Dân Số 14
Bản Dịch 2011
Dân Lằm Bằm và Nổi Loạn
14 Bấy giờ toàn thể hội chúng nổi lên kêu la lớn tiếng, rồi dân chúng khóc lóc cả đêm ấy. 2 Toàn dân I-sơ-ra-ên lằm bằm chống lại Môi-se và A-rôn. Cả hội chúng nói với họ, “Thà chúng tôi bị chết tại Ai-cập hoặc trong đồng hoang nầy còn hơn! 3 Tại sao Chúa đem chúng tôi vào xứ nầy, để ngã chết bởi lưỡi gươm? Vợ con chúng tôi sẽ trở thành chiến lợi phẩm cho quân thù. Nếu chúng tôi được trở về lại Ai-cập há chẳng phải là tốt hơn sao?” 4 Rồi họ nói với nhau, “Chúng ta hãy lập một người lãnh đạo và đi trở lại Ai-cập.”
5 Bấy giờ Môi-se và A-rôn sấp mặt xuống đất trước hội chúng I-sơ-ra-ên đang tụ họp tại đó. 6 Giô-suê con của Nun và Ca-lép con của Giê-phu-nê, hai người trong nhóm các thám tử đi do thám xứ, xé rách y phục mình 7 và nói với hội chúng I-sơ-ra-ên, “Xứ mà chúng tôi đã đi do thám quả là một xứ tốt đẹp. 8 Nếu chúng ta được đẹp lòng Chúa, Ngài sẽ đem chúng ta vào xứ đó và sẽ ban nó cho chúng ta. Xứ đó đúng là một xứ đượm sữa và mật. 9 Chỉ mong chúng ta đừng nổi loạn chống lại Chúa. Ðừng sợ dân trong xứ đó, vì chúng ta có thể ăn nuốt họ dễ dàng.[a] Quyền lực bảo hộ họ đã bị rút đi rồi. Có Chúa đang ở với chúng ta. Ðừng sợ họ.” 10 Cả hội chúng bèn bàn với nhau để ném đá hai người.
Bấy giờ vinh hiển của Chúa hiện ra ở Lều Hội Kiến cho toàn thể dân I-sơ-ra-ên trông thấy. 11 Chúa phán với Môi-se, “Dân nầy còn khinh Ta cho đến bao lâu nữa? Chúng cứ không chịu tin Ta cho đến chừng nào, mặc dù Ta đã làm bao nhiêu phép lạ ở giữa chúng? 12 Ta sẽ đánh chúng bằng bịnh dịch và cất bỏ ơn hưởng sản nghiệp của chúng, rồi Ta sẽ làm cho ngươi thành một dân lớn hơn và mạnh hơn chúng.”
Môi-se Cầu Thay cho Dân
13 Nhưng Môi-se thưa với Chúa, “Người Ai-cập sẽ nghe rằng Ngài đã dùng quyền năng Ngài đem dân nầy ra khỏi họ, 14 và họ sẽ thuật lại điều ấy cho các dân trong xứ. Lạy Chúa, các dân trong xứ đã nghe rằng Ngài đang ngự giữa dân nầy, vì Chúa ôi, Ngài đã cho dân Ngài thấy Ngài tận mặt; áng mây của Ngài đang che trên đầu họ, và Ngài đang đi trước dẫn đường họ, ban ngày trong một áng mây và ban đêm trong một trụ lửa. 15 Bây giờ nếu Ngài giết sạch dân nầy trong một lúc thì các dân đã nghe nói về Ngài sẽ bảo, 16 ‘Vì Chúa không đủ khả năng đem dân ấy vào xứ mà Ngài đã hứa với tổ tiên chúng, nên đã giết hết chúng trong đồng hoang rồi.’ 17 Vậy bây giờ xin quyền năng của Chúa thể hiện một cách lớn lao như lời Ngài đã hứa khi Ngài phán,
18 ‘Chúa là Ðấng chậm giận và giàu ơn, tha thứ tội lỗi và vi phạm, nhưng không kể kẻ có tội là vô tội;
Do tội của ông bà cha mẹ mà con cháu bị vạ lây đến ba bốn đời.’
19 Cầu xin Ngài tha thứ tội của dân nầy theo sự lớn lao của đức nhân từ Ngài, như Ngài đã từng tha thứ dân nầy từ khi họ rời Ai-cập đến nay.”
20 Bấy giờ Chúa phán, “Ta sẽ tha thứ như ngươi cầu xin. 21 Nhưng Ta lấy mạng sống Ta và lấy vinh quang Chúa tràn đầy khắp đất mà thề rằng 22 không một kẻ nào đã thấy vinh hiển Ta và đã thấy những phép lạ Ta làm tại Ai-cập và trong đồng hoang mà còn thử Ta mười lần, rồi lại không vâng lời Ta 23 sẽ thấy được xứ mà Ta đã thề với tổ tiên chúng. Không một kẻ nào đã khinh Ta sẽ thấy được xứ đó. 24 Nhưng đầy tớ Ta là Ca-lép, một người có tinh thần khác hơn những kẻ khác, và đã theo Ta hết lòng, nên Ta sẽ đem nó vào trong xứ mà nó đã đến do thám, rồi con cháu nó sẽ chiếm lấy xứ đó làm sản nghiệp. 25 Nầy dân A-ma-léc và dân Ca-na-an đang ở trong các thung lũng. Ngày mai hãy nhổ trại, theo hướng Hồng Hải mà đi ngược trở vào đồng hoang.”
Dân I-sơ-ra-ên Cãi Lịnh và Thất Bại
26 Chúa phán với Môi-se và A-rôn, 27 “Ðoàn dân gian ác nầy cứ lằm bằm oán trách Ta cho đến bao giờ mới thôi? Ta đã nghe những lời lằm bằm của dân I-sơ-ra-ên mà chúng đã cằn nhằn Ta. 28 Hãy nói với chúng, Chúa phán thế nầy: Ta lấy chính mạng sống Ta mà thề rằng Ta sẽ làm cho các ngươi mọi điều Ta đã nghe các ngươi nói: 29 Thân xác các ngươi sẽ ngã chết trong đồng hoang nầy. Tất cả các ngươi, tức tất cả những kẻ đã được thống kê từ hai mươi tuổi trở lên, những kẻ đã lằm bằm oán trách Ta, 30 sẽ không ai được vào xứ mà Ta đã thề sẽ đem các ngươi vào cư ngụ, ngoại trừ Ca-lép con của Giê-phu-nê và Giô-suê con của Nun. 31 Nhưng con cháu các ngươi mà các ngươi bảo rằng chúng sẽ thành chiến lợi phẩm cho quân thù thì Ta sẽ đem chúng vào, và chúng sẽ biết xứ mà các ngươi khinh chê. 32 Còn các ngươi, thân xác các ngươi sẽ ngã chết trong đồng hoang. 33 Con cháu các ngươi sẽ phải đi lang thang chăn bầy trong đồng hoang bốn mươi năm, và phải gánh lấy nỗi khổ cực do sự bất trung của các ngươi, cho đến khi người cuối cùng của các ngươi bỏ thây trong đồng hoang. 34 Theo số những ngày các ngươi đi do thám xứ, tức bốn mươi ngày, thì các ngươi sẽ mang lấy tội lỗi của mình trong bốn mươi năm, mỗi năm cho một ngày, rồi các ngươi sẽ biết rằng Ta đã chán ngán các ngươi như thế nào. 35 Ta, Chúa, đã phán, thì Ta sẽ thực hiện điều đó cho toàn thể hội chúng gian ác nầy, tức cho những kẻ đã cấu kết với nhau để chống lại Ta. Trong đồng hoang nầy chúng sẽ bị tiêu diệt và trong nơi đó chúng sẽ chết.”
36 Còn những người Môi-se đã sai đi do thám xứ rồi trở về xui cho đoàn dân lằm bằm chống lại ông bằng những lời báo cáo thêm thắt tiêu cực khiến cho dân nản lòng về xứ đó, 37 tức những kẻ đã báo cáo với những lời thêm thắt tiêu cực về xứ đó, đều bị giáng vạ chết trước mặt Chúa. 38 Nhưng trong số những người đã đi do thám xứ trở về chỉ có Giô-suê con của Nun và Ca-lép con của Giê-phu-nê là còn sống.
39 Khi Môi-se thuật lại những lời đó cho toàn dân I-sơ-ra-ên, dân chúng khóc than rất buồn thảm. 40 Sáng hôm sau họ thức dậy sớm, kéo nhau lên các đỉnh đồi và nói, “Này, chúng tôi đây. Chúng tôi sẽ lên nơi mà Chúa đã hứa, bởi chúng tôi đã phạm tội.”
41 Nhưng Môi-se nói, “Tại sao anh em cứ tiếp tục vi phạm mệnh lệnh Chúa? Anh em sẽ không thành công đâu. 42 Ðừng đi lên đó, vì Chúa không ở cùng anh em. Ðừng để anh em bị đánh gục trước mặt quân thù. 43 Vì quân A-ma-léc và quân Ca-na-an sẽ đón đánh anh em trên đó. Anh em sẽ ngã chết bởi lưỡi gươm, vì anh em đã xây lưng lìa bỏ Chúa, nên Chúa sẽ không ở với anh em đâu.” 44 Nhưng họ nhất định kéo nhau lên các đỉnh đồi, mặc dù Rương Giao Ước của Chúa và Môi-se không rời khỏi doanh trại. 45 Bấy giờ quân A-ma-léc và quân Ca-na-an đang ở trên các đỉnh đồi kéo xuống, đánh bại họ, và rượt giết họ cho đến Khọt-ma.
Footnotes
- Dân Số 14:9 nt: họ chỉ như bánh cho chúng ta ăn
Numbers 14
Expanded Bible
The People Complain Again
14 That night all the ·people [community; congregation; assembly] in the camp began crying loudly. 2 All the ·Israelites [L sons/T children of Israel] ·complained [grumbled] against Moses and Aaron, and all the ·people [community; congregation; assembly] said to them, “We wish we had died in Egypt or in this ·desert [wilderness]. 3 Why is the Lord bringing us to this land to ·be killed with [L make us fall by] swords? Our wives and children will be ·taken away [war plunder]. We would be better off going back to Egypt.” 4 They said to each other, “Let’s choose a leader and go back to Egypt.”
5 Then Moses and Aaron ·bowed [L fell] facedown in front of all the ·Israelites [L assembly/crowd of the community/congregation/assembly of the sons/T children of Israel] gathered there. 6 Joshua son of Nun and Caleb son of Jephunneh, who had ·explored [spied on] the land, tore their clothes [C ritual of grief]. 7 They said to all of the ·Israelites [L community/congregation/assembly of the sons/T children of Israel], “The land we ·explored [spied on] is very good. 8 If the Lord is pleased with us, he will lead us into that land and give us that ·fertile land [L land flowing with milk and honey; Ex. 3:8]. 9 Don’t ·turn [rebel] against the Lord! Don’t be afraid of the people in that land! We will chew them up. They have no protection, but the Lord is with us. So don’t be afraid of them.”
10 Then all the ·people [community; congregation; assembly] talked about ·killing them with stones [stoning them]. But the glory of the Lord [C representing his manifest presence] appeared at the Meeting Tent to all the ·Israelites [L sons/T children of Israel]. 11 The Lord said to Moses, “How long will these people ·ignore [despise] me? How long will they not believe me in spite of the ·miracles [signs] I have done among them? 12 I will ·give them a terrible sickness [L strike them with disease/pestilence] and ·get rid of [disinherit; dispossess] them. But I will make you into a great nation that will be stronger than they are [Ex. 32:10].”
13 Then Moses said to the Lord, “The Egyptians will hear about it! You brought these people from there by your great power [Ex. 12–15], 14 and the Egyptians will tell this to those who live in this land [C Canaan]. They have already heard about you, Lord. They know that you are with your people and that you were seen face to face. They know that your cloud [C representing God’s presence] stays over your people and that you lead your people with that cloud during the day and with fire at night [Ex. 13:20–22]. 15 If you put these people to death all at once, the nations who have heard about your power will say, 16 ‘The Lord was not able to bring them into the land he ·promised [swore to] them. So he ·killed [slaughtered] them in the ·desert [wilderness].’
17 “So show your strength now, Lord. Do what you said: 18 ‘The Lord ·doesn’t become angry quickly [is slow to anger], but he has great ·love [covenant love; loyalty; Ex. 34:6; Neh. 9:17; Ps. 86:15; 103:8; 145:8; Nah. 1:3]. He forgives sin and ·law breaking [transgression]. But the Lord never forgets to punish guilty people. ·When parents sin, he will also punish [L He visits the sin/iniquity/guilt of the fathers on] their children, their grandchildren, their great-grandchildren, and their great-great-grandchildren [Ex. 20:5–6].’ 19 By your great ·love [covenant love; loyalty], forgive these people’s sin, just as you have forgiven them from the time they left Egypt until now.”
20 The Lord answered, “I have forgiven them as you asked. 21 But, as surely as I live and as surely as my glory fills the whole earth, I make this promise: 22 All these people saw my glory and the ·miracles [signs] I did in Egypt and in the ·desert [wilderness], but they ·disobeyed me [L did not listen to my voice] and tested me ten times [C symbolic for many times]. 23 So not one of them will see the land I ·promised [swore to give] to their ancestors. No one who ·rejected [despised] me will see that land. 24 But my servant Caleb ·thinks differently [L has a different spirit] and follows me completely. So I will bring him into the land he has already seen, and his ·children [seed] will ·own [possess] that land [Josh. 15:13–19; Judg. 1:9–15]. 25 Since the Amalekites and the Canaanites are living in the valleys, leave tomorrow and follow the ·desert [Wilderness] road toward the ·Red [or Reed; Ex. 10:19] Sea.”
The Lord Punishes the People
26 The Lord said to Moses and Aaron, 27 “How long will these evil ·people [community; congregation; assembly] ·complain [grumble] about me? I have heard the ·complaining [grumbling] of these ·Israelites [L sons/T children of Israel]. 28 So tell them, ‘This is ·what the Lord says [L the utterance/decree of the Lord]. I heard what you said, and as surely as I live, I will do those very things to you: 29 ·You will die [L Your dead bodies will fall] in this ·desert [wilderness]. Every one of you who is twenty years old or older [C of military age] and who was counted with the people [1:1–54]—all of you who ·complained [grumbled] against me—will die. 30 Not one of you will enter the land where I ·promised [L lifted my hand; C as when swearing an oath] you would live; only Caleb son of Jephunneh and Joshua son of Nun will go in. 31 You said that your children would be ·taken away [war plunder], but I will bring them into the land to enjoy what you refused. 32 As for you, ·you will die [L your bodies will fall] in this ·desert [wilderness]. 33 Your children will be shepherds here for forty years. Because you were ·not loyal [unfaithful; C the term suggests sexual unfaithfulness as a metaphor of spiritual unfaithfulness], they will suffer until ·you lie dead [the last of your bodies lie] in the ·desert [wilderness]. 34 For forty years you will suffer for your sins—a year for each of the forty days you ·explored [spied on] the land. You will know me as your enemy.’ 35 I, the Lord, have spoken, and I will certainly do these things to all ·these evil people [this evil community/congregation/assembly] who have come together against me. So they will all die here in this ·desert [wilderness].”
36 The men Moses had sent to ·explore [spy on] the land had returned and ·spread complaints [grumbled] among all the ·people [community; congregation; assembly]. They had given a bad report about the land. 37 The men who gave a very bad report died; the Lord killed them with a terrible ·sickness [plague]. 38 Only two of the men who ·explored [spied on] the land did not die—Joshua son of Nun and Caleb son of Jephunneh.
39 When Moses told these things to all the ·Israelites [L sons/T children of Israel], they ·were very sad [mourned greatly]. 40 Early the next morning they started to go toward the top of the mountains, saying, “We have sinned. We will go where the Lord told us.”
41 But Moses said, “Why are you ·disobeying [transgressing] the Lord’s command? You will not ·win [succeed]! 42 Don’t go, because the Lord is not with you and you will be ·beaten [struck down] by your enemies. 43 You will run into the Amalekites and Canaanites, who will ·kill [L fell] you with swords. You have turned away from the Lord, so the Lord will not be with you.”
44 But they were ·proud [presumptuous; reckless]. They went toward the top of the mountains, ·but [or even though] Moses and the Ark of the ·Agreement [Treaty; Covenant; Ex. 25:10] with the Lord did not leave the camp. 45 The Amalekites and the Canaanites who lived in those mountains came down and ·attacked the Israelites [L struck them down] and beat them back all the way to Hormah.
Copyright © 2011 by Bau Dang
The Expanded Bible, Copyright © 2011 Thomas Nelson Inc. All rights reserved.