Phần thưởng do vâng lời Thượng Đế

26 “Đừng làm tượng chạm cho mình hoặc xây tượng hay các đài tưởng niệm. Đừng dựng các tượng bằng đá trong xứ ngươi để mà thờ lạy chúng vì ta là Chúa và là Thượng Đế ngươi.

² Hãy nhớ ngày Sa-bát ^[a] ta và tôn kính Nơi Thánh ta. Ta là Chúa của ngươi.

³ Nếu ngươi ghi nhớ và vâng giữ các luật lệ và mệnh lệnh ta, ⁴ thì ta sẽ sai mưa thuận mùa, đất sẽ sinh sản hoa lợi và cây cối trong đồng ruộng sẽ sai trái. ⁵ Mùa đập lúa sẽ lần đến mùa hái nho, và mùa hái nho sẽ lần đến mùa gieo mạ. Ngươi sẽ ăn uống dư dả và sống bình yên trong xứ. ⁶ Ta sẽ ban hòa bình cho xứ ngươi; ngươi sẽ nằm ngủ bình yên, không ai khiến ngươi sợ hãi. Ta sẽ không cho các thú dữ xâm nhập vào xứ ngươi và sẽ không có đạo binh nào xua quân qua đó.

⁷ Ngươi sẽ rượt đuổi kẻ thù và đánh bại chúng, sát hại chúng bằng gươm. ⁸ Năm người của các ngươi sẽ rượt đuổi một trăm; một trăm người các ngươi sẽ rượt đuổi một vạn. Ngươi sẽ đánh bại quân thù và sát hại chúng bằng gươm.

⁹ Ta sẽ tỏ lòng nhân từ cùng ngươi, cho ngươi đông con. Ta sẽ giữ giao ước ta với ngươi. ¹⁰ Ngươi sẽ có đủ thổ sản để ăn hơn một năm. Khi ngươi gặt mùa màng mới, ngươi sẽ phải ném bỏ hoa lợi cũ để lấy chỗ cho mùa màng mới. ¹¹ Ngoài ra ta sẽ đặt Lều Thánh ta ở giữa ngươi. Ta sẽ không khinh rẻ ngươi. ¹² Ta sẽ cùng đi với ngươi, làm Thượng Đế ngươi, còn ngươi sẽ làm dân ta. ¹³ Ta là Chúa và Thượng Đế ngươi, Đấng đã mang ngươi ra khỏi Ai-cập, nơi ngươi làm nô lệ. Ta đã bẻ gãy ách nặng trĩu đè trên vai ngươi và khiến ngươi bước đi hiên ngang trở lại.

Trừng phạt vì không vâng lời Thượng Đế

¹⁴ Nhưng nếu ngươi không vâng lời ta và giữ các mệnh lệnh ta, ¹⁵ hoặc nếu ngươi xây khỏi các qui tắc và ghét bỏ các luật lệ ta, không chịu vâng theo mệnh lệnh ta, thì ngươi đã phá giao ước chúng ta. ¹⁶ Do đó ta sẽ làm những điều sau: Ta sẽ giáng những tai ương khủng khiếp xuống cho ngươi. Ta sẽ giáng bệnh tật và dịch hạch khiến ngươi bị mù lòa và tiêu diệt ngươi lần lần. Khi ngươi trồng trọt, đất sẽ chẳng sinh sản, kẻ thù sẽ cướp hoa lợi của ngươi. ¹⁷ Ta sẽ nghịch lại ngươi và kẻ thù sẽ đánh thắng ngươi. Những kẻ ghét ngươi sẽ thống trị ngươi. Ngươi sẽ chạy trốn dù không ai đuổi theo.

¹⁸ Nếu sau những việc đó mà ngươi vẫn cứ ương ngạnh không vâng lời ta, thì ta sẽ giáng trừng phạt tội ngươi gấp bảy lần. ¹⁹ Ta sẽ bẻ gãy niềm kiêu hãnh ngươi, ta sẽ khiến trời trở thành như sắt, đất trở nên như đồng ^[b]. ²⁰ Ngươi sẽ vất vả làm lụng mà chẳng thấy kết quả gì. Đất sẽ chẳng sinh hoa màu, cây không sinh trái.

²¹ Nếu ngươi vẫn còn chống nghịch ta, không vâng lời ta, thì ta sẽ trừng phạt ngươi nặng gấp bảy lần nữa. Ngươi càng phạm tội bao nhiêu thì trừng phạt càng nặng nề bấy nhiêu. ²² Ta sẽ sai thú dữ tấn công ngươi, chúng sẽ tha con cái các ngươi đi và sẽ cắn xé các gia súc ngươi. Dân số ngươi sẽ còn ít đến nỗi đường sá ngươi sẽ vắng tanh.

²³ Nếu sau những tai hoạ đó mà ngươi vẫn chưa học được mà vẫn còn chống nghịch ta, ²⁴ thì ta sẽ nghịch lại ngươi. Ta sẽ gia tăng trừng phạt ngươi gấp bảy lần nữa. ²⁵ Vì ngươi đã hủy giao ước ta, nên ta sẽ trừng phạt ngươi. Ta sẽ đưa các đạo quân chống lại ngươi. Nếu ngươi đi vào các thành để ẩn núp, ta sẽ giáng bệnh tật đến trên ngươi, đến nỗi kẻ thù sẽ đánh bại ngươi. ²⁶ Sẽ không có đủ thức ăn; mười người đàn bà sẽ chung nhau nướng bánh cùng một lò. Họ sẽ cân mỗi cái bánh, ngươi sẽ ăn mà vẫn đói.

²⁷ Nếu ngươi vẫn không chịu nghe ta và vẫn chống nghịch ta, ²⁸ thì ta sẽ nổi thịnh nộ; ta sẽ trừng phạt ngươi gấp bảy lần nữa. ²⁹ Các ngươi sẽ phải ăn thịt con trai con gái mình. ³⁰ Ta sẽ tàn phá các chỗ ngươi thờ thần tượng và đánh đổ các bàn thờ xông hương của ngươi. Ta sẽ chất thây chết của ngươi lên trên các thần tượng vô tri của ngươi. Ta sẽ ghét bỏ ngươi. ³¹ Ta sẽ hủy phá các thành phố ngươi và khiến các nơi thánh ngươi thành hoang địa. Ta sẽ không thèm nhậm mùi thơm từ của lễ ngươi nữa. ³² Ta sẽ khiến đất đai trở nên hoang tàn đến nỗi các kẻ thù đến sống trong đó cũng sẽ sửng sốt. ³³ Ta sẽ phân tán ngươi trong các nước. Ta sẽ rút gươm ta ra giết hại các ngươi. Xứ xở ngươi sẽ trở nên hoang tàn, các thành phố ngươi hóa tiêu điều.

³⁴ Khi ngươi bị bắt mang đến xứ của quân thù thì đất ngươi sẽ được nghỉ ngơi. Trong thời gian bị hoang vu là thời gian đất tha hồ được nghỉ ngơi. ³⁵ Trong thời gian bị hoang vu, đất được nghỉ ngơi mà đáng lẽ ngươi phải cho nó nghỉ trong khi ngươi còn sống trong đất đó. ³⁶ Những ai còn sống sót trong các ngươi sẽ mất tinh thần trong xứ của kẻ thù ngươi. Thậm chí đến chiếc lá bị gió thổi rơi cũng làm họ kinh hoàng. Họ bỏ chạy như thể bị ai lấy gươm rượt đuổi. Họ sẽ ngã té mặc dù không ai rượt đuổi. ³⁷ Họ sẽ ngã chồng lên nhau như thể bị ai lấy gươm rượt đuổi mặc dù chẳng ai rượt cả.

Ngươi sẽ không chống nổi kẻ thù. ³⁸ Ngươi sẽ chết trong các nước ngoại quốc và bị tiêu diệt trong các nước thù nghịch. ³⁹ Những kẻ sống sót sẽ mục nát trong các nước thù nghịch, vì tội mình. Họ cũng sẽ bị mục nát, vì tội lỗi của tổ tiên mình.

Bao giờ cũng vẫn còn hi vọng

⁴⁰ Có thể dân chúng sẽ xưng tội của mình và tội của tổ tiên; có thể họ sẽ nhìn nhận đã chống nghịch ta và phạm tội cùng ta, ⁴¹ nên ta đã nghịch lại họ, đày họ qua xứ quân thù. Nếu những dân bất vâng phục nầy ăn năn hối hận những điều mình làm và chấp nhận hình phạt của mình, ⁴² thì ta sẽ nhớ lại giao ước ta với Gia-cốp, với Y-sác, với Áp-ra-ham và ta sẽ nhớ lại xứ các ngươi.

⁴³ Đất sẽ bị hoang vu vì tội của dân chúng và sẽ được nghỉ ngơi khi nằm trơ trọi không người. Sau đó những kẻ còn sống sót sẽ nhận hình phạt vì tội mình. Họ sẽ biết rằng họ bị phạt vì đã ghét luật lệ ta và không vâng giữ các qui tắc ta. ⁴⁴ Nhưng dù quả thật như thế, ta sẽ không quay mặt khỏi họ khi họ đang sống trong đất nước của quân thù. Ta sẽ không ghét họ đến nỗi ta hoàn toàn tiêu diệt họ và hủy giao ước ta với họ, vì ta là Chúa và là Thượng Đế họ. ⁴⁵ Vì lợi ích của họ ta sẽ nhớ lại giao ước đã lập với tổ tiên họ, những người mà ta từng mang ra khỏi Ai-cập để ta trở thành Thượng Đế của họ; các dân tộc khác cũng nhận thấy những điều đó. Ta là Chúa.”

⁴⁶ Đó là những luật lệ, qui tắc và những huấn thị Chúa lập ra giữa Ngài và dân Ít-ra-en qua Mô-se trên núi Si-nai.

Lời hứa rất quan trọng

27 Chúa phán cùng Mô-se, ² “Hãy nói cùng dân Ít-ra-en như sau: Khi ai hứa dâng người nào làm tôi tớ cho Chúa bằng cách trả giá tương đương với trị giá của người đó, ³ thì giá của một người đàn ông từ hai mươi đến sáu mươi tuổi là mười lăm lượng bạc. Ngươi phải dùng đơn vị trọng lượng của Nơi Thánh mà định. ⁴ Giá của một người đàn bà từ hai mươi đến sáu mươi tuổi là chín lượng bạc. ⁵ Giá của một người nam từ năm đến hai mươi tuổi là sáu lượng; người nữ là ba lượng bạc. ⁶ Giá của một em bé trai từ một tháng đến năm tuổi là mười lăm chỉ; của một bé gái là chín chỉ. ⁷ Giá của một người đàn ông sáu mươi tuổi trở lên là bốn mươi lăm chỉ bạc; giá của người đàn bà ba lượng.

⁸ Nếu ai nghèo quá không trả nổi giá đó thì mang người ấy đến để thầy tế lễ định giá. Thầy tế lễ sẽ ấn định giá mà người khấn hứa có thể trả nổi.

Của lễ dâng cho Chúa

⁹ Vài loại súc vật có thể dâng làm của lễ hi sinh cho Chúa. Nếu ai hứa nguyện mang một trong các con vật đó đến cho Chúa thì con vật sẽ trở nên thánh. ¹⁰ Người đó không được phép đánh đổi nó cho con vật khác, đổi con tốt cho con xấu hay con xấu cho con tốt. Nếu làm như thế thì cả hai con vật đều trở nên thánh hết.

¹¹ Nếu ai dâng con vật không tinh sạch làm của lễ thì phải mang nó đến cho thầy tế lễ. ¹² Thầy tế lễ sẽ định giá con vật, tùy tình trạng xấu hay tốt; thầy tế lễ định giá bao nhiêu, thì đó là giá trị của con vật. ¹³ Nếu người nào muốn chuộc con vật thì phải trả thêm một phần năm trị giá con vật.

Giá trị của nhà cửa

¹⁴ Nếu ai muốn dâng biệt riêng ra thánh một căn nhà cho Chúa thì thầy tế lễ sẽ định giá trị căn nhà đó tùy tình trạng xấu tốt; thầy tế lễ định bao nhiêu thì đó sẽ là trị giá căn nhà. ¹⁵ Nếu người dâng nhà muốn chuộc lại thì phải trả thêm một phần năm trị giá. Sau đó căn nhà sẽ lại thuộc về người ấy.

Giá trị đất đai

¹⁶ Nếu ai dâng tài sản gia đình cho Chúa thì giá trị của miếng ruộng sẽ tùy thuộc vào số lượng hột giống cần có để gieo trên miếng đất đó. Sáu hộc ^[c] hột giống lúa mạch trị giá một cân một phần tư bạc. ¹⁷ Nếu người dâng đám ruộng vào năm Hoan hỉ thì giá trị thửa ruộng đó sẽ theo giá mà thầy tế lễ ấn định. ¹⁸ Nhưng nếu người dâng ruộng sau năm Hoan hỉ thì thầy tế lễ phải ấn định giá chính xác tính từ năm đó cho đến năm Hoan hỉ kế tiếp. Rồi người sẽ khấu trừ số năm đó vào trị giá miếng đất. ¹⁹ Nếu người nào muốn chuộc lại thửa ruộng thì phải trả thêm một phần năm trị giá. Rồi thửa ruộng sẽ trở về nguyên chủ. ²⁰ Nếu người không muốn chuộc lại thửa ruộng hay nếu thửa ruộng đã được bán cho người khác thì chủ cũ không thể chuộc lại được. ²¹ Khi thửa ruộng được giải tỏa trong năm Hoan hỉ thì nó sẽ trở nên thánh cho Chúa, giống như đất đã được dâng hiến đặc biệt cho Ngài. Nó sẽ trở thành tài sản của thầy tế lễ.

²² Nếu ai dâng cho Chúa ruộng mà mình đã mua, nghĩa là ruộng không thuộc về tài sản gia đình ^[d] mình, ²³ thì thầy tế lễ phải tính số năm cho đến năm Hoan hỉ kế tiếp. Người sẽ ấn định trị giá cho thửa ruộng, và giá đó phải được thanh toán trong ngày. Miếng ruộng sẽ trở nên thánh cho Chúa. ²⁴ Đến năm Hoan hỉ ruộng đó sẽ trở về nguyên chủ tức trở về với gia đình đã bán ruộng.

²⁵ Ngươi phải dùng trái cân Nơi Thánh để ấn định các giá phải trả; mỗi trái cân nặng hai phần năm lượng ^[e].

Giá trị của con vật

²⁶ Con vật đầu lòng thì xem như thuộc về Chúa rồi, cho nên không ai có thể dâng nó lần nữa. Nếu là bò cái hay chiên thì chúng nó thuộc về Chúa. ²⁷ Nếu con vật không tinh sạch thì người đó phải chuộc lại con vật theo trị giá do thầy tế lễ ấn định cộng thêm một phần năm. Nếu không ai chuộc con vật thì thầy tế lễ sẽ bán nó theo trị giá người đã ấn định.

²⁸ Có những của lễ đặc biệt ^[f] mà người ta dành riêng cho Chúa chẳng hạn như người, gia súc, hay đám ruộng thuộc về tài sản gia đình. Loại của lễ đó không thể chuộc hay bán lại. Bất cứ của lễ dâng hiến đặc biệt nào đều cũng trở thành rất thánh cho Chúa. ²⁹ Nếu ai bị kết án tử hình thì không thể chuộc lại, người ấy phải chết.

³⁰ Một phần mười mùa màng thuộc về Chúa kể cả các hoa lợi trong đồng ruộng hay các trái cây. Phần mười đó là thánh cho Chúa. ³¹ Nếu người nào muốn chuộc lại khoản phần mười đó thì phải cộng thêm một phần năm vào trị giá.

³² Thầy tế lễ sẽ chọn mỗi con súc vật thứ mười trong bầy, và biệt chúng riêng ra thánh cho Chúa. ³³ Chủ nhân không thể lựa con tốt từ những con xấu để đánh đổi. Nếu làm như thế thì cả hai con vật đều trở nên thánh; các con vật đó không thể chuộc lại được.”

³⁴ Trên đây là những mệnh lệnh mà Chúa truyền cho Mô-se trên núi Si-nai để thông báo lại cho dân Ít-ra-en.

Chúa Giê-xu chữa lành người bại^(A)

2 Vài ngày sau, Chúa Giê-xu trở lại thành Ca-bê-nâm, tiếng đồn loan ra là Chúa Giê-xu có mặt ở nhà. ² Dân chúng kéo lại quá đông khiến nhà chật ních, đến nỗi ngoài cửa cũng không có chỗ chen chân. Trong khi Chúa Giê-xu đang giảng dạy dân chúng về lời của Thượng Đế, ³ thì có bốn người khiêng một người bị bại đến. ⁴ Vì dân chúng tụ tập quá đông, họ không làm sao mang anh ta đến trước mặt Chúa Giê-xu được nên họ mở một khoảng trống trên mái nhà ngay chỗ Chúa Giê-xu đang nói chuyện và thòng người bại đang nằm trên cáng xuống. ⁵ Khi thấy đức tin của họ, Ngài bảo người bại rằng, “Con ơi, tội con đã được tha rồi.”

⁶ Mấy giáo sư luật có mặt tại đó mới nghĩ thầm rằng, ⁷ “Ông nầy là ai mà dám ăn nói táo bạo như vậy? Ông ta nói như thể mình là Trời. Chỉ có một mình Trời mới có quyền tha tội thôi.”

⁸ Chúa Giê-xu biết ngay ý nghĩ của họ nên Ngài hỏi, “Tại sao các ông thầm nghĩ như thế trong lòng? ⁹ Trong hai điều nầy, điều nào dễ hơn: Một là nói với người bại rằng, ‘Tội con đã được tha,’ hai là bảo, ‘Hãy đứng dậy, cuốn chăn chiếu mà đi’? ¹⁰ Nhưng tôi sẽ chứng tỏ cho các ông thấy Con Người có quyền tha tội trên đất,” nên Chúa Giê-xu nói với người bại, ¹¹ “Tôi bảo anh đứng dậy cuốn chăn chiếu đi về nhà.” ¹² Người bại lập tức đứng dậy, cuốn chăn chiếu đi ra trước sự chứng kiến của mọi người. Dân chúng vô cùng kinh ngạc và ngợi tôn Thượng Đế. Họ bảo nhau, “Từ trước tới giờ, chưa khi nào chúng ta thấy chuyện lạ như thế nầy!”

Lê-vi theo Chúa Giê-xu^(B)

¹³ Chúa Giê-xu lại ra bờ hồ lần nữa, có dân chúng đi theo và Ngài dạy dỗ họ. ¹⁴ Trong khi Ngài đang đi thì thấy Lê-vi, con của A-phê đang ngồi ở trạm thu thuế. Chúa Giê-xu bảo ông, “Hãy theo ta,” ông liền đứng dậy theo Ngài.

¹⁵ Sau đó, Chúa Giê-xu dùng bữa tại nhà Lê-vi, có các nhân viên thu thuế, những kẻ có tội cùng các môn đệ Ngài ăn chung. Những người như thế đi theo Chúa Giê-xu. ¹⁶ Khi các giáo sư luật thuộc phái Pha-ri-xi thấy Chúa Giê-xu ăn chung với những người thu thuế và kẻ có tội, họ liền hỏi các môn đệ Ngài: “Sao ông ta ăn chung với phường thu thuế và kẻ có tội như thế?”

¹⁷ Chúa Giê-xu nghe vậy mới bảo họ rằng: “Người khoẻ mạnh đâu cần bác sĩ, chỉ có người bệnh mới cần thôi. Ta đến không phải để kêu gọi người tốt mà gọi tội nhân.”

Môn đệ Chúa Giê-xu bị chỉ trích^(C)

¹⁸ Môn đệ của Giăng và người Pha-ri-xi thường hay cữ ăn trong một thời gian. Một số người đến hỏi Chúa Giê-xu, “Tại sao môn đệ của Giăng và môn đệ của người Pha-ri-xi cữ ăn còn môn đệ của thầy thì không?”

¹⁹ Chúa Giê-xu đáp, “Bạn của chú rể không cữ ăn khi chú rể đang còn ở với họ. Hễ chú rể còn ở với họ, họ không cữ ăn. ²⁰ Nhưng khi nào chú rể đi rồi thì họ mới cữ ăn.

²¹ Không ai vá một viếng vải mới chưa bị rút vào lỗ rách của cái áo cũ vì miếng vải mới sẽ rút lại, chằng rách áo cũ. Lỗ rách sẽ càng xấu thêm. ²² Cũng không ai đổ rượu mới vào bầu da cũ. Rượu mới sẽ làm nứt bầu, rượu cũng mất mà bầu cũng chẳng còn. Rượu mới phải đựng trong bầu da mới.”

Chúa Giê-xu là Chúa của ngày Sa-bát^(D)

²³ Vào ngày Sa-bát nọ, Chúa Giê-xu đi qua cánh đồng lúa, các môn đệ Ngài vừa đi vừa bứt bông lúa ăn. ²⁴ Người Pha-ri-xi thấy thế mới hỏi, “Tại sao môn đệ của thầy làm điều trái phép trong ngày Sa-bát?”

²⁵ Chúa Giê-xu đáp, “Thế các ông chưa đọc điều Đa-vít và những bạn đồng hành làm khi bị đói sao? ²⁶ Trong thời A-bia-tha làm thầy tế lễ tối cao, Đa-vít vào lều của Thượng Đế, lấy bánh thánh ăn, loại bánh mà chỉ có thầy tế lễ mới được phép ăn. Ông ta cũng cho các bạn đồng hành ăn nữa.”

²⁷ Rồi Chúa Giê-xu bảo người Pha-ri-xi “Ngày Sa-bát được lập ra để giúp loài người; chứ loài người không phải được dựng nên để lệ thuộc ngày Sa-bát. ²⁸ Vì thế, Con Người cũng là Chúa của ngày Sa-bát.”