27 อย่าโอ้อวดเรื่องของวันพรุ่งนี้
เพราะเจ้าไม่รู้ว่าในวันหนึ่งจะมีอะไรเกิดขึ้นบ้าง

อย่ายกย่องตัวเองด้วยปากของเจ้าเอง
ให้คนอื่นเป็นผู้ยกย่อง ไม่ใช่ด้วยริมฝีปากของเจ้าเอง

หินก็หนัก ทรายก็หนัก
แต่การยั่วโมโหของคนโง่หนักยิ่งกว่าทั้งสองอย่างนั้น

ความโกรธนั้นโหดร้าย และโทสะนั้นท่วมท้น
แต่ใครเล่าจะทนเผชิญความอิจฉาริษยาได้?

ตักเตือนอย่างเปิดเผย
ยังดีกว่าซ่อนคำเตือนไว้ด้วยความรัก

บาดแผลที่เพื่อนทำก็ยังน่าเชื่อถือ
แต่จูบของศัตรูก็พร่ำเพรื่อไม่จริงใจ

คนที่อิ่มแล้วเหยียบย่ำน้ำผึ้งจากรวง
ส่วนผู้ที่หิวโหย ทุกสิ่งที่ขมก็มีรสหวาน

คนที่เตลิดหนีออกจากบ้าน
ก็เหมือนนกเตลิดหนีออกจากรัง

น้ำอบน้ำหอมทำให้ชื่นใจ
คำแนะนำจากใจของเพื่อนทำให้ชื่นจิต

10 อย่าละทิ้งมิตรสหายของเจ้าหรือของครอบครัวเจ้า
และอย่าไปบ้านพี่น้องเมื่อเจ้าทุกข์ยากลำบาก
เพื่อนบ้านที่อยู่ใกล้ก็ดีกว่าพี่น้องที่อยู่ไกล

11 ลูกเอ๋ย จงฉลาดและทำให้เราปลาบปลื้มใจ
เราจะได้ตอบคนที่สบประมาทเรา

12 คนมีวิจารณญาณเห็นภัยอันตรายและหลบเข้าที่กำบัง
ส่วนคนโง่เดินลุยต่อไปและต้องทุกข์ทนกับผลที่ตามมา

13 จงยึดเสื้อผ้าของผู้ที่ค้ำประกันให้แก่คนแปลกหน้า
ยึดไว้เป็นมัดจำ เมื่อเขาประกันให้หญิงเสเพล[a]

14 ผู้ที่มาแผดเสียงอวยพรเพื่อนบ้านแต่เช้ามืด
เขาจะถือว่าเป็นคำสาปแช่ง

15 ภรรยาที่ชอบหาเรื่อง
ก็เหมือนหลังคารั่วภายใต้พายุฝน
16 ห้ามนางก็เหมือนห้ามลม
หรือเอามือคว้าน้ำมัน

17 เหล็กลับเหล็กได้ฉันใด
คนเราก็ลับกันได้ฉันนั้น

18 ผู้ที่ดูแลต้นมะเดื่อจะได้กินผลของมัน
ผู้ที่ปกป้องดูแลเจ้านายจะได้รับเกียรติ

19 น้ำสะท้อนให้เห็นใบหน้าฉันใด
พฤติกรรมก็สะท้อนให้เห็นจิตใจของคนฉันนั้น
20 แดนมรณาและแดนพินาศไม่เคยเต็มอิ่ม
ตาของคนเราก็ไม่รู้จักอิ่มหนำ

21 เบ้าหลอมมีไว้สำหรับเงิน เตาถลุงมีไว้สำหรับทองคำ
ส่วนคนเราพิสูจน์ได้ด้วยคำยกย่องชมเชยของเขา

22 ถึงแม้จะเอาคนโง่ใส่ครกตำเหมือนใช้สากตำข้าว
ก็ยังไม่อาจขจัดความโง่ออกจากตัวเขา

23 จงดูแลความเป็นอยู่ของแพะแกะของเจ้าให้ดี
จงเอาใจใส่ฝูงสัตว์ของเจ้า
24 เพราะทรัพย์สมบัติไม่ยั่งยืนชั่วนิรันดร์
และมงกุฎก็ไม่ได้มั่นคงตลอดทุกชั่วอายุ
25 เมื่อฟางถูกเก็บไปและหญ้าใหม่งอกขึ้นมา และเมื่อพืชผักถูกเก็บเกี่ยวจากเนินเขา 26 เมื่อนั้นเจ้าจะได้เสื้อผ้าจากแกะ
และเจ้าจะได้ค่านาจากแพะ
27 เจ้าจะมีนมแพะพอเลี้ยงตนเองและครอบครัวของเจ้า
และบรรดาสาวใช้ของเจ้า

Footnotes

  1. 27:13 หรือคนต่างถิ่น

27 อย่าโอ้อวดถึงเรื่องของวันพรุ่งนี้
    เพราะเจ้าไม่รู้ว่าอะไรจะเกิดขึ้น
ปล่อยให้ผู้อื่นเป็นผู้เยินยอเจ้าเถิด อย่าให้มาจากปากของเจ้าเอง
    แต่ให้มาจากคนที่เจ้าไม่รู้จัก แทนที่จะมาจากริมฝีปากของเจ้าเอง
ก้อนหินหนัก ทรายก็มีน้ำหนัก
    แต่การก่อกวนของคนโง่หนักเสียยิ่งกว่าสองสิ่งนี้
ความโกรธนั้นโหดเหี้ยม ความฉุนเฉียวก็เหลือทน
    แต่ใครจะต้านฤทธิ์ของความริษยาได้
การว่ากล่าวตักเตือนที่ทำอย่างเปิดเผยนั้น
    ดีกว่าความรักที่ถูกซ่อนเอาไว้
บาดแผลจากเพื่อนยังพอไว้ใจได้
    แต่จูบของศัตรูนั้นหลอกลวง
คนที่อิ่มหนำแล้วแม้น้ำผึ้งเขาก็ยังรังเกียจ
    แต่สำหรับคนหิวโหยแม้สิ่งที่มีรสขมก็ยังรู้สึกว่ามีรสหวาน
คนที่พลัดพรากจากบ้านเกิดของตน
    เป็นเสมือนนกที่พลัดพรากจากรังของมัน
น้ำมันและน้ำหอมนำความชื่นใจมาให้
    และคำแนะนำที่ดีจากเพื่อนก็ทำให้ใจยินดี
10 อย่าละทิ้งเพื่อนของเจ้าหรือเพื่อนของพ่อเจ้า
    และอย่าไปหาพี่น้องของเจ้าในยามที่เจ้าทุกข์ยาก
เพื่อนบ้านที่อยู่ใกล้เจ้า
    ดีกว่าพี่น้องที่อยู่ห่างไกล
11 ลูกเอ๋ย จงเป็นคนมีสติปัญญาและทำให้เราชื่นใจเถิด
    เราจะได้มีคำตอบให้กับคนที่ติเตียนเรา
12 คนฉลาดรอบคอบเห็นภัยอันตรายก็จะหลบซ่อนตัว
    แต่คนเขลาก้าวต่อไปแล้วเผชิญกับความทุกข์
13 จงยึดเสื้อผ้าของคนที่ไว้ใจคนแปลกหน้าเอาไว้เถิด
    และจงทำสัญญาเป็นหลักประกันถ้าเขาไว้ใจคนที่เขาไม่รู้จัก
14 ถ้าใครอวยพรเพื่อนของตนด้วยเสียงอันดังในเวลาเช้าตรู่
    ก็ถือว่าเป็นการสาปแช่ง
15 ฝนตกพรำๆ ตลอดทั้งวัน
    เป็นเสมือนภรรยาช่างทะเลาะเบาะแว้ง
16 จะยับยั้งหล่อนไว้ก็เหมือนยับยั้งลมไม่ให้พัด
    หรือเหมือนกำน้ำมันไว้ในมือขวา
17 เอาเหล็กลับเหล็กยังทำได้
    ชายคนหนึ่งก็จะขัดเกลาชายอีกคนได้ด้วยเช่นกัน
18 ผู้ใดดูแลต้นมะเดื่อ ผู้นั้นจะได้กินผลของมัน
    และผู้ที่เฝ้าดูนายของตนจะได้รับเกียรติ
19 เงาในน้ำสะท้อนให้เห็นใบหน้าเช่นไร
    ใจมนุษย์ก็สะท้อนถึงตัวตนของเขาเช่นนั้น
20 แดนคนตายและความวิบัติไม่มีวันพึงพอใจ
    และสายตามนุษย์ก็ไม่มีความพึงพอใจเช่นกัน
21 เบ้าหลอมมีไว้สำหรับเงิน และเตาหลอมสำหรับทองคำ
    ส่วนมนุษย์ถูกวัดได้จากคำยกย่องที่เขาได้รับ
22 แม้เจ้าจะเอาเมล็ดพืช
    โขลกปนกับคนโง่ในครกแล้ว
    ความโง่ของเขาก็ไม่อาจหลุดจากตัวเขาได้

23 จงแน่ใจว่าเจ้ารู้ทุกข์สุขของฝูงแกะของเจ้า
    จงเอาใจใส่ฝูงสัตว์ของเจ้าให้ดี
24 ด้วยว่า ความมั่งมีไม่ยั่งยืนตลอดไป
    และมงกุฎไม่คงอยู่อย่างปลอดภัยในทุกชั่วอายุคน
25 เวลาถางหญ้าแล้ว ใบอ่อนก็งอกใหม่
    และหญ้าบนภูเขาก็ถูกเก็บเกี่ยว
26 ลูกแกะจะมีขนให้เจ้าใช้ทอเสื้อ
    และแพะจะให้รายได้เพื่อซื้อทุ่งนา
27 เจ้าจะมีนมแพะอย่างบริบูรณ์ไว้เป็นอาหารของเจ้าและครอบครัว
    และยังมีพอเลี้ยงดูบรรดาสาวใช้ของเจ้าอีกด้วย