Add parallel Print Page Options

31 But after that he heard the words of the sons of Laban, saying: Jacob hath taken away all that was our father's, and being enriched by his substance is become great:

And perceiving also that Laban's countenance was not towards him as yesterday and the other day,

Especially the Lord saying to him: Return into the land of thy fathers, and to thy kindred, and I will be with thee.

He sent, and called Rachel and Lia into the field, where he fed the flocks,

And said to them: I see your father's countenance is not towards me as yesterday and the other day: but the God of my father hath been with me.

And you know that I have served your father to the uttermost of my power.

Yea, your father also hath overreached me, and hath changed my wages ten times: and yet God hath not suffered him to hurt me.

If at any time he said: The speckled shall be thy wages: all the sheep brought forth speckled: but when he said on the contrary: Thou shalt take all the white ones for thy wages: all the flocks brought forth white ones.

And God hath taken your father's substance, and given it to me.

10 For after that time came of the ewes conceiving, I lifted up my eyes, and saw in my sleep that the males which leaped upon the females were of divers colours, and spotted, and speckled.

11 And the angel of God said to me in my sleep: Jacob? And I answered: Here I am.

12 And he said: Lift up thy eyes, and see that all the males leaping upon the females, are of divers colours, spotted, and speckled. For I have seen all that Laban hath done to thee.

13 I am the God of Bethel, where thou didst anoint the stone, and make a vow to me. Now therefore arise, and go out of this land, and return into thy native country.

14 And Rachel and Lia answered: Have we any thing left among the goods and inheritance of our father's house?

15 Hath he not counted us as strangers and sold us, and eaten up the price of us?

16 But God hath taken our father's riches, and delivered them to us, and to our children: wherefore do all that God hath commanded thee.

17 Then Jacob rose up, and having set his children and wives upon camels, went his way.

18 And he took all his substance, and flocks, and whatsoever he had gotten in Mesopotamia, and went forward to Isaac his father to the land of Chanaan.

19 At that time Laban was gone to shear his sheep, and Rachel stole away her father's idols.

20 And Jacob would not confess to his father in law that he was flying away.

21 And when he was gone, together with all that belonged to him, and having passed the river, was going on towards mount Galaad,

22 It was told Laban on the third day that Jacob fled.

23 And he took his brethren with him, and pursued after him seven days; and overtook him in the mount of Galaad.

24 And he saw in a dream God saying to him: Take heed thou speak not any thing harshly against Jacob.

25 Now Jacob had pitched his tent in the mountain: and when he with his brethren had overtaken him, he pitched his tent in the same mount of Galaad.

26 And he said to Jacob: Why hast thou done thus, to carry away, without my knowledge, my daughters, as captives taken with the sword.

27 Why wouldst thou run away privately and not acquaint me, that I might have brought thee on the way with joy, and with songs, and with timbrels, and with harps?

28 Thou hast not suffered me to kiss my sons and daughters: thou hast done foolishly: and now, indeed,

29 It is in my power to return thee evil: but the God of your father said to me yesterday: Take heed thou speak not any thing harshly against Jacob.

30 Suppose thou didst desire to go to thy friends, and hadst a longing after thy father's house: why hast thou stolen away my gods?

31 Jacob answered: That I departed unknown to thee, it was for fear lest thou wouldst take away thy daughters by force.

32 But whereas thou chargest me with theft: with whomsoever thou shalt find thy gods, let him be slain before our brethren. Search, and if thou find any of thy things with me, take them away. Now when he said this, he knew not that Rachel had stolen the idols.

33 So Laban went into the tent of Jacob, and of Lia, and of both the handmaids, and found them not. And when he was entered into Rachel's tent,

34 She in haste hid the idols under the camel's furniture, and sat upon them: and when he had searched all the tent, and found nothing,

35 She said: Let not my lord be angry that I cannot rise up before thee, because it has now happened to me, according to the custom of women, So his careful search was in vain.

36 And Jacob being angry, said in a chiding manner: For what fault of mine, and for what offence on my part hast thou so hotly pursued me,

37 And searched all my household stuff? What hast thou found of all the substance of thy house? lay it here before my brethren, and thy brethren, and let them judge between me and thee.

38 Have I therefore been with thee twenty years? thy ewes and goats were not barren, the rams of thy flocks I did not eat:

39 Neither did I shew thee that which the beast had torn, I made good all the damage: whatsoever was lost by theft, thou didst exact it of me:

40 Day and night was I parched with heat, and with frost, and sleep departed from my eyes.

41 And in this manner have I served thee in thy house twenty years, fourteen for thy daughters, and six for thy flocks: thou hast changed also my wages ten times.

42 Unless the God of my father Abraham, and the fear of Isaac had stood by me, peradventure now thou hadst sent me away naked: God beheld my affliction and the labour of my hands, and rebuked thee yesterday.

43 Laban answered him: The daughters are mine and the children, and thy flocks, and all things that thou seest are mine: what can I do to my children, and grandchildren?

44 Come therefore, let us enter into a league: that it may be for a testimony between me and thee.

45 And Jacob took a stone, and set it up for a title:

46 And he said to his brethren: Bring hither stones. And they gathering stones together, made a heap, and they ate upon it.

47 And Laban called it The witness heap: and Jacob, The hillock of testimony: each of them according to the propriety of his language.

48 And Laban said: This heap shall be a witness between me and thee this day, and therefore the name thereof was called Galaad, that is, The witness heap.

49 The Lord behold and judge between us when we shall be gone one from the other.

50 If thou afflict my daughters, and if thou bring in other wives over them: none is witness of our speech but God, who is present and beholdeth.

51 And he said again to Jacob: Behold, this heap, and the stone which I have set up between me and thee,

52 Shall be a witness: this heap, I say, and the stone, be they for a testimony, if either I shall pass beyond it going towards thee, or thou shalt pass beyond it, thinking harm to me.

53 The God of Abraham, and the God of Nachor, the God of their father, judge between us. And Jacob swore by the fear of his father Isaac.

54 And after he had offered sacrifices in the mountain, he called his brethren to eat bread. And when they had eaten, they lodged there:

55 But Laban arose in the night, and kissed his sons, and daughters, and blessed them: and returned to his place.

Gia Ðình Gia-cốp Bỏ Trốn

31 Bấy giờ Gia-cốp nghe các con trai La-ban nói với nhau, “Gia-cốp đã lấy tất cả những gì thuộc về cha chúng ta. Anh ấy được giàu có như thế là nhờ tài sản của cha chúng ta.” Ngoài ra Gia-cốp cũng thấy La-ban đối xử với ông không như trước nữa. Bấy giờ Chúa phán với Gia-cốp, “Hãy trở về xứ sở của tổ tiên ngươi, và về với bà con ngươi. Ta sẽ ở cùng ngươi.”

Vậy Gia-cốp cho người gọi Ra-chên và Lê-a đến cánh đồng có đàn súc vật của ông đang ở. Ông nói với họ, “Anh thấy nét mặt của cha hai em không còn tử tế với anh như trước nữa, nhưng Ðức Chúa Trời của cha anh luôn ở với anh. Các em biết anh đã làm việc cho cha các em tận tụy như thế nào. Dù vậy, cha các em đã gạt anh và đã thay đổi công giá của anh mười lần, nhưng Ðức Chúa Trời không cho phép ông làm hại anh. Hễ ông nói, ‘Những con vật lông lấm chấm sẽ là công giá của con,’ thì cả đàn súc vật đều đẻ con có lông lấm chấm. Còn hễ ông nói, ‘Những con có vằn sẽ là công giá của con,’ thì cả đàn súc vật đều đẻ con lông có vằn. Như vậy Ðức Chúa Trời đã lấy đàn súc vật của cha các em mà ban cho anh. 10 Khi đến mùa các con vật giao cấu với nhau, anh ngước mắt lên và thấy trong giấc mơ, và nầy, những con chiên đực phủ trên cả bầy đều đẻ ra những con có vằn, lấm chấm, hoặc có sọc. 11 Thiên Sứ của Ðức Chúa Trời nói với anh trong chiêm bao rằng, ‘Hỡi Gia-cốp;’ anh đáp, ‘Thưa có con đây.’ 12 Ngài phán với anh, ‘Hãy ngước lên và nhìn xem, tất cả dê đực phủ trên bầy sẽ đẻ ra những con có vằn, lấm chấm, hoặc có sọc, vì Ta đã thấy tất cả những gì La-ban đã làm cho ngươi. 13 Ta là Ðức Chúa Trời ở Bê-tên, nơi ngươi đã xức dầu trên một hòn đá và thề nguyện với Ta. Bây giờ hãy lập tức rời khỏi xứ nầy và lên đường trở về xứ ngươi đã chôn nhau cắt rốn.’”

14 Bấy giờ Ra-chên và Lê-a nói với ông, “Chúng em còn có phần gia tài gì trong nhà cha chúng em nữa chăng? 15 Cha há đã không coi chúng em như những người dưng rồi sao? Vì cha đã gả bán chúng em và tiêu sạch số tiền cha đã gả bán chúng em rồi. 16 Tất cả tài sản Ðức Chúa Trời đã lấy từ cha chúng em sẽ thuộc về chúng ta và con cái chúng ta. Vậy bây giờ anh cứ làm điều gì Ðức Chúa Trời đã phán với anh.”

17 Bấy giờ Gia-cốp đứng dậy, đỡ các con và các vợ ông lên lưng các lạc đà. 18 Ông dẫn tất cả những đàn súc vật của ông, tức tất cả tài sản ông có được, đó là những đàn súc vật riêng của ông mà ông đã gây dựng được tại Pa-đan A-ram, để trở về với I-sác cha ông đang sống trong xứ Ca-na-an.

19 Trong lúc La-ban đi hớt lông chiên, Ra-chên đến ăn cắp những tượng gia thần cha bà thờ trong nhà. 20 Gia-cốp đánh lừa La-ban người A-ram bằng cách không nói cho ông ấy biết ông định trốn đi. 21 Thế là ông trốn đi với tất cả những gì ông có. Ông đứng dậy, vượt qua Sông Ơ-phơ-rát,[a] rồi thẳng tiến về miền Cao Nguyên Ghi-lê-át.

La-ban Ðuổi Theo Gia-cốp

22 Ðến ngày thứ ba, người ta báo cho La-ban hay rằng Gia-cốp đã trốn đi rồi. 23 Ông liền triệu tập những người trong dòng họ và đuổi theo Gia-cốp. Sau khi truy đuổi được bảy ngày, ông bắt kịp họ ở miền Cao Nguyên Ghi-lê-át. 24 Nhưng ban đêm trong chiêm bao Ðức Chúa Trời đến báo với ông, “Hãy coi chừng, đừng nói điều gì với Gia-cốp, dù lành hay dữ.”

25 La-ban đuổi theo kịp Gia-cốp. Bấy giờ Gia-cốp đã dựng lều trên núi, và La-ban cùng những người theo ông cũng dựng lều trên Núi Ghi-lê-át.

26 La-ban nói với Gia-cốp, “Con đã làm gì thế? Tại sao con đã gạt cha, và bắt các con gái của cha dẫn đi như thể người ta dùng gươm bắt dẫn các tù binh vậy? 27 Tại sao con lén trốn đi và gạt cha mà không nói cho cha biết? Nếu biết thì cha đã tiễn con ra đi cách vui vẻ với tiếng hát, tiếng trống, và tiếng đàn rồi. 28 Sao con không để cha hôn tiễn các con gái và các cháu ngoại của cha? Con đã hành động thật dại dột! 29 Cha có thừa khả năng làm hại con, nhưng đêm qua, Ðức Chúa Trời của cha con đã nói với cha, ‘Hãy thận trọng, đừng nói điều gì với Gia-cốp, dù lành hay dữ.’ 30 Và cho dù con có phải ra đi, vì con đã nhớ nhà cha con quá đỗi đi nữa, thì tại sao con lại ăn cắp các tượng thần của cha?”

31 Gia-cốp trả lời La-ban, “Thưa, bởi vì con sợ. Con sợ cha sẽ dùng vũ lực đoạt lại các con gái của cha. 32 Nhưng người nào cha tìm thấy có các tượng thần của cha, người ấy sẽ không sống nữa. Trước sự chứng kiến của bà con dòng họ chúng ta đây, xin cha chỉ ra những gì con có mà là của cha, thì xin cha cứ lấy.” Khi ấy Gia-cốp không biết Ra-chên đã ăn cắp các tượng thần của cha bà.

33 Vậy La-ban vào lều của Gia-cốp, rồi vào lều của Lê-a, và vào lều của hai nữ tỳ, nhưng ông không tìm thấy các tượng thần đó. Ông ra khỏi lều của Lê-a và vào lều của Ra-chên. 34 Bấy giờ Ra-chên đã lấy các tượng gia thần đó giấu trong yên lạc đà, rồi ngồi lên trên. La-ban lục lọi khắp nơi trong lều, nhưng không tìm thấy chúng. 35 Bà nói với cha bà, “Xin chúa của con đừng giận, con xin lỗi vì con không thể đứng dậy để chào cha được. Con đang bị kẹt, vì trong người con đang tới thời kỳ hằng tháng của đàn bà.” Vậy ông lục soát khắp nơi, nhưng không tìm được các tượng gia thần của ông.

36 Bấy giờ Gia-cốp nổi giận và trách La-ban. Gia-cốp nói với La-ban, “Con đã làm gì có lỗi với cha? Con đã có tội tình gì mà cha truy đuổi con gắt gao như vậy? 37 Bây giờ cha đã lục soát tất cả đồ đạc của con rồi, cha đã tìm thấy được món gì thuộc về nhà cha không? Xin cha lấy ra đây để các thân nhân của cha và các thân nhân của con quyết định cho hai chúng ta. 38 Trong hai mươi năm qua, con đã ở với cha, những chiên cái và dê cái của cha không hề sẩy thai, con không ăn thịt một con chiên đực nào trong các bầy của cha. 39 Con nào bị thú rừng cắn xé, con cũng không mang xác nó đến cho cha hay, nhưng con tự nhận lấy trách nhiệm và bồi thường. Con nào bị mất trộm dù ban ngày hay ban đêm, cha đều bắt con phải bồi thường. 40 Bao nhiêu năm nay con đã sống như thế nầy: ban ngày chịu nắng hừng thiêu đốt, ban đêm chịu giá lạnh buốt người; mắt con không được một giấc ngủ ngon. 41 Hai mươi năm qua con đã sống trong nhà cha. Con làm việc cho cha mười bốn năm để được hai con gái của cha, và thêm sáu năm để chăn đàn súc vật của cha, và cha đã thay đổi công giá của con mười lần. 42 Nếu Ðức Chúa Trời của cha con, Ðấng I-sác hằng kính sợ, tức là Ðức Chúa Trời của Áp-ra-ham, không ở với con, thì bây giờ chắc hẳn cha đã đuổi con ra tay không rồi. Ðức Chúa Trời đã thấy rõ nỗi khổ của con và công lao khó nhọc của đôi tay con, nên đã khiển trách cha đêm qua đó.”

Gia-cốp và La-ban Kết Ước

43 Bấy giờ La-ban trả lời và nói, “Các cô gái nầy là con gái của cha, các cháu nầy là cháu ngoại của cha, các đàn súc vật nầy là các đàn súc vật của cha. Tất cả những gì con thấy đều là của cha. Nhưng hôm nay cha có thể nói gì được về các con gái nầy của cha hay về những đứa con do chúng sinh ra chăng? 44 Thôi bây giờ hãy lại đây, chúng ta hãy lập một giao ước với nhau. Giao ước đó sẽ làm chứng giữa cha và con.” 45 Vậy Gia-cốp lấy một hòn đá dựng lên làm trụ. 46 Gia-cốp nói với các thân nhân của ông, “Hãy mang đá lại đây.” Họ bèn khuân đá tới chất thành một đống, rồi dùng bữa với nhau bên[b] đống đá ấy. 47 La-ban gọi đống đá ấy là Giê-ga Sa-ha-đu-tha,[c] nhưng Gia-cốp gọi nó là Ga-lê-ết.[d] 48 La-ban nói, “Hôm nay đống đá nầy làm chứng giữa cha và con.” Vì thế nó được gọi là Ga-lê-ết. 49 Người ta cũng gọi nó là Mích-pa,[e] vì ông nói, “Cầu xin Chúa trông chừng con và cha, khi cha con ta xa cách nhau. 50 Nếu con đối xử tệ với các con gái cha, hoặc nếu con cưới thêm vợ khác ngoài các con gái cha, dù không ai có mặt lúc đó, con hãy coi chừng, vì Ðức Chúa Trời làm chứng giữa con và cha.”

51 La-ban nói với Gia-cốp, “Ðây là đống đá và đây là trụ đá cha đã đặt giữa con và cha. 52 Ðống đá nầy làm bằng chứng và trụ đá nầy làm bằng chứng rằng cha sẽ không vượt qua đống đá nầy xông qua bên con, và con cũng không được vượt qua đống đá nầy và trụ đá nầy xông qua bên cha, với ý định làm hại nhau. 53 Cầu xin Ðức Chúa Trời của Áp-ra-ham và Ðức Chúa Trời của Na-hô” –tức Ðức Chúa Trời của tổ phụ họ– “phán xét giữa chúng ta.” Vậy Gia-cốp nhân danh Ðấng mà I-sác cha ông hằng kính sợ để thề. 54 Ðoạn Gia-cốp dâng một con vật hiến tế trên nơi cao và mời mọi người trong bà con dòng họ đến dùng bữa. Dùng bữa xong, họ nghỉ lại đêm đó trên núi.

55 Sáng hôm sau La-ban dậy sớm, hôn các cháu ngoại của ông và các con gái ông. Ông chúc phước cho họ, rồi lên đường trở về nhà ông.[f]

Footnotes

  1. Sáng Thế 31:21 nt: vượt qua sông
  2. Sáng Thế 31:46 Có bản dịch “trên đống đá ấy.”
  3. Sáng Thế 31:47 Tiếng Aramaic nghĩa là đống đá làm chứng
  4. Sáng Thế 31:47 Tiếng Hebrew nghĩa là đống đá làm chứng
  5. Sáng Thế 31:49 Mích-pa nghĩa là trụ trông chừng
  6. Sáng Thế 31:55 Câu 55 nầy trong Hebrew thuộc đoạn 32:1