สละทุกอย่างเพื่อปัญญา

ลูกทั้งหลายเอ๋ย จงตั้งใจฟังคำสั่งสอนของพ่อเจ้า
จงใส่ใจเพื่อจะได้ความเข้าใจ
เพราะเราให้คำสอนที่ดีแก่เจ้า
ดังนั้นอย่าละทิ้งคำสอนของเรา
เมื่อเราเป็นเด็กอยู่ในบ้านของพ่อ
ยังอ่อนเยาว์เป็นลูกรักของแม่
พ่อสอนเราว่า
“จงยึดคำสอนของพ่อด้วยสุดใจของเจ้า
ทำตามคำสั่งของพ่อ แล้วเจ้าจะมีชีวิตอยู่
จงรับปัญญาและความเข้าใจ
อย่าลืม อย่าหันเหจากคำสอนของพ่อ
อย่าทอดทิ้งปัญญา แล้วนางจะช่วยปกปักรักษาเจ้า
จงรักนางแล้วนางจะคอยปกป้องเจ้า
จุดเริ่มต้นของปัญญาคือให้ยึดปัญญาไว้
แม้ต้องลงทุนหมดตัวก็จงยึดความเข้าใจไว้
จงเทิดทูนนาง และนางจะเชิดชูเจ้า
จงโอบกอดปัญญาไว้ และนางจะให้เกียรติเจ้า
นางจะสวมมงคลงามบนศีรษะของเจ้า
มงกุฎงดงามจะเป็นของเจ้า”

10 ลูกเอ๋ย จงฟังและรับถ้อยคำของเรา
เพื่อเจ้าจะมีชีวิตยืนยาว
11 เราชี้แนะเจ้าไปในทางแห่งสติปัญญา
และนำเจ้าไปในทางตรง
12 ยามเจ้าเดิน ย่างก้าวของเจ้าจะไม่ถูกขวางกั้น
ยามเจ้าวิ่ง เจ้าจะไม่สะดุด
13 จงยึดคำสอนไว้ให้มั่น อย่าให้หลุดมือไป
จงรักษาไว้ให้ดี เพราะมันเป็นชีวิตของเจ้า
14 อย่าย่างกรายเข้าไปในทางของคนชั่ว
หรือเดินในทางของคนเลว
15 จงหลีกห่าง อย่าเดินไปบนทางนั้น
จงหันหนีและเลี่ยงไปทางอื่น
16 เพราะสำหรับคนชั่วนั้น วันไหนไม่ได้ทำชั่วเขานอนไม่หลับ
เขาจะหลับตาไม่ลงจนกว่าจะได้ทำให้ใครล้มลงเสียก่อน
17 เขาบริโภคความชั่วเป็นอาหาร
และดื่มเหล้าองุ่นแห่งความโหดเหี้ยมทารุณ

18 ทางของคนชอบธรรมเป็นดั่งดวงอาทิตย์ยามรุ่งอรุณ
ซึ่งส่องแสงเจิดจ้าขึ้นเรื่อยๆ จนเต็มวัน
19 แต่ทางของคนชั่วดั่งความมืดมิด
เขาไม่รู้ว่าตัวเองสะดุดอะไร

20 ลูกเอ๋ย จงตั้งใจฟังสิ่งที่เรากล่าว
เงี่ยหูฟังถ้อยคำของเรา
21 อย่าให้มันคลาดสายตาของเจ้า
จงรักษามันไว้ในใจของเจ้า
22 เพราะมันเป็นชีวิตแก่ผู้ที่ค้นพบ
เป็นพลานามัยแก่ร่างกายทั้งหมดของเขา
23 ที่สำคัญที่สุด จงระแวดระวังใจของเจ้า
เพราะทุกสิ่งที่เจ้าทำล้วนไหลออกมาจากใจ
24 ให้ปากของเจ้าปราศจากคำตลบตะแลง
ให้ริมฝีปากของเจ้าห่างไกลจากคำหลอกลวง
25 จงให้ตาของเจ้ามองตรงไปข้างหน้า
จดจ่อแน่วแน่ไม่หันเห
26 จงเฝ้าระวังทุกย่างก้าวของเจ้า[a]
และเดินอยู่ในทางนั้นอย่างมั่นคง
27 อย่าหันไปทางขวาหรือทางซ้าย
จงยั้งเท้าของเจ้าไว้จากความชั่วร้าย

Footnotes

  1. 4:26 หรือจงทำทางที่ราบเรียบให้เท้าของเจ้า

คำสั่งสอนของบิดา

ลูกๆ ของเราเอ๋ย จงฟังคำสั่งสอนของบิดา
    และจงเอาใจใส่เพื่อให้ได้ความเข้าใจ
ด้วยว่า เราสั่งสอนเจ้าเป็นอย่างดี
    ฉะนั้นอย่าละทิ้งกฎบัญญัติของเรา
เมื่อครั้งที่เราเป็นลูกอยู่กับบิดาของเรา
    ทั้งยังอ่อนวัย และเป็นเพียงลูกคนเดียวของมารดาของเรา
บิดาสอนและบอกเราว่า
    “จงให้ใจของเจ้ารับคำของเรา
    จงรักษาคำบัญญัติของเรา และเจ้าจะมีชีวิต
จงรับเอาสติปัญญาไว้ จงรับเอาความเข้าใจไว้
    อย่าลืมหรือหันเหไปจากคำพูดที่ออกจากปากของเรา
อย่าทอดทิ้งสติปัญญา และเธอจะปกป้องเจ้า
    จงรักสติปัญญา และเธอจะคุ้มครองเจ้า
การเริ่มต้นของสติปัญญาคือ เจ้าต้องรับเอาสติปัญญาไว้
    และเหนือสิ่งอื่นใด เจ้าจะต้องรับเอาความเข้าใจ
จงเห็นคุณค่าของสติปัญญา และเธอจะเชิดชูเจ้า
    สติปัญญาจะให้เกียรติเจ้าหากว่าเจ้าโอบรับเธอไว้
สติปัญญาจะสวมมาลัยอันสง่างามบนศีรษะของเจ้า
    และจะให้มงกุฎแห่งความงามแก่เจ้า”

10 ลูกเอ๋ย จงฟังและรับคำพูดของเราไว้
    และชีวิตของเจ้าจะยืนยาว
11 เราได้แนะให้เจ้าไปในทางแห่งสติปัญญา
    เราได้นำเจ้าไปในวิถีทางอันชอบธรรม
12 เวลาเจ้าเดิน ทุกก้าวที่เจ้าไปจะไม่ถูกขวางกั้น
    ถ้าเจ้าวิ่ง เจ้าก็จะไม่สะดุด
13 จงยึดคำสั่งสอนไว้ อย่าปล่อยให้สูญไป
    จงปกป้องไว้ เพราะคำสั่งสอนเป็นดั่งชีวิตของเจ้า
14 อย่าไปตามหนทางของคนชั่วร้าย
    และอย่าถลำเข้าไปในทางของคนเลว
15 จงหลีกเลี่ยงเสีย อย่าเหยียบย่างไปในทางของพวกเขา
    จงหันหลังให้ และไปตามทางของเจ้า
16 ด้วยว่า พวกเขานอนไม่หลับจนกว่าจะได้กระทำความชั่วช้า
    และจะกินไม่ได้นอนไม่หลับหากว่าไม่ทำให้ใครสักคนพลาดพลั้ง
17 ด้วยว่า พวกเขากินขนมปังแห่งความชั่วร้าย
    และดื่มเหล้าองุ่นแห่งความรุนแรง
18 แต่หนทางของผู้มีความชอบธรรมเป็นดั่งแสงแห่งรุ่งอรุณ
    ซึ่งส่องสว่างยิ่งๆ ขึ้นกระทั่งยามสาย
19 ทางของคนชั่วร้ายมืดมิดนัก
    เขาไม่รู้ว่าสะดุดอะไรบ้าง

20 ลูกเอ๋ย จงใส่ใจในคำพูดของเรา
    เงี่ยหูของเจ้าฟังสิ่งที่เราพูด
21 อย่าให้พ้นไปจากสายตาของเจ้า
    จงเก็บรักษาให้อยู่กลางใจของเจ้า
22 ด้วยว่าคำพูดของเราเป็นดั่งชีวิตสำหรับบรรดาผู้ที่หาพบ
    และเป็นดั่งความสมบูรณ์แก่ร่างกายของเขาทุกคน
23 จงปกป้องใจของเจ้าเหนือสิ่งอื่นใด
    เพราะสิ่งที่ออกมาจากใจคือน้ำพุแห่งชีวิต
24 จงกำจัดคำหลอกลวงไปจากปากของเจ้า
    และให้คำพูดเลวๆ อยู่ห่างจากริมฝีปากของเจ้า
25 จงให้ตาของเจ้ามองตรงไปข้างหน้า
    และให้ดวงตาของเจ้าจับอยู่เบื้องหน้า
26 ทำทางเดินให้เรียบเพื่อเท้าของเจ้า[a]
    และเจ้าจะถูกนำไปยังทางที่ถูกต้อง
27 อย่าหันซ้ายหรือขวา
    แต่จงเบี่ยงเท้าของเจ้าไปเสียจากความชั่ว