Лука 11
Священное Писание (Восточный Перевод)
Иса Масих учит учеников молиться(A)
11 Однажды Иса молился, и когда Он закончил, один из учеников попросил Его:
– Повелитель, научи нас молиться, как и Яхия научил своих учеников.
2 Он сказал им:
– Когда вы молитесь, говорите так:
Небесный Отец,
пусть прославится имя Твоё!
Пусть наступит Царство Твоё!
3 Хлеб наш насущный давай нам каждый день,
4 и прости нам грехи наши,
ведь и мы прощаем всем должникам нашим.
Не дай нам поддаться искушению.[a]
5 Потом Иса сказал им:
– Вряд ли у кого-либо из вас есть друг, который поступает следующим образом: например, приходит к нему в полночь товарищ и просит: «Друг, одолжи мне три лепёшки. 6 Ко мне с дороги заехал гость, и мне нечего ему предложить». 7 А тот, находясь в доме, отвечает: «Не беспокой меня. Дверь уже заперта, дети мои со мною в постели, не могу я сейчас встать и дать тебе хлеба». 8 Говорю вам, что даже если он не встанет и не даст ему по дружбе, ему всё-таки придётся сделать то, о чём его попросили, только чтобы не осрамиться[b].
9 Поэтому Я говорю вам: просите – и вам дадут, ищите – и найдёте, стучите – и вам откроют. 10 Потому что каждый, кто просит, получает, и кто ищет, находит, и тому, кто стучит, откроют.
11 Есть ли среди вас такой отец, который даст своему сыну змею, когда тот попросит рыбы? 12 Или, если тот попросит яйцо, даст ему скорпиона? 13 Если вы, будучи злы, умеете давать своим детям благие дары, то тем более Небесный Отец даст Святого Духа тем, кто просит у Него!
Иса Масих изгоняет демонов силой Всевышнего(B)
14 Однажды Иса изгнал демона немоты. И когда демон вышел, человек, который был нем, заговорил. Люди удивлялись. 15 Но некоторые говорили:
– Он изгоняет демонов силой Баал-Зевула (сатаны), повелителя демонов.
16 Другие, желая испытать Ису, попросили, чтобы Он показал им знамение с неба. 17 Но Иса, зная их мысли, сказал им:
– Любое царство, разделившееся на враждующие части, приходит в запустение, и дом, где есть распря, рушится. 18 И если сатана враждует против самого себя, то как устоит его царство? Я говорю это потому, что вы заявляете, будто Я изгоняю демонов силой Баал-Зевула. 19 Обвиняя Меня в том, что Я изгоняю демонов силой Баал-Зевула, вы, тем самым, обвиняете и ваших последователей, которые также изгоняют демонов. Так что они будут вам судьями. 20 Но если Я изгоняю демонов властью Всевышнего, то это значит, что Всевышний уже устанавливает среди вас Своё Царство.
21 Когда сильный и хорошо вооружённый человек охраняет свой дом, то его имущество в безопасности. 22 Но если кто-то более сильный нападёт и одолеет его, то он заберёт оружие, на которое полагался хозяин, и разделит добычу.
23 Кто не со Мной, тот против Меня, и кто не собирает со Мной, тот растрачивает.
Возвращение нечистого духа(C)
24 – Когда нечистый дух выходит из человека, то он скитается по безводным местам, ища место для отдыха, и не находит его. Тогда он говорит: «Возвращусь-ка я в дом, из которого вышел». 25 Когда он возвращается, то находит дом чисто выметенным и убранным. 26 Тогда он идёт и берёт семь других духов, ещё более злых, чем он сам, и они приходят и поселяются там. И это для человека ещё хуже того, что было вначале.
Истинное благословение
27 Иса ещё говорил, когда одна женщина из толпы крикнула:
– Благословенна та мать, что родила Тебя и выкормила!
28 Иса ответил:
– Благословеннее те, кто слышит слово Всевышнего и исполняет его.
Знамение пророка Юнуса(D)
29 Когда людей собралось ещё больше, Иса начал говорить:
– Это поколение – злое. Оно ищет знамения, но им не будет дано никакого знамения, кроме знамения пророка Юнуса. 30 И как Юнус стал знамением для жителей Ниневии, так и Ниспосланный как Человек станет знамением для этого поколения.[c] 31 Царица Юга[d] встанет в Судный день и обвинит людей этого поколения, потому что она приходила с другого конца света послушать мудрость царя Сулеймана. Сейчас же с вами Тот, Кто больше Сулеймана. 32 Жители Ниневии встанут в Судный день и обвинят это поколение, потому что они покаялись от проповеди Юнуса.[e] Сейчас же с вами Тот, Кто больше Юнуса.
О внутреннем свете(E)
33 – Никто, зажёгши светильник, не ставит его в погреб или под горшок, наоборот, его ставят на подставку, чтобы все входящие видели свет. 34 Твой глаз – светильник твоего тела. Когда твой глаз ясен[f] (то есть если ты щедр), тогда и всё твоё тело полно света. Если же у тебя глаз замутнён[g] (то есть когда ты скуп), то и всё твоё тело темно. 35 Так что смотри, не тьма ли тот свет, который внутри тебя. 36 Итак, если всё твоё тело полно света и в нём нет ни одной тёмной части, то оно всё будет светло, как бывает, когда светильник освещает тебя сиянием.
Обличение религиозных вождей(F)
37 Когда Иса так говорил, один блюститель Закона пригласил Его к себе на обед. Иса пришёл и возлёг у стола. 38 Блюстителя Закона удивило, что Он не совершил перед едой ритуального омовения.[h] 39 Но Повелитель сказал ему:
– Вот вы, блюстители Закона, очищаете чаши и тарелки только снаружи, в то время как внутри вы полны алчности и злобы. 40 Глупцы! Разве Тот, Кто сотворил внешнее, не сотворил и внутреннее? 41 Что же касается внутреннего, то давайте милостыню,[i] и тогда всё у вас будет чисто.
42 – Но горе вам, блюстители Закона, потому что вы даёте десятую часть с мяты, руты и с других трав, а справедливостью и любовью Всевышнего вы пренебрегаете. И то нужно делать, и другого не оставлять.
43 – Горе вам, блюстители Закона, потому что вы любите занимать почётные места в молитвенных домах и любите, когда вас приветствуют в людных местах.
44 – Горе вам, вы подобны никак не обозначенным могилам, по которым люди ходят, даже не подозревая об их существовании.
45 Один из учителей Таурата сказал Ему:
– Учитель, говоря это, Ты и нас обижаешь.
46 Иса ответил:
– Горе и вам, учители Таурата, потому что вы взваливаете на людей ноши, которые невозможно нести, а сами и пальцем не шевельнёте, чтобы помочь им.
47 – Горе вам, потому что вы строите надгробные памятники пророкам, которых убили ваши предки. 48 Вы сами свидетельствуете о том, что одобряете действия ваших предков: те убивали пророков, а вы строите им надгробные памятники. 49 Поэтому и Мудрость Всевышнего[j] сказала: «Я пошлю к ним пророков и посланников, но они одних убьют, а других будут преследовать». 50 Поэтому нынешнее поколение понесёт ответственность за кровь всех пророков, пролитую от создания мира, 51 от крови Авеля и до крови Закарии, убитого во дворе храма, возле жертвенника.[k] Да, говорю вам, это поколение ответит за всё.
52 – Горе вам, учители Таурата, потому что вы присвоили ключ знания. Но и сами не вошли, и тем, кто хотел войти, воспрепятствовали.
53 Когда Иса вышел из дома, учители Таурата и блюстители Закона обрушились на Него с яростными обвинениями и каверзными вопросами. 54 Они ставили Ему ловушки, пытаясь поймать на слове.
Footnotes
- 11:4 В некоторых рукописях присутствуют слова: «…но защити нас от зла».
- 11:8 Или: «…из-за нахальства товарища». Смысл притчи в следующем: если даже человек, чтобы избежать позора (или из-за назойливости своего товарища), ответил на его просьбу, то насколько больше Всевышний желает ответить на молитвы Своих детей.
- 11:30 История пророка Юнуса находится в Книге Пророков. То, что пророк Юнус три дня провёл в желудке огромной рыбы, а затем чудным образом был освобождён Всевышним, было прообразом того, что Исе предстояло три дня провести в могильной пещере, а затем воскреснуть (см. Мат. 12:40).
- 11:31 Царица Юга – т. е. царица Шевы (Шева – современная юго-западная Аравия). Её встреча с царём Сулейманом описана в 3 Цар. 10:1-13.
- 11:32 См. Юнус 3:6-9.
- 11:34 Это был фразеологический оборот, обозначающий человека щедрого, в отличие от человека скупого, имеющего «дурной глаз».
- 11:34 Букв.: «если он дурной». Выражение «дурной глаз» было фразеологическим оборотом, обозначающим жадного или завистливого человека (см. Мат. 20:15).
- 11:38 У древних иудеев существовал особый ритуал омовения рук перед приёмом пищи, подобный тому, что можно наблюдать среди народов Востока.
- 11:41 Или: «Но давайте милостыню от всего сердца»; или: «Но давайте милостыню из того, что внутри чаши и тарелки».
- 11:49 Мудрость Всевышнего – многие толкователи видят здесь указание на Ису Масиха (ср. Мат. 23:34; 1 Кор. 1:24).
- 11:51 У иудеев был другой порядок книг Священного Писания. И согласно ему, убийство Закарии последнее из упоминаемых там (см. 2 Лет. 24:20-22). Смерть же Авеля была первым убийством на земле (см. Нач. 4:1-10).
Luke 11
Complete Jewish Bible
11 One time Yeshua was in a certain place praying. As he finished, one of the talmidim said to him, “Sir, teach us to pray, just as Yochanan taught his talmidim.” 2 He said to them, “When you pray, say:
‘Father,
May your name be kept holy.
May your Kingdom come.
3 Give us each day the food we need.
4 Forgive us our sins, for we too forgive everyone who has wronged us.
And do not lead us to hard testing.’”
5 He also said to them, “Suppose one of you has a friend; and you go to him in the middle of the night and say to him, ‘Friend, lend me three loaves of bread, 6 because a friend of mine who has been travelling has just arrived at my house, and I have nothing for him to eat.’ 7 Now the one inside may answer, ‘Don’t bother me! The door is already shut, my children are with me in bed — I can’t get up to give you anything!’ 8 But I tell you, even if he won’t get up because the man is his friend, yet because of the man’s hutzpah he will get up and give him as much as he needs.
9 “Moreover, I myself say to you: keep asking, and it will be given to you; keep seeking, and you will find; keep knocking, and the door will be opened to you. 10 For everyone who goes on asking receives; and he who goes on seeking finds; and to him who continues knocking, the door will be opened.
11 “Is there any father here who, if his son asked him for a fish, would instead of a fish give him a snake? 12 or if he asked for an egg would give him a scorpion? 13 So if you, even though you are bad, know how to give your children gifts that are good, how much more will the Father keep giving the Ruach HaKodesh from heaven to those who keep asking him!”
14 He was expelling a demon that was mute. When the demon had gone out, the man who had been mute spoke; and the people were astounded. 15 But some of them said, “It is by Ba‘al-Zibbul” — the ruler of the demons — “that he expels the demons.” 16 And others, trying to trap him, demanded from him a sign from Heaven. 17 But he, knowing what they were thinking, said to them, “Every kingdom divided against itself will be ruined, with one house collapsing on another. 18 So if the Adversary too is divided against himself, how can his kingdom survive? I’m asking because you claim it is by Ba‘al-Zibbul that I drive out the demons. 19 If I drive out demons by Ba‘al-Zibbul, by whom do your people drive them out? So, they will be your judges! 20 But if I drive out demons by the finger of God,[a] then the Kingdom of God has come upon you!
21 “When a strong man who is fully equipped for battle guards his own house, his possessions are secure. 22 But when someone stronger attacks and defeats him, he carries off all the armor and weaponry on which the man was depending, and divides up the spoils. 23 Those who are not with me are against me, and those who do not gather with me are scattering.
24 “When an unclean spirit comes out of a person, it travels through dry country seeking rest. On finding none, it says, ‘I will return to the house I left.’ 25 When it arrives, it finds the house swept clean and put in order. 26 Then it goes and takes seven other spirits more evil than itself, and they come and live there — so that in the end the person is worse off than he was before.”
27 As Yeshua was saying these things, a woman in the crowd raised her voice to call out, “How blessed is the mother that gave birth to you and nursed you from her breast!” 28 But he said, “Far more blessed are those who hear the word of God and obey it!”
29 As the people crowded around him, Yeshua went on to say, “This generation is a wicked generation! It asks for a sign, but no sign will be given to it — except the sign of Yonah. 30 For just as Yonah became a sign to the people of Ninveh, so will the Son of Man be for this generation. 31 The Queen of the South will appear at the Judgment with the people of this generation and condemn them; for she came from the ends of the earth to hear the wisdom of Shlomo, and what is here now is greater than Shlomo. 32 The people of Ninveh will stand up at the Judgment with this generation and condemn it, for they turned to God from their sins when Yonah preached, and what is here now is greater than Yonah.
33 “No one who has kindled a lamp hides it or places it under a bowl; rather, he puts it on a stand, so that those coming in may see its light. 34 The lamp of your body is the eye. When you have a ‘good eye,’ [that is, when you are generous,] your whole body is full of light; but when you have an ‘evil eye,’ [when you are stingy,] your body is full of darkness. 35 So take care that the light in you is not darkness! 36 If, then, your whole body is filled with light, with no part dark, it will be wholly lighted, as when a brightly lit lamp shines on you.”
37 As Yeshua spoke, a Parush asked him to eat dinner with him; so he went in and took his place at the table; 38 and the Parush was surprised that he didn’t begin by doing n’tilat yadayim before the meal. 39 However, the Lord said to him, “Now then, you P’rushim, you clean the outside of the cup and plate; but inside, you are full of robbery and wickedness. 40 Fools! Didn’t the One who made the outside make the inside too? 41 Rather, give as alms what is inside, and then everything will be clean for you!
42 “But woe to you P’rushim! You pay your tithes of mint and rue and every garden herb, but you ignore justice and the love of God. You have an obligation to do these things — but without disregarding the others!
43 “Woe to you P’rushim, because you love the best seat in the synagogues and being greeted deferentially in the marketplaces!
44 “Woe to you, because you are like unmarked graves, which people walk over without knowing it.”
45 One of the experts in Torah answered him, “Rabbi, by saying these things you are insulting us also.” 46 Yeshua said, “Woe to you Torah experts too! You load people down with burdens they can hardly bear, and you won’t lift a finger to help them!
47 “Woe to you! You build tombs in memory of the prophets, but your fathers murdered them! 48 Thus you testify that you completely approve of what your fathers did — they did the killing, you do the building! 49 Therefore the Wisdom of God said, ‘I will send them prophets and emissaries; they will kill some and persecute others’; 50 so that on this generation will fall the responsibility for all the prophets’ blood that has been shed since the world was established, 51 from the blood of Hevel to the blood of Z’kharyah, who was killed between the altar and the Holy Place. Yes, I tell you, the responsibility for it will fall on this generation!
52 “Woe to you Torah experts! For you have taken away the key of knowledge! Not only did you yourselves not go in, you also have stopped those who were trying to enter!”
53 As Yeshua left that place, the Torah-teachers and the P’rushim began to oppose him bitterly and to provoke him to express his views on all sorts of subjects, 54 laying traps to catch him in something he might say.
Footnotes
- Luke 11:20 Exodus 31:18
Lu-ca 11
New Vietnamese Bible
Lời Cầu Nguyện Của Chúa(A)
11 Ngày kia, tại một địa điểm nọ, Đức Giê-su vừa cầu nguyện xong, một môn đệ nói: “Thưa Chúa, xin dạy chúng con cầu nguyện, cũng như Giăng đã dạy môn đệ mình.”
2 Ngài bảo họ: “Khi các con cầu nguyện, hãy nói:
Lạy Cha,
Nguyện danh Cha được tôn thánh,
Nước Cha được đến!
3 Xin cho chúng con thức ăn đủ sống mỗi ngày!
4 Xin tha tội[a] chúng con,
Vì chúng con cũng tha mọi người mắc nợ[b] chúng con!
Và xin chớ đem chúng con vào sự cám dỗ.”
5 Ngài dạy tiếp: “Giả định một người trong các con có người bạn, nửa đêm đến nhà bạn ấy yêu cầu: ‘Anh ơi, cho tôi mượn ba ổ bánh, 6 vì tôi có bạn đi đường mới tới, nhưng tôi không có gì mời ăn.’
7 Người bạn trong nhà đáp: ‘Anh đừng quấy rầy tôi! Cửa đã đóng rồi; các con tôi đang ngủ cùng giường với tôi. Tôi không thể nào dậy lấy bánh cho anh được!’ ” 8 Ta bảo các con: “Dù người kia không chịu dậy đưa bánh vì tình bằng hữu, nhưng cũng phải dậy đưa đầy đủ số bánh bạn mình cần vì bị kèo nài.”
9 Ta cũng bảo các con: “Hãy xin sẽ được, hãy tìm sẽ gặp, hãy gõ, cửa sẽ mở ra cho các con. 10 Vì ai xin sẽ được, ai tìm sẽ gặp, ai gõ thì cửa sẽ mở.
11 Trong các con, có người nào làm cha mà con mình xin cá lại cho rắn, 12 xin trứng lại cho bò cạp không? 13 Vậy, nếu các con là người xấu, còn biết cho con cái mình vật tốt, huống gì Cha trên trời lại không ban Thánh Linh cho những người cầu xin Ngài sao?”
Chúa Cứu Thế Và Bê-ên-xê-bun(B)
14 Đức Giê-su đuổi một quỷ câm, khi quỷ xuất, người câm nói được, nên dân chúng kinh ngạc. 15 Nhưng có vài người nói: “Ông ấy cậy quỷ vương Bê-ên-xê-bun[c] mà đuổi quỷ.” 16 Một số người khác xin Ngài làm một dấu lạ từ trời để thử Ngài.
17 Biết thấu tư tưởng họ, Ngài đáp: “Nước nào chia rẽ sẽ bị suy vong; nhà nào phân ly sẽ bị đổ vỡ. 18 Nếu Sa-tan tự chia rẽ với mình, thì vương quốc nó làm sao tồn tại[d] được? Vì các ngươi nói rằng Ta nhờ Bê-ên-xê-bun để đuổi quỷ. 19 Nếu Ta cậy Bê-ên-xê-bun mà đuổi quỷ, thì con cái các ngươi sẽ nhờ ai[e] mà đuổi quỷ? Trong việc này, chúng sẽ xử đoán các ngươi. 20 Nếu Ta cậy ngón tay Đức Chúa Trời mà đuổi quỷ, thì Nước Đức Chúa Trời đã đến nơi các ngươi rồi!
21 Khi một kẻ mạnh bạo, vũ trang đầy đủ phòng thủ lâu đài mình, thì tài sản được an toàn. 22 Nhưng khi có ai mạnh hơn tấn công chiến thắng nó, thì người ấy tước khí giới nó nhờ cậy và phân phát chiến lợi phẩm.
23 Ai không thuận với Ta là nghịch cùng Ta. Ai không kết hợp với Ta đều tản lạc.
24 Khi một tà linh[f] ra khỏi một người, nó đi qua những nơi khô hạn tìm chỗ nghỉ ngơi. Tìm không được, nó tự nhủ: ‘Ta sẽ trở về nhà mà ta mới ra khỏi!’ 25 Về đến nhà, thấy đã quét dọn và sắp xếp lại, 26 nó liền đi đem bảy quỷ khác, dữ hơn nó vào ở trong nhà và tình trạng về sau của người này trở thành tệ hại hơn trước.”
27 Khi Ngài đang dạy những điều ấy, một người đàn bà trong đám đông lên tiếng: “Phước cho dạ đã cưu mang Thầy và vú đã cho Thầy bú!”
28 Nhưng Ngài đáp: “Những người nghe lời Đức Chúa Trời và vâng giữ còn có phước hơn!”
29 Thấy đoàn dân kéo đến càng đông, Ngài bắt đầu phán dạy: “Thế hệ này thật là một thế hệ gian ác! Họ tìm kiếm một dấu lạ, nhưng sẽ chẳng cho dấu lạ nào ngoài dấu lạ Giô-na. 30 Vì Giô-na là dấu lạ cho dân Ni-ni-ve thể nào, thì Con Người cũng là dấu lạ cho thế hệ này thể ấy. 31 Trong ngày phán xét, nữ hoàng nam phương sẽ đứng dậy nghịch cùng những người của thế hệ này và lên án họ, vì bà đã từ chân trời góc bể[g] đến nghe lời khôn ngoan[h] của Sa-lô-môn, mà nay tại đây có Đấng vĩ đại hơn Sa-lô-môn. 32 Trong ngày phán xét, dân thành Ni-ni-ve sẽ đứng dậy, lên án thế hệ này, vì dân ấy đã ăn năn khi nghe Giô-na giảng, mà nay tại đây có Đấng vĩ đại hơn Giô-na!
33 Không ai thắp đèn rồi đem giấu vào chỗ khuất hoặc dưới thùng, nhưng đặt trên giá đèn để những người bước vào đều thấy ánh sáng. 34 Mắt là đèn của thân thể. Khi mắt tinh tường, thì cả con người[i] cũng sáng sủa. Nhưng nếu mắt kém, thì cả con người cũng tối tăm. 35 Vậy, hãy coi chừng, để ánh sáng trong các ngươi không phải là bóng tối. 36 Nếu cả thân thể các ngươi sáng sủa, không có phần nào tối tăm thì mới sáng sủa hoàn toàn, như khi ánh đèn tỏa sáng trên các ngươi.”
37 Đức Giê-su vừa dạy xong, một người Pha-ri-si mời Ngài dùng bữa. Bước vào nhà, Ngài ngồi vào bàn ăn. 38 Người Pha-ri-si này thấy Ngài không rửa tay trước bữa ăn thì ngạc nhiên.
39 Nhưng Chúa bảo ông ta: “Người Pha-ri-si các ông chỉ hay rửa bên ngoài chén đĩa, nhưng bên trong các ông lại đầy dẫy sự gian ác và trộm cướp. 40 Sao khờ dại thế! Đấng dựng nên bên ngoài lại không tạo nên bề trong sao? 41 Nhưng hãy bố thí những gì mình có, thì mọi sự đều trong sạch cho các ông.
42 Nhưng khốn cho các ông là người Pha-ri-si, vì các ông dâng phần mười bạc hà, rau cần, và mọi thứ rau cỏ, mà bỏ qua công lý và lòng yêu kính Đức Chúa Trời. Các ông cần phải làm các điều này, nhưng đừng bỏ các điều kia.
43 Khốn cho các ông, người Pha-ri-si, vì các ông thích ngồi ghế danh dự trong hội đường và ưa được chào hỏi giữa phố phường.
44 Khốn cho các ông vì các ông giống như mồ hoang không còn tàn tích, người ta đạp lên mà không biết!”
45 Một giáo sư Kinh Luật nói: “Thưa Thầy, Thầy nói thế là nhục mạ luôn cả chúng tôi nữa!”
46 Ngài đáp: “Khốn cho các ông, giới giáo sư Kinh Luật, vì các ông chất trên người khác những gánh nặng khó mang, còn chính các ông không động ngón tay vào.
47 Khốn cho các ông, vì các ông xây mộ cho các tiên tri mà tổ phụ các ông đã giết hại. 48 Vì thế, các ông làm nhân chứng và hoàn toàn tán thành việc làm của họ: Tổ phụ thì giết tiên tri, còn các ông lại xây mộ. 49 Bởi thế, lời cao minh[j] của Đức Chúa Trời đã nói: ‘Ta sẽ sai các tiên tri và các sứ đồ đến cùng chúng; Chúng sẽ giết người này, bức hại kẻ kia,’ 50 để có thể đòi thế hệ này trả nợ máu của mọi tiên tri đã đổ ra từ thuở khai thiên lập địa, 51 từ máu của A-bên cho đến máu của Xa-cha-ri, là người bị giết giữa bàn thờ và nhà thờ.[k] Phải, Ta bảo các ông, sẽ phải đòi thế hệ này trả nợ ấy.
52 Khốn cho các ông là các giáo sư Kinh Luật, vì các ông giữ chìa khóa kho tri thức, chính các ông không vào đó nhưng ai vào, thì các ông ngăn chặn!”
53 Khi Ngài rời nơi đó, các người Pha-ri-si và các giáo sư Kinh Luật rất căm giận, theo vặn hỏi Ngài đủ điều, 54 rình rập để bắt bẻ từng lời nói của Ngài.
Central Asian Russian Scriptures (CARS)
Священное Писание, Восточный Перевод
Copyright © 2003, 2009, 2013 by IMB-ERTP and Biblica, Inc.®
Used by permission. All rights reserved worldwide.
Copyright © 1998 by David H. Stern. All rights reserved.
New Vietnamese Bible. Used by permission of VBI (www.nvbible.org)