但以理书 5
Chinese New Version (Simplified)
伯沙撒王大宴群臣
5 伯沙撒王为他的一千大臣大摆筵席，他和他们一同喝酒。 2 伯沙撒喝酒欢畅的时候，下令把他先祖尼布甲尼撒从耶路撒冷圣殿里掠取的金银器皿拿来，好让他和他的大臣、妻妾、妃嫔用这些器皿来喝酒。 3 于是人把从耶路撒冷圣殿里，就是 神的殿里，掠来的金器皿拿来；王和他的大臣、妻妾、妃嫔就用这些器皿来喝酒。 4 他们喝酒，赞美那些用金、银、铜、铁、木、石所做的神。
指头在墙上写字
5 当时，忽然有人手的指头出现，在王宫里灯台对面的粉墙上写字；王看见了那只正在写字的手掌， 6 就脸色大变，心意惊惶，两脚无力，双膝彼此相碰。 7 王大声呼叫，吩咐人把那些用法术的和迦勒底人，以及占星家都领进来；王对巴比伦的智慧人说：“谁能读这文字，又能向我解释它的意思，他必身穿紫袍，颈戴金炼，在国中掌权，位列第三。” 8 于是王所有的智慧人都进来，却不能读那文字，也不能把意思向王说明。 9 伯沙撒王就非常惊惶，脸色大变；他的大臣也都不知所措。
太后举荐但以理
10 太后因王和他的大臣所说的话，就进入宴会的大厅，对王说：“愿王万岁！你的心意不要惊惶，也不要脸色大变。 11 在你国中有一个人，他里面有圣神的灵；你先祖在世的日子，发现这人有灼见，有聪明，有智慧，好象神的智慧一样。你先祖尼布甲尼撒王，就是王的先祖，曾立他为术士、用法术的，以及迦勒底人和占星家的领袖。 12 这都因为在这但以理里面有美好的灵性，有知识，有聪明，能解梦，释谜语，能解答难题；这人尼布甲尼撒王曾给他起名叫伯提沙撒。现在可以把但以理召来，他必能解释墙上文字的意思。”
13 于是但以理被带到王面前，王问但以理说：“你就是我先王从犹大掳来的犹大人但以理吗？ 14 我听说你里面有神的灵，有灼见，有聪明，有高超的智慧。 15 现在智慧人和用法术的都被带到我面前了，我要他们读这文字，把文字的意思向我说明，可是他们都不能解释这文字的意思。 16 我听说你能解释异梦，也能解答难题。现在你若能读这文字，把它的意思向我说明，就必身穿紫袍，颈戴金炼，在国中掌权，位列第三。”
但以理直言责王
17 但以理在王面前回答说：“你的礼物可以归你自己，你的赏赐可以归给别人；我却要为王读这文字，也要把意思向王说明。 18 王啊！至高的 神曾把国位、权势、光荣和威严赐给你先祖尼布甲尼撒。 19 因 神所赐给他的权势，各国、各族和说各种语言的人，都在他面前战兢恐惧；他要杀谁，就杀谁；要谁活着，谁就可以活着；要提升谁，就提升谁；要贬低谁，就贬低谁。 20 但他心高气傲、妄自尊大的时候，就从国位上被赶下来，他的尊荣也被夺去。 21 他被赶逐，离开人群，他的心变如兽心，他和野驴同住，像牛一样吃草，身体被天露滴湿；等到他承认至高的 神在世人的国中掌权，他喜欢谁，就立谁执掌国权。 22 伯沙撒啊！你是他的子孙，你虽然知道这一切，你的心仍不谦卑， 23 竟高抬自己，敌对天上的主，使人把他殿中的器皿拿到你面前来，你和你的大臣、妻妾、妃嫔用这些器皿喝酒；你又赞美那些不能看见、不能听见、甚么都不能知道，用金、银、铜、铁、木、石所做的神，却没有把荣耀归给那手中有你的气息，和那掌管你一切命途的 神。 24 因此，有手从 神那里伸出来，写了这文字。
解释墙上文字的意义
25 “所写的文字是：‘弥尼，弥尼，提客勒，乌法珥新。’ 26 这文字的意思是这样：‘弥尼’就是 神已数算了你国度的年日，使国终止； 27 ‘提客勒’就是你被称在天平上，显出你的缺欠； 28 ‘毘勒斯’（“毘勒斯”即“乌法珥新”的单数式）就是你的国要分裂，归给玛代人和波斯人。”
29 于是伯沙撒下令，人就把紫袍给但以理穿上，把金炼戴在他的颈上，又宣告他在国中掌权，位列第三。
伯沙撒王被杀而亡国
30 当夜，迦勒底人的王伯沙撒被杀。 31 玛代人大利乌夺取了迦勒底国；那时他六十二岁。（本节在《马索拉文本》为6:1）
Ða-ni-ên 5
Bản Dịch 2011
Ðại Tiệc của Vua Bên-sác-xa
5 Vua Bên-sác-xa đãi một đại tiệc cho một ngàn đại thần của ông và uống rượu với một ngàn đại thần ấy. 2 Ðang khi Bên-sác-xa uống rượu và cao hứng, ông truyền lịnh lấy các khí dụng bằng vàng và bằng bạc mà tổ phụ ông, Nê-bu-cát-nê-xa, đã lấy trong Ðền Thờ ở Giê-ru-sa-lem đem đến để vua, các đại thần của ông, các vợ của ông, và các cung phi của ông dùng uống rượu. 3 Vậy người ta đem các khí dụng bằng vàng đã lấy trong Ðền Thờ, nhà của Ðức Chúa Trời ở Giê-ru-sa-lem, đến để vua, các đại thần của ông, các vợ của ông, và các cung phi của ông dùng uống rượu. 4 Trong khi uống rượu, họ ca tụng các thần của họ, đó là các thần tượng làm bằng vàng, bạc, đồng, sắt, gỗ, và đá.
Bàn Tay Viết Trên Tường
5 Ngay chính giờ đó những ngón tay của một bàn tay người xuất hiện, và bàn tay ấy viết chữ trên tường vôi của hoàng cung, đối ngang cột đèn. Nhà vua trông thấy bàn tay ấy khi bàn tay ấy viết. 6 Bấy giờ mặt vua tái mét, tâm trí ông kinh hoàng, hai chân ông bủn rủn, và hai gối ông run cầm cập. 7 Vua lớn tiếng truyền lịnh đem ngay các bốc sư, các chiêm tinh gia, và các thầy bói đến.
Vua nói với các nhà thông thái của Ba-by-lôn, “Người nào đọc được những chữ nầy và giải thích ý nghĩa của chúng cho ta sẽ được mặc áo choàng màu tía, được đeo vòng vàng vào cổ, và sẽ đứng hàng thứ ba trong việc triều chính của vương quốc.”[a]
8 Tất cả các nhà thông thái đều vào triều kiến, nhưng không ai có thể đọc được những chữ đó và không thể giải thích được ý nghĩa của chúng. 9 Bấy giờ Vua Bên-sác-xa càng thêm sợ hãi; mặt ông tái xanh, và các đại thần của ông đều bối rối.
10 Khi hoàng hậu nghe những lời của vua và các đại thần, bà đi vào phòng tiệc. Hoàng hậu cất tiếng nói, “Hoàng thượng vạn tuế! Xin hoàng thượng đừng để những lo nghĩ làm hoàng thượng bất an, và xin hoàng thượng đừng sợ hãi mà biến sắc. 11 Trong vương quốc của hoàng thượng có một người được Thần của Ðức Chúa Trời Thánh ở cùng. Trong thời tổ phụ của hoàng thượng, người ấy là một người sáng suốt, thông minh, và khôn ngoan; có thể nói người ấy khôn ngoan như các thần. Vì thế Vua Nê-bu-cát-nê-xa tổ phụ hoàng thượng đã lập người ấy làm đầu các pháp sư, các bốc sư, các chiêm tinh gia, và các phù thủy. Quả thật tiên vương của hoàng thượng đã làm điều ấy. 12 Người ta đã tìm thấy nơi người ấy một thần trí phi phàm, trí thức, thông minh, khả năng giải mộng, giải đáp những điều huyền bí, tháo gỡ các vấn đề rắc rối khó khăn; người đó chính là Ða-ni-ên mà tiên vương đã đặt tên là Bên-tê-sác-xa. Bây giờ xin hoàng thượng cho triệu Ða-ni-ên vào để ông ấy giải nghĩa những chữ ấy cho hoàng thượng.”
Ý Nghĩa Những Chữ Trên Tường
13 Vậy người ta đem Ða-ni-ên đến ra mắt vua. Vua phán hỏi Ða-ni-ên, “Ngươi có phải là Ða-ni-ên, một trong những kẻ bị lưu đày từ Giu-đa mà tiên vương ta đã mang từ Giu-đa về không? 14 Ta có nghe rằng ngươi được Thần của Ðức Chúa Trời ở cùng, và ngươi là người sáng suốt, thông minh, và khôn ngoan xuất chúng. 15 Các nhà thông thái và các bốc sư đã được đem đến đây để đọc và giải nghĩa những chữ nầy cho ta, nhưng họ không giải nghĩa được. 16 Ta nghe nói rằng ngươi có thể giải nghĩa những điều huyền bí và tháo gỡ các vấn đề rắc rối khó khăn. Bây giờ nếu ngươi có thể đọc được những chữ nầy và giải thích ý nghĩa những chữ ấy cho ta, ngươi sẽ được mặc áo choàng màu tía, được đeo vòng vàng vào cổ, và sẽ đứng hàng thứ ba trong việc triều chính của vương quốc.”
17 Bấy giờ Ða-ni-ên trả lời trước mặt vua, “Xin hoàng thượng giữ các món quà ấy lại cho mình, và xin ban các phần thưởng ấy cho người khác. Dầu vậy hạ thần sẽ đọc những chữ ấy cho hoàng thượng và giải thích ý nghĩa của chúng cho hoàng thượng. 18 Tâu hoàng thượng: Ðức Chúa Trời Tối Cao đã ban cho Nê-bu-cát-nê-xa tổ phụ của hoàng thượng vương quốc, quyền bính, vinh hiển, và tôn trọng. 19 Vì quyền lực lớn lao Ngài đã ban cho người nên mọi dân, các nước, và các ngữ tộc đều run rẩy và sợ hãi trước mặt người. Người muốn ai chết, kẻ ấy phải chết; người muốn để ai sống, kẻ ấy được sống; người muốn cho ai thăng chức, kẻ ấy được thăng chức; người muốn cất chức ai, kẻ ấy bị cất chức. 20 Nhưng khi lòng người trở nên tự cao tự đại, và trí người trở nên cứng cỏi vì kiêu căng, người đã bị truất khỏi ngôi vua và bị tước hết vinh hiển. 21 Người đã bị đuổi khỏi xã hội loài người; lòng dạ người đã bị biến ra lòng dạ của loài thú; người đã phải sống chung lộn với các lừa hoang. Người ta đã cho người ăn cỏ như bò; thân thể người phải đẫm ướt sương trời cho đến khi người nhận biết rằng Ðức Chúa Trời Tối Cao cầm quyền tể trị trên các vương quốc loài người, và Ngài lập ai lên cầm quyền tùy ý Ngài muốn. 22 Nhưng hoàng thượng, Bên-sác-xa, con cháu của người, dù rằng hoàng thượng đã biết rõ mọi điều ấy, hoàng thượng vẫn không hạ mình. 23 Ngược lại hoàng thượng đã lên mình kiêu ngạo và dám chống cả Chúa trên trời. Hoàng thượng đã cho đem các ly chén trong nhà của Ðức Chúa Trời đến trước mặt hoàng thượng để hoàng thượng, các đại thần của hoàng thượng, các vợ của hoàng thượng, và các cung phi của hoàng thượng dùng uống rượu. Hoàng thượng ca ngợi các thần tượng làm bằng bạc và vàng, đồng và sắt, gỗ và đá, là các thần tượng không thấy, không nghe, và không biết; còn Ðức Chúa Trời, Ðấng nắm trong tay hơi thở của hoàng thượng và mọi đường lối của hoàng thượng, hoàng thượng lại không tôn vinh Ngài. 24 Vì thế Ngài đã sai bàn tay ấy viết ra những chữ nầy. 25 Ðây là những chữ đã được viết, ‘Mê-nê, Mê-nê, Tê-kên, Pạc-sin.’ 26 Ðây là ý nghĩa những chữ ấy: ‘Mê-nê’ nghĩa là ‘bị đếm.’ Ðức Chúa Trời đã đếm các ngày của triều đại hoàng thượng và quyết định nó phải chấm dứt. 27 ‘Tê-kên’ nghĩa là ‘cân.’ Hoàng thượng được đem đặt trên một cái cân để cân và phía bên hoàng thượng bị thiếu. 28 ‘Pạc-sin’ nghĩa là ‘bị chia ra.’ Vương quốc của hoàng thượng sẽ bị chia ra và được ban cho người Mê-đi và người Ba-tư.”
29 Bấy giờ Bên-sác-xa truyền lịnh cho người ta mặc áo choàng màu tía cho ông, đeo vòng vàng vào cổ ông, và rao báo cho mọi người biết rằng ông đứng hàng thứ ba trong việc triều chính của vương quốc. 30 Chính trong đêm đó, Bên-sác-xa vua Ba-by-lôn bị giết. 31 Ða-ri-út người Mê-đi lên ngôi thế vị lúc sáu mươi hai tuổi.
Footnotes
- Ða-ni-ên 5:7 Vua Nabonidus là cha của Bên-sác-xa đang viễn chinh; Bên-sác-xa được cho đồng trị với cha ông để giữ kinh thành, nên ông đứng hàng thứ nhì.
Chinese New Version (CNV). Copyright © 1976, 1992, 1999, 2001, 2005 by Worldwide Bible Society.
Copyright © 2011 by Bau Dang