Genesis 12:1-25:11

Ang Pulong Sa Dios

Ang Pagtawag sa Dios kang Abram

12 Unya, miingon ang Ginoo kang Abram, “Biyai ang imong nasod, ang imong mga kaparyentehan, ug ang panimalay sa imong amahan, ug adto sa dapit nga ipakita ko kanimo. ² Himuon ko ang imong mga kaliwat nga usa ka bantogan nga nasod. Panalanginan ko ikaw ug mahimong bantogan ang imong ngalan. Pinaagi kanimo, daghan ang makadawat sa panalangin. ³ Panalanginan ko ang nagapanalangin kanimo. Apan tunglohon ko ang nagatunglo kanimo. Pinaagi kanimo, panalanginan ko ang tanang katawhan sa kalibotan.”

^4-5 Busa mibiya si Abram sa Haran ug miadto sa Canaan, sumala sa giingon sa Ginoo kaniya. Nagaedad niadto si Abram ug 75 ka tuig. Miuban kaniya ang iyang pag-umangkon nga si Lot. Gidala usab niya ang iyang asawa nga si Sarai ug ang tanan nilang mga kabtangan ug mga sulugoon nga natigom nila sa Haran.

⁶ Pag-abot nila sa Canaan, mipadayon sila hangtod nga nakaabot sila sa dakong kahoy^[a] sa More didto sa Shekem. (Niadtong panahona didto pa nagapuyo ang mga Canaanhon.) ⁷ Unya nagapakita ang Ginoo kang Abram ug miingon kaniya, “Ihatag ko sa imong mga kaliwat^[b] kining yutaa.” Busa nagabuhat si Abram ug halaran alang sa Ginoo nga mipakita kaniya. ⁸ Gikan didto, mibalhin sila sa kabungtoran sa sidlakang^[c] bahin sa Betel, ug didto nagapatindog sila ug tolda, sa tunga-tunga sa Betel ug Ai, Ang Betel anaa sa kasadpan^[d] ug ang Ai sa sidlakan. Nagbuhat usab didto si Abram ug halaran ug misimba sa Ginoo. ⁹ Wala madugay namalhin na usab sila. Nagpadayon sila sa paglakaw paingon sa Negev.

Miadto si Abram sa Ehipto

¹⁰ Unya, miabot ang dakong kagutom sa Canaan, busa miadto si Abram sa Ehipto aron didto lang una mopuyo. ¹¹ Sa nagakaduol na sila sa Ehipto, miingon si Abram sa iyang asawa, “Sarai, maanyag ka nga babaye. ¹² Kon makita ka sa mga Ehiptohanon moingon sila, ‘Iya kining asawa.’ Unya, patyon nila ako ug ikaw dili. ¹³ Busa ingna sila nga managsoon kita aron dili nila ako patyon ug hatagan nila akog maayong pagtagad tungod kanimo.”

¹⁴ Busa pag-abot nila sa Ehipto, nakita tuod sa mga Ehiptohanon nga labihan gayod kaanyag ni Sarai. ¹⁵ Ug sa dihang nakita siya sa mga opisyal sa hari,^[e] gisuginlan nila ang hari kon unsa siya katahom. Busa gidala si Sarai didto sa palasyo. ¹⁶ Tungod kang Sarai, maayo gayod ang pagtagad sa hari kang Abram ug gihatagan pa siya ug mga karnero, kanding, baka, asno, kamelyo, ug mga sulugoon nga lalaki ug babaye.

¹⁷ Apan gihatagan sa Ginoo ug mangilngig nga sakit ang hari ug ang iyang mga sakop sa palasyo tungod kang Sarai. ¹⁸ Sa dihang nasayran sa hari ang hinungdan, gipatawag niya si Abram ug gipangutana, “Unsa kining gibuhat mo kanako? Nganong wala ka magsulti nga asawa mo diay siya? ¹⁹ Nganong miingon ka nga managsoon kamo? Gikuha ko hinuon siya aron mahimong asawa. Ania ang imong asawa, kuhaa siya ug panglakaw na kamo!” ²⁰ Unya gimandoan sa hari ang iyang mga tawo nga papahawaon sila. Busa gipabiya nila si Abram niadtong dapita uban sa iyang asawa, dala ang tanan niyang kabtangan.

Nagbulag si Abram ug si Lot

13 Gikan sa Ehipto, miadto si Abram sa Negev uban sa iyang asawa dala ang tanan niyang kabtangan, ug uban gihapon si Lot. ² Adunahan na kaayo si Abram; daghan siyag mga hayop, pilak, ug bulawan. ^3-4 Gikan sa Negev, nagabalhin-balhin sila hangtod nga nakabalik sila sa dapit tunga-tunga sa Betel ug Ai diin nagapatindog sila sa ilang tolda kaniadto, ug diin usab sila una nga nagabuhat ug halaran. Ug gisimba pag-usab ni Abram ang Ginoo didto.

⁵ Si Lot nga mikuyog paglakaw kang Abram aduna usab siyay mga kahayopan ug tolda. ⁶ Ug tungod kay daghan na ang ilang mga kahayopan ug uban pang mga kabtangan, dili sila mahimo nga mag-usa sa pagpuyo sa usa ka dapit. Ang sabsabanan dili paigo kanila. ⁷ Tungod niini, nagakaaway ang mga magbalantay sa ilang mga hayop. (Niadtong panahona ang mga Canaanhon ug mga Perisihanon nagapuyo pa usab niadtong dapita.)

⁸ Busa miingon si Abram kang Lot, “Kita ug ang atong mga tawo dili angay nga mag-away kay paryente kita. ⁹ Ang maayo niini, magbulag na lang kita tungod kay daghan pa man ang dapit nga mahimong balhinan. Pagpili kon asa nga bahin sa yuta ang imong gusto. Kon sa wala ka nga bahin, sa tuo ako; kon sa tuo ka nga bahin, sa wala ako.”

¹⁰ Mitan-aw si Lot sa palibot ug nakita niya nga abunda sa tubig ang Kapatagan sa Jordan hangtod sa Zoar, sama sa tanaman sa Ginoo^[f] ug sa yuta sa Ehipto. (Sa panahon kini nga wala pa gilaglag sa Ginoo ang Sodoma ug Gomora.) ¹¹ Busa gipili ni Lot ang tibuok nga Kapatagan sa Jordan sa sidlakan. Sa mao nga paagi nagabulag sila ni Abram. ¹² Si Abram nagapabilin sa Canaan samtang si Lot didto mipuyo sa mga lungsod sa kapatagan. Nagpatindog si Lot sa iyang tolda duol sa Sodoma. ¹³ Ang mga tawo sa Sodoma labihan gayod ka daotan. Labihan gayod ang ilang pagpakasala batok sa Ginoo.

Mibalhin si Abram sa Hebron

¹⁴ Sa dihang nakabiya na si Lot, miingon ang Ginoo kang Abram, “Gikan diha sa imong gitindogan tan-awa pag-ayo ang imong palibot. ¹⁵ Ang tanan nga yuta nga maabot sa imong panan-aw ihatag ko kanimo ug sa imong mga kaliwat, ug mainyo kana hangtod sa kahangtoran. ¹⁶ Himuon ko ang imong mga kaliwat nga sama kadaghan sa abog. Ang abog dili maihap, busa ang imong mga kaliwat dili usab maihap. ¹⁷ Lakaw ug libota ang tibuok kayutaan kay ihatag ko kanang tanan kanimo.” ¹⁸ Busa gibalhin ni Abram ang iyang tolda, ug didto siya mipuyo duol sa dagkong mga kahoy^[g] ni Mamre didto sa Hebron, ug nagabuhat siya didto ug halaran alang sa Ginoo.

Giluwas ni Abram si Lot

14 Niadtong panahona, si Amrafel nga hari sa Shinar, si Arioc nga hari sa Elasar, si Kedorlaomer nga hari sa Elam, ug si Tidal nga hari sa Goyim ² nakiggira batok kang Bera nga hari sa Sodoma, kang Birsha nga hari sa Gomora, kang Shinab nga hari sa Adma, kang Shemeber nga hari sa Zeboyim, ug sa hari sa Bela nga gitawag usab ug Zoar. ³ Nagkahiusa kining lima ka mga hari uban ang ilang mga sundalo didto sa Kapatagan sa Sidim nga gitawag karon ug Patay nga Dagat.^{[h] 4} Kini nga mga hari gisakop ni Kedorlaomer sulod sa 12 ka tuig, apan sa ika-13 nga tuig nagarebelde sila kaniya. ⁵ Ug sa ika-14 nga tuig, gipildi ni Kedorlaomer ug sa iyang mga kauban nga mga hari ang mga Refaimnon sa Ashtarot Karnaim, ang mga Zuzimnon sa Ham, ang mga Emhanon sa kapatagan sa Kiriataim, ⁶ ug ang mga Horihanon sa kabungtoran sa Seir hangtod sa El Paran nga duol sa kamingawan. ⁷ Gikan didto, mibalik sila ug nakaabot sa En Mishpat nga gitawag karon nga Kadesh. Ug giilog nila ang tanan nga kayutaan sa mga Amalekanhon ug sa mga Amorihanon nga nagapuyo sa Hazazon Tamar.

⁸ Unya, gitigom sa mga hari sa Sodoma, Gomora, Adma, Zeboyim, ug Bela ang ilang mga sundalo didto sa Kapatagan sa Sidim ⁹ ug nakiggira sila batok kang Kedorlaomer nga hari sa Elam, kang Tidal nga hari sa Goyim, kang Amrafel nga hari sa Shinar, ug kang Arioc nga hari sa Elasar—lima ka hari batok sa upat ka hari. ¹⁰ Ang Kapatagan sa Sidim may daghang mga bangag nga kuhaanan ug alkitran. Ug sa dihang nangikyas ang mga hari sa Sodoma ug sa Gomora uban sa ilang mga sundalo, nangahulog ang uban kanila sa mga bangag, ug ang uban nangikyas ngadto sa mga bukid. ^11-12 Ang tanang kabtangan sa Sodoma ug Gomora apil ang ilang mga pagkaon gikuha sa ilang mga kaaway. Gibihag usab nila si Lot nga pag-umangkon ni Abram ug gikuha ang iyang mga kabtangan, kay didto man siya nagapuyo sa Sodoma niadtong panahona. Ug unya mibiya sila.

¹³ May usa ka tawo nga nakaikyas ug misugilon kang Abram nga Hebreohanon bahin sa nahitabo. Si Abram didto niadtong panahona nagapuyo duol sa dagkong mga kahoy ni Mamre nga Amorihanon. Kini si Mamre ug ang iyang mga igsoon nga si Eshcol ug si Aner mga kadapig ni Abram. ¹⁴ Pagkadungog ni Abram nga gibihag ang iyang pag-umangkon, gitigom dayon niya ang iyang 318 ka sinaligan nga mga tawo (nga natawo diha sa iyang panimalay), ug gigukod nila ang upat ka mga hari hangtod sa Dan. ¹⁵ Pagkagabii, gibahin ni Abram sa nagakalain-laing grupo ang iyang mga tawo. Gisulong nila ang ilang mga kaaway, ug napildi nila kini. Ang uban nga nakaikyas gigukod nila hangtod sa Hoba, sa amihan^[i] nga bahin sa Damascus. ¹⁶ Nabawi nila ang tanang mga kabtangan nga giilog sa mga kaaway. Nabawi usab nila si Lot ug ang iyang mga kabtangan apil ang mga babaye ug ang uban pa nga mga katawhan.

Gipanalanginan ni Melkizedek si Abram

¹⁷ Sa pagpauli na ni Abram, human nila mapildi si Kedorlaomer ug ang iyang mga kauban nga mga hari, gitagbo siya sa hari sa Sodoma sa Kapatagan sa Shaveh (nga gitawag usab ug Kapatagan sa Hari). ¹⁸ Gitagbo usab siya ni Melkizedek nga hari sa Salem ug pari sa Labing Halangdong Dios. Nagdala si Melkizedek ug pagkaon ug ilimnon.^{[j] 19} Gipanalanginan niya si Abram nga nagaingon:

Unya gihatagan ni Abram si Melkizedek sa ikapulo nga bahin sa tanan nga iyang nakuha sa gira.

²¹ Unya, miingon ang hari sa Sodoma kang Abram, “Imo na ang tanang kabtangan nga nabawi mo, apan iuli lang kanako ang tanan kong mga tawo.” ²² Apan mitubag si Abram, “Nanumpa ako atubangan sa Ginoo, ang Labing Halangdong Dios nga mao ang nagabuhat sa langit ug sa yuta, ²³ nga dili gayod ako mokuha ug bisan unsa nga imong gipanag-iya, bisan tanod o higot sa sandalyas, aron dili ka makaingon nga ikaw ang nagapadato kanako. ²⁴ Wala akoy kuhaon alang sa akong kaugalingon. Ang nakaon lang sa akong mga tawo ang isipon ko nga akong bahin. Apan pakuhaa sa ilang bahin sila si Aner, Eshcol, ug Mamre nga miuban kanako.”

Ang Kasabotan sa Dios ug ni Abram

15 Human niadto, nakigsulti ang Ginoo kang Abram pinaagi sa usa ka panan-awon. Miingon siya, “Abram, ayaw kahadlok tungod kay panalipdan ko ikaw ug hatagan ug dako nga ganti.” ² Apan miingon si Abram, “O Ginoong Dios, unsay pulos sa imong iganti kanako kon hangtod karon wala pa akoy anak, ug ang mahimo kong manunod mao si Eliezer nga taga-Damascus? ³ Tungod kay wala mo ako hatagi ug anak, si Eliezer nga usa sa akong mga sulugoon mao ang manunod sa akong mga kabtangan.” ⁴ Miingon ang Ginoo kaniya, “Dili si Eliezer ang manunod sa imong mga kabtangan kondili ang imo gayong kaugalingong anak.” ⁵ Unya gidala siya sa Ginoo sa gawas ug giingnan, “Tan-awa ang mga bitoon sa langit; ihapa kon maihap mo. Sama usab niana kadaghan ang mahimo mong mga kaliwat.” ⁶ Mituo si Abram sa Ginoo, ug tungod sa iyang pagtuo giisip siya nga matarong.^[k]

⁷ Miingon pa gayod ang Ginoo kang Abram, “Ako ang Ginoo nga nagasugo kanimo sa pagbiya sa Ur nga sakop sa pagdumala sa mga Kaldeanhon^[l] aron ihatag kanimo kining yutaa ug imong mapanag-iya.” ⁸ Apan miingon si Abram, “O Ginoong Dios, unsaon ko pagkahibalo nga maangkon ko kini?” ⁹ Mitubag ang Ginoo, “Dad-i ako dinhi ug usa ka dumalagang baka, usa ka bayeng kanding, ug usa ka hamtong nga laking karnero, nga ang matag usa tulo ka tuig ang kagulangon. Pagdala usab ug usa ka tukmo ug usa ka salampati.” ¹⁰ Busa gidala kining tanan ni Abram ngadto sa Ginoo. Unya gipangtunga niya kini ug giplastar nga nagaatubangay ang isigka-pikas niini. Apan ang tukmo ug ang salampati wala niya tungaa. ¹¹ Mitugpa sa pinikas nga mga mananap ang mga langgam nga nagapangdagit, apan giabog sila ni Abram.

¹² Sa dihang gasalop na ang adlaw, nahinanok pag-ayo si Abram ug may makalilisang nga kangitngit nga mitabon kaniya. ¹³ Unya miingon ang Ginoo kang Abram, “Sa pagkatinuod, ang imong mga kaliwat mahimong mga dumuduong sa laing nasod. Mahimo silang mga ulipon didto ug daog-daogon sulod sa 400 ka tuig. ¹⁴ Apan silotan ko ang nasod nga moulipon kanila. Ug unya mobiya ang imong mga kaliwat gikan didto dala ang daghang kabtangan. ¹⁵ Apan ikaw Abram, hatagan ko ug taas nga kinabuhi; mamatay ka sa katigulangon nga may kalinaw. ¹⁶ Molabay una ang upat ka henerasyon ayha pa makabalik ang imong mga kaliwat dinhi, tungod kay dili pa igo ang pagpakasala sa mga Amorihanon aron silotan sila ug papahawaon niini nga yuta.”

¹⁷ Sa dihang nakasalop na ang adlaw ug ngitngit na, kalit lang nga nakita ni Abram ang usa ka kolon nga naga-aso ug sulo nga nagasiga nga miagi taliwala sa pinikas nga mga mananap. ¹⁸ Niana gayod nga adlaw, nagbuhat ang Ginoo ug kasabotan kang Abram. Miingon siya, “Ihatag ko sa imong mga kaliwat kining yutaa—gikan sa suba sa utlanan sa Ehipto paingon sa dako nga suba nga mao ang Eufrates. ¹⁹ Kini nga yuta mao karon ang gipuy-an sa mga Kenihanon, Keniznon, Kadmonhon, ^20-21 Hitihanon, Perisihanon, Refaimnon, Amorihanon, Canaanhon, Gergasihanon, ug mga Jebusihanon.”

Si Hagar ug si Ishmael

16 Si Sarai nga asawa ni Abram dili makaanak. May sulugoon siya nga babayeng Ehiptohanon nga ginganlag si Hagar. ² Miingon si Sarai kang Abram, “Wala man motugot ang Ginoo nga makaanak ako, maayo pa tingali nga makighilawas ka sa akong sulugoon nga babaye kay basin pa ug makabaton ako ug anak pinaagi kaniya.” Misugot si Abram sa giingon sa iyang asawa. ³ Busa gihatag ni Sarai si Hagar kang Abram aron mahimong iyang asawa. (Nahitabo kini human nakapuyo si Abram sa Canaan ug napulo ka tuig.) ⁴ Wala madugay namabdos si Hagar.

Pagkahibalo ni Hagar nga mabdos siya, gibiaybiay niya si Sarai. ⁵ Tungod niini, miingon si Sarai kang Abram, “Gihatag ko si Hagar kanimo apan karon nga mabdos na siya, gibiaybiay na niya ako. Ikaw ang angay basolon niini! Ang Ginoo na ang maghukom kon kinsa kanato ang sad-an.” ⁶ Mitubag si Abram, “Imo siyang sulugoon, busa buhata ang gusto mong buhaton kaniya.” Gikan niadto gilisod-lisod na ni Sarai si Hagar, busa milayas kini.

⁷ Nakita sa anghel sa Ginoo si Hagar didto sa may tuboran sa kamingawan. Kini nga tuboran duol sa dalan paingon sa Shur. ⁸ Nangutana ang anghel kaniya, “Hagar, sulugoon ni Sarai, diin ka gikan ug asa ka paingon?” Mitubag siya, “Milayas ako sa akong agalon nga si Sarai.” ⁹ Miingon ang anghel kaniya, “Balik sa imong agalon ug pagpaubos kaniya.” ¹⁰ Unya miingon pa gayod ang anghel:

¹³ Gitawag ni Hagar ang Ginoo nga nakigsulti kaniya ug “Dios nga Nakakita,” kay miingon siya, “Nakita ko ba gayod ang Dios nga nakakita kanako ug sa gihapon buhi pa ako?^[n]” ¹⁴ Mao kana nga ang tuboran nga anaa sa tunga-tunga sa Kadesh ug Bered gitawag ug Beer Lahai Roi.^[o]

¹⁵ Mibalik si Hagar kang Sarai, ug nanganak siya ug batang lalaki. Ginganlan ni Abram ang bata ug Ishmael. ¹⁶ Nagaedad si Abram ug 86 ka tuig sa dihang natawo si Ishmael.

Ang Pagtuli Ilhanan sa Kasabotan

17 Sa dihang nagaedad si Abram ug 99 ka tuig, nagpakita ang Ginoo kaniya ug miingon, “Ako ang Dios nga Makagagahom. Pagmatinumanon kanunay kanako ug pagkinabuhi nga matarong. ² Tumanon ko ang akong kasabotan kanimo: padaghanon ko gayod ang imong mga kaliwat.” ³ Pagkadungog niadto ni Abram, miyukbo siya agig pagtahod sa Dios. Miingon ang Dios kaniya, ⁴ “Mao kini ang akong kasabotan kanimo: Mahimo kang amahan sa daghang mga nasod. ⁵ Gikan karon dili na Abram ang ingalan kanimo kondili Abraham^[p] na, tungod kay himuon ko ikaw nga amahan sa daghang mga nasod. ⁶ Padaghanon ko pag-ayo ang imong mga kaliwat ug maggikan kanila ang mga nasod, ug ang uban kanila mahimong mga hari. ⁷ Tumanon ko ang akong kasabotan kanimo ug sa imong mga kaliwat sa umaabot nga mga henerasyon, nga padayon ako nga mahimong inyong Dios. Kini nga kasabotan magapadayon hangtod sa kahangtoran. ⁸ Mga langyaw pa kamo karon sa yuta sa Canaan. Apan ihatag ko kining tibuok nga yuta kanimo ug sa imong mga kaliwat. Mainyo na kini hangtod sa kahangtoran, ug ako padayon nga mahimong inyong Dios.”

⁹ Midugang pag-ingon ang Ginoo kang Abraham, “Apan ikaw, kinahanglan tumanon nimo ug sa imong mga kaliwat ang akong kasabotan kanimo. ¹⁰ Ug bahin nianang kasabotan: Kinahanglan tulion ninyo ang tanan ninyong mga lalaki. ¹¹ Kini ang mahimong ilhanan sa akong kasabotan kaninyo. ^12-13 Sukad karon hangtod sa umaabot nga henerasyon, kinahanglan tulion ninyo ang matag batang lalaki nga nagaedad ug walo ka adlaw. Tulion usab ninyo ang mga ulipon nga lalaki nga natawo sa inyong panimalay apil ang mga ulipon nga inyong gipalit gikan sa mga langyaw. Kana nga ilhanan sa inyong lawas magapamatuod nga ang akong kasabotan kaninyo magapadayon hangtod sa kahangtoran. ¹⁴ Si bisan kinsa nga wala matuli kinahanglan nga dili na ninyo isipon nga usa sa inyong katawhan, tungod kay gipakawalay-bili niya ang akong kasabotan.”

¹⁵ Miingon pa gayod ang Dios kang Abraham, “Bahin sa imong asawa nga si Sarai, ayaw na siya tawaga ug Sarai, kay sukad karon Sara^[q] na ang iyang ngalan. ¹⁶ Panalanginan ko siya ug hatagan ko ikaw ug anak pinaagi kaniya. Mahimo siyang inahan sa daghang mga nasod, ug ang uban niya nga mga kaliwat mahimong hari.”

¹⁷ Pagkadungog niadto ni Abraham miyukbo siya agig pagtahod sa Dios, apan mikatawa siya sa iyang nadungog. Miingon siya sa iyang kaugalingon, “Makaanak pa kaha ako nga 100 na man ang akong edad? Ug si Sara, makaanak pa kaha sa edad nga 90 ka tuig?” ¹⁸ Unya miingon siya sa Dios, “Hinaut nga ang akong anak nga si Ishmael ang hatagan mo sa panalangin.” ¹⁹ Mitubag ang Dios, “Dili. Ang imong asawa nga si Sara manganak ug lalaki ug nganlan mo siya ug Isaac.^[r] Padayonon ko diha kaniya ang akong kasabotan kanimo, ug magapadayon kini nga kasabotan ngadto sa iyang mga kaliwat hangtod sa kahangtoran. ²⁰ Nadungog ko ang imong hangyo bahin kang Ishmael. Panalanginan ko siya ug hatagan ug daghang mga kaliwat. Mahimo siyang amahan sa 12 ka mga pangulo, ug ang iyang mga kaliwat mahimong bantogan nga katawhan.^{[s] 21} Apan kang Isaac ug sa iyang mga kaliwat ko lang tumanon ang akong kasabotan kanimo. Manganak si Sara kang Isaac sa sama usab niini nga panahon sa sunod nga tuig.” ²² Mibiya ang Dios pagkahuman siya makigsulti kang Abraham.

²³ Niadto gayong adlawa, gituman ni Abraham ang gisugo kaniya sa Dios. Gituli niya ang iyang anak nga si Ishmael ug ang tanang mga lalaki sa iyang panimalay: ang mga ulipon nga natawo sa iyang panimalay ug ang mga ulipon nga iyang gipalit. ²⁴ Nagaedad si Abraham ug 99 ka tuig sa dihang gituli siya, ²⁵ ug si Ishmael nagaedad usab ug 13 ka tuig. ^26-27 Niadto gayod mismo nga adlaw nga nagsugo ang Dios nga ang tanang mga lalaki kinahanglan matuli, nagpatuli si Abraham ug si Ishmael, apil ang tanang mga ulipon ni Abraham nga natawo sa iyang panimalay ug ang mga ulipon nga iyang gipalit gikan sa mga langyaw.

Ang Tulo ka Bisita ni Abraham

18 Nagpakita ang Ginoo kang Abraham sa dihang didto pa siya nagpuyo duol sa dagkong mga kahoy ni Mamre. Init kadto nga adlaw, ug si Abraham naglingkod-lingkod didto sa pultahan sa iyang tolda. ² Samtang naglantaw-lantaw siya, may nakita siyang tulo ka lalaki nga nagtindog sa unahan. Midagan dayon siya sa pagtagbo kanila. Miyukbo siya agig pagtahod kanila ³ ug miingon, “Ginoo,^[t] kon mahimo, hapit una sa amo. ⁴ Magpakuha ako ug tubig aron makapanghugas kamo sa inyong mga tiil ug unya makapahulay ilalom niining kahoy. ⁵ Mokuha usab ako ug pagkaon alang kaninyo aron may kusog na usab kamo sa inyong paglakaw. Ikalipay ko ang pag-alagad kaninyo samtang ania kamo uban kanamo.” Ug mitubag sila, “Sige, buhata ang imong gisulti.”

⁶ Busa nagdali-dali si Abraham ug sulod sa tolda ug miingon kang Sara, “Pagdali, pagkuha ug usa ka sako sa maayong klase sa harina ug pagluto ug pan.” ⁷ Midagan usab si Abraham ngadto sa iyang mga baka ug nagpili ug tambok nga nati. Gipadali niya kinig paihaw ug paluto sa iyang batan-ong sulugoon. ⁸ Unya gidala niya kini ngadto sa iyang mga bisita, uban sa keso ug gatas. Ug samtang nangaon ang iyang mga bisita ilalom sa kahoy, didto usab si Abraham sa ilang duol nga andam sa pag-alagad kanila.

⁹ Unya, nangutana ang mga bisita kang Abraham, “Hain si Sara nga imong asawa?” Mitubag siya, “Tua sa sulod sa tolda.” ¹⁰ Ang usa sa mga bisita miingon, “Ipaniguro ko nga mobalik ako dinhi sa sunod nga tuig, sa sama gihapon nga panahon, ug ang imong asawa nga si Sara may anak na nga lalaki.”

Naminaw diay si Sara didto sa pultahan sa tolda sa likod ni Abraham. ¹¹ (Tigulang na silang duha ni Abraham ug miundang na gani ang binulan ni Sara.) ¹² Mikatawa si Sara sa iyang kaugalingon nga nagaingon, “Sa akong katigulangon ganahan pa ba kaha ako makigdulog sa akong bana nga tigulang na usab aron makaanak kami?”

¹³ Unya nangutana ang Ginoo kang Abraham, “Nganong mikatawa si Sara ug miingon, ‘Makaanak pa ba ako nga tigulang na man ako?’ ¹⁴ May butang ba nga dili mahimo sa Ginoo? Sumala sa giingon ko, mobalik ako dinhi sa sunod nga tuig sa sama gihapon nga panahon, ug si Sara may anak na nga lalaki.”

¹⁵ Nahadlok si Sara, busa namakak siya. Miingon siya, “Wala ko mokatawa!” Apan miingon ang Ginoo, “Mikatawa ka gayod.”

Nagpakilooy si Abraham alang sa Lungsod sa Sodoma

¹⁶ Pagkahuman, milakaw ang tulo ka lalaki. Gihatod sila ni Abraham hangtod sa usa ka dapit diin makita nila sa ubos ang lungsod sa Sodoma. ¹⁷ Miingon ang Ginoo, “Dili ko itago kang Abraham ang akong pagabuhaton. ¹⁸ Sigurado gayod nga ang iyang mga kaliwat mahimong dako ug gamhanan nga nasod sa umaabot, ug pinaagi kaniya, makadawat ug panalangin ang tanang mga nasod sa kalibotan. ¹⁹ Gipili ko siya aron iyang mandoan ang iyang mga kaanakan ug mga kaliwat nga motuman sa akong mga sugo pinaagi sa pagbuhat sa husto ug matarong. Ug pinaagi niana, matuman ang akong gisaad kaniya.”

²⁰ Unya miingon ang Ginoo kang Abraham, “Daghan na ang mga reklamo bahin sa Sodoma ug Gomora, kay labihan na gayod kadaotan ang maong mga dapit. ²¹ Busa moadto ako didto aron pagsusi kon tinuod ba o dili kini nga mga reklamo.”

²² Milakaw ang duha ka lalaki paingon sa Sodoma, apan nagpabilin ang Ginoo uban kang Abraham.^{[u] 23} Miduol si Abraham sa Ginoo ug nangutana, “Laglagon mo ba ang mga matarong uban sa mga makasasala? ²⁴ Kon pananglit may 50 ka tawong matarong niana nga lungsod, laglagon mo ba ang tibuok nga lungsod? Dili mo ba kaloy-an ang lungsod tungod ug alang sa 50 ka mga tawong matarong? ²⁵ Imposible nga laglagon mo ang mga matarong uban sa mga makasasala. Dili mahimo nga managsama ra ang pagtagad mo kanila. Ikaw ang nagahukom sa tibuok kalibotan, dili ba nga angay lang nga buhaton mo kon unsa ang husto?” ²⁶ Mitubag ang Ginoo, “Kon may makita akong 50 ka tawong matarong sa Sodoma, dili ko laglagon ang tibuok nga lungsod tungod ug alang kanila.”

²⁷ Miingon pag-usab si Abraham, “O Ginoo, pasayloa ako nga mangahas sa pagpakigsulti kanimo. Tawo lang ako, ug wala akoy katungod sa pagsulti niini kanimo. ²⁸ Kon pananglit may 45 ka tawong matarong, laglagon mo ba ang tibuok nga lungsod tungod kay kulang kini ug lima?” Mitubag ang Ginoo, “Kon may makita akong 45 ka tawong matarong, dili ko laglagon ang lungsod.”

²⁹ Midugang pag-ingon si Abraham, “Kon pananglit 40 lang ang matarong?” Mitubag ang Ginoo, “Dili ko laglagon ang lungsod tungod ug alang sa 40 ka tawong matarong.”

³⁰ Miingon pag-usab si Abraham, “Ayaw kasuko kanako, Ginoo, kay mangutana pa ako. Kon pananglit may 30 lang ka tawong matarong?” Mitubag ang Ginoo, “Dili ko gihapon laglagon ang lungsod kon may makita akong 30 ka tawong matarong.”

³¹ Miingon pa gayod si Abraham, “Ginoo, pasayloa ako sa akong pagpangahas sa pagpadayon nga makigsulti kanimo. Kon pananglit may 20 lang ka tawong matarong?” Mitubag ang Ginoo, “Dili ko gihapon laglagon ang lungsod tungod ug alang sa 20 ka tawong matarong.”

³² Miingon pa gayod pag-usab si Abraham, “Ginoo, ayaw kasuko; kataposan ko na lang gayod kini nga pangutana. Kon pananglit 10 lang ang imong makita nga matarong?” Mitubag ang Ginoo, “Dili ko gihapon laglagon ang lungsod tungod ug alang sa 10 ka tawong matarong.”

³³ Pagkahuman niyag pakigsulti kang Abraham, mibiya ang Ginoo ug si Abraham mipauli sa ila.

Ang Pagkadaotan sa mga Tawo sa Sodoma

19 Kilomkilom na sa dihang miabot kadtong duha ka anghel sa Sodoma. Naglingkod niadto si Lot sa pultahan sa lungsod. Pagkakita ni Lot kanila, mitindog siya sa pagtagbo kanila. Unya miyukbo siya agig pagtahod kanila ug miingon, ² “Kon mahimo, hapit una kamo sa akong balay. Makapanghimasa kamo didto ug adto kamo matulog karong gabii. Ug ugma sayo kamo nga makapadayon sa inyong paglakaw.” Apan mitubag sila, “Ayaw na lang, adto na lang kami matulog sa plasa karong gabii.” ³ Apan gipugos gayod sila ni Lot, busa miuban na lang sila sa iyang balay. Nagaandam si Lot ug daghang pagkaon ug ilimnon. Nagpaluto usab siya ug pan nga walay patubo, ug nangaon sila.

⁴ Sa nangandam na sila sa pagpanghigda, nangabot ang mga batan-on ug tigulang nga mga lalaki sa Sodoma gikan sa tanang dapit sa lungsod, ug gilibotan nila ang balay ni Lot. ⁵ Misinggit sila ngadto kang Lot, “Hain na ang imong mga bisitang lalaki nga miabot karong gabii? Pagawasa sila dinhi kay gusto kaming makighilawas kanila.”

⁶ Migawas si Lot aron atubangon sila, ug gisirhan niya ang pultahan human siya makagawas. ⁷ Miingon siya kanila, “Mga higala, nagahangyo ako nga dili ninyo buhaton kanang gihunahuna ninyo nga daotan. ⁸ Aduna akoy duha ka anak nga dalaga. Ihatag ko sila kaninyo ug buhata ang gusto ninyong buhaton ngadto kanila. Apan ayaw lang ninyo hilabti kining duha ka tawo, kay mga bisita ko sila ug angay ko silang panalipdan.” ⁹ Apan miingon ang mga tawo, “Dumuduong ka lang dinhi! Si kinsa ka nga motudlo kanamo sa angay namong buhaton? Pahawa diha! Basin mas labaw pa kadaotan ang among buhaton diha kanimo kay kanila.” Unya gitulod nila si Lot. Moduol unta sila sa pultahan aron sa pagguba niini, ¹⁰ apan giablihan kini sa duha ka anghel nga didto sa sulod ug gibira si Lot, ug gisira ang pultahan. ¹¹ Unya gibutahan nila ang mga tawo sa gawas aron dili na sila makatultol sa pultahan.

Gipaikyas si Lot sa Sodoma

¹² Miingon ang duha ka anghel kang Lot, “Kon may mga anak ka pa o mga umagad nga lalaki o mga kaparyentehan dinhi sa lungsod, ipahilayo silang tanan niining dapita, ¹³ kay laglagon namo kining lungsora. Nadungog sa Ginoo ang daghang mga reklamo batok sa labihan kadaotan nga mga tawo niining dapita. Busa gipadala niya kami aron sa paglaglag niini.”

¹⁴ Unya giadtoan ni Lot ang iyang mga umagaron^[v] nga lalaki ug giingnan, “Pagdali, biya kamo dinhi kay laglagon sa Ginoo kining lungsora.” Apan wala sila motuo kay abi nila ug nagtiaw-tiaw lang si Lot.

¹⁵ Sa dihang mibanagbanag na, gipadali-dali sa mga anghel si Lot sa pagbiya sa lungsod. Miingon sila, “Pagdali! Dad-a ang imong asawa ug duha ka anak nga babaye nga ania dinhi ug biya kamo dayon, kay basig maapil kamo sa paglaglag niining lungsod.” ¹⁶ Apan naglangay-langay pa si Lot. Busa tungod kay nalooy ang Ginoo kanila, gikuptan sa mga anghel ang ilang mga kamot ug gidala sila gawas sa lungsod.

¹⁷ Sa dihang didto na sila sa gawas, miingon ang Ginoo,^[w] “Panagan kamo! Ayaw gayod kamo paglingi o paghunong sa bisan asa nga bahin niining kapatagan. Panagan kamo sa bukid aron dili kamo mamatay.” ¹⁸ Apan mitubag si Lot, “Ginoo^[x], ayaw na ako padagana sa bukid. ¹⁹ Gikaloy-an mo ako ug gipakita mo ang imong kaayo kanako pinaagi sa pagluwas sa akong kinabuhi. Apan layo kaayo kadtong bukid; basig maapsan ako sa katalagman ug mamatay ako sa dili pa makaabot didto. ²⁰ Anaay gamay nga lungsod sa unahan. Duol ra kana; mahimo ba akong modagan diha aron makaikyas ug maluwas ang akong kinabuhi?” ²¹ Mitubag ang Ginoo^[y] kaniya, “Oo, mosugot ako sa imong hangyo; dili ko laglagon kanang lungsora. ²² Sige, panagan na kamo didto, kay dili ko mahimo ang angay kong buhaton hangtod nga dili pa kamo makaabot didto.”

Gitawag ang maong lungsod nga Zoar.^[z]

Ang Paglaglag sa Sodoma ug Gomora

²³ Hayag na sa dihang nakaabot sila si Lot sa Zoar. ²⁴ Unya gipaulanan sa Ginoo ug nagadilaab nga asupre ang Sodoma ug Gomora. ²⁵ Gilaglag sa Ginoo ang duha ka lungsod ug ang tibuok kapatagan. Nangamatay ang tanang nagpuyo didto apil ang tanang tanom. ²⁶ Milingi ang asawa ni Lot, ug nahimo siyang haligi nga asin.

²⁷ Sayo pa kaayo nianang pagkasunod adlaw, miadto si Abraham sa dapit diin nakigsulti siya sa Ginoo. ²⁸ Milantaw siya sa Sodoma ug Gomora ug sa tibuok nga kapatagan. Nakita niya ang aso nga miulbo gikan sa yuta, sama sa aso nga naggikan sa usa ka dako nga hurnohan. ²⁹ Gihinumdoman sa Dios si Abraham, kay sa dihang gilaglag niya ang mga lungsod sa kapatagan diin nagpuyo si Lot, gipaikyas una niya kini aron dili maapil.

Ang Gigikanan sa mga Moabihanon ug Amonihanon

³⁰ Nahadlok si Lot nga mopuyo sa Zoar, busa mibalhin siya sa bukid uban sa iyang duha ka anak nga dalaga ug didto nagpuyo sa langub. ³¹ Usa niana ka adlaw, miingon ang magulang nga anak ngadto sa iyang manghod, “Tigulang na ang atong amahan ug wala gayoy lalaki dinhi nga mangasawa kanato aron makabaton kitag anak sama sa ginahimo bisan diin. ³² Maayo pag paimnon nato ang atong amahan ug bino hangtod nga mahubog, unya makighilawas kita kaniya aron nga makabaton kitag anak pinaagi kaniya.” ³³ Busa niadtong gabhiona, gihubog nila ang ilang amahan. Unya nakighilawas ang magulang nga anak sa iyang amahan. Tungod sa sobra nga kahubog ni Lot wala gayod siya makahibalo kon unsa ang nahitabo.

³⁴ Pagkasunod nga adlaw, miingon ang magulang sa iyang manghod, “Nakighilawas ako sa atong amahan kagabii. Karong gabii, paimnon na usab nato siya ug bino hangtod nga mahubog siya, ug ikaw na usab ang makighilawas kaniya aron makabaton kitang duha ug anak pinaagi kaniya.” ³⁵ Busa gihubog na usab nila ang ilang amahan nianang pagkagabii, ug ang manghod na usab ang nakighilawas kaniya. Sa labihan niya nga kahubog wala gihapon makahibalo si Lot kon unsa ang nahitabo.

³⁶ Niining paagiha, namabdos ang duha ka anak ni Lot pinaagi mismo kaniya. ³⁷ Nanganak ang magulang ug lalaki ug ginganlan niya kinig Moab.^[aa] Siya ang kagikan sa katawhan nga mga Moabihanon karon. ³⁸ Nanganak usab ug lalaki ang manghod ug ginganlan niya kinig Ben Ami.^[ab] Siya ang kagikan sa katawhan nga mga Amonihanon karon.

Si Abraham ug si Abimelec

20 Mibiya sila si Abraham sa Mamre ug miadto sa Negev. Mipuyo sila sa tunga-tunga sa Kadesh ug Shur ug unya mibalhin sila sa Gerar. ² Samtang didto sila, gipaila ni Abraham si Sara sa mga tawo ingon nga iyang igsoon. Busa gipakuha ni Abimelec nga hari sa Gerar si Sara.

³ Usa ka gabii, nagpakita ang Dios kang Abimelec pinaagi sa usa ka damgo. Miingon siya, “Mamatay ka, kay ang babaye nga imong gikuha adunay bana.” ⁴ Apan tungod kay wala pa mahilabti ni Abimelec si Sara, miingon siya, “Ginoo, patyon mo ba diay ang mga tawong inosente? Wala akoy sala. ⁵ Miingon si Abraham nga igsoon niya si Sara ug si Sara miingon usab nga igsoon niya si Abraham. Inosente gayod ako niining mga butanga, busa nagtuo ako nga dili daotan ang akong gibuhat.” ⁶ Mitubag ang Dios, “Oo, nasayod ako nga wala kay daotang tinguha, busa wala ako motugot nga mahilabtan mo siya aron dili ka makasala kanako. ⁷ Apan kinahanglan ibalik mo siya sa iyang bana tungod kay ang iyang bana usa ka propeta, ug ampoan ka niya aron dili ka mamatay. Apan kon dili mo siya ibalik, pasidan-an ko ikaw nga daan nga mamatay ka gayod apil ang tanan mong mga katawhan.”

⁸ Sayo pa kaayo pagkasunod adlaw, gipatawag ni Abimelec ang tanan niyang mga opisyal ug gisuginlan mahitungod sa iyang damgo. Nahadlok sila pag-ayo. ⁹ Unya gipatawag ni Abimelec si Abraham ug gipangutana, “Unsa kining gibuhat mo kanamo? Unsay akong sala kanimo nga gibutang mo man kanako ug sa tibuok kong gingharian kining labihan kadako nga sala? Dili maayo ang imong gibuhat. ¹⁰ Apan nganong gibuhat mo man kini?” ¹¹ Mitubag si Abraham, “Abi ko ug wala na gayoy nagatahod sa Dios niining dapita, ug nakahunahuna ako nga basin ug patyon ninyo ako aron makuha ninyo ang akong asawa. ¹² Tinuod man pod nga managsoon kami, apan sa amahan lang ug dili sa inahan, ug gipangasawa ko siya. ¹³ Sa dihang giingnan ako sa Dios nga mobiya sa panimalay sa akong amahan, gisultihan ko si Sara nga ipaila ako nga iyang igsoon bisan asa kami paingon. Niining paagiha mapakita niya ang iyang paghigugma kanako.”

¹⁴ Gibalik ni Abimelec si Sara kang Abraham, ug gihatagan pa niya si Abraham ug mga karnero, baka, ug mga ulipon nga babaye ug lalaki. ¹⁵ Unya miingon siya kang Abraham, “Tan-awa! Ania ang akong yuta. Pagpili kamo ug dapit nga gusto ninyong puy-an.” ¹⁶ Miingon usab siya kang Sara, “Hatagan ko ang imong igsoon ug 1,000 ka buok nga pilak aron pagmatuod sa tanan ninyong kauban nga wala ko ikaw mahilabti ug nga wala ka nakahimo ug daotan.” ^17-18 Tungod sa pagkuha ni Abimelec kang Sara, gihimo sa Ginoo nga baog ang tanang mga babaye sa panimalay ni Abimelec. Busa nagaampo si Abraham sa Dios, ug giayo sa Dios ang asawa ni Abimelec ug ang iyang mga ulipon nga mga babaye aron makaanak sila. Giayo usab sa Dios si Abimelec sa iyang balatian.

Natawo si Isaac

21 Unya, gihinumdoman sa Ginoo si Sara sumala sa iyang gisaad. ² Namabdos si Sara ug nanganak ug lalaki bisan tigulang na si Abraham. Natawo ang bata sa panahon gayod nga gitakda sa Dios. ³ Ginganlan ni Abraham ang bata ug Isaac.

⁴ Sa dihang walo na ka adlaw ang bata, gituli siya ni Abraham sumala sa gisugo sa Dios kaniya. ⁵ Nagaedad si Abraham ug 100 ka tuig sa dihang natawo si Isaac. ⁶ Miingon si Sara, “Gipakatawa ako sa Dios sa kalipay, ug si bisan kinsa nga makadungog mahitungod niining nahitabo kanako mokatawa usab sama kanako. ⁷ Kinsay makasulti kang Abraham nga makapasuso pa ako ug bata? Apan nakaanak pa ako bisan tigulang na siya.”

⁸ Midako si Isaac, ug sa adlaw nga gilutas siya nagpahigayon si Abraham ug usa ka dako nga kombira.

Gipalayas si Hagar ug si Ishmael

⁹ Usa ka adlaw, nakita ni Sara nga gisungog ni Ishmael si Isaac. (Si Ishmael anak ni Abraham kang Hagar nga Ehiptohanon.) ¹⁰ Busa miingon si Sara kang Abraham, “Palayasa kanang sulugoon nga babaye ug ang iyang anak, kay dili angay nga makapanunod ang iyang anak sa katigayonan uban kang Isaac nga akong anak.” ¹¹ Nakapaguol gayod kini kang Abraham tungod kay anak usab niya si Ishmael. ¹² Apan miingon ang Dios kaniya, “Ayaw kabalaka kang Ishmael ug kang Hagar. Tumana ang gusto ni Sara, kay magagikan kang Isaac ang mga kaliwat nga akong gisaad. ¹³ Ug kon bahin kang Ishmael, hatagan ko usab siya ug daghang mga kaliwat ug mahimo usab silang usa ka nasod, tungod kay anak mo usab siya.”

¹⁴ Pagkaugma, sayo kaayong mikuha si Abraham ug pagkaon ug tubig nga nasulod sa panit nga sudlanan, ug gibutang niya kini sa abaga ni Hagar. Unya gipalakaw niya si Hagar uban sa bata. Nagbaklay sila sa kamingawan sa Beersheba nga wala masayod kon asa sila paingon. ¹⁵ Sa dihang nahurot na ang ilang tubig, gibilin niya ang iyang anak ilalom sa usa ka tanom ¹⁶ ug milakaw siya sa unahan, nga mga 100 ka metros ang gilay-on gikan sa bata. Milingkod siya didto ug midangoyngoy ug hilak ug miingon, “Dili ako makaantos nga motan-aw sa akong anak nga mamatay.”

¹⁷ Unya, nadungog sa Dios ang paghilak sa bata. Ug gikan sa langit miingon ang anghel sa Dios kang Hagar, “Unsay imong gihilakan Hagar? Ayaw kahadlok; nadungog sa Dios ang hilak sa imong anak. ¹⁸ Tindog ug bangona ang imong anak, kay himuon kong dako nga nasod ang iyang mga kaliwat.” ¹⁹ Unya gipakita sa Dios kaniya ang usa ka atabay. Giadto niya kini ug gipuno niya ug tubig ang iyang sudlanan. Unya gipainom niya ang iyang anak.

^20-21 Wala pasagdi sa Dios si Ishmael hangtod nga midako siya. Mipuyo siya didto sa kamingawan sa Paran ug nahimo siyang usa ka mamamana. Unya, gipaminyo siya sa iyang inahan ngadto sa usa ka Ehiptohanon.

Ang Kasabotan ni Abraham ug ni Abimelec

²² Niadtong panahona,^[ac] miadto si Abimelec kang Abraham uban sa pangulo sa iyang mga sundalo nga si Ficol. Miingon si Abimelec kang Abraham, “Gitabangan ka gayod sa Dios sa tanan mo nga gibuhat. ²³ Busa, panumpa dinhi sa ngalan sa Dios nga dili mo gayod ako budhian ingon man ang akong mga anak ug mga kaliwat. Ipakita ang imong kaayo kanako ug niini nga dapit diin ka nagapuyo ingon nga usa ka dumuduong, sama sa pagpakita ko sa akong kaayo kanimo.” ²⁴ Mitubag si Abraham, “Sige, gipanumpa ko.”

²⁵ Apan mireklamo si Abraham kang Abimelec mahitungod sa atabay nga giilog sa mga sulugoon ni Abimelec. ²⁶ Miingon si Abimelec, “Wala ako makahibalo kon kinsa ang nagbuhat niini. Wala mo ako sultihi, ug karon lang ako nakadungog bahin niini.” ²⁷ Busa mikuha si Abraham ug mga karnero ug mga baka ug gihatag niya kini kang Abimelec, unya naghimo silang duha ug kasabotan. ²⁸ Mikuha pa gayod si Abraham ug pito ka bayeng karnero ug iya kining gilain. ²⁹ Nangutana si Abimelec, “Unsay buot ipasabot nianang pito ka bayeng karnero nga imong gilain?” ³⁰ Mitubag si Abraham, “Dawata kining pito ka bayeng karnero isip pagpamatuod nga ako ang nagkalot niini nga atabay.” ³¹ Gitawag nila kadtong dapita ug Beersheba^[ad] tungod kay nanumpa silang duha didto.

³² Human sila makahimo sa ilang kasabotan didto sa Beersheba, mibalik si Abimelec ug si Ficol sa yuta sa mga Filistihanon. ³³ Nagtanom si Abraham ug usa ka kahoy nga tamarisko didto sa Beersheba ug misimba siya sa Ginoo, ang Dios nga walay kataposan. ³⁴ Mipuyo si Abraham sa yuta sa mga Filistihanon sa hataas nga panahon.

Gisulayan sa Dios ang Pagtuo ni Abraham

22 Unya, gisulayan sa Dios si Abraham. Gitawag niya si Abraham, ug mitubag kini, “Unsa man!” ² Unya, miingon siya,^[ae] “Dad-a ang imong bugtong^[af] ug pinalanggang anak nga si Isaac ug pangadto kamo sa yuta sa Moria. Tungas sa bukid nga akong itudlo kanimo ug ihalad mo siya kanako ingon nga halad nga sinunog.^[ag]”

³ Pagkaugma, sayo pa kaayong mibangon si Abraham. Nagbugha siya ug pangsugnod alang sa halad, ug gikarga niya kini sa asno. Unya migikan siya kauban ni Isaac ug sa duha niya ka sulugoon nga lalaki paingon sa dapit nga giingon sa Dios kaniya. ⁴ Sa ikatulo nga adlaw sa ilang lakaw, nakita ni Abraham sa unahan ang dapit nga giingon sa Dios kaniya. ⁵ Busa miingon si Abraham sa duha niya ka sulugoon, “Dinhi lang una kamo ug bantayi ninyo ang asno, kay motungas kami didto sa unahan ug mosimba sa Dios. Mobalik ra kami dayon.” ⁶ Gipapas-an ni Abraham kang Isaac ang mga sugnod, ug siya ang midala sa kutsilyo ug panghaling.

⁷ Samtang nanglakaw sila, miingon si Isaac, “Tay!” Mitubag si Abraham, “Unsa, anak?” Nangutana si Isaac, “May dala kitang panghaling ug sugnod apan hain ang karnero nga ighahalad?” ⁸ Mitubag si Abraham, “Anak, nagtagana ang Dios alang kanato ug karnero nga ighahalad.” Ug nagpadayon sila sa paglakaw.

⁹ Sa pag-abot nila sa dapit nga giingon sa Dios, nagbuhat si Abraham ug halaran, ug gipahimutang niya ang mga sugnod ibabaw niini. Unya gigapos niya si Isaac ug gipahiluna ibabaw sa mga sugnod didto sa halaran. ¹⁰ Pagkahuman, mikuha siya ug kutsilyo. Ug sa dihang patyon na unta niya si Isaac, ¹¹ gitawag siya sa anghel sa Ginoo gikan sa langit, “Abraham! Abraham!” Mitubag si Abraham, “Unsa man.” ¹² Unya miingon ang anghel, “Ayaw pasipad-i ang bata! Karon napamatud-an ko na gayod nga may kahadlok ka sa Dios tungod kay wala mo ihikaw ang imong bugtong nga anak.” ¹³ Paglingi ni Abraham, may nakita siyang usa ka laking karnero nga ang sungay nasangit sa sampinit. Gikuha niya kini ug gihalad ingon nga halad nga sinunog puli sa iyang anak. ¹⁴ Ginganlan ni Abraham kadtong dapita ug “Magtagana ang Ginoo.” Busa hangtod karon may panultihon nga nagaingon, “Sa Bukid sa Ginoo may gitagana siya.”

¹⁵ Sa ikaduhang higayon, mitawag kang Abraham ang anghel sa Ginoo gikan sa langit. ^16-17 Miingon siya, “Mao kini ang giingon sa Ginoo: Nanumpa ako sa akong kaugalingon nga panalanginan ko gayod ikaw tungod kay wala mo ihikaw ang imong bugtong nga anak kanako. Padaghanon ko gayod ang imong mga kaliwat nga daw sama kadaghan sa mga bitoon sa langit ug sa balas sa baybayon. Sakopon nila ang mga lungsod sa ilang mga kaaway. ¹⁸ Pinaagi sa imong mga kaliwat,^[ah] panalanginan ko ang tanang mga nasod sa kalibotan, tungod kay mituman ka kanako.”

¹⁹ Human niadto, mibalik si Abraham ug si Isaac ngadto sa mga sulugoon. Unya miadto sila sa Beersheba ug didto na mipuyo.

Ang mga Kaliwat ni Nahor

²⁰ Wala madugay, nabalitaan ni Abraham nga si Nahor nga iyang igsoon may mga anak na kang Milca nga iyang asawa: ²¹ Si Uz ang magulang, sunod si Buz, ug sunod si Kemuel (nga amahan ni Aram), ²² si Kesed, si Hazo, si Pildash, si Jidlaf, ug si Betuel. ²³ (Si Betuel mao ang amahan ni Rebeka.) Silang walo mao ang mga anak ni Nahor kang Milca. ²⁴ May mga anak usab si Nahor sa usa pa niya ka asawa nga si Reuma, ug kini mao sila si Teba, Gaham, Tahash, ug Maaca.

Namatay si Sara, ug Nagpalit si Abraham ug Lubnganan

23 Nagkinabuhi si Sara ug 127 ka tuig. ² Namatay siya didto sa Kiriat Arba (nga mao ang Hebron) sa yuta sa Canaan. Nagbangotan pag-ayo si Abraham sa pagkamatay ni Sara.

³ Unya, mibiya una si Abraham sa haya sa iyang asawa ug nakigkita sa mga Hitihanon. Miingon siya kanila, ⁴ “Nagpuyo ako dinhi sa inyong dapit ingon nga usa ka dumuduong, busa tugoti ninyo ako nga makaangkon ug yuta nga kalubngan ko sa akong asawa.” ⁵ Mitubag ang mga Hitihanon, ⁶ “Sir, pamati una kanamo. Giila ka namo nga usa ka dungganon nga tawo, busa mahimo mong ilubong ang imong asawa sa among labing maayong lubnganan. Walay usa kanamo nga modumili sa paghatag kanimo ug dapit nga kalubngan mo sa imong asawa.” ⁷ Diha-diha miyukbo si Abraham atubangan sa mga Hitihanon. ⁸ Unya miingon siya, “Kon uyon kamo nga ilubong ko dinhi ang akong asawa, tabangi ninyo ako sa paghangyo kang Efron nga anak ni Zohar ⁹ nga ibaligya niya kanako ang iyang langub nga anaa sa daplin sa iyang yuta sa Macpela. Sultihi ninyo siya nga bayran ko siya sa husto nga kantidad dinhi mismo sa inyong atubangan aron mapanag-iya ko na ang langub aron himuon ko nga lubnganan.”

¹⁰ Naa diay didto si Efron nga nagalingkod uban sa iyang mga katagilungsod nga mga Hitihanon. Busa mitubag siya kang Abraham nga nadunggan sa tanang mga Hitihanon nga nagtigom didto sa may pultahan sa lungsod. ¹¹ Miingon siya, “Sa atubangan niining akong mga katagilungsod ihatag ko kanimo ang tibuok nga yuta apil na ang langub. Busa ilubong na ang imong asawa.” ¹² Miyukbo pag-usab si Abraham atubangan sa mga Hitihanon. ¹³ Unya miingon siya kang Efron nga nadunggan sa tanan, “Paminawa ako. Paliton ko ang yuta. Dawata ang akong bayad aron malubong ko na ang akong asawa didto.” ¹⁴ Mitubag si Efron, ¹⁵ “Sir, ang yuta nagakantidad ug 400 ka buok nga pilak. Apan dili kana mahinungdanon. Sige, ilubong na didto ang imong asawa.” ¹⁶ Miuyon si Abraham sa kantidad nga giingon ni Efron, busa nagbayad siya ug 400 ka buok nga pilak sa atubangan sa mga Hitihanon. Ang mga pilak gibasi sumala sa timbangan sa mga negosyante niadtong panahona.

^17-18 Busa napanag-iya ni Abraham ang yuta ni Efron sa Macpela, sa sidlakang bahin sa Mamre, apil na ang langub ug ang mga kahoy libot sa uma. Saksi ang tanang mga Hitihanon nga nagtigom didto sa may pultahan sa lungsod. ¹⁹ Unya gilubong ni Abraham si Sara didto sa langub sa uma sa Macpela nga duol sa Mamre nga mao ang Hebron, nga sakop sa yuta sa Canaan. ²⁰ Busa ang uma apil ang langub, nga kaniadto gipanag-iya sa mga Hitihanon, napanag-iya na ni Abraham ug gibuhat niya kini nga lubnganan.

Asawa alang kang Isaac

24 Tigulang na kaayo si Abraham ug gipanalanginan siya sa Ginoo sa tanang butang. ² Usa niana ka adlaw, giingnan niya ang iyang tigdumala^[ai] nga sulugoon nga nagaatiman sa tanan niyang mga kabtangan, “Itapion ang imong kamot taliwala sa duha ko ka paa,^{[aj] 3} ug panumpa kanako sa ngalan sa Ginoo, ang Dios sa langit ug sa yuta, nga dili ka magpili ug pangasaw-onon alang sa akong anak nga si Isaac gikan sa mga taga-Canaan nga kauban nato nga nagpuyo dinhi. ⁴ Adto sa dapit nga akong gigikanan, ug didto sa akong kaparyentehan pagpili ug babaye nga ipaasawa sa akong anak nga si Isaac.” ⁵ Apan nangutana ang sulugoon, “Kon pananglit dili mouban ang babaye dinhi, dad-on ko ba si Isaac didto?” ⁶ Mitubag si Abraham, “Ayaw gayod dad-a si Isaac didto! ⁷ Ang Ginoo, ang Dios sa langit, ang nagdala kanako dinhi gikan sa panimalay sa akong amahan, ug sa dapit diin ako natawo. Ug nanumpa siya nga ihatag niya kining yuta sa Canaan sa akong mga kaliwat. Busa lakaw kay ipadala sa Ginoo ang iyang anghel nga mag-uban kanimo aron makakita ka didto ug pangasaw-onon alang sa akong anak. ⁸ Kon dili mouban ang babaye kanimo, wala kay tulubagon niining panumpa mo kanako. Apan ayaw lang dad-a didto ang akong anak.” ⁹ Busa gitapion sa sulugoon ang iyang kamot taliwala sa duha ka paa ni Abraham nga iyang agalon, ug nanumpa siya nga tumanon niya ang gisugo kaniya. ¹⁰ Pagkahuman, mikuha ang sulugoon ug napulo ka kamelyo ug mga mahalong butang nga iyang dad-on ingon nga gasa gikan sa iyang agalon nga si Abraham. Unya miadto siya sa Aram Naharaim,^[ak] ang lungsod nga gipuy-an ni Nahor.

¹¹ Pag-abot sa sulugoon didto, gipalubog niya ang mga kamelyo duol sa atabay sa gawas sa lungsod. Kilomkilom na ug mao usab kini ang tingsag-ob sa mga babaye. ¹² Nagaampo ang sulugoon, “Ginoo, Dios sa akong agalon nga si Abraham, hinaut nga hatagan mo ug kalamposan ang akong tuyo dinhi, ug ipakita mo ang imong kaayo sa akong agalon. ¹³ Ania, nagatindog ako dinhi sa daplin sa atabay ug manganhi ang mga babaye niini nga lungsod sa pagsag-ob. ¹⁴ Kon mohangyo ako sa usa ka dalaga nga paimnon ako gikan sa iyang tibod, ug mosugot siya ug moingon nga paimnon usab niya ang akong mga kamelyo, hinaut nga siya na ang babaye nga imong gipili nga mahimong asawa sa imong sulugoon nga si Isaac. Niining paagiha mahibaloan ko nga gipakita mo ang imong kaayo sa akong agalon nga si Abraham.”

¹⁵ Wala pa siya makahuman ug ampo, miabot si Rebeka nga may gipas-an nga tibod. Si Rebeka anak ni Betuel, ug si Betuel anak ni Nahor ug ni Milca. Si Nahor igsoon ni Abraham. ¹⁶ Hilabihan gayod katahom ni Rebeka ug putli pa. Nanaog siya ngadto sa atabay ug gisudlan niya ug tubig ang iyang tibod. Unya misaka siya aron mopauli. ¹⁷ Midagan ang sulugoon aron pagsugat kaniya ug miingon, “Palihog paimna ako ug tubig gikan sa imong tibod bisan gamay lang.” ¹⁸ Mitubag si Rebeka “Sige sir, inom lang.” Unya gipaubos niya ang tibod ug gikuptan samtang miinom ang sulugoon. ¹⁹ Pagkahuman niya ug painom sa sulugoon, miingon siya, “Magsag-ob usab ako alang sa imong mga kamelyo hangtod nga makainom silang tanan.” ²⁰ Dali-dali niyang gibubo ang tubig sa imnanan sa mga mananap ug mibalik siya sa atabay sa pagsag-ob ug usab. Nagsige siya ug sag-ob hangtod nga nakainom ang tanang mga kamelyo. ²¹ Naniid lang ang sulugoon ug naghunahuna kon gipalampos na ba sa Ginoo ang iyang tuyo sa pag-adto niadto nga dapit.

²² Pagkahuman ug inom sa mga kamelyo, gipagawas sa sulugoon ang dala niyang singsing nga bulawan nga may gibug-aton nga mga unom ka gramo, ug ang duha ka pulseras nga bulawan nga may gibug-aton nga mga 115 ka gramo. Gihatag niya kini kang Rebeka, ²³ ug nangutana siya, “Kang kinsa kang anak? May makatulgan ba kami sa inyo karong gabii?” ²⁴ Mitubag si Rebeka, “Anak ako ni Betuel nga anak nga lalaki ni Nahor ug ni Milca. ²⁵ May makatulgan kamo didto sa amo, ug may daghan usab nga mga dagami ug kumpay alang sa inyong mga kamelyo.” ²⁶ Unya miyukbo ang sulugoon ug misimba sa Ginoo. ²⁷ Miingon siya, “Dalaygon ang Ginoo, ang Dios sa akong agalon nga si Abraham. Iya gayod nga gipakita ang iyang padayon nga kaayo sa akong agalon. Gigiyahan niya ako ngadto sa panimalay sa mga paryente sa akong agalon.”

²⁸ Midagan si Rebeka pauli sa balay sa iyang inahan ug gisugilon niya kanila ang tanan nga nahitabo. ^29-30 May igsoon si Rebeka nga ginganlag Laban. Nakadungog kini sa iyang gisugilon mahitungod sa gipanulti sa tawo kaniya, ug nakita usab niini ang singsing ug pulseras nga iyang gisul-ob. Busa midagan si Laban paingon sa atabay ug miadto sa tawo nga giingon ni Rebeka. Nakita niya kini nga nagtindog duol sa atabay, uban sa mga kamelyo. ³¹ Miingon si Laban kaniya, “Ikaw diay ang tawo nga gipanalanginan sa Ginoo. Nganong nagatindog ka ra man dinhi? Tana sa balay, giandam ko na ang kuwarto alang kaninyo ug ang dapit alang sa mga kamelyo.”

³² Miuban ang sulugoon kang Laban. Pag-abot nila sa balay, gihaw-asan ni Laban ug mga karga ang mga kamelyo ug unya gihatagan niyag dagami ug kumpay. Gidad-an usab niyag tubig ang sulugoon ug ang iyang mga kauban, aron makapanghimasa sila. ³³ Sa dihang gisukaran na sila ug pagkaon, miingon ang sulugoon, “Dili ako mokaon hangtod nga dili ko masulti ang akong tuyo sa pag-anhi dinhi.” Mitubag si Laban, “Sige, suginli kami.”

³⁴ Miingon siya, “Sulugoon ako ni Abraham. ³⁵ Gipanalanginan sa Ginoo ang akong agalon ug adunahan na kaayo siya karon. Gihatagan siya sa Ginoo ug daghang mga karnero, kanding, baka, kamelyo, asno, pilak, bulawan, ug mga sulugoon nga lalaki ug babaye. ³⁶ Bisan ug tigulang na kaayo si Sara nga iyang asawa, nakaanak pa siya. Ug kining anak nila nga lalaki mao ang manunod sa tanan niyang mga kabtangan. ³⁷ Gipapanumpa ako sa akong agalon nga tumanon ang iyang sugo. Miingon siya, ‘Ayaw pagpili ug pangasaw-onon alang sa akong anak gikan sa mga babaye dinhi sa Canaan kansang yuta akong gipuy-an karon. ³⁸ Lakaw sa panimalay sa akong amahan, ug didto sa akong mga kaparyentehan pagpili ug babaye nga ipaasawa sa akong anak.’ ³⁹ Apan nangutana ako, ‘Unsa may akong buhaton kon dili mouban ang babaye kanako?’ ⁴⁰ Mitubag siya, ‘Ang Ginoo nga akong gituman kanunay mopadala sa iyang anghel sa pag-uban kanimo aron molampos ka sa imong tuyo didto. Makakita ka ug pangasaw-onon sa akong anak gikan sa akong mga paryente, sa panimalay sa akong amahan. ⁴¹ Kon moadto ka sa akong kaparyentehan, ug dili nila pakuyogon ang babaye kanimo, gawasnon ka na sa imong panumpa.’

⁴² “Busa pag-abot ko ganina sa atabay, nagaampo ako. Matod ko, ‘Ginoo, Dios sa akong agalon nga si Abraham, hinaut nga hatagan mo ug kalamposan ang akong tuyo sa pag-anhi dinhi. ⁴³ Ania, nagatindog ako dinhi sa daplin sa atabay. Kon may moabot nga dalaga aron pagsag-ob, mohangyo ako nga paimnon bisan ug gamay lang nga tubig gikan sa iyang tibod. ⁴⁴ Kon paimnon niya ako ug moingon siya nga sag-oban usab niya ang akong mga kamelyo, hinaut nga siya na ang babaye nga gipili mo nga mahimong asawa sa anak sa akong agalon.’

⁴⁵ “Wala pa gani ako makahuman sa akong hilom nga pag-ampo, miabot na si Rebeka nga may gipas-an nga tibod. Mikanaog siya ngadto sa atabay ug nagsag-ob. Miingon ako kaniya, ‘Palihog paimna ako.’ ⁴⁶ Unya gipaubos niya ang iyang gipas-an nga tibod, ug miingon, ‘Sige, inom lang, ug paimnon ko usab ang imong mga kamelyo.’ Busa miinom ako, ug unya gipainom usab niya ang mga kamelyo. ⁴⁷ Pagkahuman niadto, gipangutana ko siya kon kang kinsa siyang anak. Mitubag siya, ‘Kang Betuel nga anak nga lalaki ni Nahor ug ni Milca.’ Unya gitaoran ko ug singsing ang iyang ilong ug gisul-oban ug mga pulseras ang iyang bukton. ⁴⁸ Unya miyukbo ako ug misimba sa Ginoo. Gidayeg ko ang Ginoo, ang Dios sa akong agalon nga si Abraham. Siya ang nagtultol kanako sa husto nga dapit, aron makita ko ang anak sa paryente sa akong agalon nga mahimong asawa sa iyang anak.

⁴⁹ “Karon, gusto kong mahibaloan kon ipaasawa ba ninyo si Rebeka kang Isaac ingon nga pagpakita sa inyong tinuod nga kaayo sa akong agalon. Sultihi ninyo ako aron mahibaloan ko usab kon unsa ang akong buhaton.” ⁵⁰ Mitubag si Laban ug si Betuel, “Tungod kay kabubut-on kini sa Ginoo, wala na kamiy ikasulti. ⁵¹ Ania si Rebeka, dad-a siya sa imong pagpauli aron mahimo siyang asawa sa anak sa imong agalon, sumala sa giingon sa Ginoo.” ⁵² Pagkadungog niadto sa sulugoon, miyukbo siya ug misimba sa Dios. ⁵³ Unya gipagawas niya ang dala niyang mga alahas nga hinimo gikan sa pilak ug bulawan, ug ang mga bisti, ug gihatag kang Rebeka. Gihatagan usab niya ug mahalon nga mga gasa ang igsoong lalaki ug ang inahan ni Rebeka. ⁵⁴ Unya nangaon ang sulugoon ug ang iyang mga kauban, ug didto sila nangatulog niadtong gabhiona.

Pagmata nila pagkabuntag, miingon ang sulugoon, “Mopauli na ako sa akong agalon.” ⁵⁵ Apan miingon ang igsoong lalaki ug ang inahan ni Rebeka, “Tugoti lang una si Rebeka nga magpabilin dinhi uban kanamo bisan ug napulo lang ka adlaw, pagkahuman niana, makalakaw na kamo.” ⁵⁶ Apan miingon ang sulugoon, “Ayaw na ninyo akog langana. Gipalampos sa Ginoo ang akong tuyo sa pag-anhi dinhi, busa tugoti na ninyo ako sa pagbalik ngadto sa akong agalon.” ⁵⁷ Mitubag sila, “Tawgon una nato si Rebeka ug pangutan-on kon unsay iyang ikasulti.” ⁵⁸ Busa gitawag nila si Rebeka ug gipangutana, “Mouban ka ba niining tawhana?” Mitubag si Rebeka, “Oo, mouban ako.” ⁵⁹ Busa, gipagikan nila si Rebeka, ang iyang tig-atiman, ug ang sulugoon ni Abraham ug ang iyang mga kauban. ⁶⁰ Gipanalanginan nila si Rebeka sa iyang paglakaw. Miingon sila,

⁶¹ Sa dihang naandam na ang tanan, misakay si Rebeka ug ang iyang mga sulugoong babaye sa mga kamelyo, ug misunod sa sulugoon ni Abraham.

⁶² Unya, si Isaac nga tua nagpuyo sa Negev bag-o lang miabot gikan sa Beer Lahai Roi. ⁶³ Sa dihang kilomkilom na, migawas si Isaac aron sa paglakaw-lakaw didto sa kaumahan. Nakita niya nga may mga kamelyo nga nagapadulong. ⁶⁴ Sa dihang nakita ni Rebeka si Isaac, nanaog siya sa iyang kamelyo ⁶⁵ ug nangutana sa sulugoon ni Abraham, “Kinsa kanang tawong nagalakaw sa uma sa pagtagbo kanato?” Mitubag ang sulugoon, “Siya ang akong agalon nga si Isaac.” Busa gitabonan ni Rebeka ug belo ang iyang nawong.

⁶⁶ Gisugilon sa sulugoon kang Isaac ang tanan niyang gibuhat. ⁶⁷ Pagkahuman, gidala ni Isaac si Rebeka didto sa tolda nga gipuy-an kaniadto sa iyang inahan nga si Sara. Nahimo niyang asawa si Rebeka. Gimahal gayod niya kini, ug nawala ang iyang kasubo sa pagkamatay sa iyang inahan.

Ang Uban nga mga Kaliwat ni Abraham

(1 Cro. 1:32-33)

25 Nagminyo pag-usab si Abraham, ug Ketura ang ngalan sa iyang asawa. ² Ang ilang mga anak mao sila si Zimran, Jokshan, Medan, Midian, Ishbak, ug Shua. ³ Si Jokshan mao ang amahan ni Sheba ug ni Dedan, ug ang mga kaliwat ni Dedan mao ang mga Ashurnon, Letushnon, ug Leumnon. ⁴ Ang mga anak ni Midian mao sila si Efa, Efer, Hanoc, Abida, ug Eldaa. Silang tanan ang mga kaliwat ni Ketura.

^5-6 Gipapanunod ni Abraham ang tanan niyang mga kabtangan kang Isaac. Apan sa wala pa siya mamatay, gihatagan niya ug mga gasa ang iyang mga anak sa uban niyang mga asawa, ug gipapuyo niya sila sa mga kayutaan sa sidlakan, halayo sa iyang anak nga si Isaac.

Ang Pagkamatay ug Paglubong kang Abraham

⁷ Nagkinabuhi si Abraham ug 175 ka tuig. ⁸ Namatay siya nga tigulang na kaayo, ug giipon siya sa iyang mga paryente nga nangamatay na. ⁹ Gilubong siya sa iyang mga anak nga si Isaac ug si Ishmael didto sa langub sa Macpela, sa sidlakang bahin sa Mamre, sa uma nga gipanag-iya kaniadto ni Efron nga anak ni Zoar nga Hitihanon. ¹⁰ Ang maong uma gipalit ni Abraham sa mga Hitihanon. Didto gilubong si Abraham ug ang iyang asawa nga si Sara. ¹¹ Human mamatay si Abraham, gipanalanginan sa Dios si Isaac ug didto siya nagpuyo sa Beer Lahai Roi.