22 ชื่อเสียงดีน่าปรารถนายิ่งกว่าทรัพย์สมบัติมหาศาล
เป็นที่ยกย่องก็ดีกว่าได้เงินหรือทอง

คนรวยคนจนก็เหมือนกันอย่างหนึ่ง
คือองค์พระผู้เป็นเจ้าทรงสร้างพวกเขาทั้งหมด

คนมีวิจารณญาณเห็นภัยอันตรายและหลบเข้าที่กำบัง
ส่วนคนโง่เดินลุยต่อไปและต้องทุกข์ทนกับผลที่ตามมา

ความถ่อมสุภาพคือการยำเกรงองค์พระผู้เป็นเจ้า
รางวัลของมันคือ ความมั่งคั่ง เกียรติ และชีวิต

เส้นทางของคนชั่วมีกับดักและตาข่าย
ส่วนผู้ที่ปกป้องชีวิตของตนก็หลีกห่างจากทางนั้น

จงอบรมเด็กในทางที่เขาควรจะไป[a]
และเมื่อเขาโตขึ้น เขาจะไม่หันเหไปจากทางนั้น

คนรวยปกครองคนจน
ลูกหนี้ก็เป็นทาสของเจ้าหนี้

ผู้หว่านความอยุติธรรมก็เก็บเกี่ยวความทุกข์ร้อน
อำนาจอันน่าสะพรึงกลัวของเขาจะถูกทำลายลง

ความสุขมีแก่คนใจกว้าง
เพราะเขาแบ่งปันอาหารแก่ผู้ยากไร้

10 จงขับไล่คนชอบเยาะเย้ยออกไป การต่อสู้ชิงดีจะได้จบสิ้น
การสบประมาทและการทะเลาะวิวาทจะได้ยุติ

11 ผู้ที่รักจิตใจอันบริสุทธิ์และมีวาจาอ่อนโยน
จะได้เป็นมิตรกับกษัตริย์

12 พระเนตรขององค์พระผู้เป็นเจ้าทรงปกป้องความรู้
แต่ทรงลบล้างถ้อยคำของคนไม่ซื่อสัตย์

13 คนเกียจคร้านพูดว่า “มีสิงโตอยู่ข้างนอก!”
“ฉันจะถูกมันฆ่ากลางถนน!”

14 ปากของหญิงแพศยาเหมือนหลุมลึก
ผู้ที่องค์พระผู้เป็นเจ้าทรงสาปแช่งจะตกลงไปในนั้น

15 ความเขลาฝังแน่นอยู่ในใจของเด็ก
แต่ไม้เรียวที่ตีสั่งสอนจะช่วยไล่มันออกไป

16 ผู้ที่ขูดรีดคนยากจนเพื่อเพิ่มความมั่งคั่งให้ตนเอง
และผู้ที่ให้ของกำนัลแก่คนร่ำรวย ทั้งสองจะมาถึงความขัดสน

คำสอน

คำสอนที่

17 จงเอียงหูฟังคำสอนของปราชญ์
และจงใส่ใจในความรู้ของเรา
18 เพราะน่าชื่นใจ เมื่อเจ้ารักษาถ้อยคำเหล่านั้นไว้ในใจ
และเมื่อทุกถ้อยคำนั้นติดปากของเจ้า
19 เพื่อเจ้าจะไว้วางใจในองค์พระผู้เป็นเจ้า
เราสอนเจ้าในวันนี้ ใช่ แม้กระทั่งเจ้า
20 เราได้เขียนคำสอนสามสิบประการไว้ให้เจ้าไม่ใช่หรือ?
เป็นคำแนะนำและความรู้
21 สอนเจ้าให้เป็นคนซื่อสัตย์และพูดจาน่าเชื่อถือ
เพื่อเจ้าจะกลับไปรายงานผู้ที่เจ้ารับใช้ได้อย่างถูกต้อง

คำสอนที่

22 อย่าขูดรีดคนจน เพราะเขาจนอยู่แล้ว
และอย่าบีบคั้นคนขัดสนในศาล
23 เพราะองค์พระผู้เป็นเจ้าจะทรงว่าความให้เขา
และจะเล่นงานผู้ที่เล่นงานเขา

คำสอนที่

24 อย่าผูกมิตรกับคนใจร้อน
อย่าคบหากับคนที่ฉุนเฉียวง่าย
25 มิฉะนั้นเจ้าจะเอาอย่างเขา
แล้วพาตัวเองไปติดกับ

คำสอนที่

26 อย่าริอ่านจับมือวางมัดจำ
หรือเป็นผู้ค้ำประกันในการกู้หนี้ยืมสิน
27 หากเจ้าไม่มีจะจ่ายให้
แม้ที่นอนก็ยังจะถูกกระชากไปจากหลังของเจ้า

คำสอนที่

28 อย่าเคลื่อนย้ายหลักเขตเก่าแก่
ซึ่งบรรพบุรุษของเจ้าได้ปักไว้

คำสอนที่

29 เจ้าเห็นคนที่เชี่ยวชาญในงานของตนไหม?
เขาจะได้รับใช้กษัตริย์
เขาจะไม่ต้องทำงานให้กับคนสามัญ

Footnotes

  1. 22:6 หรือจงให้เด็กเริ่มต้นไปในทางที่ควร

22 ชื่อเสียงดี ย่อมดีกว่าความร่ำรวย
    เป็นที่นับถือย่อมดีกว่าเงินทอง
คนรวยและคนจนเหมือนกันตรงนี้
    คือพระยาห์เวห์เป็นผู้สร้างพวกเขาทุกคน
คนที่ฉลาดหลักแหลมเห็นอันตราย ก็หลบเข้าที่กำบัง
    แต่คนที่อ่อนต่อโลก ก็เดินเข้าไปและได้รับอันตราย
ความถ่อมสุภาพอันได้แก่ การยำเกรงพระยาห์เวห์
    จะนำมาซึ่ง ความมั่งคั่ง เกียรติยศ และชีวิตยืนยาว
ทางของคนคดโกงมีขวากหนามและบ่วงแร้ว
    แต่คนที่ระมัดระวังการใช้ชีวิตก็จะอยู่ห่างไกลจากสิ่งเหล่านั้น
ช่วยเด็กหนุ่มให้เริ่มต้นในทางที่ถูกต้อง
    แม้เมื่อเขาแก่ตัวลง เขาจะไม่ละทิ้งทางนั้นไป
คนรวยปกครองอยู่เหนือคนจน
    และลูกหนี้ก็เป็นทาสของเจ้าหนี้
คนที่หว่านความชั่วช้าก็จะเก็บเกี่ยวความหายนะ
    แล้วอำนาจในการทำชั่วของเขาก็จะสิ้นสุดลง
คนที่ใจดีจะได้รับพระพร
    เพราะเขาแบ่งปันอาหารให้กับคนจน
10 ขับไล่พวกที่ชอบดูถูกคนอื่นออกไป แล้วเรื่องขัดแย้งก็จะออกไปด้วย
    การฟ้องร้องและการพูดเหยียดหยามก็จะหยุดลง
11 คนที่จริงใจและพูดสุภาพอ่อนน้อม
    ก็จะมีกษัตริย์เป็นเพื่อน
12 ดวงตาของพระยาห์เวห์เฝ้าดูแลความจริง
    แต่พระองค์ทำลายคำพูดต่างๆของคนชั่ว
13 คนขี้เกียจร้องว่า “มีสิงโตอยู่ข้างนอก
    ฉันอาจถูกฆ่าตายอยู่ที่กลางถนนนั้น”
14 คำพูดล่อลวงของหญิงเล่นชู้เป็นหลุมลึก
    คนที่พระยาห์เวห์สาปแช่งจะตกลงในหลุมนั้น
15 ความโง่เขลาก็ผูกติดกับจิตใจของเด็กหนุ่ม
    แต่ไม้เรียวที่ตีสอนก็จะขจัดมันให้ไกลจากเด็กหนุ่มนั้น
16 คนที่กดขี่คนจนเพื่อจะได้รวยขึ้น
    และคนที่ให้ของขวัญกับคนรวย ทั้งคู่ก็จะจน

คำพูดของคนฉลาด

17 คำพูดของคนฉลาด
เงี่ยหูของเจ้ามาฟังคำพูดของคนฉลาด
    แล้วใส่ใจในสิ่งที่เราสอน
18 ถ้ามันอยู่ที่ใจ และอยู่ที่ริมฝีปาก
    เจ้าก็จะมีความสุข
19 เราสอนเรื่องเหล่านี้กับเจ้าในวันนี้
    เพื่อเจ้าจะได้วางใจในพระยาห์เวห์
20 ก่อนหน้านี้[a] เราก็ได้เขียนคำแนะนำ
    และสติปัญญาให้กับเจ้าแล้วไม่ใช่หรือ
21 เพื่อสอนเจ้าให้รู้ถึงความจริงและคำสอนที่เชื่อถือได้
    เพื่อเจ้าจะได้กลับไปรายงานคำสอนที่เชื่อถือได้นี้กับคนเหล่านั้นที่ส่งเจ้ามา
22 อย่าได้ขโมยจากคนจนเพราะมันง่าย
    และอย่าได้เอาเปรียบคนเดือดร้อนที่ศาลตรงลานเมือง
23 เพราะพระยาห์เวห์ จะว่าความแทนพวกเขา
    และปล้นชีวิตของคนที่ปล้นพวกเขา
24 อย่าได้เป็นเพื่อนกับคนที่ขี้โมโห
    หรือคบค้ากับคนฉุนเฉียว
25 เพื่อว่าเจ้าจะได้ไม่เลียนแบบนิสัยของเขา
    และสุดท้ายก็ติดเข้าไปในกับดัก
26 อย่าไปจับมือทำสัญญา
    ว่าจะค้ำประกันหนี้ให้กับคนอื่น
27 ทำไมจะต้องเสี่ยงให้คนอื่นมายึดเตียงที่เจ้านอน
    เมื่อเจ้าไม่มีปัญญาจ่ายหนี้นั้น
28 อย่าย้ายหลักเขตที่มีมาช้านาน
    ที่บรรพบุรุษของเจ้าปักไว้
29 เจ้าเห็นคนที่ชำนาญงานนั้นไหม
    เขาจะได้ยืนรับใช้พวกกษัตริย์
    ไม่ใช่ชาวบ้านธรรมดา

Footnotes

  1. 22:20 ก่อนหน้านี้ คำนี้มาจากภาษาฮีบรู แต่ถ้าเปลี่ยนตัวสระ ก็จะกลายเป็นคำว่า “สามสิบ”

22 ชื่อเสียงดีเป็นสิ่งที่พึงปรารถนามากกว่าความมั่งคั่งอันมหาศาล
    การเป็นที่เคารพนับถือก็ดีกว่าเงินและทอง
คนมั่งมีและคนยากไร้มีสิ่งที่เหมือนกันคือ
    พระผู้เป็นเจ้าเป็นผู้สร้างเขาทั้งสอง
คนฉลาดรอบคอบเห็นภัยอันตรายก็จะหลบซ่อนตัว
    แต่คนเขลาก้าวต่อไปแล้วเผชิญกับความทุกข์
การถ่อมตัวและความเกรงกลัวพระผู้เป็นเจ้า
    จะนำมาซึ่งความมั่งมี เกียรติยศ และชีวิต
หนามและกับดักอยู่ในทางของคนใจคด
    คนที่รักษาจิตวิญญาณของเขาก็จะอยู่ไกลจากสิ่งเหล่านั้น
จงฝึกฝนลูกให้ไปในทางซึ่งเขาควรเดินไป
    เมื่อเขาเติบโตขึ้นแล้ว เขาจะไม่หันเหไปจากทางนั้น
คนมั่งมีใช้อำนาจเหนือคนยากไร้
    และผู้ยืมเป็นทาสของผู้ให้ยืม
คนที่หว่านความไม่เป็นธรรมจะเก็บเกี่ยวความวิบัติ
    และอำนาจอันบ้าคลั่งของเขาจะหมดสิ้นไป
คนใจกว้างจะได้รับพระพร
    เพราะว่าเขาแบ่งปันอาหารให้กับคนยากไร้
10 ถ้าไล่คนช่างเย้ยหยันออกไป การแก่งแย่งชิงดีกันก็จะออกตามไปด้วย
    แล้วการทะเลาะวิวาทกับการเหยียดหยามก็จะจบสิ้น
11 คนที่รักใจบริสุทธิ์
    และมีวาจาอันกอปรด้วยความกรุณาจะได้กษัตริย์มาเป็นสหาย
12 ดวงตาของพระผู้เป็นเจ้าเฝ้าดูผู้มีสติปัญญา
    แต่พระองค์จะกำจัดคำพูดของคนทรยศ
13 คนเกียจคร้านพูดว่า “มีสิงโตอยู่ข้างนอก
    เราจะถูกฆ่าตายกลางถนนโน่น”
14 ปากของหญิงที่ล่วงประเวณีเป็นดั่งหลุมลึก
    และคนที่พระผู้เป็นเจ้ากริ้วจะเป็นคนที่ตกลงไปในหลุมนั้น
15 ความโง่ผนึกแน่นอยู่กับใจของเด็ก
    แต่การใช้ไม้เรียวเป็นการฝึกวินัย และจะขับความโง่ให้ออกไปไกลจากตัวเขา
16 คนที่กดขี่ข่มเหงผู้ยากไร้เพื่อเพิ่มพูนความร่ำรวยให้แก่ตนเอง
    และคนที่ปรนเปรอแก่คนมั่งมี จะได้รับความขัดสนเป็นผลตอบแทน

ฟังคำของผู้มีสติปัญญา

17 จงเงี่ยหูของเจ้าและฟังคำของผู้มีสติปัญญา
    จงนำพาจิตใจของเจ้าไปสู่ความรู้ของเรา
18 เพราะจะเป็นที่น่ายินดี ถ้าเจ้าเก็บรักษามันไว้ในตัวของเจ้า
    เพื่อให้พร้อมอยู่ที่ริมฝีปากของเจ้า
19 เพื่อว่าเจ้าจะได้ไว้วางใจพระผู้เป็นเจ้า
    เราได้ให้เจ้ารู้ในวันนี้แล้ว ใช่แล้ว ให้เจ้านั่นแหละ
20 เราได้เขียนเรื่องคำตักเตือนและความรู้ไว้ให้เจ้า
    ถึงสามสิบประการแล้วมิใช่หรือ
21 เพื่อให้เจ้ารู้คำพูดที่เป็นสัจจะและเชื่อถือได้
    เพื่อเจ้าจะได้มีคำตอบอันกอปรด้วยสัจจะกลับมายังผู้ที่ส่งเจ้าไป

22 อย่าเอาเปรียบคนจนเพราะความจนของเขา
    และอย่าเหยียบย่ำคนขัดสนที่ประตูเมือง
23 ด้วยว่า พระผู้เป็นเจ้าจะเป็นธุระดำเนินเรื่องให้เขา
    โดยจะยึดแม้ชีวิตของคนที่กระทำสิ่งร้ายต่อคนเหล่านี้
24 อย่าเป็นเพื่อนกับคนอารมณ์ร้าย
    และอย่าสมาคมกับคนขี้โกรธ
25 มิฉะนั้นเจ้าจะไปเลียนแบบเขา
    และเจ้าเองจะตกอยู่ในบ่วงแร้ว
26 อย่าเป็นคนที่ให้คำมั่นสัญญา
    หรือรับประกันหนี้ให้ใคร
27 ถ้าเจ้าไม่มีอะไรจ่ายเป็นค่าชดใช้
    ทำไมเขาจึงจะยึดเตียงนอนของเจ้าไป
28 อย่าขยับเขยื้อนหลักเขตโบราณ
    ที่เหล่าบรรพบุรุษของเจ้าปักไว้
29 เจ้าเห็นคนที่ชำนาญในการงานของเขาไหม
    เขาจะรับใช้บรรดากษัตริย์
    และจะไม่รับใช้คนสามัญ