以賽亞書 37
Chinese Contemporary Bible (Traditional)
希西迦向以賽亞求助
37 希西迦王聽後就撕裂衣服，披上麻衣，進入耶和華的殿。 2 他派身披麻衣的宮廷總管以利亞敬、書記舍伯那和祭司中的長者去見亞摩斯的兒子以賽亞先知， 3 對他說：「希西迦說，『今日是遭難、蒙羞、受辱的日子，就像嬰兒要出生，產婦卻無力生產一樣。 4 亞述王派他的元帥來辱罵永活的上帝，也許你的上帝耶和華聽見那些話，就懲罰他。請你為我們這些剩下的人禱告。』」 5 希西迦王的臣僕說完後， 6 以賽亞對他們說：「告訴你們主人，耶和華這樣說，『你不要因亞述王的僕人那些褻瀆我的話而害怕。 7 我必驚動[a]亞述王的心，讓他聽見風聲後便返回本國，使他在那裡死於刀下。』」
8 亞述的將軍聽說亞述王已經離開拉吉，便回去見王，發現王在攻打立拿。 9 亞述王聽說古實王特哈加要來攻打他，就派使者去對希西迦說： 10 「不要讓你所倚靠的上帝愚弄你，說什麼耶路撒冷必不會落在亞述王手中。 11 你肯定聽過亞述諸王掃滅列國的事，難道你能倖免嗎？ 12 我先祖毀滅了歌散、哈蘭、利色和提·拉撒的伊甸人，這些國家的神明救得了他們嗎？ 13 哈馬王、亞珥拔王、西法瓦音城的王、希拿王和以瓦王如今在哪裡呢？」
希西迦的禱告
14 希西迦從使者手中接過信，讀完後走進耶和華的殿，在耶和華面前展開信， 15 禱告說： 16 「坐在二基路伯天使之上、以色列的上帝——萬軍之耶和華啊，唯有你是天下萬國的上帝，你創造了天地。 17 耶和華啊，求你側耳垂聽！耶和華啊，求你睜眼察看！求你聽聽西拿基立派人來辱罵永活上帝的話。 18 耶和華啊，亞述諸王確實掃滅列國，使其土地荒涼， 19 把他們的神像丟進火中燒毀。因為那些神像只是人用木頭石頭製造的，根本不是神。 20 我們的上帝耶和華啊，現在求你從亞述王手中拯救我們，讓天下萬國都知道唯有你是耶和華。」
預言亞述必敗
21 亞摩斯的兒子以賽亞先知派人對希西迦說：「以色列的上帝耶和華說，『因為你就亞述王西拿基立的事向我禱告， 22 以下是耶和華對他的判語，
『錫安的居民藐視你，嘲笑你；
耶路撒冷的居民朝你逃竄的背影搖頭。
23 『你在侮辱、褻瀆誰呢？
你不放在眼裡、高聲罵的是誰呢？
是以色列的聖者！
24 你藉你的使者侮辱主。
你說你帶著許多戰車上到群山之巔，
上到黎巴嫩的巔峰，
砍下最高的香柏樹和上好的松樹，
征服最高的山和最美的樹林。
25 你說你已在外邦之地挖井喝水，
已用腳掌踏乾埃及的河流。
26 『難道你不知這是我在遠古所定的嗎？
如今我要實現我昔日所定的計劃，
就是藉著你使堅城淪為廢墟。
27 城中的居民軟弱無力，
驚慌失措，羞愧難當，
脆弱如野草和菜蔬，
又像還未長大就被曬焦的房頂草。
28 『你起你坐，你出你進，
你向我發怒，我都知道。
29 因為你向我發怒，
你狂傲的話達到了我耳中，
我要用鉤子鉤住你的鼻子，
把嚼環放在你嘴裡，
使你原路返回。』
30 「希西迦啊，我要給你一個兆頭。你們今年明年要吃野生的，後年要撒種，收割，栽種葡萄園，吃園中的果子。 31 猶大的倖存者要再次向下扎根，向上結果。 32 因為將有餘民從耶路撒冷出來，有倖存者從錫安山出來。萬軍之耶和華必熱切地成就這事。 33 至於亞述王，耶和華說，『他必不能進城或向這裡射一箭，必不能手持盾牌兵臨城下或修築攻城的高臺。 34 他必原路返回，不得進入這城。這是耶和華說的。 35 我必為自己和我僕人大衛而保護、拯救這城。』」
36 於是，耶和華的天使到亞述營中殺了十八萬五千人。人們清早起來，發現到處是屍體。 37 亞述王西拿基立便拔營回國，住在尼尼微。 38 有一天，他在廟中祭拜他的神明尼斯洛的時候，他兒子亞得米勒和沙利色用刀殺了他，然後逃往亞拉臘。他兒子以撒哈頓繼位。
Footnotes
- 37·7 「驚動」希伯來文是「使靈進入」。
I-sai-a 37
Vietnamese Bible: Easy-to-Read Version
Ê-xê-chia cầu xin Thượng Đế giúp đỡ
37 Khi vua Ê-xê-chia nghe các điều đó thì ông xé quần áo và mặc vải sô. Ông liền đi vào đền thờ của CHÚA.
2 Ê-xê-chia sai Ê-li-a-kim, quản lý cung vua, và Sếp-na, đổng lý văn phòng, cùng các thầy tế lễ lớn tuổi đến gặp nhà tiên tri Ê-sai. Tất cả đều mặc vải sô khi họ đến gặp nhà tiên tri Ê-sai, con A-mốt. 3 Họ nói với Ê-sai, “Vua Ê-xê-chia nói: Hôm nay là ngày buồn thảm, trừng phạt và hổ nhục, giống như đứa bé sắp sinh ra nhưng người mẹ quá yếu ớt, không sinh được. 4 Vua A-xy-ri đã sai viên chỉ huy tác chiến đến sỉ nhục Thượng Đế hằng sống. Nguyện CHÚA là Thượng Đế nghe điều viên chỉ huy đó nói và trừng phạt hắn. Xin ông hãy cầu nguyện cho số ít chúng tôi được sống sót.”
5 Khi các sĩ quan của vua Ê-xê-chia đến cùng Ê-sai, 6 thì Ê-sai bảo họ rằng, “Hãy nói với chủ các ngươi như sau: CHÚA phán, ‘Đừng sợ điều các ngươi nghe. Đừng kinh hoảng vì lời của các đầy tớ của vua A-xy-ri nói phạm đến ta. 7 Nghe đây! Ta sẽ đặt một thần linh trong vua A-xy-ri. Người sẽ nghe tiếng đồn khiến người sẽ trở về xứ mình rồi ta sẽ khiến cho người chết vì gươm tại đó.’”
Quân A-xy-ri rời thành Giê-ru-sa-lem
8 Viên tư lệnh tác chiến nghe vua A-xy-ri đã rời La-ki. Khi trở về thì thấy vua đang vây đánh thành Líp-na. 9 Vua nghe rằng Tiệt-ha-ca [a], vua Cu-si của Ai-cập đang kéo đến đánh mình.
Khi vua A-xy-ri nghe vậy liền sai sứ đến nói với vua Ê-xê-chia rằng, 10 “Hãy bảo Ê-xê-chia, vua Giu-đa như sau:
Đừng để thần mà ngươi tin cậy phỉnh gạt. Đừng nghe thần đó quả quyết rằng Giê-ru-sa-lem sẽ không bị trao vào tay vua A-xy-ri. 11 Ngươi đã nghe điều các vua A-xy-ri làm. Họ đã chiến thắng tất cả các nước cho nên đừng tưởng rằng các ngươi sẽ an thân. 12 Các thần của những dân tộc ấy có giải cứu họ không? Tổ tiên ta tiêu diệt chúng, đánh bại các thành Gô-xan, Ha-ran, và Rê-xếp, và dân Ê-đen ở Tên-Át-xa. 13 Các vua Ha-mát và Ác-bát đâu? Vua của các thành Xê-phạt-va-im, Hê-na và Y-va đâu rồi?”
Ê-xê-chia cầu nguyện cùng Chúa
14 Khi vua Ê-xê-chia nhận được thư từ tay các sứ giả và đọc xong thì ông đi lên đền thờ của CHÚA. Ông mở thơ ra trước mặt CHÚA 15 và cầu nguyện: 16 “Ôi Lạy CHÚA Toàn Năng, Thượng Đế của Ít-ra-en, ngôi ngài ngự giữa các sinh vật bằng vàng có cánh, chỉ một mình Ngài là Thượng Đế của các nước trên đất. Ngài tạo nên trời và đất. 17 Lạy CHÚA, xin lắng tai nghe. Xin mở mắt ra nhìn. Xin hãy nghe mọi điều vua San-chê-ríp đã nói để sỉ nhục Thượng Đế hằng sống. 18 Lạy CHÚA, quả thật rằng các vua A-xy-ri đã tiêu diệt các xứ đó và đất đai chúng. 19 Họ đã ném những thần của các dân tộc đó vào lửa nhưng những thần đó chẳng qua chỉ là gỗ và đá do tay người làm ra vì thế các vua A-xy-ri đã tiêu diệt chúng. 20 Lạy CHÚA là Thượng Đế chúng tôi xin hãy giải cứu chúng tôi khỏi quyền lực vua A-xy-ri để các nước trên đất biết rằng Ngài là Thượng Đế duy nhất.”
Chúa trả lời Ê-xê-chia
21 Sau đó Ê-sai, con trai A-mốt nhắn với Ê-xê-chia như sau, “CHÚA, Thượng Đế của Ít-ra-en phán: Ngươi đã cầu nguyện cùng ta về San-chê-ríp, vua A-xy-ri. Ta đã nghe lời khẩn cầu của ngươi. [b] 22 Đây là điều CHÚA phán nghịch cùng San-chê-ríp:
Dân cư Ít-ra-en [c] ghét ngươi và sỉ nhục ngươi;
dân cư Xi-ôn xinh đẹp chế nhạo ngươi khi ngươi bỏ chạy.
23 Ngươi đã sỉ nhục ta và nói phạm đến ta;
ngươi đã lên tiếng nghịch cùng ta.
Ngươi lên mặt ngạo mạn, xấc láo đối với ta,
Đấng Thánh của Ít-ra-en!
24 Ngươi đã sai sứ đến sỉ nhục Chúa.
Ngươi nói, ‘Nhờ vào vô số quân xa ta
kéo lên các đỉnh núi,
lên các núi cao nhất của Li-băng.
Ta đã đốn ngã các cây hương nam
và các cây thông tốt nhất của nó.
Ta đã lên đến các đỉnh cao nhất
và vào các rừng tốt nhất của nó.
25 Ta đã đào các giếng trong các nước ngoại quốc,
và uống nước từ các giếng đó.
Nhờ bàn chân ta,
ta đã làm cạn khô hết các sông Ai-cập.
26 Hỡi vua A-xy-ri, hẳn ngươi đã nghe.
Từ xưa ta, CHÚA, đã dự liệu việc nầy.
Từ lâu ta đã trù liệu việc ấy,
bây giờ ta thực hiện chúng.
Ta đã cho phép ngươi biến các thành kiên cố có vách
thành đống gạch vụn.
27 Dân cư các thành ấy rất yếu ớt;
chúng nó hoảng sợ và bị xấu hổ.
Chúng như cỏ ngoài đồng, như cỏ non yếu ớt,
như cỏ trên nóc nhà bị gió thiêu đốt trước khi mọc lên.
28 Ta biết khi ngươi nằm nghỉ,
cả lúc ngươi đi hay đến,
và cách ngươi nổi giận nghịch ta.
29 Vì ngươi nổi giận nghịch ta,
và vì ta đã nghe những lời xấc láo của ngươi,
ta sẽ đặt móc trong mũi ngươi
và tra hàm thiếc vào miệng ngươi.
Rồi ta sẽ đuổi ngươi ra khỏi xứ ta
y như cách ngươi đến.’”
30 Rồi CHÚA phán, “Hỡi Ê-xê-chia, ta sẽ cho ngươi dấu hiệu nầy: Năm nay ngươi sẽ ăn thóc lúa mọc hoang, năm thứ hai ngươi sẽ ăn những gì mọc hoang từ thóc lúa đó. Nhưng đến năm thứ ba, hãy trồng trọt và gặt hái. Hãy trồng vườn nho và ăn trái.
31 Một số người trong gia đình Giu-đa sẽ trốn thoát. Giống như cây đâm rễ, họ sẽ mọc mạnh và sinh nhiều con cháu. 32 Một số người sẽ sống sót từ Giê-ru-sa-lem; một số ít từ núi Xi-ôn sẽ sống còn. Tình yêu lớn lao [d] của CHÚA Toàn Năng sẽ thực hiện điều đó.”
33 “Cho nên đây là điều CHÚA phán về vua A-xy-ri:
‘Người sẽ không vào thành nầy,
cũng sẽ không bắn một mũi tên nào vào đây.
Người cũng sẽ không dùng khiên
hay đắp bậc thang lên để tấn công vách thành.
34 Người đến đây thể nào
thì cũng sẽ trở về xứ mình như thế,
người sẽ không vào thành nầy,’ CHÚA phán vậy.
35 Ta sẽ bảo vệ và giải cứu thành nầy vì Đa-vít, tôi tớ ta.”
36 Sau đó thiên sứ của CHÚA đến giết một trăm tám mươi lăm ngàn người trong doanh trại A-xy-ri. Sáng sớm hôm sau khi người ta dậy thì thấy toàn xác chết. 37 San-chê-ríp, vua A-xy-ri liền trở về lại Ni-ni-ve.
38 Một ngày kia San-chê-ríp đang thờ lạy trong đền thờ Nít-rốc, thần của mình thì hai con trai vua là Ách-ra-mê-léc và Sa-rê-xe lấy gươm giết vua rồi trốn qua xứ A-ra-rát. Ê-xa-hát-đôn, con San-chê-ríp, lên ngôi vua A-xy-ri.
Footnotes
- I-sai-a 37:9 Tiệt-ha-ca Đây có thể là Tiệt-ha-ca, hoàng đế (Pha-ra-ôn) Ai-cập trị vì khoảng 690–664 trước Công nguyên.
- I-sai-a 37:21 Ta đã nghe lời khẩn cầu của ngươi Câu nầy dựa theo bản cổ Hi-lạp và II Vua 19:20.
- I-sai-a 37:22 Dân cư Ít-ra-en Nguyên văn, “Các trinh nữ Xi-ôn.” Ám chỉ thành Giê-ru-sa-lem (sắp bị quân A-xy-ri tấn công.) Xem “Xi-ôn” trong Bảng Giải Thích Từ Ngữ.
- I-sai-a 37:32 Tình yêu lớn lao Trong tiếng Hê-bơ-rơ mô tả chung các tình cảm mãnh liệt của con người như lòng sốt sắng, ghen tương, hay yêu thương.
I-sa 37
New Vietnamese Bible
Lời Cầu Nguyện Của Vua Ê-xê-chia
37 Nghe thấy thế, vua Ê-xê-chia xé áo mình, mặc đồ tang chế, đi vào đền thờ CHÚA. 2 Vua sai Ê-li-a-kim, quan cai quản cung điện, Sép-na, quan ký lục, các trưởng lão trong hàng thầy tế lễ, đều mặc đồ tang chế đến gặp I-sa, con trai A-mốt, một vị tiên tri. 3 Họ nói với người: “Vua Ê-xê-chia phán như thế này: Hôm nay là ngày sầu thảm, quở trách và nhục nhã; vì con cái đã đến lúc ra đời nhưng không đủ sức để sinh. 4 Có lẽ CHÚA, Đức Chúa Trời ngươi sẽ nghe những lời mà Ráp-sa-kê, sứ giả của vua A-si-ri, chủ người sai đến để phạm thượng cùng Đức Chúa Trời hằng sống; và có lẽ CHÚA, Đức Chúa Trời ngươi sẽ trừng phạt nó vì những lời Ngài đã nghe. Vậy hãy cầu nguyện cho dân sót còn lại.”
5 Các tôi tớ vua Ê-xê-chia đến gặp I-sa. 6 I-sa bảo họ: “Hãy nói với chủ các ngươi rằng: CHÚA phán thế này: ‘Đừng sợ vì những lời mà người đã nghe tôi tớ vua A-si-ri nói phạm cùng Ta. 7 Này, Ta sẽ để một thần linh trong nó, nó sẽ nghe tin đồn và trở về xứ mình và Ta sẽ làm cho nó ngã bằng gươm trong xứ mình.’ ”
8 Bấy giờ Ráp-sa-kê trở về, thấy vua A-si-ri đang đánh thành Líp-na vì người nghe rằng vua đã rời khỏi La-ki. 9 Bấy giờ người nghe về Tiệt-ha-ca, vua Ê-thi-ô-bi, rằng vua ấy đem quân đánh vua. Sau khi nghe như thế vua A-si-ri sai các sứ giả đến cùng Ê-xê-chia nói rằng: 10 “Hãy nói với Ê-xê-chia, vua Giu-đa thế này: ‘Chớ để Đức Chúa Trời, Đấng mà ngươi tin cậy, lừa ngươi khi Ngài hứa rằng: Thành Giê-ru-sa-lem sẽ không lọt vào tay vua A-si-ri.’ 11 Này, ngươi có nghe điều vua A-si-ri đã làm cho tất cả các nước không? Người hủy diệt chúng hoàn toàn; còn ngươi sẽ được giải cứu sao? 12 Các thần của các nước mà tổ tiên chúng ta đã hủy diệt, tức là thần của Gô-sen, của Kha-ran, của Rốt-xép, của con cái Ê-đen ở Tê-la-sa, có giải cứu được họ không? 13 Vua của Ha-mát, của Ạt-bát, vua của thành Sê-phạt-va-im, thành Hê-na và thành Y-va ở đâu?”
14 Vua Ê-xê-chia nhận thơ từ tay các sứ giả và đọc nó; người lên đền CHÚA và mở thơ ra trước mặt CHÚA. 15 Vua Ê-xê-chia cầu nguyện cùng CHÚA rằng: 16 “Lạy CHÚA Vạn Quân, Đức Chúa Trời của Y-sơ-ra-ên, Đấng ngự trên các Chê-ru-bim, chỉ một mình Ngài là Đức Chúa Trời của mọi vương quốc trên đất; chính Ngài đã tạo nên trời đất: 17 Lạy CHÚA, xin Ngài hãy nghiêng tai để nghe. Lạy CHÚA, xin Ngài hãy mở mắt để thấy, xin hãy nghe hết những lời mà San-chê-ríp đã sai nói để xúc phạm đến Đức Chúa Trời hằng sống. 18 Lạy CHÚA, thật vậy, các vua A-si-ri đã hủy diệt tất cả các nước[a] và đất đai họ; 19 ném các thần vào lửa, vì chúng không phải là thần linh, mà công việc bằng gỗ, đá do tay người làm ra nên bị hủy diệt. 20 Vậy, bây giờ, lạy CHÚA, Đức Chúa Trời chúng tôi, xin giải cứu chúng tôi khỏi tay người để mọi vương quốc trên đất đều biết rằng chỉ một mình Ngài là CHÚA.”
21 I-sa, con trai A-mốt sai người tâu cùng vua Ê-xê-chia rằng: CHÚA, Đức Chúa Trời của Y-sơ-ra-ên phán thế này: Vì ngươi đã cầu nguyện cùng ta về San-chê-ríp, vua A-si-ri. 22 Đây là lời của CHÚA phán về nó:
“Con gái đồng trinh của Si-ôn
Khinh bỉ ngươi, chế nhạo ngươi.
Con gái Giê-ru-sa-lem
Lắc đầu sau lưng ngươi.
23 Ngươi đã nhục mạ và xúc phạm cùng ai?
Ngươi đã cất tiếng nghịch cùng ai?
Ngươi đã ngước mắt kiêu kỳ
Nghịch cùng Đấng Thánh của Y-sơ-ra-ên.
24 Ngươi đã dùng tôi tớ mình
Chế nhạo CHÚA,
Nói rằng:
‘Nhờ nhiều xe chiến mã,
Ta đã lên các đỉnh cao các núi,
Nơi sâu thẳm của Li-ban;
Ta đã chặt những cây tùng cao nhất,
Những cây bách tốt nhất;
Ta đã lên trên đỉnh cao nhất,
Đến nơi rừng rậm nhất.
25 Ta đã đào giếng[b]
Và uống nước,
Bàn chân Ta đã làm
Khô hạn mọi suối ở Ai Cập.’
26 Ngươi chưa nghe rằng
Ta đã làm điều đó từ xa xưa sao?
Ta đã định từ thượng cổ,
Nay Ta làm cho thành tựu.
Ấy là ngươi sẽ tàn phá các thành kiên cố,
Biến chúng thành những đống đổ nát.
27 Dân cư các thành ấy không còn sức lực,
Kinh hoàng và xấu hổ.
Chúng trở nên như cây ngoài đồng;
Như cỏ non;
Như cỏ trên mái nhà,
Chưa mọc lên[c] đã khô héo.[d]
28 Ta biết rõ khi ngươi ngồi,
Ngươi đi hay đến,
Và khi ngươi nổi giận nghịch cùng Ta.
29 Vì ngươi nổi giận nghịch cùng Ta,
Sự kiêu căng ngươi đã đến tai Ta,
Ta sẽ móc khoen vào mũi ngươi,
Đặt khớp nơi môi miệng ngươi,
Khiến ngươi quay trở về
Bằng con đường ngươi đã đến.
30 Đây là dấu hiệu cho ngươi, Ê-xê-chia:
Năm nay ngươi sẽ ăn hoa quả do ruộng tự sinh;
Sang năm, ăn những gì từ đó sinh ra.
Đến năm thứ ba hãy gieo và gặt;
Hãy trồng vườn nho và ăn trái.
31 Một lần nữa, dân sót của nhà Giu-đa còn sống sót,
Sẽ đâm rễ ở dưới và kết quả ở trên.
32 Vì từ Giê-ru-sa-lem dân sót sẽ đi ra
Và từ núi Si-ôn dân sống sót sẽ đến.
Lòng nhiệt thành của CHÚA Vạn Quân
Sẽ làm điều này.
33 Cho nên, CHÚA phán thế này về vua A-si-ri:
Người sẽ không vào thành này,
Không bắn vào đó một mũi tên,
Không mang thuẫn vào thành,
Cũng không đắp lũy chống nó.
34 Nó sẽ quay trở về bằng con đường nó đến.
CHÚA phán: Nó sẽ không vào thành này.
35 Ta sẽ bảo vệ và giải cứu thành này
Vì cớ Ta và vì cớ Đa-vít, tôi tớ Ta.”
36 Bấy giờ thiên sứ của CHÚA vào trại quân A-si-ri và giết 185,000 người. Sáng hôm sau khi thức dậy, kìa, toàn là thây người chết. 37 San-chê-ríp, vua A-si-ri, rời nơi đó để ra đi, trở về và ở tại Ni-ni-ve. 38 Một hôm, khi người đang thờ lạy trong đền của thần mình là Nít-róc; các con trai người là A-tra-mê-léc và Sa-rết-se dùng gươm giết người rồi chúng trốn thoát qua xứ A-ra-rát. Con trai người là I-sạt-ba-đôn lên ngôi trị vì thế người.
Footnotes
- 37:18 Nt: đất đai. Nhưng 2Vua 19:17: các nước và đất đai họ
- 37:25 2Vua 19:24 và văn bản cổ 1QIs thêm: “ngoại quốc”
- 37:27 Nt: MT: cánh đồng
- 37:27 Văn bản cổ Qumran: khô héo trước gió đông
© 2010 Bible League International
New Vietnamese Bible. Used by permission of VBI (www.nvbible.org)