê-su trong lời nói của Ngài. 14 Họ đến hỏi Ngài: “Thưa Thầy, chúng tôi biết Thầy là người chân thật, không vị nể ai, vì Thầy không xem bề ngoài của người ta, nhưng trung thực dạy đường lối của Đức Chúa Trời. Xin Thầy cho biết nộp thuế cho Sê-sa đúng hay là không đúng? Chúng tôi có nên nộp thuế hay không?” 15 Nhận biết dã tâm của họ, Ngài đáp: “Tại sao các ông thử Ta? Hãy đem cho Ta xem một đồng tiền.”[b] 16 Họ đem đến cho Ngài một đồng tiền. Ngài hỏi: “Hình và hiệu này của ai?” Họ đáp: “Của Sê-sa.”

17 Ngài bảo: “Những gì của Sê-sa hãy trả cho Sê-sa, những gì của Đức Chúa Trời hãy trả cho Đức Chúa Trời.” Và họ ngạc nhiên về Ngài.

Câu Hỏi Về Sự Sống Lại(C)

18 Các người thuộc phái Sa-đu-sê là những người cho rằng không có sự sống lại, đến hỏi Đức Giê-su: 19 “Thưa Thầy, Môi-se đã viết cho chúng tôi rằng nếu một người chết để vợ lại nhưng không có con, người em trai phải cưới người vợ góa để có con nối dõi cho anh. 20 Có bảy anh em kia, anh cả cưới vợ rồi chết nhưng không có con. 21 Người em trai kế lấy người vợ góa đó, rồi cũng chết không con. Người thứ ba cũng vậy. 22 Cả bảy người không ai để lại đứa con nào. Cuối cùng, người đàn bà cũng chết. 23 Trong ngày phục sinh, khi họ sống lại, nàng sẽ là vợ của ai? Vì cả bảy anh em đều đã lấy nàng làm vợ.”

24 Đức Giê-su bảo: “Các ông lầm rồi! Các ông vẫn chưa hiểu Kinh Thánh và quyền năng của Đức Chúa Trời sao? 25 Khi những kẻ chết sống lại sẽ không còn cưới vợ, lấy chồng nhưng giống như thiên sứ trên trời. 26 Về việc kẻ chết sống lại, các ông không đọc kinh sách Môi-se nói về bụi gai, thế nào Đức Chúa Trời đã bảo ông: ‘Ta là Đức Chúa Trời của Áp-ra-ham, Đức Chúa Trời của Y-sác, và Đức Chúa Trời của Gia-cốp sao?’ 27 Ngài là Đức Chúa Trời của người sống, chứ không phải của kẻ chết. Các ông lầm to.”

Điều Răn Lớn(D)

28 Một trong các giáo sư Kinh Luật đến đó nghe họ tranh luận và thấy Ngài trả lời rất hay, nên hỏi Ngài: “Trong tất cả các điều răn, điều nào lớn nhất?”

29 Đức Giê-su đáp: “Đây là điều lớn nhất: ‘Hỡi Y-sơ-ra-ên, hãy lắng nghe! Chúa, Đức Chúa Trời chúng ta là Chúa duy nhất. 30 Ngươi phải hết lòng, hết linh hồn, hết trí, hết sức mà yêu kính Chúa là Đức Chúa Trời ngươi.’ 31 Đây là điều răn thứ hai: ‘Hãy yêu thương người khác như chính mình.’ Không có điều răn nào lớn hơn hai điều này.”

32 Giáo sư Kinh Luật nói cùng Ngài: “Thưa Thầy, Thầy nói đúng, chỉ có một Đức Chúa Trời, ngoài ra không có Đấng nào khác. 33 Còn yêu kính Chúa hết lòng, hết trí, hết sức và yêu thương người khác như mình quan trọng hơn là dâng các tế lễ thiêu và mọi tế lễ khác.”

34 Thấy người ấy trả lời khôn ngoan, Đức Giê-su bảo rằng: “Ông không xa Nước Đức Chúa Trời đâu!” Không còn ai dám chất vấn Ngài nữa.

Câu Hỏi Về Đấng Cứu Thế(E)

35 Khi giảng dạy trong đền thờ, Đức Giê-su hỏi: “Tại sao các giáo sư Kinh Luật lại nói rằng Chúa Cứu Thế là con vua Đa-vít? 36 Chính Đa-vít bởi Đức Thánh Linh nói rằng:

‘Chúa[c] phán cùng Chúa tôi:
    Hãy ngồi bên phải Ta,
Cho đến khi Ta đặt kẻ thù con
    Dưới chân con.’

37 Chính Đa-vít xưng Ngài bằng Chúa, lẽ nào Chúa Cứu Thế lại là con của vua?” Đám đông nghe Ngài cách thích thú.

Cảnh Giác Về Các Giáo Sư Kinh Luật(F)

38 Đang khi dạy dỗ, Ngài bảo: “Hãy coi chừng các giáo sư Kinh Luật là những kẻ thích mặc áo dài đi đây đó, và thích được cúi chào giữa chợ, 39 muốn dành ghế chính trong các hội đường và chỗ danh dự trong các đám tiệc. 40 Họ chiếm đoạt nhà của những người góa bụa và làm bộ đọc những lời cầu nguyện dài. Họ sẽ bị hình phạt nặng hơn.”

Người Quả Phụ Dâng Hiến(G)

41 Đức Giê-su ngồi đối diện rương đựng tiền dâng, Ngài quan sát cách những người đến bỏ tiền vào rương. Lắm người giàu có bỏ rất nhiều tiền, 42 cũng có một bà góa nghèo đến dâng hai đồng tiền nhỏ, trị giá một xu.

43 Ngài gọi các môn đệ đến và bảo họ: “Thật, Ta nói cùng các con, bà góa nghèo này đã bỏ vào thùng nhiều hơn hết thảy những người khác. 44 Vì mọi người lấy phần dư để đem dâng, còn bà góa nghèo này đã dâng tất cả những gì mình có, là tất cả những gì bà ấy có để sống.”

Footnotes

  1. 12:11 Thi 118:22-23
  2. 12:15 Đê-na-ri: một đơn vị tiền tệ trị giá một ngày công
  3. 12:36 Ctd: Đức Chúa Trời

佃户的比喻(A)

12 耶稣又用比喻对他们说:“有一个人栽种了一个葡萄园,四面围上篱笆,挖了一个压酒池,盖了一座瞭望台,然后租给佃户,就远行去了。 到了时候,园主派了一个仆人到佃户那里,向佃户收取葡萄园一部分的果子。 佃户抓住他,打了他,放他空手回去。 园主再派另外一个仆人到他们那里,他们打伤了他的头,并且侮辱他。 园主又派另一个去,他们就把他杀了。后来又派去许多仆人,有的给他们打了,有的给他们杀了。 还有一个,就是园主的爱子,最后园主派他到那里去,说:‘他们必尊敬我的儿子。’ 那些佃户却彼此说:‘这是继承产业的;来,我们杀了他,产业就是我们的了。’ 于是抓住他,把他杀了,扔在葡萄园外。 这样,葡萄园的主人要怎么办呢?他要来除掉那些佃户,把葡萄园租给别人。 10 你们没有念过这段圣经吗:

‘建筑工人所弃的石头,

成了房角的主要石头;

11 这是主所作的,

在我们眼中看为希奇。’”

12 他们知道他这比喻是针对他们说的,就想要捉拿他,但因为害怕群众,只好离开他走了。

以纳税的事问难耶稣(B)

13 后来,他们派了几个法利赛人和希律党的人到耶稣那里去,要找他的把柄来陷害他。 14 他们来到了,就对他说:“老师,我们知道你为人诚实,不顾忌任何人,因为你不徇情面,只照着真理把 神的道教导人。请问纳税给凯撒可以不可以?我们该纳不该纳呢?” 15 耶稣看出他们的假意,就对他们说:“你们为甚么试探我呢?拿一个银币来给我,让我看看。” 16 他们就拿来了。耶稣问他们:“这是谁的像,谁的名号?”他们回答他:“凯撒的。” 17 耶稣说:“凯撒的应当归给凯撒, 神的应当归给 神。”他们就对他十分惊奇。

人复活后不娶不嫁(C)

18 撒都该人向来认为没有复活的事,他们来到耶稣那里,问他: 19 “老师,摩西曾写给我们说:‘如果一个人死了,留下妻子,没有儿女,他的弟弟就应当娶他的妻子,为哥哥立后。’ 20 从前有兄弟七人,头一个娶了妻子,死了,没有留下孩子; 21 第二个娶了她,也没有留下孩子,就死了;第三个也是这样。 22 那七个人都没有留下孩子,最后那女人也死了。 23 到了复活的时候,他们都要复活,她是哪一个的妻子呢?因为七个人都娶过她。” 24 耶稣对他们说:“你们错了,不正是因为你们不明白圣经,也不晓得 神的能力吗? 25 因为人从死里复活以后,也不娶,也不嫁,而是像天上的天使一样。 26 关于死人复活的事,摩西的经卷中荆棘篇上, 神怎样对他说:‘我是亚伯拉罕的 神,以撒的 神,雅各的 神’,你们没有念过吗? 27 他不是死人的 神,而是活人的 神。你们是大错特错了!”

最重要的诫命(D)

28 有一个经学家,听到他们的辩论,觉得耶稣回答得好,就来问他:“诫命中哪一条是第一重要的呢?” 29 耶稣回答:“第一重要的是:‘以色列啊,你要听!主我们的 神是独一的主。 30 你要全心、全性、全意、全力,爱主你的 神。’ 31 其次是:‘要爱人如己。’再没有别的诫命比这两条更重要的了。” 32 那经学家对耶稣说:“老师,是的,你说的很对, 神是独一的,除了他以外再没有别的 神。 33 我们要用全心、全意、全力去爱他,并且要爱人如己,这就比一切燔祭和各样祭物好得多了。” 34 耶稣见他回答得有智慧,就对他说:“你距离 神的国不远了。”从此再也没有人敢问他了。

大卫称基督为主(E)

35 耶稣在殿里教训人,说:“经学家怎么说基督是大卫的子孙呢? 36 大卫自己被圣灵感动却说:

‘主对我的主说:

你坐在我的右边,

等我把你的仇敌放在你的脚下(有些抄本作“等我使你的仇敌作你的脚凳”)。’

37 大卫自己既然称他为主,他又怎么会是大卫的子孙呢?”群众都喜欢听他。

耶稣叫人提防经学家(F)

38 耶稣教导人的时候,说:“你们要提防经学家,他们喜欢穿长袍走来走去,喜欢人在市中心向他们问安, 39 又喜欢会堂里的高位,筵席上的首座。 40 他们吞没了寡妇的房产,又假装作冗长的祷告。这些人必受更重的刑罚。”

穷寡妇的奉献(G)

41 耶稣面对银库坐着,看着大家怎样把钱投入库中。许多有钱的人投入很多的钱。 42 后来,有一个穷寡妇来投入了两个小钱,就是一个铜钱。 43 耶稣把门徒叫过来,对他们说:“我实在告诉你们,这穷寡妇投入库里的,比众人投的更多。 44 因为他们都是把自己剩余的投入,这寡妇是自己不足,却把她一切所有的,就是全部养生的,都投进去了。”

Ngụ Ngôn về Các Tá Ðiền Gian Ác

(Mat 21:33-46; Lu 20:9-19)

12 Ngài bắt đầu dùng ngụ ngôn nói với họ, “Một người kia trồng một vườn nho, dựng hàng rào chung quanh, đào một hầm ép rượu, và xây một tháp canh. Ðoạn người ấy cho các tá điền thuê vườn nho đó, rồi đi phương xa. Ðến mùa thu hoạch, người ấy sai một đầy tớ đến gặp các tá điền để thu nhận hoa lợi của vườn nho mình. Nhưng các tá điền túm lấy người đầy tớ ấy, đánh người ấy, rồi đuổi người ấy về tay không. Chủ điền lại sai một đầy tớ khác. Chúng đập đầu người ấy và làm nhục người ấy. Sau đó ông lại sai một đầy tớ khác nữa, nhưng chúng giết người ấy; và đối với các đầy tớ khác được sai đến, chúng đều đối xử như vậy, kẻ thì chúng đánh, người thì chúng giết. Ông còn một người nữa, đó là con trai yêu dấu của ông. Cuối cùng ông sai con trai ông đến gặp họ; ông tự nhủ, ‘Họ sẽ nể con ta.’ Nhưng các tá điền đó nói với nhau, ‘Con thừa kế đây rồi. Hãy đến, chúng ta hãy giết nó đi, như vậy sản nghiệp của nó sẽ thuộc về chúng ta.’ Thế là chúng bắt lấy con trai của chủ, giết đi, rồi ném xác ra ngoài vườn nho. Khi ấy chủ của vườn nho sẽ làm gì? Ông sẽ đến tiêu diệt bọn tá điền đó và trao vườn nho cho người khác. 10 Các ngươi chưa đọc lời Kinh Thánh này sao,

‘Tảng đá bị thợ xây nhà loại ra đã trở thành tảng đá góc nhà.
11 Ðây quả là công việc của Chúa;
Thật quá diệu kỳ đối với mắt chúng ta’Thi 118:22-23 ?”

12 Khi những người lãnh đạo dân Do-thái nghe ngụ ngôn ấy, họ biết rằng Ngài muốn ám chỉ họ. Vì thế họ tìm cách bắt Ngài, nhưng vì sợ dân, họ đành phải bỏ Ngài mà đi.

Chúa Giải Ðáp về Việc Ðóng Thuế

(Mat 22:15-22; Lu 20:20-26)

13 Sau đó họ sai một số người Pha-ri-si và một số người của Hê-rốt đến gài bẫy để Ðức Chúa Jesus lỡ lời. 14 Họ đến với Ngài và nói, “Thưa Thầy, chúng tôi biết Thầy là người chân thật và không thiên vị ai, vì Thầy không cả nể ai, nhưng cứ theo chân lý dạy dỗ đường lối của Ðức Chúa Trời. Có nên nộp thuế cho Sê-sa không? Chúng tôi nên nộp hay không nên nộp?”

15 Nhưng khi thấy vẻ đạo đức giả của họ, Ngài nói với họ, “Tại sao các ngươi muốn thử Ta? Hãy đem cho Ta xem một đồng tiền.”[a]

16 Họ đem cho Ngài một đồng tiền. Ngài hỏi họ, “Hình ảnh và danh hiệu này của ai?”

Họ trả lời Ngài, “Của Sê-sa.”

17 Ðức Chúa Jesus nói với họ, “Hãy trả cho Sê-sa những gì của Sê-sa, và hãy trả cho Ðức Chúa Trời những gì của Ðức Chúa Trời.” Họ đều sững sờ về câu trả lời của Ngài.

Sự Sống Lại của Người Chết

(Mat 22:23-33; Lu 20:27-40)

18 Những người Sa-đu-sê, những người nói rằng không có sự sống lại, đến gặp Ngài và hỏi, 19 “Thưa Thầy, Môi-se đã viết cho chúng ta rằng nếu anh hoặc em trai của ai qua đời, để lại vợ góa mà không con nối dõi, thì em trai hoặc anh của người ấy phải lấy người vợ góa để sinh con cho người quá cố, hầu lưu truyền dòng giống của anh hoặc em mình. 20 Có bảy anh em trai kia. Người anh cả cưới vợ, rồi chết, không con nối dõi. 21 Người thứ hai lấy góa phụ ấy, rồi cũng chết, không con nối dõi; người thứ ba cũng vậy. 22 Cả bảy anh em đều không để lại một con nối dõi. Cuối cùng người đàn bà ấy cũng chết. 23 Vậy khi sống lại, người đàn bà ấy sẽ là vợ của ai, vì bảy người đều đã lấy bà?”

24 Ðức Chúa Jesus nói với họ, “Há chẳng phải các ngươi sai lầm vì các ngươi không hiểu Kinh Thánh và quyền năng của Ðức Chúa Trời sao? 25 Vì khi từ cõi chết sống lại người ta sẽ không cưới không gả, nhưng sẽ như các thiên sứ trên trời. 26 Còn về sự sống lại của người chết, các ngươi chưa đọc trong sách của Môi-se, thể nào Ðức Chúa Trời đã phán với ông ấy qua bụi gai cháy rằng, ‘Ta là Ðức Chúa Trời của Áp-ra-ham, Ðức Chúa Trời của I-sác, và Ðức Chúa Trời của Gia-cốp’Xuất 3:6 sao? 27 Ngài không phải là Ðức Chúa Trời của những kẻ chết nhưng của những người sống. Các ngươi đã sai lầm rất trầm trọng.”

Ðiều Răn Lớn Nhất

(Mat 22:34-40; Lu 10:25-28)

28 Một trong các thầy dạy giáo luật đến gần để nghe họ tranh luận. Khi thấy Ngài đối đáp quá hay, ông hỏi Ngài, “Thưa Thầy, điều răn nào là lớn hơn hết?”

29 Ðức Chúa Jesus đáp, “Ðiều răn lớn nhất là, ‘Hãy nghe đây, hỡi I-sơ-ra-ên: Chúa, Ðức Chúa Trời chúng ta, là Chúa có một không hai. 30 Ngươi phải hết lòng, hết linh hồn, hết trí, và hết sức yêu kính Chúa, Ðức Chúa Trời của ngươi.’ 31 Còn đây là điều răn thứ hai, ‘Ngươi phải yêu người lân cận như mình.’ Chẳng có điều răn nào lớn hơn hai điều răn đó.”

32 Thầy dạy giáo luật đó nói với Ngài, “Thưa Thầy, Thầy nói rất đúng. ‘Ðức Chúa Trời là Ðấng độc nhất vô nhị; ngoài Ngài, không có Ðấng nào khác,’ 33 và ‘yêu kính Chúa hết lòng, hết trí, và hết sức,’ cùng ‘thương người lân cận như mình’ thật quan trọng hơn mọi của lễ thiêu và các của lễ khác.”

34 Khi Ðức Chúa Jesus thấy người ấy trả lời cách khôn ngoan, Ngài bảo, “Ngươi không xa vương quốc Ðức Chúa Trời đâu.” Sau đó không ai dám chất vấn Ngài điều gì nữa.

Liên Hệ Giữa Chúa và Vua Ða-vít

(Mat 22:41-46; Lu 20:41-44)

35 Khi Ðức Chúa Jesus đang giảng dạy trong đền thờ, Ngài hỏi, “Làm thể nào các thầy dạy giáo luật bảo rằng Ðấng Christ là Con của Ða-vít? 36 Chính Ða-vít đã được Ðức Thánh Linh cảm thúc và nói,

‘Chúa phán với Chúa của tôi,
“Con hãy ngồi bên phải Ta cho đến khi Ta đặt những kẻ thù của Con làm bệ chân Con.”Thi 110:1

37 Vậy nếu chính Ða-vít đã gọi Ngài là ‘Chúa,’ thì thể nào Ngài là Con của Ða-vít được?”

Ðoàn dân đông lấy làm thích thú lắng nghe Ngài.

Chúa Quở Trách Các Thầy Dạy Giáo Luật

(Mat 23:1-36; Lu 20:45-47)

38 Trong lúc giảng dạy, Ngài nói, “Các ngươi hãy coi chừng những thầy dạy giáo luật, những người thích đi dạo trong chiếc áo dài lụng thụng, muốn được chào hỏi kính cẩn giữa chợ, 39 luôn giành những chỗ ngồi tôn trọng nhất trong các hội đường, và thích ngồi ở bàn danh dự trong các đám tiệc. 40 Họ nuốt nhà các bà góa, nhưng lúc nào cũng làm ra vẻ đạo mạo bằng những bài cầu nguyện dài lê thê. Những người ấy sẽ nhận bản án nặng nề hơn.”

Bà Góa Dâng Hiến

(Lu 21:1-4)

41 Ngài ngồi đối diện với thùng tiền dâng và xem người ta đến bỏ tiền vào đó ra sao. Nhiều người giàu bỏ vào thùng đó những số tiền lớn, 42 nhưng một bà góa nghèo đến bỏ vào đó chỉ hai đồng xu,[b] trị giá một cắc bạc.[c]

43 Ngài gọi các môn đồ Ngài lại và nói với họ, “Quả thật, Ta nói với các ngươi, bà góa nghèo này đã bỏ vào thùng tiền dâng nhiều hơn ai hết, 44 vì mọi người khác đã dâng bằng tiền dư của mình, nhưng bà này, tuy nghèo, đã lấy tất cả tiền bà có bỏ vào đó; đó là tất cả số tiền bà có để sống.”

Footnotes

  1. Mác 12:15 nt: một đồng đơ-na-ri
  2. Mác 12:42 nt: hai lepta
  3. Mác 12:42 nt: một kodrantes

Câu chuyện về Con Thượng Đế(A)

12 Chúa Giê-xu dùng ngụ ngôn để dạy dỗ dân chúng. Ngài kể, “Người kia có một vườn nho. Ông xây tường chung quanh và đào một lỗ để đặt máy ép rượu, đồng thời xây một cái tháp canh. Sau đó ông cho một số tá điền thuê, rồi lên đường đi xa. Đến mùa hái nho, chủ vườn sai một đầy tớ đến gặp các tá điền để thu hoa lợi. Nhưng bọn tá điền bắt đầy tớ, đánh đập rồi đuổi về tay không. Ông chủ liền sai một đầy tớ khác. Chúng đập đầu và nhục mạ người đầy tớ nầy. Ông chủ sai một đầy tớ nữa đến, thì chúng giết chết. Ông chủ lại sai thêm nhiều đầy tớ khác nữa đến, thì chúng đánh người nầy, giết người nọ.

Sau cùng ông chủ chỉ còn có một người có thể sai được, đó là con trai yêu dấu của mình. Ông sai con đi và nghĩ bụng, ‘Có lẽ chúng nó sẽ nể con ta.’

Nhưng bọn tá điền bàn nhau, ‘Thằng nầy sẽ thừa hưởng vườn nho. Nếu chúng ta giết nó thì vườn nho sẽ thuộc về chúng ta.’ Cho nên chúng bắt đứa con, giết chết rồi ném xác ra ngoài vườn nho.

Thế thì ông chủ vườn nho sẽ đối xử với bọn tá điền ấy ra sao? Ông ta sẽ đến giết hết bọn ấy rồi giao vườn nho cho người khác. 10 Chắc hẳn các ông đã đọc lời Thánh Kinh:

‘Tảng đá bị thợ xây nhà loại bỏ,
    lại trở thành đá góc nhà.
11 Đó là điều Chúa làm
    và quả thật là kỳ diệu đối với chúng ta.’” (B)

12 Các lãnh tụ Do-thái hiểu ngay là ngụ ngôn ấy ám chỉ họ. Họ muốn bắt Chúa Giê-xu nhưng sợ dân chúng, nên bỏ đi.

Có nên đóng thuế hay không?(C)

13 Sau đó họ cho vài người Pha-ri-xi và đảng viên Hê-rốt đến gặp Chúa Giê-xu để gài bẫy Ngài trong lời nói. 14 Họ đến cùng Ngài và hỏi, “Thưa thầy, chúng tôi biết thầy là người chân thật. Thầy không cần biết người ta nghĩ gì về mình, vì thầy không đánh giá bề ngoài của họ. Thầy luôn luôn dạy sự thật theo đường lối của Thượng Đế. Xin thầy vui lòng cho biết: Chúng ta có nên đóng thuế cho Xê-xa không? Chúng ta nên đóng hay không nên đóng?”

15 Biết ác ý của họ nên Chúa Giê-xu bảo “Sao các ông tìm cách đánh bẫy ta? Đưa ta xem một đồng tiền.” 16 Họ chìa ra cho Ngài xem một đồng tiền. Ngài hỏi, “Hình và danh hiệu trên đồng tiền nầy là của ai?” Họ đáp, “Của Xê-xa.”

17 Chúa Giê-xu bảo họ, “Nếu thế thì cái gì của Xê-xa hãy trả lại cho Xê-xa, còn cái gì của Thượng Đế hãy trả lại cho Thượng Đế.” Bọn họ rất kinh ngạc về điều Chúa Giê-xu nói.

Người Xa-đu-xê tìm cách gài bẫy Chúa Giê-xu(D)

18 Lúc ấy có mấy người Xa-đu-xê đến gặp Chúa Giê-xu. Người Xa-đu-xê không tin có sự sống lại từ trong kẻ chết. 19 Họ hỏi, “Thưa thầy, Mô-se viết rằng nếu người nào có anh qua đời để vợ lại không con, thì người em trai phải lấy chị dâu góa ấy để sinh con nối dòng cho anh mình. 20 Trong chuyện nầy có bảy anh em. Người anh cả lấy vợ rồi chết không con. 21 Người em thứ hai lấy chị dâu góa ấy. Nhưng người em cũng chết không con. Đến lượt người em thứ ba cũng vậy. 22 Bảy người đều lấy người đàn bà ấy rồi qua đời nhưng không ai có con. Sau cùng người đàn bà cũng chết. 23 Thế thì đến ngày sống lại, chị ấy sẽ là vợ của ai vì tất cả bảy người đều đã lấy chị ta?”

24 Chúa Giê-xu đáp, “Các ông lầm vì không hiểu lời Thánh Kinh cũng không hiểu quyền năng của Thượng Đế. 25 Khi người ta sống lại từ trong kẻ chết thì chẳng còn cưới gả gì nữa vì ai nấy đều giống như thiên sứ trên trời vậy. 26 Còn về những người sống lại từ trong kẻ chết thì các ông chưa đọc trong quyển sách Mô-se viết về bụi cây cháy [a] sao? Trong đó ghi lời Thượng Đế phán với Mô-se, ‘Ta là Thượng Đế của Áp-ra-ham, Y-sác và Gia cốp.’ [b] 27 Thượng Đế là Thượng Đế của người sống chứ không phải của người chết. Các ông lầm to rồi!”

Mệnh lệnh quan trọng nhất(E)

28 Một trong các giáo sư luật đến nghe Chúa Giê-xu biện luận với người Xa-đu-xê. Khi thấy Ngài khéo trả lời câu hỏi của họ, ông mới hỏi Ngài, “Trong tất cả các mệnh lệnh, điều nào quan trọng nhất?”

29 Chúa Giê-xu đáp, “Mệnh lệnh quan trọng nhất như sau: ‘Toàn dân Ít-ra-en nghe đây! Thượng Đế, Chúa chúng ta chỉ có một mà thôi. 30 Ngươi phải hết lòng, hết linh hồn, hết trí, hết sức mà yêu mến Ngài.’ [c] 31 Còn điều thứ nhì như sau, ‘Ngươi hãy yêu thương người láng giềng như mình vậy.’ [d] Không có mệnh lệnh nào quan trọng hơn hai điều đó.”

32 Giáo sư ấy thưa, “Thưa thầy, thầy đáp đúng vì Thượng Đế là Chúa duy nhất, ngoài Ngài không có Chúa nào khác. 33 Mọi người phải hết lòng, hết trí, hết sức mà yêu mến Ngài. Và rằng ai cũng phải yêu người láng giềng như mình. Hai mệnh lệnh đó quan trọng hơn tất cả những sinh tế và của lễ.”

34 Thấy ông ta trả lời khôn ngoan như thế, Ngài bảo, “Ông hiện rất gần với Nước Trời.” Sau đó, không ai dám hỏi Ngài câu nào nữa.

Chúa Cứu Thế là con hay Chúa của vua Đa-vít?(F)

35 Khi đang dạy dỗ trong đền thờ thì Chúa Giê-xu hỏi, “Tại sao các giáo sư luật bảo Chúa Cứu Thế là con vua Đa-vít? 36 Chính Đa-vít cảm nhận Thánh Linh và nói rằng:

‘Thượng Đế nói cùng Chúa tôi:
Con hãy ngồi bên hữu ta,
    cho đến khi ta đặt kẻ thù của
    con dưới quyền quản trị [e] của con.’ (G)

37 Nếu Đa-vít gọi Đấng Cứu Thế là Chúa thì làm sao Ngài là con vua ấy được?” Đoàn dân rất thích nghe Ngài.

Chúa Giê-xu chỉ trích các giáo sư luật(H)

38 Chúa Giê-xu tiếp tục dạy dỗ nữa. Ngài bảo, “Hãy thận trọng về các giáo sư luật. Họ thích mặc áo quần sang trọng đi dạo phố, muốn người ta kính cẩn chào mình giữa chợ. 39 Họ ưa ngồi chỗ cao trọng nhất trong hội đường và các đám tiệc. 40 Nhưng họ cướp đoạt nhà cửa của các đàn bà góa mà làm bộ đạo mạo bằng cách đọc lời cầu nguyện cho dài. Họ sẽ bị trừng phạt nặng hơn.”

Sự dâng hiến thật(I)

41 Chúa Giê-xu ngồi gần hộp dâng hiến [f] trong đền thờ để xem người ta bỏ tiền vào. Lắm người giàu bỏ vào thật nhiều tiền. 42 Rồi có một góa phụ nghèo bước đến bỏ vào hai đồng tiền chỉ đáng vài xu.

43 Chúa Giê-xu gọi các môn đệ lại bảo rằng, “Ta bảo thật, bà góa nghèo nầy đã dâng nhiều hơn tất cả những người giàu kia. 44 Vì họ dâng phần dư của họ, nhưng bà góa nầy tuy rất nghèo túng nhưng đã dâng hết của mình có, là của để nuôi thân.”

Footnotes

  1. Mác 12:26 bụi cây cháy Xin xem Xuất 3:1-12.
  2. Mác 12:26 Ta là … Gia cốp Xuất 3:6.
  3. Mác 12:30 Toàn dân … yêu mến Ngài Phục 6:4-5.
  4. Mác 12:31 Ngươi hãy … như mình vậy Lê-vi 19:18.
  5. Mác 12:36 quyền quản trị Nguyên văn, “bệ chân.”
  6. Mác 12:41 hộp dâng hiến Một cái hộp đặc biệt đặt nơi thờ phụng của người Do-thái để người ta bỏ những của dâng cho Thượng Đế vào.

The Parable of the Tenants(A)

12 Jesus then began to speak to them in parables: “A man planted a vineyard.(B) He put a wall around it, dug a pit for the winepress and built a watchtower. Then he rented the vineyard to some farmers and moved to another place. At harvest time he sent a servant to the tenants to collect from them some of the fruit of the vineyard. But they seized him, beat him and sent him away empty-handed. Then he sent another servant to them; they struck this man on the head and treated him shamefully. He sent still another, and that one they killed. He sent many others; some of them they beat, others they killed.

“He had one left to send, a son, whom he loved. He sent him last of all,(C) saying, ‘They will respect my son.’

“But the tenants said to one another, ‘This is the heir. Come, let’s kill him, and the inheritance will be ours.’ So they took him and killed him, and threw him out of the vineyard.

“What then will the owner of the vineyard do? He will come and kill those tenants and give the vineyard to others. 10 Haven’t you read this passage of Scripture:

“‘The stone the builders rejected
    has become the cornerstone;(D)
11 the Lord has done this,
    and it is marvelous in our eyes’[a]?”(E)

12 Then the chief priests, the teachers of the law and the elders looked for a way to arrest him because they knew he had spoken the parable against them. But they were afraid of the crowd;(F) so they left him and went away.(G)

Paying the Imperial Tax to Caesar(H)

13 Later they sent some of the Pharisees and Herodians(I) to Jesus to catch him(J) in his words. 14 They came to him and said, “Teacher, we know that you are a man of integrity. You aren’t swayed by others, because you pay no attention to who they are; but you teach the way of God in accordance with the truth. Is it right to pay the imperial tax[b] to Caesar or not? 15 Should we pay or shouldn’t we?”

But Jesus knew their hypocrisy. “Why are you trying to trap me?” he asked. “Bring me a denarius and let me look at it.” 16 They brought the coin, and he asked them, “Whose image is this? And whose inscription?”

“Caesar’s,” they replied.

17 Then Jesus said to them, “Give back to Caesar what is Caesar’s and to God what is God’s.”(K)

And they were amazed at him.

Marriage at the Resurrection(L)

18 Then the Sadducees,(M) who say there is no resurrection,(N) came to him with a question. 19 “Teacher,” they said, “Moses wrote for us that if a man’s brother dies and leaves a wife but no children, the man must marry the widow and raise up offspring for his brother.(O) 20 Now there were seven brothers. The first one married and died without leaving any children. 21 The second one married the widow, but he also died, leaving no child. It was the same with the third. 22 In fact, none of the seven left any children. Last of all, the woman died too. 23 At the resurrection[c] whose wife will she be, since the seven were married to her?”

24 Jesus replied, “Are you not in error because you do not know the Scriptures(P) or the power of God? 25 When the dead rise, they will neither marry nor be given in marriage; they will be like the angels in heaven.(Q) 26 Now about the dead rising—have you not read in the Book of Moses, in the account of the burning bush, how God said to him, ‘I am the God of Abraham, the God of Isaac, and the God of Jacob’[d]?(R) 27 He is not the God of the dead, but of the living. You are badly mistaken!”

The Greatest Commandment(S)

28 One of the teachers of the law(T) came and heard them debating. Noticing that Jesus had given them a good answer, he asked him, “Of all the commandments, which is the most important?”

29 “The most important one,” answered Jesus, “is this: ‘Hear, O Israel: The Lord our God, the Lord is one.[e] 30 Love the Lord your God with all your heart and with all your soul and with all your mind and with all your strength.’[f](U) 31 The second is this: ‘Love your neighbor as yourself.’[g](V) There is no commandment greater than these.”

32 “Well said, teacher,” the man replied. “You are right in saying that God is one and there is no other but him.(W) 33 To love him with all your heart, with all your understanding and with all your strength, and to love your neighbor as yourself is more important than all burnt offerings and sacrifices.”(X)

34 When Jesus saw that he had answered wisely, he said to him, “You are not far from the kingdom of God.”(Y) And from then on no one dared ask him any more questions.(Z)

Whose Son Is the Messiah?(AA)(AB)

35 While Jesus was teaching in the temple courts,(AC) he asked, “Why do the teachers of the law say that the Messiah is the son of David?(AD) 36 David himself, speaking by the Holy Spirit,(AE) declared:

“‘The Lord said to my Lord:
    “Sit at my right hand
until I put your enemies
    under your feet.”’[h](AF)

37 David himself calls him ‘Lord.’ How then can he be his son?”

The large crowd(AG) listened to him with delight.

Warning Against the Teachers of the Law

38 As he taught, Jesus said, “Watch out for the teachers of the law. They like to walk around in flowing robes and be greeted with respect in the marketplaces, 39 and have the most important seats in the synagogues and the places of honor at banquets.(AH) 40 They devour widows’ houses and for a show make lengthy prayers. These men will be punished most severely.”

The Widow’s Offering(AI)

41 Jesus sat down opposite the place where the offerings were put(AJ) and watched the crowd putting their money into the temple treasury. Many rich people threw in large amounts. 42 But a poor widow came and put in two very small copper coins, worth only a few cents.

43 Calling his disciples to him, Jesus said, “Truly I tell you, this poor widow has put more into the treasury than all the others. 44 They all gave out of their wealth; but she, out of her poverty, put in everything—all she had to live on.”(AK)

Footnotes

  1. Mark 12:11 Psalm 118:22,23
  2. Mark 12:14 A special tax levied on subject peoples, not on Roman citizens
  3. Mark 12:23 Some manuscripts resurrection, when people rise from the dead,
  4. Mark 12:26 Exodus 3:6
  5. Mark 12:29 Or The Lord our God is one Lord
  6. Mark 12:30 Deut. 6:4,5
  7. Mark 12:31 Lev. 19:18
  8. Mark 12:36 Psalm 110:1