SAN MATEO 5
Mam de Todos Santos Chuchumatán
Tej t‑xnakˈtzaˈn Jesús cye xjal twiˈ witz
5 Tejtzen toc tcyeˈyen Jesús nim xjal oc lpe tiˈjxin, e jaxxin twiˈ jun witz. Tej tcub kexin, e pon lkˈe ke t‑xnakˈatzxin tiˈjxin. 2 Bix akˈxin yolel cyuyaxin. E xiˈ t‑xnakˈtzaˈnxin cye t‑xnakˈatzxin cyjulu:
3 ―At t‑xtalbil Dios cyibaj kej xjal n‑el cyniyˈ tiˈj mintiiˈ cyipemal tuˈn cyclet cyuˈnx, cuma ckˈojel cye tuˈn cyocx tuj cyaˈj.
4 At t‑xtalbil Dios cyibaj kej xjal nchi bisen tiˈj cyil, cuma ccywixel cycˈuˈj.
5 At t‑xtalbil Dios cyibaj kej xjal min jaw cyniman cyiib, cuma ckˈojel twitz txˈotxˈ te cykab.
6 At t‑xtalbil Dios cyibaj kej xjal nimxsen cyaj tuˈn cyoc jiquenxix twitz Dios, cuma ctzaal tkˈoˈn Dios cyajbil.
7 At t‑xtalbil Dios cyibaj kej xjal n‑oc cykˈoˈn lastim cye cabtl xjal, cuma cˈoquel tkˈoˈn Dios lastim cye.
8 At t‑xtalbil Dios cyibaj kej xjal sakxix tuj cyanem, cuma cˈoquel cycyeˈyen Dios.
9 At t‑xtalbil Dios cyibaj kej xjal n‑oc cyipen tuˈn tweˈ kˈoj cyxol xjal bix tuˈn cyten xjal tuj ttz̈yal cyuya juntl, cuma cˈoquel kˈoˈn cybi tcwal Dios.
10 At t‑xtalbil Dios cyibaj kej xjal nchi baj yaset cyuˈn xjal nuk tuˈnj jiquen eteˈ twitz Dios, cuma ckˈojel cye tuˈn cyocx tuj cyaˈj. 11 At t‑xtalbil Dios cyibaja oj nchi xmucchan xjal cyiˈja bix oj nchi oc yaseta cyuˈn bix oj nchi yolen xjal kaˈ cyiˈja tuya xtzˈimj yol nuk wiˈja. 12 Chi tzalaja, cuma ctzaal kˈoˈn cyey nim cycotza tuj cyaˈj, bix cuma juniyˈ cytena cyuya ke tyolel Dios te ootxa. Oc cyyasen xjal ejeeˈ nuk tiˈj tyol Dios―tz̈i Jesús cye t‑xnakˈatz.
Jun ocslal twitz txˈotxˈ juˈ tisen atzˈen
13 Bix e xiˈ tkbaˈntlxin cyexin:
―Tisen tzin tkˈoˈn atzˈen ttz̈yal waabj, bix tuˈn miˈn kˈey waabj, jax juˈx nchi ajbena cyxol xjal tuˈn cyten xjal baˈn. Katzen ma tzˈel baj tikˈbil atzˈen, ¿ti tten tuˈn tcub meltzˈajtl ttz̈yal? Mintiiˈ cˈajbeletl. Oˈcx nuk tuˈn tex xeˈt, bix tuˈn tbaj waˈban cyuˈn xjal.
Jun spiˈyen cyxol xjal
14 Ejeeˈy tisen spiˈyen cye xjal. Bix chicˈaj cynaabla tisen jun tnom tcub twiˈ jun witz. Yaaˈn baˈn tuˈn tcub cyewena cynaabla cywitz xjal. 15 Oj toc t‑xket cantil tuˈn jun xjal, yaaˈn tuˈn tocx ewet tjakˈ jun alma, sino cwel tkˈoˈn twiˈ mes, tuˈntzen tkˈonte spiˈyen cye kej xjal at tuj jaaˈ. 16 Jax juˈx cyey, cyiiˈnxa cychunkˈlala cywitz xjal tuj tumel, tuˈntzen tchicˈajax cybinchbena baˈn, tuˈntzen tjaw cynimsaˈn xjal Cymana Dios at tuj cyaˈj. 17 Miˈn cub cybisena ka ma chin ula tuˈn tel wiiˈna tajwalel tley Moisés bix tiˈj j‑e cub cytzˈiˈben tyolel Dios. Min in ula tuˈn nkˈojla tiˈj, sino tuˈn tjapan baj wuˈna. 18 Jaxxix cxeˈl nkbaˈna cyey, cbinel cykilcaj e cub tzˈiˈbet tuj tyol Dios. Mlay xitj twitz cyaˈj bix twitz txˈotxˈ hasta ojxe tbint cykilcaj yol e cub tzˈiˈbet tuj tyol Dios. 19 Juˈ tzunj, alcyej xjal ma tziyˈ tibaj jun ley tuj tyol Dios, amale chˈint jun mandamyent, bix ma txiˈ t‑xnakˈtzaˈn cye cabtl tuˈn cyiyˈ tibaj ley, cˈoqueltzen te chˈin cyxol t‑xjal Dios. Pero alcyej xjal nbint tyol Dios tuˈn, bix ma txiˈ t‑xnakˈtzaˈn cye cabtl tuˈn cyniman tyol Dios, jatzen xjala cˈoquel tkˈoˈn Dios jawnex cyxol t‑xjal Dios tuj cyaˈj. 20 Jaxxix cxeˈl nkbaˈna cyey, ka min ma chi oca mas jiquen twitz Dios cywitz ke txˈolbal ley bix kej xjal cyiwxix tuj ley, ejeeˈj aj fariseo, mlay chi ocxa tuj tcawbil Dios tuj cyaˈj.
Tej tyole Jesús tiˈ kˈoj
21 O cybiy nejl e cykba kej xjal crinsipal: “Miˈn cub cybyoˈna xjal. Alcye jun xjal ma byon, cwel castiwa tibaj cyuˈn juez,” tz̈ike. Pero oˈcx jlu e cykba. 22 Pero jatzen weya, cxeˈl nkbaˈna cyey, alcye jun xjal ma tzaj tkˈoj tiˈj juntl xjal, cwel castiwa tibaj tuˈn Dios. Tzin cykbaˈn cyxnakˈtzala alcye jun xjal ma tzˈoc t‑xmucchaˈn juntl xjal, cˈoqueltzen cywitz juez mas jawnex. Pero jatzen weya, cxeˈl nkbaˈna cyey, alcye jun xjal ma tzˈoc t‑xmucchaˈn juntl xjal, cxeˈltzen tuj kˈakˈ. 23 Juˈ tzunj, oj t‑xiˈy kˈol te toybila twiˈ altar tuj tja Dios, pero qˈuiyel tuj tcˈuˈja ka at jun tila tuj twitz juntl xjal, 24 cyjel tkˈoˈna toybila twiˈ altar, bix cutxey tuyaj xjal tuˈn tbint ttena tuya. Ojtzen tcuba tuj ttz̈yal tuya, baˈntzen tuˈn t‑xiˈ tkˈoˈna toybila.
25 Ka at jun tcˈasbena te jun xjal, bix taj xjal txiˈ tiiˈn jay twitz juez, cxeˈl naja yolel tuyaj xjal, tuˈntzen tbint ttena tuya te mitknaˈx tpon kˈiˈna twitz juez tuˈn, cuma ka ma cub tzˈaka tuj tila twitz juez, cxeˈl kˈiˈna cyuˈn ke policía tuj tzeeˈ. 26 Jaxxix cxeˈl nkbaˈna cyey, mlayx tzˈetza tuj tzeeˈ ojxe tchjet cykilca tcˈasbena.
Tej tyole Jesús tiˈj aj pajlel
27 O cybiy nejl e cykba nejenel cye xjal: “Miˈn chi jyona juntl xuuj te pajbaj.” Pero oˈcx jlu e cykba. 28 Pero jatzen weya, cxeˈl nkbaˈna cyey, alcye jun xjal ma txiˈ cyeˈyente juntl xuuj bix taj tuˈn toc ipan tiˈj, ya ma tbincha aj pajlel tuya tuj tanem. 29 Juˈ tzunj, ka ma cub tzˈaka tuj il tuˈn tlaj tbakˈ twitza tuj tmankˈaba, kˈimatza bix xomaxa, cuma mas baˈn tuˈn tetz jun tbakˈ twitza twitzj tuˈn t‑xiˈ xeˈt cykilca t‑xumlala tuj kˈakˈ. 30 Bix ka ma cub tzˈaka tuj il tuˈn tlaj tmankˈaba, txˈomela bix xomaxa, cuma mas baˈn tuˈn tel txˈomet jun tkˈaba twitzj tuˈn t‑xiˈ xeˈt cykilca t‑xumlala tuj kˈakˈ.
Nyole Jesús tiˈj paxjlenel
31 Nejl, e cykba nejenel cye xjal: “Alcye jun xjal taj tuˈn tcub tpaˈn tiib tuya t‑xuˈl, baˈn tuˈn tex tlojoˈn nuk tuˈnj cxeˈl tkˈoˈn te xuuj jun tuˈl tyol xinak otk chi pax.” 32 Pero jatzen weya, cxeˈl nkbaˈna cyey, jaca juun xjal ma cub tpaˈn tiib tiˈj t‑xuˈl, ka min e tbincha t‑xuˈl pajlel, nbinchantzen jun kaˈ tiˈj, cuma cwel maje t‑xuˈl tuya juntl xjal, bix cˈoquel te aj paj. Bix cˈoquel aj paj alcye jun xjal ma cub maje tuyaj xuuj aj paj.
Nyole Jesús kaˈ txiˈ kkbaˈn tzkinn Dios tuˈn tcywix kyol
33 Jax o cybiy e cykba ke crinsipal xjal nejl: “Oj nxiˈ cykˈoˈna cyyola te Dios tuya jun jurament tuˈn tbint jun akˈuntl twitz, kaˈxsen ka min ma japan baj cyyola. Il tiˈj tuˈn tjapan baj cyyola oj t‑xiˈ cykbaˈna ‘tzkinn Dios,’” tz̈ike. Pero oˈcx jlu e cykba. 34 Pero jatzen weya, cxeˈl nkbaˈna cyey, miˈn txiˈ cykbaˈna “tzkinn Dios” tuˈn tcywix cyyola. Tuj cywitz nejenel cye xjal, at mas tipemal jyol “tzkinn Dios” twitzj jyol “tstiwa cyaˈj wiˈja” 35 bix twitzj yol “tstiwa twitz txˈotxˈ wiˈja” bix ja yol “tstiwa Jerusalén wiˈja.” Pero yaaˈn il tiˈj lu, cuma tuj cyaˈj ncawen Dios, bix najben twitz txˈotxˈ tuˈn tcub tkˈoˈn Dios tken, bix Jerusalén jtnom jaaˈ ccawel Dios tisen rey. 36 Bix miˈn txiˈ cykbaˈna tuˈn tel txˈomet cywiˈya ka min ma chi japan baja tiˈ cyyola, cuma oˈcx te Dios ncawen tibaj cywiˈy. Cˈoquel cycˈuˈja tiˈj mlay bint cyuˈna tuˈn toc ttzmal cywiˈy sak bix ka kˈek. 37 Juˈ tzunj, miˈn txiˈ cykbaˈna jun yol te jurament tuˈn tcywix cyyola. Nuk oˈcx tuˈn cyyolena tuya jun yol jaxxix. Ka ma tzˈoc cykˈoˈna juntl yol tibaj, kaˈ tzunj lu.
T‑xnakˈatz Jesús tiˈj tuˈn toc cyakˈ cye xjal nchi kˈojl cyiˈj
38 O cybiy e cykba kej xjal crinsipal nejl: “Ka ma txiˈ tbakˈ twitza bix ka twitz tey tuj il tuˈn juntl xjal, baˈn tuˈn tjyona tcastiwa twitz ley, tuˈntzen t‑xela junx.” 39 Pero jatzen weya, cxeˈl nkbaˈna cyey, miˈn chi kˈojla cyiˈj xjal nchi binchan kaˈ cyiˈja. Ka ma txiˈ ttzˈajen jun xjal tkˈoˈtxa tuj tmankˈaba, kˈonxa juntl plaj tuˈntzen t‑xiˈ ttzˈajen. 40 Ka taj jun xjal txiˈ tiiˈn jay twitz juez tuˈn tel kˈiˈn tcamisa, kˈonxtla tcapẍeyena te. 41 Ka ma tzˈoc tfwersen jun xjal jay tuˈn t‑xiˈ tiiˈna tiketz jun ajlabl, kˈonx tiiba te tuˈn t‑xiˈ tiiˈna juntl ajlabl mastl. 42 Ka at jun xjal ma tkane jun tiixja tey, kˈonxa te. Bix ka at jun xjal ma tkane pwak tey te tcˈasben, miˈn cub t‑xqˈueyena.
43 O cybiy e cykba kej xjal crinsipal nejl: “Cˈoquel cyakˈ cyuyey cyey, bix qˈuelel cyiiqˈuena cyaj kˈoja cyiˈja.” 44 Pero jatzen weya, cxeˈl nkbaˈna cyey, il tiˈj cˈoquel cyakˈ cyey kej xjal nchi kˈojl cyiˈja, bix chi naˈna Dios cyiˈkej nchi yasen cyiˈja, 45 tuˈntzen tchicˈajax ka tcwal Cymana tuj cyaˈj ejeeˈy. Tuˈnxin njawelen kˈij cyibaj kej xjal yaaˈn baˈn bix kej xjal baˈn, bix ntzaj tkˈoˈnxin jbal cyibaj kej xjal jiquen bix kej xjal yaaˈn jiquen. 46 Ka ma tzˈoc cyakˈ cyey nuk ejeeˈj xjal n‑oc cyakˈa cye, ¿alcyetzen cycotza ctzaal kˈoˈn cyey? Jax juˈx kej chmol chojentj alakˈ n‑oc cyakˈ cyuya cye. 47 Bix ka ma txiˈ cykˈolbeˈna nuk ejeeˈj cyuyey, ¿alcyetzen nchi binchana mas cywitz mastl xjal? ¿Yaaˈmpatzen tzin cybinchaˈn kej xjal yaaˈn ttanem Dios juˈwa? 48 Juˈ tzunj, chi ocxa tzˈaklxix, tisen te Cymana tuj cyaˈj tzˈaklxixte―tz̈i Jesús.
SAN MATEO 1:1-13:9
Mam de Todos Santos Chuchumatán
T‑xiˈlen tchunkˈlal Jesús tzˈiˈben tuˈn San Mateo
Ke tcyman Jesucristo ootxa
1 Ejeeˈ tzunj lu tzˈiˈben cybi tiyˈjil Jesucristo. Ja Jesucristo t‑xeˈchel David, bix jatzen David t‑xeˈchel Abraham.
2 Yaltzen te Abraham, tman Isaac. Jatzen te Isaac, tman Jacob. Bixsen te Jacob, cyman Judá cyuyax ke ttzicy bix ke titzˈen. 3 Bixsen te Judá, cyman Fares tuyax Zara, tal Tamar kej lu. Bix te Fares, tman Esrom. Bix te Esrom, tman Aram. 4 Bix te Aram, tman Aminadab. Bix te Aminidab, tman Naasón. Bix te Naasón, tman Salmón. 5 Bix te Salmón, tman Booz, tal Rahab. Bix te Booz, tman Obed, tal Rut. Bix te Obed, tman Isaí. 6 Bix te Isaí, tman jrey David. Bix te David, tman Salomón, tal jxuj xuuj t‑xuˈl jxin Urías.
7 Yaltzen te Salomón, tman Roboam. Bix te Roboam, tman Abías. Bix te Abías, tman Asa. 8 Bix te Asa, tman Josafat. Bix te Josafat, tman Joram. Bix te Joram, tman Uzías. 9 Bix te Uzías, tman Jotam. Bix te Jotam, tman Acaz. Bix te Acaz, tman Ezequías. 10 Bix te Ezequías, tman Manasés. Bix te Manasés, tman Amón. Bix te Amón, tman Josías. 11 Bix te Josías, tman Jeconías cyuyax ke ttzicy bix ke titzˈen. Eteˈ ke Jeconías tej cyxiˈ kˈiˈn xjal aj Israel tuj Babilonia.
12 Yaltzen te Jeconías, tman Salatiel. Otk chi pon kˈiˈn aj Israel tuj Babilonia tej titzˈj Salatiel. Bix te Salatiel, tman Zorobabel. 13 Bix te Zorobabel, tman Abiud. Bix te Abiud, tman Eliaquim. Bix te Eliaquim, tman Azor. 14 Bix te Azor, tman Zadoc. Bix te Zadoc, tman Aquim. Bix te Aquim, tman Eliud. 15 Bix te Eliud, tman Eleazar. Bix te Eleazar, tman Matán. Bix te Matán, tman Jacob. 16 Bix te Jacob, tman José, tchmil María. Bix ja te María, ttxu Jesús, jaj Cristo tbi, jaj xjal scyˈoˈn tuˈn Dios te cawel tibaj cykilca.
17 Juˈ tzunj, at cyajlaaj cloj cyiyˈjil xjal e tzaj xeˈt tiˈj Abraham ul tiˈj David. Bix at cyajlaaj cloj cyiyˈjil xjal e tzaj xeˈt tiˈj David ul tej kˈij tej cyxiˈ kˈiˈn aj Israel tuj Babilonia. Bix at cyajlaaj cloj cyiyˈjil xjal e tzaj xeˈt tej kˈij tej cytzyet cyuˈn aj Babilonia ul baj tej titzˈj Cristo. Juˈtzen tten oc Jesucristo t‑xeˈchel jrey David.
Tej tul itzˈj Jesucristo
18 Bix ja te Jesucristo, Tcwal Dios. Tej tul itzˈj, juˈ e baj cyjulu. Ttxu Jesús, jaj txin María, otk yolen tuyaj xin José tuˈn tmajetxin tuyaxin. Pero te mitknaˈx majetxin tuyaxin, bix te mitknaˈx toc ipan José tiˈjtxin, ya atl taltxin tuj tcˈuˈjtxin. Preñadatltxin tuˈn Espíritu Santo. 19 Yaltzen te José, jxin xjal tuˈn tmaje tuya María, jun xjal e tnima tley Dios. Juˈ tzunj, tej tel tniyˈxin tiˈj otk tzˈoc María preñada, e tajbexin tuˈn tcyaj ttzokpiˈnxin María, pero yaaˈn cywitz nejenel tuj tja Dios, cuma tcyˈixin tuˈn tcub tchˈixew María. 20 Tajxin tuˈn el tpaaˈn tiibxin tiˈjtxin, pero ul jlet jun tsanjel Dios tuj cyaˈj tuj twitziyˈxin, bix e tkba texin:
―José, tiyˈjil David, miˈn tzaj ttz̈i tiˈja tuˈn tmajey tuya María, cuma tuˈn tipemal Espíritu Santo ma tzˈoc jlet taltxin. 21 Bix qˈuitzˈjel jun taltxin, bix cˈoquel tkˈoˈna tbi te Jesús, jatzen japeninaj “Clol xjal.” Jatzen tbi cˈoquel tkˈoˈna, cuma chi cletel xjal tuˈn tuj cyil―tz̈i ángel te José.
22 Cykilcatzen jlu e baj tuˈntzen tjapan baj tyol Dios e cyaj tkbaˈn cye xjal tuˈn jun tyolel. E tkba tyolel Dios cyjulu:
23 ―Cycyeˈyenc, cˈoquel preñada jun txin mitknaˈx toc ipan jun xinak tiˈj, bix qˈuitzˈjel jun taltxin, bix cˈoquel kˈoˈn tbi te Emanuel, jatzen japeninaj “At Dios kuya”―tz̈i Dios te jun tyolel.
24 Bix el twatl José. Bix e tcuya tuyaj yol e tkba tsanjel Dios texin tuj twitziyˈxin, bix e majexin tuya María. 25 Pero min oc ipanxin tiˈjtxin tejxe tul itzˈj taltxin. Bix oc tkˈoˈnxin tbikˈa te Jesús.
Tej cypon jxin at cynaabl tuˈn t‑xiˈ cyyeecˈaxin nimbil twitz neeˈ Jesús
2 Itzˈjtzen Jesús tuj tnom Belén tuj departamento te Judea, bix ja tzunj jxin Herodes rey tej titzˈjkˈa. Tej titzˈj Jesús, e pon juun xjal nim cynaabl tuj Jerusalén. Otk chi tzaj te jun tnom te ocne. 2 Bix e xiˈ cykanenxin cye xjal:
―¿Jaaˈ taˈ jxjal at tuˈn tcawen cyibaj xjal judío? Jaxte ma tzˈitzˈj, cuma ma kila jun cheˈw ocne tzin tyeecˈan ma tzul cawel cye xjal judío. Kaja tuˈn t‑xiˈ kyeecˈana knimbila twitz―tz̈i ke jawnex xjal te juntl tnom ocne.
3 Tejtzen tbinte rey Herodes otk tzˈitzˈj juntl rey cye xjal judío, biˈx e tzaj ttz̈i tiˈjxin, bix e tzaj ttz̈i cyiˈj aj Jerusalén. 4 Oc tchmoˈn Herodes cykilca nejenel cye pala cyuyax ke txˈolbal ley, bix e xiˈ tkanenxin cyexin jaaˈ tuˈn titzˈja Cristo, jxjal Scyˈoˈn tuˈn Dios te Cawel. 5 Bix aj cytzakˈbeˈnxin texin:
―Tuˈn titzˈj tuj tnom te Belén tuj departamento te Judea, cuma e cyaj tzˈiˈbet tuˈn jun tyolel Dios cyjulu: 6 “Tz̈i Dios, ‘Jay, tnom Belén, amale chˈineta cyxol tnom te Judá, pero nintzaja, cuma tuyey tzula itzˈja jun Cawel tuˈn tajben te Cylel te ntanema Israel,’ tz̈i Dios,” tz̈i jun tyolel Dios―tz̈ike.
7 Tej tel tniyˈ Herodes tiˈj otk tzˈitzˈj jun cawel, bix e tzaj ttxcoˈnxin kej xjal nim cynaabl, pero tuj ewjel, bix e xiˈ tkanenxin cyexin:
―¿Jtoo ul jlet cheˈw te ocne?―tz̈i rey.
8 Tej tbaj yolen Herodes cyuya aj naabl te ocne, e xiˈ tsmaˈnxin ejeeˈxin tuj tnom Belén, bix e xiˈ tkbaˈnxin cyexin:
―Cyucxa cyey tuj tnom te Belén, bix chebe chebe chi jyona tiˈ neeˈ. Ojtzen tcnet cyuˈna, cykbantza weya, tuˈntzen jax juˈx weya tuˈn nxiˈya yecˈl nnimbila twitz―tz̈i Herodes, pero ẍtakˈ yol.
9 Tej cybintexin tyol rey, exkexin, bix tujx naj tul jlet cheˈw juntl maj otk cyilxin tej cytenxin ocne. Bix e cub nej cheˈw cywitzxin, bix tej tpon cheˈw tibaj jaaˈ jaaˈ taˈ neeˈ, e weˈ cheˈw. 10 Tejtzen cylontexin cheˈw, nimxsen e jaw tzalajkexin. 11 Bix ocxkexin tuj jaaˈ, bix e cyilxin neeˈ tuya ttxu, ja María, bix e cub mutzkˈajkexin twitz neeˈ tuˈn tjaw cynimsaˈnxin ja. Otk txiˈ cyiiˈnxin chˈin tiˈj cykˈinemalxin, bix e jaw cyjkoˈnxin. E jatz cyiiˈnxin cyoybilxin, bix e xiˈ cykˈoˈnxin tekˈa oro tuya incienso tuya jun wik cˈocˈsbil mirra tbi. 12 Pero tej tpon tumel tuˈn cyajxin, e tzaj tkbaˈn Dios cyexin tuj cywitziyˈxin tuˈn miˈn chi aj meltzˈajxin tuya Herodes. Juˈ tzunj, ajkexin tuj cytanemxin tuj junxitl be.
Tej cyxiˈ ok José tuj Egipto tuˈn min cub byet neeˈ tuˈnj rey Herodes
13 Cyajlenxitltzen ke aj naabl, at jun e baj. Ul jlet jun tsanjel Dios tuj cyaˈj tuj twitziyˈ José, bix e xiˈ tkbaˈn te José:
―Weyˈtztzen, bix kˈinxa neeˈ tuyax ttxu, bix juˈ txiˈy tuj Egipto, bix ajkelbilx tuˈna, bix jatztzen ctemeley ojxe t‑xiˈ nkbaˈna tey tuˈn tul meltzˈaja, cuma tzul Herodes jyolte neeˈ tuˈn tcub tbyoˈnxin―tz̈i ángel.
14 Bix e jaw weˈ José, bix tex koniyan e xiˈ tiiˈnxin neeˈ tuya ttxu, bix e xiˈ okxin tuj Egipto. 15 Bix e tenkexin tuj Egipto tejxe tcyim Herodes. Juˈtzen eˈla jaxxix tyol Dios. E cub ttzˈiˈben jun tyolel Dios cyjulu: “Tuj Egipto qˈueletz ntxcoˈna Ncwala,” tz̈i Dios tej xin tyolel.
16 Yaltzen te Herodes, tej tbintexin otk cub sbuˈnxin cyuˈn aj naabl te ocne, nimxsen e tzaj tkˈojxin, bix e xiˈ tsmaˈnxin tsoldadoxin tuˈn tcub cybyoˈnxin cykilca cwal xinak tuj Belén bix cyuj ke aldea tuj tcwent Belén. E xiˈ tkbaˈnxin tuˈn cycub byet cykilca cwal nitzˈj hasta te caˈba jnabkˈike, cuma el tniyˈxin tiˈj tuˈn cyyol aj naabl otk bint caˈba jnabkˈi tej tul jlet jawnex cheˈw te ocne. 17 Juˈtzen eˈla jaxxix tyol Dios e tkba tyolel Dios Jeremías. E cyaj ttzˈiˈben Jeremías cyjulu: 18 “Cbijel jun s̈itz̈ˈbil tuj Ramá, jatzen kˈajkˈajel cywiˈ xuuj te nimxsen bisbajil. Chi ookˈel ke cyiyˈjil Raquel cyiˈj ke cyal, bix mlay bint tuˈn tcyiwsaj cycˈuˈj, cuma min‑altl cyal,” tz̈i Jeremías jatxe ootxa.
19 Tejtzen tcyim Herodes, at juntl e baj. Juntl maj ul jlet jun tsanjel Dios tuj cyaˈj tuj twitziyˈ José tuj Egipto. Bix e xiˈ tkbaˈnxin te José:
20 ―Weyˈtztzen, bix kˈinxa neeˈ tuyax ttxu, bix cu txiy tuj txˈotxˈ te Israel, cuma o chi cyim kej xjal e cyajbe tuˈn tcub byet neeˈ―tz̈i ángel.
21 Juˈ tzunj, e jaw weˈ José, bix e xiˈ tiiˈnxin neeˈ tuyax ttxu, bix e ponkexin tuj txˈotxˈ te Israel. 22 E tajbexin tuˈn tnajanxin tuj departamento te Judea, pero tej tbintexin otk tzˈoc Arquelao te cawel te t‑xel Herodes tuj Judea, e tzaj ttz̈i tiˈjxin tuˈn tnajanxin tuj Judea. E tzaj tkbaˈn Dios texin tuj twitziyˈxin tuˈn miˈn pon meltzˈajxin tuj Judea. Juˈ tzunj, e xiˈkexin tuj departamento te Galilea, 23 bix e ponkexin tuj jun tnom Nazaret tbi. Juˈtzen eˈla jaxxix jtyol Dios e cub ttzˈiˈben jun tyolel Dios tiˈj jxjal Scyˈoˈn tuˈn Dios. Tz̈i cyjulu: “Jun aj Nazaret cˈoquele tbi.”
Tej tkˈumen Juan Bautista tyol Dios
3 Mas yaj, ultzen junxin xjal Juan Bautista tbi tuj jun lugar tuj Judea jaaˈ yaaˈn nim xjal najl tuj. E tkˈume Juan tyol Dios, bix tz̈i cyjulu:
2 ―Cykˈoncja cyila bix chi meltzˈaja tuya Dios, cuma tzul lkˈe tcawbil Dios kxol―tz̈i Juan Bautista.
3 Juˈ e tyole Juan, cuma jaxin jxjal e yolen Isaías tiˈj, jxin tyolel Dios te ootxa. E tkba Isaías cyjulu: “C‑yolel jun tyolel Dios jaaˈ yaaˈn nim xjal najl tuj. Tz̈itzen tbel cyjulu: ‘Cybincham cyiiba twitz Taaw twitz txˈotxˈ. Cyjkom tbexin tuj cyanema,’ tz̈i tbel jxjal c‑yolel,” tz̈i Isaías.
4 Yaltzen te Juan, jatzen t‑xbalen toc ttzmal camello, bix tzˈuˈn tqˈuelbilxin toc. Yaltzen twaxin, cuchiˈkejil, bix tcˈaˈxin taˈl xiiˈ e cnet tuˈnxin tuj cˈul.
5 Bix e pon nim xjal te nin tnom Jerusalén tuya Juan, cyuyax xjal te niyˈtl tnom tuj Judea, cyuyax jxjal najl ttziiˈ nimaˈ Jordán. 6 Bix e bautizarj ke xjal tuˈn Juan tuj nimaˈ Jordán tej tjatz cykbaˈn cyil.
7 Pero tej tlonte Juan otk chi ul nim xjal tej cloj fariseo bix tej cloj saduceo, tuˈntzen cybautizarj tuˈnxin, e xiˈ tkbaˈnxin cye:
―Ke cyey cynaabla tisen lbaj. ¿Tikentzen cycyˈiy tuˈn tcyaj cykˈoˈna cyila? Cyaj cyey tuˈn cybautizarja wuˈna nuk tuˈn miˈn cub castiwa cyibaja tuˈn Dios. 8 Ka cycyˈiy tuˈn tcub castiwa tuˈn Dios cyibaja, cybinchamtzen alcyej baˈn, tuˈntzen tchicˈajax ka otk cyaj cykˈoˈna cyila bix ka otk chi meltzˈaja tuya Dios. 9 Bix miˈn cub cyximana tuj cyanema: ‘Cuma tiyˈjil Abraham koˈya, mlay tzaj kcastiwiya tuˈn Dios, cuma t‑xjal Dios koˈya,’ tz̈i key. Pero yaaˈn juˈwa. Cxeˈl nkbaˈna cyey, ka ma chi oc xjal te t‑xjal Dios nuk tuˈnj tiyˈjil Abrahamke, baˈntzenle tbint tuˈnxin tuˈn cyoc ke xak te t‑xjal Dios. 10 Tzul castiwa cyibaj kej xjal yaaˈn baˈn twitz Dios. Cˈoquel cycˈuˈja tiˈj ja tumel lu. Taaw cab tken loˈpj cˈoquel tcyeˈyen cyiˈ cyken loˈpj. Kej min cyakˈ cywitz baˈn, chi jawel txˈomet ttzi txˈotxˈ, bix nuk te tuj kˈakˈ chi ajbela. 11 Weya, nuk jun xjal kena tuˈn cybautizarj xjal wuˈna, ka cyaj xjal txiˈ cyyeecˈan ma tzˈajtz tiˈ cynaabl twitz Dios. Pero at jun xjal lepch wiˈja jawnexxsen nwitza. Mintlpetiiˈ woclena tuˈn tel npjuˈna takˈel t‑xaab. Ja tzunj xjal tzul, yaaˈn nuk jun techel ctkˈaˈ tisen weya, sino ctzaal tkˈoˈnxin Espíritu Santo te cyej cyey ma cyaj cykˈoˈna cyila, bix ctzaal tkˈoˈnxin tuˈn cyxiˈy tuj kˈakˈ te cyej cyey min cyaj cykˈoˈna cyila bix min ma tzˈajtz tiˈ cynaabla. 12 Jun awal triwa qˈuelel tpaˈn jtwitz triwa tuya t‑xcˈomel. Jtwitz triwa cˈoquex tuj txˈutxˈ, pero tzunj t‑xcˈomel cˈoquex tuj jkˈakˈ mlay yubtzˈaj. Juˈtzen ctemel pjel tpaˈn jxjal tzul kej xjal at tuˈn cyclet cyuyaj xjal at tuˈn cyxiˈ tuj kˈakˈ―tz̈i Juan cye aj fariseo bix cye aj saduceo.
Tej tbautizarj Jesús
13 Etztzen Jesús tuj departamento te Galilea, bix ulxin tuya Juan ttziiˈ nimaˈ Jordán, tuˈntzen tbautizarjxin tuˈn Juan. 14 Pero tuj twitz Juan, yaaˈn tumel tuˈn tbautizarj Jesús tuˈnxin. E xiˈ tkbaˈnxin te Jesús:
―Il tiˈj tuˈn nbautizarja tuˈna, yaaˈn tuˈn tbautizarja wuˈna―tz̈ixin.
15 Pero e xiˈ tkbaˈn Jesús texin:
―Jax tuˈna, pero jaˈlewe waja tuˈn tbint jwajbila tuˈna, tuˈntzen tbint jma tkba Dios―tz̈i Jesús.
Bix e tcuya Juan.
16 Tejtzen tbautizarj Jesús tuˈn Juan, e jatz Jesús tuj nimaˈ, bix e jket cyaˈj, bix e tilxin tcuˈtz Espíritu Santo tisen junjil cucuˈ, bix e cub licyˈpajjil tuj twiˈ Jesús. 17 Bix e tzaj jun yol tuj cyaˈj. E tkba cyjulu:
―Ja tzunj xjal lu Ncwala n‑oc takˈ weya. Nchin tzalaja tiˈj―tz̈i Dios.
Tej toc niyˈbet Jesús
4 Yajcˈatltzen bix e xiˈ kˈiˈn Jesús tuˈn Espíritu Santo tuj jun lugar mintiiˈ cynajbil xjal tuj, tuˈntzen toc tkˈoˈn taaw il tipen tiˈjxin tuˈn tyeecˈante Jesús tnimbil texin. 2 E cub tpaˈn weyaj cyaˈwnak kˈij tuyax cyaˈwnak koniyan, bix tej tjapan baj cyaˈwnak kˈij, otkxsen bajxin tuˈn weyaj. 3 Bix e pon taaw il tuya Jesús tuˈn tbint tajbil taaw il tuˈn Jesús. E xiˈ tkbaˈn texin:
―Ka Tcwal Diosa, binchancˈa tzunj xaka te tway te yecˈbil―tz̈i taaw il.
4 Pero e xiˈ tkbaˈnxin te taaw il:
―Tzin tkbaˈn tuj tyol Dios cyjulu: “Yaaˈn nuk oˈcx tuˈn twa jun xjal iˈtzen. Ja te mas il tiˈj, tuˈn tnimante cykilca yol tzin tkbaˈn Dios,”―tz̈i Jesús.
5 Bix e xiˈ tiiˈn taaw il ja Jesús tuj Jerusalén, ja tnom nintzaj, bix e jaw tiiˈn taaw il jaxin maa twiˈ tja Dios. 6 Bix e xiˈ tkbaˈn taaw il texin:
―Ka jay Tcwal Dios, xooˈnx tiiba twitz txˈotxˈ. Mlay cyima, cuma tzin tkbaˈn tyol Dios cyjulu: “Chi tzaal tkˈoˈn Dios tsanjel tuj cyaˈj te clol tey. Ejeeˈ chi tzyulte tey tuj cykˈab, tuˈntzen miˈn tzakˈ tkena cywiˈ xak,” tz̈i tyol Dios―tz̈i taaw il.
7 Pero aj ttzakˈbeˈn Jesús te:
―Pero jax tzin tkbaˈn tyol Dios cyjulu: “Miˈn tzˈoc cycyakwusaˈna Cyaawey Dios tuˈnj toc cykˈoˈna tuj malbil te, ka jax tuˈn,”―tz̈ixin.
8 Bix e xiˈ kˈiˈn Jesús juntl maj tuˈn taaw il. E pon kˈiˈnxin twiˈ jun witz te nimxsen tweˈ, bix e xiˈ tyeecˈan taaw il texin cykilca tnom twitz txˈotxˈ tuyax cykˈinemal tnom nimxix. 9 Bix e xiˈ tkbaˈn taaw il texin:
―Cykilca ke tnom lu cxeˈl nkˈoˈna tey ka ma cub majey nwitza te yecˈbil ka inayena taawa tuj twitza―tz̈i taaw il texin.
10 Bix e xiˈ tkbaˈnxin te taaw il:
―¡Min! Cutxey, Satanás, cuma tzin tkbaˈn tyol Dios cyjulu: “Nuk oˈcx ja Dios cjawel cynimsaˈna, bix nuk oˈcx te texin baˈn cyajbeˈney,”―tz̈i Jesús.
11 Bixsen e cyaj tkˈoˈn taaw il jaxin, bix ul ke tsanjel Dios tuj cyaˈj onlte texin.
Tej ttzyet taakˈen Jesús
12 Tejtzen tbinte Jesús otk tzˈocx Juan tuj tzeeˈ, e xiˈxin tuj departamento te Galilea, 13 tuˈntzen tponxin tuj ttanemxin Nazaret. Pero etzxin tuj Nazaret, bix e ponxin tuˈn tnajanxin tuj tnom te Capernaum. Tcub Capernaum ttziiˈ jun tnijabel aˈ, jaaˈ najle kej tchmanxin Zabulón bix kej tchmanxin Neftalí. 14 Tej takˈananxin tuj taakˈen Dios jatzewe, el jax j‑e tkba jxin tyolel Dios Isaías. E cub ttzˈiˈben Isaías cyjulu: 15 “Kej xjal tuj txˈotxˈ te Zabulón bix kej xjal te Neftalí, cyuyax xjal ttziiˈ tnijabel aˈ bix jlajxe nimaˈ Jordán, bix kej xjal yaaˈn judío tuj Galilea, 16 ejeeˈj tzunj xjal lu chi temel tuj klolj. Nuk chi ayol cycyamecy, pero cxeˈl cycyeˈyen jun spiˈyen nintzaj. Kej xjal lu najlke tuj jun txˈotxˈ jaaˈ taˈ nuk klolj bix cyamecy, pero cwel koptzˈaj jun spiˈyen cyibaj,” tz̈i Isaías jatxe ootxa.
17 Tponlenxitltzen Jesús Capernaum, akˈxin kˈumlte tyol Dios. E tkbaxin cyjulu: “Chi meltzˈaja tuya Dios, cuma ma pon tumel tuˈn tul tcawbil Dios tuj cyaˈj,” tz̈ixin.
18 At jun kˈij e bet Jesús ttziiˈ jnintzaj tnijabel aˈ te Galilea, bix e tilxin caˈba xjal cyitzˈen cyiib. At jxin Simón, bix juntl tbixin Pedro, bix at jxin Andrés. Bix e cuˈx cyxooˈnxin jun xiyˈpa tuj aˈ, cuma tzyul quis̈kexin. 19 Bix e xiˈ tkbaˈnxin cyexin:
―Chi lpetza wiˈja. Jaˈlewe lu key nchi chmona quis̈. Pero chi oquel nkˈoˈna te chmol xjal tuˈn cyxiˈ lpe wiˈja―tz̈i Jesús cyexin.
20 Bix ncyaj cykˈoˈn najtlxin cyxiyˈpaxin, bix oc lpekexin tiˈjxin.
21 Tejtzen t‑xiˈ tbet‑xin juntl tkiyˈ, e tilxin caˈbatl xjal cyitzˈen cyiib, jaj jxin Jacobo, bix jxin Juan. Tcwal jxin Zebedeo ejeeˈxin. Eteˈcˈaxxin tuj jun barc tuya Zebedeo, cymanxin, nchi remyenaxin cyxiyˈpaxin. Bix e tzaj ttxcoˈnxin ejeeˈxin. 22 Bix e cyaj cykˈoˈnxin najtlxin cybarcxin tuyax cymanxin, bix oc lpekexin tiˈj Jesús.
23 Bix e bet Jesús tuj cykilca ke tnom tuj Galilea. Tuj jaca juun camon jaaˈ te xnakˈtzbil tyol Dios, e xiˈ t‑xnakˈtzaˈnxin cye xjal, bix e xiˈ tkˈumenxin jtbanel yol tiˈj tcawbil Dios. Bix oc tkˈanexin kej xjal yaab. El tiiˈnxin nuk alcyexja cyyabel xjal. 24 Bix el tpocbal Jesús tuj cykilca ke tnom tuj Siria. Juˈ tzunj, ul kˈiˈn twitzxin nimxsen xjal yaab cyuˈn aj Siria. Ul kej xjal nim qˈuixcˈaj eteˈ tuˈn yabbil, bix kej nchyon cyiˈj, bix kej xjal otk chi oc biman cyiˈj, bix kej e tzaj tuj cywiˈ, bix kej mintiiˈ tanem cyxumlal. Bix e kˈanjke tuˈnxin. 25 Nimxsen xjal oc lpe tiˈjxin. E tzajke tuj Galilea, bix cyuj ke tnom te Decápolis, bix tuj Jerusalén, bix cyuj tnom te Judea, bix at e tzaj jlajxe nimaˈ Jordán.
Tej t‑xnakˈtzaˈn Jesús cye xjal twiˈ witz
5 Tejtzen toc tcyeˈyen Jesús nim xjal oc lpe tiˈjxin, e jaxxin twiˈ jun witz. Tej tcub kexin, e pon lkˈe ke t‑xnakˈatzxin tiˈjxin. 2 Bix akˈxin yolel cyuyaxin. E xiˈ t‑xnakˈtzaˈnxin cye t‑xnakˈatzxin cyjulu:
3 ―At t‑xtalbil Dios cyibaj kej xjal n‑el cyniyˈ tiˈj mintiiˈ cyipemal tuˈn cyclet cyuˈnx, cuma ckˈojel cye tuˈn cyocx tuj cyaˈj.
4 At t‑xtalbil Dios cyibaj kej xjal nchi bisen tiˈj cyil, cuma ccywixel cycˈuˈj.
5 At t‑xtalbil Dios cyibaj kej xjal min jaw cyniman cyiib, cuma ckˈojel twitz txˈotxˈ te cykab.
6 At t‑xtalbil Dios cyibaj kej xjal nimxsen cyaj tuˈn cyoc jiquenxix twitz Dios, cuma ctzaal tkˈoˈn Dios cyajbil.
7 At t‑xtalbil Dios cyibaj kej xjal n‑oc cykˈoˈn lastim cye cabtl xjal, cuma cˈoquel tkˈoˈn Dios lastim cye.
8 At t‑xtalbil Dios cyibaj kej xjal sakxix tuj cyanem, cuma cˈoquel cycyeˈyen Dios.
9 At t‑xtalbil Dios cyibaj kej xjal n‑oc cyipen tuˈn tweˈ kˈoj cyxol xjal bix tuˈn cyten xjal tuj ttz̈yal cyuya juntl, cuma cˈoquel kˈoˈn cybi tcwal Dios.
10 At t‑xtalbil Dios cyibaj kej xjal nchi baj yaset cyuˈn xjal nuk tuˈnj jiquen eteˈ twitz Dios, cuma ckˈojel cye tuˈn cyocx tuj cyaˈj. 11 At t‑xtalbil Dios cyibaja oj nchi xmucchan xjal cyiˈja bix oj nchi oc yaseta cyuˈn bix oj nchi yolen xjal kaˈ cyiˈja tuya xtzˈimj yol nuk wiˈja. 12 Chi tzalaja, cuma ctzaal kˈoˈn cyey nim cycotza tuj cyaˈj, bix cuma juniyˈ cytena cyuya ke tyolel Dios te ootxa. Oc cyyasen xjal ejeeˈ nuk tiˈj tyol Dios―tz̈i Jesús cye t‑xnakˈatz.
Jun ocslal twitz txˈotxˈ juˈ tisen atzˈen
13 Bix e xiˈ tkbaˈntlxin cyexin:
―Tisen tzin tkˈoˈn atzˈen ttz̈yal waabj, bix tuˈn miˈn kˈey waabj, jax juˈx nchi ajbena cyxol xjal tuˈn cyten xjal baˈn. Katzen ma tzˈel baj tikˈbil atzˈen, ¿ti tten tuˈn tcub meltzˈajtl ttz̈yal? Mintiiˈ cˈajbeletl. Oˈcx nuk tuˈn tex xeˈt, bix tuˈn tbaj waˈban cyuˈn xjal.
Jun spiˈyen cyxol xjal
14 Ejeeˈy tisen spiˈyen cye xjal. Bix chicˈaj cynaabla tisen jun tnom tcub twiˈ jun witz. Yaaˈn baˈn tuˈn tcub cyewena cynaabla cywitz xjal. 15 Oj toc t‑xket cantil tuˈn jun xjal, yaaˈn tuˈn tocx ewet tjakˈ jun alma, sino cwel tkˈoˈn twiˈ mes, tuˈntzen tkˈonte spiˈyen cye kej xjal at tuj jaaˈ. 16 Jax juˈx cyey, cyiiˈnxa cychunkˈlala cywitz xjal tuj tumel, tuˈntzen tchicˈajax cybinchbena baˈn, tuˈntzen tjaw cynimsaˈn xjal Cymana Dios at tuj cyaˈj. 17 Miˈn cub cybisena ka ma chin ula tuˈn tel wiiˈna tajwalel tley Moisés bix tiˈj j‑e cub cytzˈiˈben tyolel Dios. Min in ula tuˈn nkˈojla tiˈj, sino tuˈn tjapan baj wuˈna. 18 Jaxxix cxeˈl nkbaˈna cyey, cbinel cykilcaj e cub tzˈiˈbet tuj tyol Dios. Mlay xitj twitz cyaˈj bix twitz txˈotxˈ hasta ojxe tbint cykilcaj yol e cub tzˈiˈbet tuj tyol Dios. 19 Juˈ tzunj, alcyej xjal ma tziyˈ tibaj jun ley tuj tyol Dios, amale chˈint jun mandamyent, bix ma txiˈ t‑xnakˈtzaˈn cye cabtl tuˈn cyiyˈ tibaj ley, cˈoqueltzen te chˈin cyxol t‑xjal Dios. Pero alcyej xjal nbint tyol Dios tuˈn, bix ma txiˈ t‑xnakˈtzaˈn cye cabtl tuˈn cyniman tyol Dios, jatzen xjala cˈoquel tkˈoˈn Dios jawnex cyxol t‑xjal Dios tuj cyaˈj. 20 Jaxxix cxeˈl nkbaˈna cyey, ka min ma chi oca mas jiquen twitz Dios cywitz ke txˈolbal ley bix kej xjal cyiwxix tuj ley, ejeeˈj aj fariseo, mlay chi ocxa tuj tcawbil Dios tuj cyaˈj.
Tej tyole Jesús tiˈ kˈoj
21 O cybiy nejl e cykba kej xjal crinsipal: “Miˈn cub cybyoˈna xjal. Alcye jun xjal ma byon, cwel castiwa tibaj cyuˈn juez,” tz̈ike. Pero oˈcx jlu e cykba. 22 Pero jatzen weya, cxeˈl nkbaˈna cyey, alcye jun xjal ma tzaj tkˈoj tiˈj juntl xjal, cwel castiwa tibaj tuˈn Dios. Tzin cykbaˈn cyxnakˈtzala alcye jun xjal ma tzˈoc t‑xmucchaˈn juntl xjal, cˈoqueltzen cywitz juez mas jawnex. Pero jatzen weya, cxeˈl nkbaˈna cyey, alcye jun xjal ma tzˈoc t‑xmucchaˈn juntl xjal, cxeˈltzen tuj kˈakˈ. 23 Juˈ tzunj, oj t‑xiˈy kˈol te toybila twiˈ altar tuj tja Dios, pero qˈuiyel tuj tcˈuˈja ka at jun tila tuj twitz juntl xjal, 24 cyjel tkˈoˈna toybila twiˈ altar, bix cutxey tuyaj xjal tuˈn tbint ttena tuya. Ojtzen tcuba tuj ttz̈yal tuya, baˈntzen tuˈn t‑xiˈ tkˈoˈna toybila.
25 Ka at jun tcˈasbena te jun xjal, bix taj xjal txiˈ tiiˈn jay twitz juez, cxeˈl naja yolel tuyaj xjal, tuˈntzen tbint ttena tuya te mitknaˈx tpon kˈiˈna twitz juez tuˈn, cuma ka ma cub tzˈaka tuj tila twitz juez, cxeˈl kˈiˈna cyuˈn ke policía tuj tzeeˈ. 26 Jaxxix cxeˈl nkbaˈna cyey, mlayx tzˈetza tuj tzeeˈ ojxe tchjet cykilca tcˈasbena.
Tej tyole Jesús tiˈj aj pajlel
27 O cybiy nejl e cykba nejenel cye xjal: “Miˈn chi jyona juntl xuuj te pajbaj.” Pero oˈcx jlu e cykba. 28 Pero jatzen weya, cxeˈl nkbaˈna cyey, alcye jun xjal ma txiˈ cyeˈyente juntl xuuj bix taj tuˈn toc ipan tiˈj, ya ma tbincha aj pajlel tuya tuj tanem. 29 Juˈ tzunj, ka ma cub tzˈaka tuj il tuˈn tlaj tbakˈ twitza tuj tmankˈaba, kˈimatza bix xomaxa, cuma mas baˈn tuˈn tetz jun tbakˈ twitza twitzj tuˈn t‑xiˈ xeˈt cykilca t‑xumlala tuj kˈakˈ. 30 Bix ka ma cub tzˈaka tuj il tuˈn tlaj tmankˈaba, txˈomela bix xomaxa, cuma mas baˈn tuˈn tel txˈomet jun tkˈaba twitzj tuˈn t‑xiˈ xeˈt cykilca t‑xumlala tuj kˈakˈ.
Nyole Jesús tiˈj paxjlenel
31 Nejl, e cykba nejenel cye xjal: “Alcye jun xjal taj tuˈn tcub tpaˈn tiib tuya t‑xuˈl, baˈn tuˈn tex tlojoˈn nuk tuˈnj cxeˈl tkˈoˈn te xuuj jun tuˈl tyol xinak otk chi pax.” 32 Pero jatzen weya, cxeˈl nkbaˈna cyey, jaca juun xjal ma cub tpaˈn tiib tiˈj t‑xuˈl, ka min e tbincha t‑xuˈl pajlel, nbinchantzen jun kaˈ tiˈj, cuma cwel maje t‑xuˈl tuya juntl xjal, bix cˈoquel te aj paj. Bix cˈoquel aj paj alcye jun xjal ma cub maje tuyaj xuuj aj paj.
Nyole Jesús kaˈ txiˈ kkbaˈn tzkinn Dios tuˈn tcywix kyol
33 Jax o cybiy e cykba ke crinsipal xjal nejl: “Oj nxiˈ cykˈoˈna cyyola te Dios tuya jun jurament tuˈn tbint jun akˈuntl twitz, kaˈxsen ka min ma japan baj cyyola. Il tiˈj tuˈn tjapan baj cyyola oj t‑xiˈ cykbaˈna ‘tzkinn Dios,’” tz̈ike. Pero oˈcx jlu e cykba. 34 Pero jatzen weya, cxeˈl nkbaˈna cyey, miˈn txiˈ cykbaˈna “tzkinn Dios” tuˈn tcywix cyyola. Tuj cywitz nejenel cye xjal, at mas tipemal jyol “tzkinn Dios” twitzj jyol “tstiwa cyaˈj wiˈja” 35 bix twitzj yol “tstiwa twitz txˈotxˈ wiˈja” bix ja yol “tstiwa Jerusalén wiˈja.” Pero yaaˈn il tiˈj lu, cuma tuj cyaˈj ncawen Dios, bix najben twitz txˈotxˈ tuˈn tcub tkˈoˈn Dios tken, bix Jerusalén jtnom jaaˈ ccawel Dios tisen rey. 36 Bix miˈn txiˈ cykbaˈna tuˈn tel txˈomet cywiˈya ka min ma chi japan baja tiˈ cyyola, cuma oˈcx te Dios ncawen tibaj cywiˈy. Cˈoquel cycˈuˈja tiˈj mlay bint cyuˈna tuˈn toc ttzmal cywiˈy sak bix ka kˈek. 37 Juˈ tzunj, miˈn txiˈ cykbaˈna jun yol te jurament tuˈn tcywix cyyola. Nuk oˈcx tuˈn cyyolena tuya jun yol jaxxix. Ka ma tzˈoc cykˈoˈna juntl yol tibaj, kaˈ tzunj lu.
T‑xnakˈatz Jesús tiˈj tuˈn toc cyakˈ cye xjal nchi kˈojl cyiˈj
38 O cybiy e cykba kej xjal crinsipal nejl: “Ka ma txiˈ tbakˈ twitza bix ka twitz tey tuj il tuˈn juntl xjal, baˈn tuˈn tjyona tcastiwa twitz ley, tuˈntzen t‑xela junx.” 39 Pero jatzen weya, cxeˈl nkbaˈna cyey, miˈn chi kˈojla cyiˈj xjal nchi binchan kaˈ cyiˈja. Ka ma txiˈ ttzˈajen jun xjal tkˈoˈtxa tuj tmankˈaba, kˈonxa juntl plaj tuˈntzen t‑xiˈ ttzˈajen. 40 Ka taj jun xjal txiˈ tiiˈn jay twitz juez tuˈn tel kˈiˈn tcamisa, kˈonxtla tcapẍeyena te. 41 Ka ma tzˈoc tfwersen jun xjal jay tuˈn t‑xiˈ tiiˈna tiketz jun ajlabl, kˈonx tiiba te tuˈn t‑xiˈ tiiˈna juntl ajlabl mastl. 42 Ka at jun xjal ma tkane jun tiixja tey, kˈonxa te. Bix ka at jun xjal ma tkane pwak tey te tcˈasben, miˈn cub t‑xqˈueyena.
43 O cybiy e cykba kej xjal crinsipal nejl: “Cˈoquel cyakˈ cyuyey cyey, bix qˈuelel cyiiqˈuena cyaj kˈoja cyiˈja.” 44 Pero jatzen weya, cxeˈl nkbaˈna cyey, il tiˈj cˈoquel cyakˈ cyey kej xjal nchi kˈojl cyiˈja, bix chi naˈna Dios cyiˈkej nchi yasen cyiˈja, 45 tuˈntzen tchicˈajax ka tcwal Cymana tuj cyaˈj ejeeˈy. Tuˈnxin njawelen kˈij cyibaj kej xjal yaaˈn baˈn bix kej xjal baˈn, bix ntzaj tkˈoˈnxin jbal cyibaj kej xjal jiquen bix kej xjal yaaˈn jiquen. 46 Ka ma tzˈoc cyakˈ cyey nuk ejeeˈj xjal n‑oc cyakˈa cye, ¿alcyetzen cycotza ctzaal kˈoˈn cyey? Jax juˈx kej chmol chojentj alakˈ n‑oc cyakˈ cyuya cye. 47 Bix ka ma txiˈ cykˈolbeˈna nuk ejeeˈj cyuyey, ¿alcyetzen nchi binchana mas cywitz mastl xjal? ¿Yaaˈmpatzen tzin cybinchaˈn kej xjal yaaˈn ttanem Dios juˈwa? 48 Juˈ tzunj, chi ocxa tzˈaklxix, tisen te Cymana tuj cyaˈj tzˈaklxixte―tz̈i Jesús.
Nyole Jesús tiˈj onbil
6 Bix e xiˈ tkbaˈntl Jesús cye t‑xnakˈatz:
―Cˈoquel cycwenta tiˈj tuˈn miˈn cybinchana baˈn nuk oˈcx tuˈn cyoc cyeˈyena cyuˈn xjal. Ka ma cybinchaya nuk tuˈn tchicˈajax cybinchbena cywitz xjal, mlay tzaj kˈoˈn cycotza tuˈn Cymana Dios tuj cyaˈj. 2 Juˈ tzunj, oj t‑xiˈ cyonena ke mebe, miˈn txiˈ cykˈoˈna tumel cye xjal tuya xux ti nbaj cyey, tisen nbint cyuˈn xmeletzˈ xjal cyuj camon jaaˈ bix cyuj be, tuˈntzen cyjaw nimsaˈn cyuˈn xjal. Jaxxix cxeˈl nkbaˈna cyey, oˈcx cycotz nuk tuˈn cyjaw nimset cyuˈn xjal. 3 Jatzen cyey, oj t‑xiˈ cyonena ke mebe, miˈn txiˈ cykbaˈna cye cyuyey ti nbint cyuˈna. 4 Ka juˈ nbint cyuˈna tuj ewjel, cxeˈl tkˈoˈn Cymana Dios t‑xel cyey, cuma ncyeˈyen Dios tiˈj cykilca nbint cyuˈna tuj ewjel.
Nxiˈ t‑xnakˈtzaˈn Jesús ke xjal tiˈ naj Dios
5 Ojtzen cynaˈna Dios, miˈn chi binchana tisen nbint cyuˈn xmeletzˈ xjal. Cyaj tuˈn cyten waˈl cyuj camon jaaˈ bix cyuj be tuˈn cynaˈn Dios cywitz xjal. Jaxxix cxeˈl nkbaˈna cyey, oj nchicaˈjax cynabl Dios juˈwa, ya otktzen cyiikˈ cycotz. Mintiiˈtl t‑xel cye mas yaj. 6 Jatzen cyey, oj cynaˈna Dios, cyocxa cyjunala tuj cyjay, bix tzˈetz cylomoˈna tlemel cyjay, bix chi naˈna Cymana Dios min chicˈaj. Ncyeˈyen tiˈj cykilcaj yaaˈn chicˈaj cyuˈn xjal, bix cxeˈl tkˈoˈn t‑xel cyey.
7 Ojtzen cynaˈna Dios, miˈn txiˈ cymeltzˈuˈna nimcˈa maj jax cyyola tisen nbint cyuˈnj xjal yaaˈn ocslal oj nchi naˈn cydios. Tuj cywitz, cybiˈ cydios cyyol tuˈn nim tken cyyol, pero yaaˈn juˈwa. 8 Juˈ tzunj, miˈn chi binchana tisenj cye, cuma te mitknaˈx txiˈ cykanena te Cymana Dios, ya ttzkiˈntlxin ti cyaja. 9 Chi naˈna Dios tisen ja yecˈbil lu: “Kman Dios ata tuj cyaˈj, nimsajxit tbiy cyxol xjal. 10 Kaja tuˈn tul tcawbila twitz txˈotxˈ. Chi nimanxit cykilca xjal twitz txˈotxˈ tyola tisenx nnimja tuj cyaˈj. 11 Kˈontza kwaya jaˈlewe. 12 Bix najsanqˈuey ja il o cub kbinchaˈna twitza, tisen keya ncub knajsaˈna jkaˈ o tzˈoc cybinchaˈn xjal kiˈja. 13 Miˈn ko cub tkˈoˈna tuj kniˈya, sino cloma koˈya tuj tkˈab taaw il, cuma jay cawel tibaj cykilca twitz txˈotxˈ bix tuj cyaˈj, bix at mas tipemala cywitz cykilca, bix jawnex tey tibaj cykilca te junx maj. Juˈxit ttena,” tz̈i cybela oj cynaˈna Dios. 14 Ma cheˈx nxnakˈtzaˈna juˈwa, cuma ka ma cub cynajsaˈna cyil ke xjal o tzˈoc cybinchaˈn kaˈ cyiˈja, jax juˈx te Cymana Dios tuj cyaˈj cwel tnajsaˈnxin cyey cyil. 15 Pero ka min ma cub cynajsaˈna cyil xjal, jax juˈx miˈn cub tnajsaˈn Cymana Dios cyila.
T‑xnakˈatz Jesús tiˈj oj ncub cypaˈn xjal weyaj
16 Bix oj ncub cypaˈna weyaj, miˈn txiˈ cyyeecˈana cywitza tisen nchi bisena, tisenx nbint cyuˈn xmeletzˈ xjal. Cyaj tuˈn tchicˈajax ka ncub cypaˈn weyaj, bix juˈ tzunj min nxiˈ cybinchaˈn cywitz, tuˈntzen bis cycyeˈnc. Jaxxix cxeˈl nkbaˈna cyey, mintiiˈtl t‑xel cye, cuma oˈcx t‑xel cye ma tzˈoc cycyeˈyen xjal ejeeˈ. 17 Jatzen cyey, ka ma cub cypaˈna weyaj, cykˈonwexa cˈocˈsbil cywiˈy bix cytxjomela cywitza tisex cytena, 18 tuˈntzen miˈn txiˈ cyyeecˈana cye xjal ka ncub cypaˈna weyaj. Nuk oˈcx twitz Cymana Dios min chicˈaj cwel cypaˈna weyaj. Bix cuma tzin tcyeˈyen Dios cykilcaj nbint tuj ewjel, ctzaal tkˈoˈnxin t‑xel cyey.
Jun kkˈinemabl tuj cyaˈj
19 Miˈn nuk tzˈoc cyipena tiˈj tchmoj kˈinemala twitz txˈotxˈ. Nuk oˈcx cˈoquex pocˈ tuj te xitlte, bix pjel acumax, bix chi oquex alakˈ cyjay te kˈilbetzte. 20 Mas baˈn tuˈn tbaj cychmoˈna cykˈinemala te tuj cyaˈj, jaaˈ mlay tzˈocx pocˈ tuj te xitlte bix miˈn baj acumax bix min‑al alakˈ baˈn tocx tiˈj. 21 Ka n‑oc cyipena tiˈj cykˈinemala te tuj cyaˈj, ja tzunj lu tzin tyeecˈan at jcyajbila tuya ti taj Dios, pero ka nuk oˈcx n‑oc cyipena tiˈj cykˈinemala te twitz txˈotxˈ, ja tzunja nyeecˈante mintiiˈ cyanema tuya Dios.
Ntzaj tkˈoˈn Dios knaabl tuˈntzen kten tuj spiˈyen
22 Yaltzen te cynaabla, tisen tbakˈ cywitza. Nchi ajben tbakˈ cywitza tuˈn cycyeˈyena. Ka baˈn tbakˈ cywitza, baˈntzen cycyeˈyena alcyej cchicˈajaxel tuˈn tken luz. 23 Pero ka yaaˈn baˈn tbakˈ cywitza, eteˈy tuj klolj. Jaxse juˈx cynaabla. Juˈ tzunj, ka tcyˈi cynaabla tuˈn cyela baˈn twitz Dios, tisen tuj nimxsen klolj eteˈy.
Dios bix jun kˈinemabl
24 Mlay tzˈajben jun akˈanal te caˈba patrón. Ka ma tjoy tuˈn tajben te jun patrón, cyjeltzen tkˈoˈn juntl. Bix ka jatz ma takˈa tiib tuya tcab patrón, cyjeltzen tkˈoˈn jxin tneel. Juˈtzen tten tuya Dios bix kˈinemal. Ka tuya cykil cycˈuˈja ncheˈx lpey tiˈ kˈinemal, mintzentiiˈ cyaja tuˈn cyajbena te Dios.
Miˈn ko labt miˈn baj kcˈuˈj tiˈj ti jilel tuˈn kitzˈj
25 Cuma ma tzaj tkˈoˈn Dios cychunkˈlala, juˈ tzunj cxeˈl nkbaˈna cyey, miˈn chi labta tiˈj cyway bix cycˈaˈy tuˈn cyitzˈja bix tiˈj cyxbalena te cyxumlala. ¿Mimpa o tzaj tkˈoˈn Dios cychunkˈlala tiˈj mas nuk nchi waaˈna? ¿Bix mimpa o tzaj tkˈoˈn Dios cyxumlala tiˈj mas nuk n‑oc cyxbalena? 26 Cycyeˈyenc ke chˈit twitz cyaˈj. Min nchi awanjil, bix min nchi jtxˈonjil, bix min nchi chmonjil twitz awal tuj cytxˈutxˈjil. Pero nchi itzˈjjil, cuma ntzaj tkˈoˈn Cymana Dios tuj cyaˈj cywajil. Yajtzen cyey, ¿yaaˈmpa mas jawnexkey cywitz chˈit? 27 ¿Cˈajbelpa oj nchi labta tiˈ jun tiiˈ? Mi nuket jun kˈij baˈn txiˈ cykˈoˈna te cychunkˈlala tuˈnj nchi labta tiˈj. 28 ¿Tikentzen nchi labta tiˈ cyxbalena? Cycyeˈyenc kej abech. Ntz̈ˈiy, amale mint nchi chkon bix min nchi tz̈mon. 29 Pero amale mint nchi labt tiˈj cyxmaquel, pero cxeˈl nkbaˈna cyey, mas cyeca cycyeˈnc twitzj jawnex t‑xbalen jrey Salomón. 30 Ntzaj tkˈoˈn Dios cyxmaquel cˈul, amale nuket caˈba oxe kˈij nten bix n‑el tzˈak bix ncub patet. Yaltzen cyey, ¿yaaˈmpa mas jawnexkey cywitz cˈul? Ejeeˈy yaaˈn nimxix n‑oc ke cycˈuˈja tiˈj Dios. Ka ma tzaj tkˈoˈnxin cyxmaquel cˈul, jax juˈx ctzaal tkˈoˈnxin cyxbalena. 31 Juˈ tzunj, miˈn chi labta tiˈj ti tten tuˈn cyitzˈja. Miˈn txiˈ cykbaˈna: “¿Ti cxeˈl kwaaˈna?” bix ka “¿Ti cxeˈl kcˈaˈna?” bix ka “¿Jaaˈ ctzaal kxbalena?” 32 Miˈn chi tena tisen kej xjal yaaˈn ttanem Dios, cuma nuk oˈcx nchi labt tiˈj cykilcaj lu. Miˈn chi labta, cuma ttzkiˈn Cymana Dios tuj cyaˈj najben cykilcaj lu cyey. 33 Mas il tiˈj tuˈn t‑xiˈ cykˈon cyiiba tiˈj tajbil Dios bix tuˈn cytena jiquen twitzxin. Ka ma cheˈx lpey tiˈj jlu, cykilcatzen najben tuˈn cyitzˈja cxeˈl kˈoˈn cyey. 34 Juˈ tzunj, miˈn chi labta tiˈj ti pjel nchiˈj, cuma oj tpon nchiˈj, otktzen pon tumel tuˈn tiyˈx jqˈuixcaj te nchiˈj cyuˈna. Oˈcx tuˈn tiyˈx jn‑oc cyiˈja jaˈlewe―tz̈i Jesús.
Miˈn chi yolena kaˈ cyiˈ xjal
7 Bix e xiˈ tkbaˈntl Jesús cye t‑xnakˈatz:
―Miˈn tzˈoc cycyeˈyena ke xjal tuˈn t‑xiˈ cykbaˈna ka kaˈke xjal, tuˈntzen miˈn cub castiwa tuˈn Dios cyibaja, 2 cuma ka ma chi yolena cyiˈ xjal tuya cyiw yol, jax tzul tkˈoˈn Dios cyiw yol cyey. N‑oc tcyeˈyen Dios laˈ ti cyey nxiˈ cykˈoˈn cye xjal, bix ctkˈaˈ t‑xel cyey. 3 ¿Tikentzen nyoleney tiˈj jun tuyey tocx jun niˈ tzˈis tuj tbakˈ twitz, pero min tzˈel tniˈya tiˈj tuj tey tbakˈ twitz tocxe jun tzeeˈ? 4 ¿Tikentzen nxiˈ tkbaˈna te tuyey: “Hermano, qˈueletz wiiˈna niˈ tzˈis tuj tbakˈ twitza,” tz̈iy, pero jeyˈ, lu jun tzeeˈ tocx tuj tey twitza? 5 Jay at tpaltela, pero nbint tuˈna tisencˈa mintiiˈ tila. Kˈimetz jtey nejl jtzeeˈ tocx tuj twitza, tuˈntzen baˈn tetz tiiˈna jte tuyey tocx tuj twitz.
6 Miˈn txiˈ cykˈoˈna tyol Dios te cyej xjal min tzˈoc takˈ cye. Ka ma txiˈ cykˈoˈna tyol Dios juˈwa, tisentzen nxiˈ cykˈoˈna cye txyan jnajben te Dios, bix ka tisen ma txiˈ cykˈoˈna cykˈinemala cywitz boch. Nuk pjel cywaˈben boch tuˈn cyken, bix chi aal meltzˈajjil tuˈn cybaj tzakena cyuˈnjil.
Cxeˈl kkaˈna te Dios tuˈn tbint baˈn kuˈn chi cobtl xjal
7 Cykanenx te Dios tuˈn ttzaj tkˈoˈn jnajben cyey, bix ctzaal kˈoˈn cyey. Cycubsanx cywitza te Dios, bix tzul tbiˈn. Bix cytcoˈncx tlemel tjaxin, tuˈntzen tjket cywitza. 8 Jaca juun xjal nxiˈ tkanen te Dios, ctzaaltzen tkˈoˈn Dios te, bix jaca juun xjal ncubsan twitz te Dios tiˈ onbilte, ctiikˈeltzen, bix jaca juun xjal n‑oc cytcoˈn tlemel jaaˈ, cjketel twitz. 9 Ka ma txiˈ tkanen tcwal jun xjal twa, ¿atpa jun mambaj cyxola cxeˈl tkˈoˈn jun xak te tcwal? Min. 10 Bix ka ma txiˈ tkanen jun quis̈, ¿lbajpa cxeˈl tkˈoˈn tman te? Min. 11 Mlay cybinchay juˈwa. Amale aj iletkey, pero jaj baˈn cxeˈl cykˈoˈna cye cycwala. Yajtzen te Cymana tuj cyaˈj, ¿yaaˈmpale masxsen jaj baˈn ctzaal tkˈoˈn cyey oj t‑xiˈ cykanena? 12 Juˈ tzunj, ka cyaja tuˈn tbint jun baˈn cyey cyuˈn xjal, ccybinchay jun baˈn cye, cuma juˈ tzin tkbaˈn tley Moisés bix juˈ e cykba tyolel Dios tuj tyol Dios.
Jun chˈin twitz ttziiˈ tcawbil Dios
13 Chˈin twitz ttziiˈ tcawbil Dios, pero cykˈoˈnc cyipena tiˈj tuˈn cyocxa tuj, cuma nim twitz ttziiˈ jbe nxiˈ tiiˈn ke xjal tuj kˈakˈ, bix te nim tweˈ ja beˈwe, bix nim xjal nchi ocx tuj, cuma yaaˈn cyiw tuˈn cyocx. 14 Pero ttziiˈ jbe nxiˈ tiiˈn ke xjal tuˈn cypon tuj cychunkˈlal tuya Dios, chˈin twitz, bix yaaˈn nim xjal ncnet ja be lu cyuˈn.
Tuˈnj cybinchben qˈuelel cyniˈya cyiˈj
15 Cycˈojlam cyiiba cye kej xnakˈtzal tyol Dios ẍtakˈ chi ul cyuyey. Ccyeecˈa cyiib tisencˈa carnelke, pero xoˈjke, bix cyaj tuˈn cyxitja. 16 Tuˈnj cybinchben qˈuelel cyniˈya tiˈj ti tten cyanem. ¿Jacˈapa tzˈel loˈpj te uva tiˈ jun skman chˈiˈx, bix loˈpj te higo tiˈ jun tzeeˈ at chˈutel? 17 Mlay. Jun tzeeˈ kaˈ tzin tkˈoˈn twitz kaˈ, bix jun tzeeˈ baˈn tzin tkˈoˈn twitz baˈn. 18 Jun tzeeˈ baˈn, mlay takˈ twitz yaaˈn baˈn. Bix jun tzeeˈ yaaˈn baˈn, mlay takˈ twitz baˈn. 19 Jaca juun tzeeˈ, ka yaaˈn baˈn twitz tzin tkˈoˈn, cjawel txˈomet bix cˈoquex tuj kˈakˈ. 20 Cxeˈl nkbaˈna cyey, qˈuelel cyniˈya tiˈj ka baˈn jun xjal bix ka yaaˈn baˈn laˈ tiiˈn tbinchben.
Min ntzkiˈnkey
21 At nim xjal tzin cykbaˈn weya, “Kaaw, Kaaw.” Pero yaaˈn cykilcake chi oquex tuj cyaˈj. Nuk oˈcx kej xjal tzin cybinchaˈn tajbil Nmana tuj cyaˈj chi oquex tuj tcawbilxin. 22 Tuj jkˈij tzul oj cyoc cykil xjal tuj xkela, nim xjal ctzaal tkbaˈn weya: “Taat, Taat, ¿mimpatzen e xiˈ kkˈumena tyol Dios tuˈn tipemal tey tbi? ¿Bix mimpatzen el kiiˈna biman cyiˈ xjal tuˈn tipemal tey tbi? ¿Bix mimpatzen e kbinchaya nim akˈuntl jawnex tuj taakˈen Dios tuˈn tipemal tey tbi?” tz̈i cybel. 23 Cxeˈltzen nkbaˈna cye: “Min ntzkiˈnkey. Cypaˈmel cyiiba wiˈja, key binchal il,” tz̈i nbela.
Tej tyole Jesús tiˈj caˈba tkˈuklel jaaˈ
24 Tuˈn tpon baj twiˈ nyola, cxeˈl nkbaˈna cyey jun techel. Jaca juun xjal tzin tbiˈn nyola bix nbint tuˈn, ja tzunja tisen jun xjal at tnaabl e jaw tbinchaˈn tja twiˈ xak cyiw. 25 Bix e cub nintzaj jbal, bix e jaw noj nimaˈ, bix e tzaj nim cykˈiˈk, bix oc punntzˈaj aˈ tuyax cykˈiˈk tiˈ jaaˈ. Pero min iyˈ tzˈak jaaˈ, cuma baˈnxix e cub kˈukbet twiˈ xak. 26 Pero jaca juun xjal tzin tbiˈn nyola pero min tniman, ja tzunja tisen jun xjal mintiiˈ tnaabl e jaw tbinchaˈn tja tuj ttxa tzˈaˈn. 27 Bix e cub nintzaj jbal, bix e jaw noj nimaˈ, bix e tzaj nim cykˈiˈk, bix oc punntzˈaj aˈ tuyax cykˈiˈk tiˈ jaaˈ, bix iyˈ tzˈak jaaˈ, biˈx e cub xitj cykilca―tz̈i Jesús cye t‑xnakˈatz.
28 Tejtzen tbaj yolen Jesús, cykilca xjal e jaw kleeˈ tiˈj t‑xnakˈtzbilxin, 29 cuma e xnakˈtzanxin tisen jun xjal tuya tipemal, yaaˈn tisenj cyej xin txˈolbal ley.
Tej tkˈanj jun xjal otk tzaj kˈey
8 Tejtzen tcuˈtz Jesús twiˈ witz, nimxsen xjal oc lpe tiˈjxin. 2 Bix ul junxin xjal yaab. Otk tzaj kˈey t‑xumlalxin tuˈnj yabel lepra. Bix e cub majexin twitz Jesús, bix e xiˈ tkbaˈnxin:
―Taat, ka taja, at tey tipemal tuˈn tel tiiˈna jyabela wiˈj―tz̈ixin.
3 Bix e xiˈ tnukpa Jesús tkˈab tibaj yaab, bix oc tmocoˈnxin, bix e xiˈ tkbaˈnxin:
―Wajwe. Cyajtey baˈn―tz̈ixin.
Bix tujx naj t‑xiˈ tkˈumenxin, tzin ncyajtl jxin xjal baˈn.
4 Bix e xiˈ tkbaˈn Jesús texin:
―Miˈn txiˈ tkbaˈna cye xjal ti ma baj tiˈja, sino cutxena tey, bix yeecˈanx tiiba twitzj xin pala tuˈn tel tniyˈ tiˈj ka ma tzul tnaabla. Bix kˈoncx jtoybila texin tisen o tkba Moisés, tuˈntzen t‑xiˈ tkbaˈn pala cywitz xjal ya ma cyaja baˈntla―tz̈ixin.
Tej tkˈanj t‑akˈanal capitán tuˈn Jesús
5 Bix e xiˈ Jesús tuj tnom te Capernaum, bix tej tocxxin tuj tnom, e pon twitz Jesús junxin capitán cye soldado te Roma. Bix e cubsanxin twitz te Jesús:
6 ―Taat, at jun wakˈanala nim tajbel weya, pero ma yebt. Attzen njaya, bix min yucchtl t‑xumlal. Nimxsen nchyon te―tz̈ixin.
7 Bix e xiˈ tkbaˈn Jesús texin:
―Chin xeˈla te kˈanlte―tz̈ixin.
8 Pero e xiˈ ttzakˈbeˈn capitán te Jesús:
―Taat, mintiiˈ wajbela twitza. Juˈ tzunj, yaaˈn tumel tuˈn tocxa tuj njaya. Bix yaaˈn il tiˈj tuˈn tula njaya tuˈn tkˈanj wakˈanala. Nuk kbantza jyol, bix cyjel wakˈanala baˈn. 9 N‑el nniˈya tiˈj oˈcx tuˈn tyola baˈn tbint tajbila, cuma jax juˈx weya o kˈoj woclena te cawel. At nim soldado tjakˈ ncawbila. Ka ma txiˈ nkbaˈna te jun soldado, “Cutxey,” ka ntz̈iya, il tiˈj cxeˈl. Bix ka ma txiˈ nkbaˈna te juntl soldado, “Cyixtey,” ka ntz̈iya, jax il tiˈj cˈulel. Jax juˈx ka ma txiˈ nkbaˈna te jun wakˈanala, “Bincham jlu,” ka ntz̈iya, jax il tiˈj cbinel tuˈn―tz̈ixin.
10 Tejtzen tbinte Jesús tyol capitán, e jaw kleeˈxin tiˈ capitán, bix e xiˈ tkbaˈnxin cyej xjal lepchec tiˈjxin:
―Jaxxix cxeˈl nkbaˈna cyey, bajxsen wila jun aj Israel n‑oc ke tcˈuˈj wiˈja tisen ja capitán lu yaaˈn te Israel pero ma tzˈoc ke tcˈuˈj wiˈja. 11 Bix cxeˈl nkbaˈna cyey, cyxolj xjal chi temel cyxol ttanem Dios tuj tcawbil, at xjal te cykilca twitz txˈotxˈ. At te ocne bix at te elne, bix chi cwel ke tiˈ mes ttxlaj Abraham tuya Isaac bix tuya Jacob. 12 Pero kej xjal te Israel, amale ttanemet Dios ejeeˈ tuj cywitz, pero chi xeˈl xooˈn tuj klolj te junx maj, jatztzen chi jawel okˈ, bix jatztzen cjawele kitxˈitxˈin t‑xeeˈ twitz cye―tz̈i Jesús.
13 Bix e xiˈ tkbaˈn Jesús te capitán:
―Cu txiy. Cbinel tey tisenj ma tocslay―tz̈ixin.
Bix jaxj hora e kˈanj t‑akˈanalxin.
Tej tkˈaˈna Jesús tiˈj jxuj tjiiˈ Pedro
14 Bix e xiˈ Jesús tja Pedro. Tej tponxin, e xiˈ tcyeˈyenxin otk yebt jxuj tjiiˈ Pedro tuˈn cyak. Tjaxxuj twiˈ wetbil. 15 Bix oc tmocoˈnxin tkˈabxuj, bix e chewex cyak tuj t‑xumlalxuj. Bix e jaw weˈtlxuj, bix akˈxuj kˈolxte waabj texin.
16 Tejtzen tcuˈx kˈij, e pon cyiiˈn xjal nim xjal otk tzˈoc licyˈpaj biman cyiˈj, bix el tlojoˈnxin biman cyiˈ xjal nuk tuˈnj tyolxin. Bix oc tkˈaˈnenxin cykilca xjal yaab e pon. 17 Juˈtzen tten el jaxxix jtyol Dios e tzˈiˈbet tuˈn Isaías nbyan cyjulu: “Jaj xin Scyˈoˈn tuˈn Dios qˈuelel kˈinte kyabel, bix qˈuelel tiiˈnxin qˈuixcˈaj kiˈj,” tz̈i tyolel Dios Isaías.
Kej cyajbe tuˈn cyoc lpe tiˈj Jesús
18 Tejtzen tlonte Jesús nimxsen tajlal xjal oc chmet tiˈjxin, e xiˈ tkbaˈnxin cye t‑xnakˈatzxin tuˈn cyiyˈx jlajxe tnijabel aˈ. 19 Pero attzen junxin txˈolbal ley e xiˈ tkbaˈnxin te Jesús:
―Xnakˈtzal, chin xeˈla tuyena nuk jaaˈxja tuˈn t‑xiˈy―tz̈i xjal.
20 Pero e xiˈ tkbaˈn Jesús texin:
―Kej ẍiwel at cyja t‑xol xak bix kej chˈit at cykˈuˈsem, pero jatzen tey, ka taja tzˈoc lpey wiˈja, ilxix tiˈj qˈuelel tniˈya tiˈj mintiiˈ njaya bix nchin wutana te koniyan jaaˈ nchin poniya, inayena, ja Smaˈn tuˈn Dios tuˈn ntena cyuya xjal―tz̈i Jesús.
21 Cyxol xjal chmoˈn tiˈj Jesús at juntl xjal e tajbe tuˈn toc lpe tiˈj Jesús. Pero e xiˈ tkbaˈnxin te Jesús:
―Taat, najsama, waja nejl cwelex nmakuˈna nmana―tz̈ixin.
22 Pero e xiˈ tkbaˈn Jesús texin:
―Lpeˈcˈa wiˈja, bix kˈoncja tuˈn tcuˈx cymakuˈn cyimne cycyimne―tz̈i Jesús.
Tej tweˈ cykˈiˈk tuˈn Jesús
23 Tejtzen tocx Jesús tuj barc, jax juˈx ocx ke t‑xnakˈatzxin tuj barc tuyaxin. 24 Bix jeyˈ, e cub pokˈch naj jun nintzaj jbal bix cykˈiˈk tibaj aˈ. Nimxsen oc punntzˈaj aˈ tuˈn cykˈiˈk tiˈ barc, bix e noj barc tuˈn aˈ. Pero te Jesús, nwutanxin. 25 Bix ul lkˈe ke t‑xnakˈatzxin ttxlajxin, bix oc cycˈasenxin jaxin, bix e xiˈ cykbaˈnxin texin:
―Taat, ¡ko tclaˈy, cuma at tuˈn kcyima!
26 Bix e xiˈ tkbaˈnxin cyexin:
―¿Tikentzen cutzexsen ttz̈i cyiˈja? ¿Tiken min s‑oc ke cycˈuˈja wiˈja?―tz̈ixin. Bix e jaw weˈxin, bix e xiˈ tkbaˈnxin te cykˈiˈk bix te tnijabel aˈ tuˈn cyweˈ. Biˈx tzinenxsen e cyjaˈ.
27 Bix e jaw weˈ ke t‑xnakˈatzxin, bix e xiˈ cykbaˈnxin:
―¿Altzen loj jxjal lu? Hasta cykˈiˈk bix aˈ ma tzˈoc tilenxin, bix ma cybi―tz̈ikexin.
Caˈba xinak aj Gadara otk tzˈoc biman cyiˈj
28 Tejtzen cyiyˈx bajkexin juntl jlaj tnijabel aˈ tuj tnom te Gadara, etz caˈba xinak tuj camposant bix oc nojkexin twitz Jesús. Otk chi oc nimxsen biman cyiˈjxin, bix tuˈn cyipemal biman, e kˈojlkexin tiˈ cykilca. Juˈ tzunj, tuˈn ttz̈i cyiˈj aj Gadara, min e betke tuj be tcub ttzi camposant. 29 Tej toc cycyeˈyenxin Jesús, e jawxsen cys̈iˈnxin, bix e xiˈ cykbaˈnxin:
―¿Ti jilel tbinchaya kiˈja, jay Tcwal Dios? ¿Mapa tzula tuˈn tbaj tyajlaˈna ejooˈja te minaˈx tpon tumel tuˈn kxiˈya tuj qˈuixcˈaj?―tz̈i ke biman.
30 Nakchtzen chˈin eteˈ nimjil boch nchi waaˈn. 31 Bix akˈ ke biman cubsal cywitz twitz Jesús:
―Ka ma tzˈex tlojoˈna ejooˈya cyuj xjal lu, ko ttzakpiˈcxa cyxol jil boch luwe―tz̈i ke biman.
32 Bix e xiˈ tkbaˈnxin cyexin:
―Cyucxey.
Bix el ke biman cyiˈj xin xjal, bixsen ocxke tuj cyxumlal boch. Bix jeyˈ, e xiˈ ajkelkejil tcˈuˈj witz tuj tnijabel aˈ, bix e jaw jikˈbekejil.
33 Yal tzunkej xjal cylel boch, bix e xiˈ okke tuj tnom. Bix e xiˈ cykˈumen cykilca otk baj, bix ti e baj cyej xjal otk chi el biman cyiˈj. 34 Bix cykilca xjal tuj tnom etz te cyeyˈlte Jesús, bix tej t‑xiˈ cycyeˈyen jaxin, akˈkexin cubsal cywitzxin te Jesús tuˈn tiyˈxin tuj cytanemxin.
E kˈanj jun xjal tuˈn Jesús min yucchtl t‑xumlal
9 Bix ocx Jesús tuj barc, bix iyˈx jlajxe tnijabel aˈ, bix e ponxin tuj jtnom jaaˈ e najanaxin.
2 Tejtzen tponxin tuj ttanemxin te Capernaum, ul jun cloj xjal iken jun yaab twiˈ jun wetbil. Mintiiˈ tanem t‑xumlal. Tej tzunj toc tcyeˈyenxin kˈuklec cycˈuˈj xjal tiˈjxin, e xiˈ tkbaˈnxin tej xin yaab:
―Ncwal, nimsam tcˈuˈja. Ma najset tila―tz̈ixin.
3 Tejtzen cybinte ke txˈolbal ley ja yol ka otk najset til yaab tuˈn Jesús, akˈkexin yolel cyxolxxin:
―Ja xjal lu n‑oc tkˈon tiib te Dios. Ncub t‑xniyˈbeˈnxin ka Diosxin―tz̈ikexin.
4 Pero el tniyˈ Jesús tiˈj jkaˈ iyˈ tuj cycˈuˈjxin, bix e xiˈ tkanenxin:
―¿Tikentzen nxiˈ cyximana tuj cyanema kaˈ kena bix mlay bint wuˈna tuˈn tnajset cyil xjal? 5 Tuj cywitza, ¿alcyej yol mas secy tyol jilj tuˈn t‑xiˈ nkbaˈna tej yaaba, japaj “Ma najset tila,” bix ma jaj “Weˈwetzen tey bix cutxetzen tjay”? 6 Te weya, junx taˈ. Tuˈn tel cyniˈya tiˈj at wipemala tuˈn tcub nnajsaˈna cyil xjal, cwel nkˈanena ja yaab lu―tz̈i Jesús cye txˈolbal ley.
Bix e xiˈ tkbaˈnxin te yaab:
―Weˈwetzen tey, kˈinx twetbila, bix cutxetzen tjay―tz̈ixin.
7 Bix e jaw weˈ yaab, bix e jaw tiiˈn twetbil, bix aj tja. 8 Yaltzen kej xjal otk chi chmet tiˈjxin, tej cylonte ti e baj, nimxsen e jaw kleeˈke, bix e jaw cynimsaˈn tbi Dios, cuma otk tzaj tkˈoˈnxin tipemalxin te jun xjal tuˈn tbint jlu tuˈn.
Tej ttzaj txquet Mateo tuˈn Jesús
9 Tbajlenxittzen juˈwa, bix e xiˈ tbeten Jesús juntl tkiyˈ. Bix tej texxin twitz jun jaaˈ jaaˈ eteˈcˈa kej xin chmol chojentj, e xiˈ tcyeˈyenxin tunwen kˈuklecx jxin Mateo. Bix e xiˈ tkbaˈnxin te Mateo:
―Lpetz tey wiˈja, tuˈntzen toca te nxnakˈatza.
Bix e jaw weˈ Mateo, bix oc lpe tiˈjxin.
10 Mas yaj, tej tcub ke Jesús cyuya t‑xnakˈatz lepch tiˈjxin tiˈ mes tuj tja Mateo, jax nim chmol alcabala bix nim xjal yaaˈn baˈn tuj cywitz aj fariseo e pon te waaˈl cyuyaxin. 11 Tej toc cycyeˈyen fariseo nwaaˈncx Jesús cyuya kej xjal yuwin tuj cywitz fariseo, e xiˈ cykanenxin cye t‑xnakˈatzxin:
―¿Tikentzen nwaaˈncx jxin xnakˈtzal cyey cyuyaj chmol alcabala bix tuya mastl aj il?―tz̈ikexin.
12 Pero e tbi Jesús ja yol lu, bix e xiˈ tkbaˈnxin cye fariseo:
―Kej xjal baˈn min cheˈxcye tuya kˈanel. Nuk oˈcx kej xjal yaab ncheˈx tuya kˈanel. 13 At jun tyol Dios tzin tkbaˈn cyjulu: “Waja tuˈn toc kˈakˈen cycˈuˈja cyiˈ xjal, yaaˈn nuk oˈcx cyoybila,” tz̈i Dios tuj tyol. Kˈoˈnc cyipena tiˈj tuˈn tel cyniˈya tiˈj ti japenina ja yol lu, cuma min ma chin ul weya te txcolte cyej xjal mintiiˈ cyil tuj cywitz, sino te cyej xjal aj il tuj cywitz tuˈn cymeltzˈaj―tz̈ixin cye fariseo.
Jun kanbil tiˈj epaj weyaj
14 Yajcˈatl, bix e pon tuya Jesús cab xjal lepchec tiˈj Juan Bautista, bix e xiˈ cykbaˈnxin texin:
―Ncub kpaˈna weyaj bix ncub cypaˈn aj fariseo weyaj. Pero kej tey t‑xnakˈatza, ¿tikentzen min ncub cypaˈn weyaj?―tz̈ikexin.
15 Bix aj ttzakˈbeˈn Jesús:
―Oj nchi pon xjal tiˈ mejoblenel, ¿cwelpa cypaˈn weyaj? Min, cuma tumel tuˈn cyiyˈsan xjal tuya chmilbaj. Juˈtzen cye nxnakˈatza. Tisen nchi tzalaj ke xjal tuya chmilbaj, juˈxse nchi tzalaj ke nxnakˈatza wuyena, cuma ntiina cyuya. Mas yaj, oj wel kˈiˈna cyiˈj, chi cyjeltzen tuj bis, bix cweltzele cypaˈn weyaj. 16 Min‑al jun xjal jacˈa jatz tiiˈn jun tkiyˈ remyent tiˈ jun acˈaj xbalen tuˈn tcuˈx te remyent tiˈ jun xbalen kˈanak, cuma mas qˈuelex rotj kˈanak tuˈn acˈaj oj toc yutˈpaj. 17 Jax min‑al jun xjal cwel tkˈoˈn vino acˈaj tuj jun tzˈuˈn kˈanak, cuma ka ma cub tkˈoˈn juˈwa, qˈuelel rotj tzˈuˈn tuˈn vino oj tel ipcˈaj, bix qˈuelel kojl vino, bix cxeˈl tzˈuˈn tuj il. Cwel cykˈeysaˈn xjal acˈaj vino tuj acˈaj tzˈuˈn, tuˈntzen miˈn tzˈex rotj tzˈuˈn, bix tuˈn miˈn tzˈel koj vino. Jaxse juˈx weya nxnakˈtzbila. Acˈaj nxnakˈtzbila, bix mlay tzˈocx kˈanak xnakˈtzbil te ootxa tuj―tz̈i Jesús.
Tej tjatz itzˈj jun txin tuj cyamecy tuˈn tyol Jesús
18 Mitknaˈx tbaj yolen Jesús tej tpon twitz junxin xjal cawel cyxolj xjal e chmet tuj camon jaaˈ xnakˈtzbil tyol Dios. E cub mejtzˈajxin twitz Jesús, bix e xiˈ tkbaˈnxin te:
―Jaˈlecuwe xcyim nmeela. Najsama, quixta wuyena bix kˈaˈcˈa tkˈaba tibajtxin tuˈn titzˈjtltxin―tz̈ixin.
19 Bix e tcuya Jesús bix oc lpe tiˈj cawel cyuya t‑xnakˈatzxin. 20 Pero jeyˈ, at junxuj xuuj e pon lkˈe tzaltiˈjxin, bix oc tmocoˈnxuj ttxaˈn t‑xbalenxin. Otk bint cablaaj jnabkˈi takˈlenxuj tuˈn cyak aˈ tiˈjxuj. 21 Bix iyˈ tuj tcˈuˈjxuj:
―Nuketle oj toc nmocoˈna t‑xbalenxin, ya tzultzen nnaabla―tz̈i tzunxuj.
22 Pero aj meltzˈaj Jesús, bix e xiˈ tcyeˈyenxin jaxuj, bix e xiˈ tkbaˈnxin texuj:
―Tey xuuj, nimsam tcˈuˈja. Tuˈnj s‑oc ke tcˈuˈja wiˈja, ma tzul tnaabla―tz̈i tzunxin. Bix texsen hora e weˈtl tyabelxuj.
23 Tejtzen tocx Jesús tuj tja cawel tuj camon jaaˈ, bix tej t‑xiˈ tcyeˈyenxin n‑oc xux cyuˈn xjal bix nim ookˈel nbaj, 24 e xiˈ tkbaˈnxin cye xjal:
―Cyexa, cuma min ma cyim tej txin cwala. Nuk nwutantxin―tz̈ixin.
Bix e jaw tzeˈn ke xjal tiˈjxin, cuma el cyniyˈ tiˈj otk cyimtxin. 25 Pero tej cyetz lojoˈn xjal peˈn, ocxxin tuj cwart jaaˈ tocxe neeˈ, bix e tzaj ttzyuˈnxin tkˈabtxin, bix e jaw twaˈbaxin jatxin. 26 Bix eltzen tpocbal jlu tuj cykil lugar.
Tej tkˈanj tbakˈ cywitz caˈba mos̈
27 Tejtzen tex Jesús tuj ja jaaˈ lu, oc lpe caˈba xjal mos̈ tiˈjxin. Bix e jaw s̈iˈnke:
―¡Jay tiyˈjil jrey David, kˈakˈentz tcˈuˈja kiˈja!
28 Bix ocx Jesús tuj jun jaaˈ, bix oc lpekexin tuyaxin tunwen. Bix e xiˈ tkbaˈnxin cyexin:
―¿Mapa tzˈoc ke cycˈuˈja wiˈja ka baˈn wuˈna tuˈn tcub nkˈanena ejeeˈy?
Bix aj cytzakˈbeˈnxin:
―Ma tzˈoc ke kcˈuˈja tiˈja, Taat.
29 Octzen tmocoˈnxin tbakˈ cywitzxin, bix e xiˈ tkbaˈnxin:
―Chi kˈanxita tuˈnj n‑oc ke cycˈuˈja wiˈja―tz̈i Jesús.
30 Bix ul tnaabl tbakˈ cywitzxin. Bix tuya cyiw yol e xiˈ tkbaˈnxin cyexin:
―Ten cycwenta tiˈj tuˈn miˈn cybi xjal ti ma baj cyiˈja―tz̈ixin.
31 Pero tej cyexxin tuj jaaˈ, el cykˈumenxin tuj cykil lugar tpocbal ti otk bint tuˈn Jesús cyiˈjxin.
Tej tbintl tyolen men tuˈn Jesús
32 Matkxsen cyexlen caˈba mos̈, tpon kˈiˈn jun xjal men twitz Jesús. Min bintl tyolen tuˈnj biman otk tzˈoc tiˈj. 33 Tej tel tlojoˈn Jesús biman tiˈ xjal men, nbintltzen tyolen xinak. Bix e jawxsen kleeˈ cykilca xjal tiˈj, bix e xiˈ cykbaˈn:
―Bajxsen tzˈoca kcyeˈyen jun maj tisenj lu kxol aj Israel―tz̈ikexin.
34 Pero ejeeˈtzen kej xjal fariseo e xiˈ cykbaˈn:
―Tipemal jxjal luwe tuˈn tel tlojoˈn biman yaaˈn te Dios, sino o kˈoj te tuˈn cawel cye biman―tz̈i ke fariseo.
Nimxsen twitz awal
35 E baj tbete Jesús tuj cykilca tnom bix aldea, bix e xiˈ tkˈoˈnxin t‑xnakˈtzbil cyuj camon jaaˈ bix e xiˈ tkˈumenxin jtbanel tpocbal tcawbil Dios. Bix jaaˈxja e ponaxin, e cub tkˈanexin cykilca wik cyyabel xjal bix nuk alcyexja qˈuixcˈaj toc cyiˈj. 36 Tuj cykil lugar, tej toc tcyeˈyenxin ke xjal, oc kˈaˈben tcˈuˈjxin cyiˈj, cuma cyiw taˈ cychunkˈlal bix mintiiˈ onbil cye, tisen jun cloj carnel min‑al cylel cye. 37 Bix e xiˈ tkbaˈnxin cye t‑xnakˈatzxin:
―Jtaakˈen Dios cyiˈ xjal tisen jun jaatxˈen. Nimxsen jaatxˈen, pero yaaˈn nimxix akˈanal at te chmolte. 38 Juˈ tzunj, cykanenx te Taaw akˈuntl tuˈn t‑xiˈ tsmaˈnxin akˈanal te chmolte twitz awal―tz̈i Jesús.
Tej tjaw jyet cablaaj t‑xnakˈatz Jesús
10 Bix e cub tchmoˈn Jesús kej cablaaj t‑xnakˈatz, bix e xiˈ tkˈoˈnxin tipemalxin cye tuˈn tel cylojoˈn biman cyiˈ xjal bix tuˈn cykˈanenxin tiˈ cykilca wik cyyabel xjal. 2 Ejeeˈtzen xinj e tsicyˈ Jesús te t‑xel, ejeeˈj xin lu: Tneel, ja Simón, jxjal oc tbi te Pedro tuˈn Jesús, bix tuyax Andrés, titzˈen Simón, tuya Jacobo, tcwal jxin Zebedeo, tuya Juan, titzˈen Jacobo, 3 tuya Felipe, tuya Bartolomé, tuya Tomás, tuya Mateo, jxin chmol alcabala, tuya Jacobo, tcwal jxin Alfeo, tuya Tadeo, 4 tuya Simón, jxjal tocx te jun cloj Cananeo tbi, tuya Judas Iscariote, jxjal e xiˈ tqˈueyen Jesús mas yaj.
Taakˈen cablaaj t‑xnakˈatz Jesús
5 Ejeeˈ tzunj cablaaj xjal e xiˈ tchkˈoˈn Jesús te binchalte taakˈen. Pero tneelxix, e xiˈ tkbaˈnxin cyexin:
―Miˈn cheˈxa cyxol kej xjal yaaˈn judío, bix miˈn chi ocxa tuj cytanem aj Samaria. 6 Nuk oˈcx chi xeˈla cyxol kej aj Israel o chi tzpet. 7 Ojtzen cyxiˈy, cykˈumenx cye xjal cyjulu: “Tzul lkˈe tcawbil Dios tzul tuj cyaˈj,” tz̈i cybela. 8 Cykˈanenx kej xjal yaab. Chi jawetz cyitzˈjsaˈna kej xjal cyimne tuj cyamecy. Cykˈanenx kej xjal ma tzˈel kˈey cykˈab bix cyken tuˈnj yabel lepra. Qˈuelel cylojoˈna biman cyiˈj xjal ma chi oc biman cyiˈj. Bix miˈn chi kanena pwak cye xjal oj tcub cykˈanena, cuma nuk cotz jwipemala ma cyiikˈa. 9 Miˈn txiˈ cyiiˈna pwak, mi nuket oro bix ka plata bix ka cobre tuˈn cyitzˈja. 10 Bix miˈn txiˈ cyiiˈna cypay tuj be, mi nuket cychˈixpubla cyiˈja, mi nuket juntl moj cyxaaba, mi nuket juntl cybardona te tcab, cuma il tiˈj tuˈn tkˈoj twa jun t‑akˈanal Dios. 11 Oj cyocxa tuj jun tnom bix ka tuj jun aldea, cykanenx cye xjal ka at jun xjal at tajbil tuˈn tkˈon posada cye t‑akˈanal Dios, bix chi cyjela tuya ojxe cyiˈya tuj ja tnoma. 12 Oj cyocxa tuj jaaˈ jaaˈ tumel chi wutala, nejl cxeˈl cykˈoˈna jun kˈolbebl te cykilca xjal tuj jaaˈ. 13 Ka ma tiikˈ taaw jaaˈ ejeeˈy tuya cykil tcˈuˈj, tzajxit cykˈoˈna cyxtalbila te. Pero ka tcyˈi ejeeˈy, miˈn txiˈ cykˈoˈna cyxtalbila te. 14 Ka at xjal cycyˈi ejeeˈy bix ka ma tzˈel cyxooˈn cyyola, oj cyiˈya tuj cyja bix ka tuj cytanem, cytz̈toncjtzen kuk tiˈ cyxaaba cywitz, te yecˈbil min chi kˈumentla tyol Dios cyxol. 15 Jaxxix cxeˈl nkbaˈna cyey, tuj jkˈij te castiwa tzul, mas castiwa tzul tkˈoˈn Dios cyej tnom n‑el cyiiqˈuen tkˈumj tyolxin twitzj e cub tkˈoˈnxin cyibaj kaˈ tnom te Sodoma tuyax tnom te Gomorra jatxe ootxa.
Tzul qˈuixcˈaj cyiˈ ocslal
16 Qˈueleltzen cyniˈya tiˈj ejeeˈy nuk cyisen tal carnel bix chi xeˈl nsmaˈna cyxolj xjal cyisen xoˈj. Juˈ tzunj, chi tena ẍbiˈl tisen lbaj, pero jax chi tena tisen cucuˈ. Miˈn cybinchay kaˈ cyiˈ xjal. 17 Cycˈojlamxix cyiiba cye xjal, cuma chi xeˈl kˈoˈna cywitz juez nuk wiˈjcˈa, bix cxeˈl cykˈoˈn tzˈuˈn cyiˈja cyuj cycamon jaaˈ. 18 Hasta cywitz gobernador bix cywitz rey chi xeˈl chkˈeta nuk wiˈjcˈa, tuˈntzen tkˈumj nbiˈya cyexin bix cyej xjal yaaˈn judío. 19 Pero oj cytzyeta, miˈn chi labta tiˈj ti tten tuˈn cyclon cyiiba bix tiˈj alcye yol tuˈn t‑xiˈ cykbaˈna cywitz cawel, cuma oj tpon tumel, chi xeˈl onet cyey tiˈ cyyola. 20 Yaaˈn tiˈ cywiˈy ctzaala cyyola, sino ja te Espíritu Santo kˈoˈn cyey tuˈn Cymana Dios cxeˈl kˈonte cyyola.
21 Tzul jun kˈij at xjal cyitzˈen cyiib bix jun cxeˈl qˈueyente juntl tuj cykˈab cawel tuˈn cybyet, bix jax cxeˈl cyqˈueyen cyman ke cycwal tuˈn cybyet. Bix ke cwal chi oquel kˈojl cyiˈ cyman, bix chi oquel cyipen tiˈj tuˈn cybyet cyman. 22 Cykilca xjal qˈuelel cyiiqˈuen ejeeˈy tuˈnj cykˈon cyiiba wuyena. Pero alj xjal miˈn cyaj tcyeˈyen inayena, amale n‑oquet cyiw qˈuixcˈaj tiˈj, cleteltzen tuˈn Dios.
23 Ka ma chi yajlaja tuj jun tnom, cyiyˈ oka tuj juntl tnom. Pero jaxxix cxeˈl nkbaˈna cyey, mitknaˈx t‑xiˈ cykˈumena tyol Dios tuj cykilca tnom te Israel oj wul meltzˈaja, inayena, jxjal Smaˈn tuˈn Dios tuˈn ntena cyuya xjal.
24 Yaaˈn ejeeˈy mas jawnex nwitza, tisen jun xjal nxnakˈtzan yaaˈn mas jawnex twitz tmaystro, bix jun akˈanal yaaˈn mas jawnex twitz tpatrón. 25 Jnbaj tiˈ jun maystro, jax nbaj tiˈ t‑xnakˈatz. Bix jnbaj tiˈ jun patrón, jax nbaj tiˈ t‑akˈanal. Juˈ tzunj, jcbinel wiˈja cyuˈn xjal, jax cbinel cyiˈja. Ma tzˈoc cykˈoˈn xjal nbiˈya te Cyaaw biman. Katzen juˈ ma cykba xjal wiˈja, jaxse juˈx cˈoquel cyyasen xjal ejeeˈy.
Mas il tiˈj tuˈn ttzaj ttz̈i Dios kiˈj twitzj tuˈn ttzaj cytz̈i kiˈj kej xjal cyqˈui Dios
26 Juˈ tzunj, tuˈn cyajbena weya, miˈn tzaj cytz̈i kej yasel xjal cyiˈja. Jjaxxix yol eˈwen jaˈlewe, ilxsen tiˈj tuˈn tkˈumj. 27 Jnxiˈ nkbaˈna cyey oj nko tena kjunal, qˈuelex cypocbaˈna tuj cykil lugar. Bix jnxiˈ njasena cyey jaˈlewe tuj ewjel, cykˈumenx te cykil xjal. 28 Miˈn tzaj cytz̈i cyiˈja kej xjal pjel cybyoˈn cyxumlala. Oˈcx jlu cbinel cyuˈn, pero mintiiˈ cyipemal tuˈn tcub cyanema cyuˈn. Mas il tiˈj tuˈn ttzaj ttz̈i Dios cyiˈja, jaj xjal at tipemal tuˈn tcuˈx tkˈoˈn cyxumlala tuyax cyanema tuj kˈakˈ te junx maj. 29 Ncyeˈyen Dios cykilcaj nbaj cyiˈja. Cˈoquel cycˈuˈja cyiˈj tal chˈit. ¿Mimpatiiˈ nqˈueyj caˈba tuˈn nuk jun centavo? Pero amale yaaˈnt nim cywiˈ, mi nuk jun cwel tzˈak twitz txˈotxˈ bix mint n‑oc tcyeˈyen Dios. 30 Yajtzen cyey, ¿chi elelpey tuj tcˈuˈj Dios? Min. Hasta ttzmal cywiˈy ttzkiˈn Dios jteˈ. 31 Juˈ tzunj, miˈn tzaj ttz̈i jcbinel cyiˈja, cuma at mas cyajbela cywitz nim chˈit.
32 Kej xjal tzin cykbaˈn cywitz xjal ka lepchecke wiˈja, cxeˈltzen nkˈumena twitz Nmana tuj cyaˈj ka ejeeˈtzen nxjalja. 33 Pero kej xjal cycyˈi cykba cywitz xjal ka lepchecke wiˈja, cxeˈltzen nkbaˈna twitz Nmana tuj cyaˈj ka yaaˈn ejeeˈja weya.
Tej tyole Jesús tiˈj tpabl kiib
34 Miˈn cub cybisena in ula twitz txˈotxˈ tuˈn tweˈ cykil kˈoj wuˈna. Yaaˈn juˈwa, sino in ula kˈol kˈoj cyxol xjal. 35 In ula kˈol kˈoj jkˈa cwal tuya tmankˈa, bix jtxin cwal tuya ttxutxin, bix jtxin elibj tuya tliibtxin. 36 Kej tuj tja jun xjal, chi oqueltzen te aj kˈoj tiˈj.
37 Alcyej xjal taj tzˈoc lpe wiˈja, pero mas n‑oc takˈ tman bix ka ttxu te nwitza, mlay tzˈoc te nxnakˈatza. Bix alcyej xjal mas n‑oc takˈ tcyˈaal te bix ka tmeel, mlay tzˈoc te nxnakˈatza. 38 Bix alcyej xjal yaaˈn binne tten tuˈn tiyˈx qˈuixcˈaj bix chˈixbajil tuˈn tuˈn toc lpe wiˈja, mlay tzˈoc te nxnakˈatza. 39 Ja tzunj xjal tcyˈi tzˈoc lpe wiˈja cuma at cytz̈i kej xjal tiˈj cyaj tuˈn tcub, cxeˈl t‑xooˈn tchunkˈlal. Pero ja tzunj xjal cyjel tkˈoˈn tchunkˈlal te twitz txˈotxˈ tuˈnj lepchec wiˈja, ctcamantzen tchunkˈlal te junx maj.
Chojbil
40 Chi xeˈla te nxela, bix alcye xjal cˈoquel tbiˈn cyyola, jax n‑oc tbiˈn jweya. Bix alcye xjal cˈocslal wiˈja, jax n‑ocslan tiˈj Dios e tzaj tsmaˈn inayena. 41 Alcyej xjal ctkˈaˈ posada cyey cuma jaxxix tyolel Dioskey tuj twitz, ctzaaltzen kˈoˈn te jaxj cotz ntzaj kˈoˈn cye tyolel Dios. Bix alcyej xjal ctkˈaˈ tkˈolbebl cyey cuma jiquenkey tuj twitz, ctzaaltzen kˈoˈn te jaxj cotz ntzaj kˈoˈn cyej xjal jiquen. 42 Bix alcye jun xjal ctzaal onente cyey cuma nxnakˈatzkey tuj twitz, amale nuket jun vas aˈ tzaj tkˈoˈn te cyey, bix ka ma tzaj tkˈoˈn te jun mas chˈin cyxola, il tiˈj ctzaal kˈoˈn tcotz―tz̈i Jesús cye t‑xnakˈatz.
Kej tsanjel Juan Bautista
11 Tejtzen tbaj tkbaˈn Jesús ja xnakˈtzbil lu cyej cablaaj t‑xnakˈatzxin, iyˈtzen tuj ja lugar lu bix e xiˈxin xnakˈtzal cyuj cytanem judío.
2 Yaltzen te Juan Bautista tocx tuj tzeeˈ, tej tbinte cykilcaj e bint tuˈn Cristo, e xiˈ tsmaˈnxin caˈba xjal lepchec tiˈj t‑xnakˈtzbilxin, tuˈn cypon tuya Cristo. 3 Bix e xiˈ cykanenxin te Jesús:
―¿Japa tey Jscyˈoˈn tuˈn Dios tuˈn tul te cawel, bix ka at juntl ko ayola tiˈj tuˈn tul?―tz̈ikexin.
4 Bix aj ttzakˈbeˈn Jesús cyexin:
―Cyucxey tuya Juan bix cykbanx texin jaj ma cybiy bix jaj ma cyila nbint wuˈna. 5 Kej mos̈ ya lutlke nchi cyeˈyena. Kej cox ya lutlke nchi bete. Kej xjal ma kˈey cykˈab bix cyken tuˈnj yabel lepra, ma kˈanj. Kej chquint ya niyˈxtl tuj cywiˈ. Kej cyimne ma chi jaw itzˈj juntl maj. Bix kej mebe lu n‑oc cybiˈn baˈn tpocbal colbil cye. 6 Cykˈumenx te Juan ctzaal tkˈoˈn Dios t‑xtalbil cyej xjal min baj cycˈuˈj wiˈja, bix min cyaj cykˈoˈn tuˈn cyxiˈ lpe wiˈja―tz̈i Jesús cyexin.
7 Tej cyex tsanjel Juan, akˈtzen Jesús yolel cye xjal, bix nim baˈn yol e xiˈ tkbaˈnxin tiˈ Juan. E xiˈ tkbaˈnxin:
―Tej cyxiˈy te cyeyˈlecte Juan ttziiˈ nimaˈ Jordán, ¿e pompakey cuma e cyajbey tuˈn toc cybiˈna jun xjal yaaˈn cyiw tnaabl, tisen jun ptzˈunt nbaj lajpaj tuˈn cykˈiˈk? Min. 8 ¿Bix e pompakey nuk te cyeyˈlecte t‑xbalen jawnex? Min. Cykilcakey cytzkiˈna nuk ejeeˈ cyej xjal kˈina tuj nin tja cawel n‑oc jawnex xbalen cyiˈj. 9 ¿Bix e pompakey te cyeyˈlecte jun tyolel Dios? Jaxte jun tyolel Dios Juan, bix cxeˈl nkbaˈna cyey, yaaˈn nuk oˈcx jun tyolel Dios Juan, sino atl mas. 10 Tzin tkbaˈn tyol Dios cyjulu: “E tkba Dios te Tcwal: ‘Cxeˈl nsmaˈna nsanjela nejl twitza, tuˈntzen binne cyten xjal oj tpona twitz txˈotxˈ,’ tz̈i Dios te Tcwal,” tz̈i tyol Dios. Ma japan baj twiˈ ja tyol Dios lu tuˈn Juan. 11 Jaxxix cxeˈl nkbaˈna cyey, cyxol tyolel Dios o ten twitz txˈotxˈ, min‑al jun mas jawnex twitzj Juan. Pero jxjal mas chˈin tuj tcawbil Dios mas jawnex twitzj Juan. 12 At nim tajbel taakˈen Juan Bautista, cuma jatxe tej takˈ Juan kbalte hasta jaˈlewe, ma tzˈoc cyipen nim xjal tiˈj tuˈn cyocx tuj tcawbil Dios, bix tuya cykil cycˈuˈj nchi ocx xjal tuj. 13 Cykilca tyol Dios te ootxa e tkba at tuˈn tul Elías juntl maj, bix ja Juan ul. 14 Ka cyaja tuˈn cyocslana tyol Juan, ja Juan tisen Elías, jtyolel Dios at tuˈn tul. 15 Cyjkom cyẍquina tuˈn tel cyniˈya tiˈj nyola, bix cybisenx tiˈj.
16 Key xjal n‑el cyiiqˈuena j‑e tkˈumen Juan bix jnxiˈ nkˈumena, ¿ti techel cˈajbel tuˈn tel cyniˈya tiˈj ti cytena? Ejeeˈ tzuna tisen kej neeˈ tuj be cycyˈi tuˈn cykẍan cyuya kej nchi kẍan. Oj cykẍan kej neeˈ tisen tiˈ jun mejoblenel, cxeˈl cykbaˈn cyekej cycyˈi chi kẍan cyjulu: 17 “Keya, n‑oc kxuxen. Cyey, ¿ti min chi tzaja te bixel kuyena?” tz̈ike. Bix oj cykẍan kej nchi kẍan tisen oj ncuˈx maket jun cyimne, cxeˈl cykbaˈn cyekej cycyˈi tuˈn cykẍan cyjulu: “Keya, nko ookˈa. Cyey, ¿ti min chi tzaja te ookˈel kuyena?” tz̈ike. 18 Ejeeˈy tisenj kej neeˈ cycyˈi chi kẍan, cuma tej tul Juan bix min ex tkˈij nwaaˈn bix ncˈan, e xiˈ cykbaˈna, “Jxjal lu ma tzˈoc jun biman tiˈj, cuma min bint tuˈn tisenj nbint cyuˈn cykilca. Min tzˈajben tyol,” tz̈ikey. 19 Pero tej tul jxjal Smaˈn tuˈn Dios tuˈn ntena cyuya xjal, bix min e cub npaˈnwe weyaj tisen Juan, sino in waaˈnwe bix in cˈanwe tisex tten, tzin cykbaˈna, “Jeyˈ, jxjal lu min cub tpaˈn weyaj tisen tten kxol, sino nuk nwaaˈn bix ncˈan vino bix nbet cyuya chmol alcabala bix cyuya niyˈtl aj il. Il tiˈj qˈuelel kiiqˈuen tyol,” tz̈ikey. Pero cchicˈajaxeltzen alcye kej xjal at cynaabl tuˈnj alcyej chi ocslal tyol Juan bix weya nyol―tz̈i Jesús cyej xjal el cyxooˈn jaxin bix tyol Juan.
¡Ayxsen kej tnom o tzˈel cyiiqˈuen tyol Dios!
20 Bix oc ten Jesús ilel tiˈj kej tnom min e meltzˈaj tuya Dios, amale nimxsen otk tyeecˈanxin tipemalxin cyuj. 21 E xiˈ tkbaˈnxin:
―¡Ayxsen kej judío te Corazín! ¡Bix ayxsen kej judío te Betsaida! O tzˈel cyiiqˈuen tyol Dios, amale nimet e yecˈj wipemala cyuj tzunj tnom lu. Nuket e yecˈj jwipemala cyej aj il yaaˈn judío cyuj tnom te Tiro bix Sidón, ya otetle tzˈoc cykˈoˈn cyxbalen te bisbajil bix otetle chi cub ke tuj tzaˈj te techel eteˈtzen tuj bis tuˈn cyil. 22 Jaxte min e meltzˈaj tuya Dios, pero cxeˈl nkbaˈna cyey, tuj jkˈij te castiwa tzul, mas castiwa tzul tkˈoˈn Dios cyej xjal aj Corazín bix cyej xjal aj Betsaida twitzj tzul tkˈoˈnxin cyej xjal te Tiro bix cyej xjal te Sidón. 23 Yaltzen cyej xjal te tnom te Capernaum, tuj cywitz baˈnxsen chi elel twitz Dios bix chi camal jun jawnex lugar tuya Dios tuj cyaˈj, pero yaaˈn juˈwa. Chi cwel baj tuj chˈixbajil tuj kˈakˈ. Nuket e yecˈj jwipemala cyej xjal tuj tnom te Sodoma tisen ma yecˈj cyxola, at‑xetle tnom te Sodoma jaˈlewe. 24 Jaxte min e meltzˈaj tuya Dios, pero cxeˈl nkbaˈna cyey, tuj jkˈij te castiwa tzul, mas castiwa tzul tkˈoˈn Dios cyey twitzj tzul tkˈoˈnxin cyej xjal te Sodoma―tz̈i Jesús.
Tej tnaˈn Jesús Dios
25 Tuj ja tyem lu, e naˈn Jesús Dios. E xiˈ tkbaˈnxin:
―Taat Nmana, jay taaw tibaj cykilca tuj cyaˈj bix tibaj cykilca twitz txˈotxˈ. Bix nxiˈ nkˈoˈna chjonte tey tiˈj e cub tnincˈuˈna tiˈj tcawbila eˈwen tuˈna te cyej xjal nimxsen baˈn cyuˈn tuj cywitz, pero te cyej xjal ajnintz cynaabl tisen ke neeˈ, o txiˈ tkˈoˈna tuˈn tel cyniyˈ tiˈj ti tten tcawbila. 26 Juˈtzen o bint tuˈna, cuma juˈ tajbila―tz̈i Jesús te Tman.
27 Bix e xiˈ tkbaˈn Jesús cye xjal:
―O tzaj tkˈoˈn Nmana cykilca at tuj nkˈaba. Min‑al ttzkiˈn inayena, Tcwal Dios. Nuk oˈcx Nmana ttzkiˈn inayena. Bix min‑al ttzkiˈn Nmana. Nuk oˈcx inayena ntzkiˈna Nmana, bix kej xjal waja tuˈn t‑xiˈ nyeecˈana Nmana cye, tuˈn tel cyniyˈ tiˈjxin. 28 Key xjal ma chi sicta tjakˈ cyiketza te cyiw ley, chi ocslana wiˈja, bix cxeˈl nkˈoˈna cyajlabla te junx maj. 29 Chi eletza tjakˈ cyiketza al, bix cyiiˈnxa nxnakˈtzbila. Cyxnakˈtzamel cyiiba wiˈja, cuma yaaˈn cyiw nxnakˈtzbila bix maans kena, bix ctemeltzen cyajlabla. 30 Yaaˈn cyiw nxnakˈtzbila, bix yaaˈn al cyiketza oj t‑xiˈ cyiiˈna nxnakˈtzbila―tz̈i Jesús cye xjal.
Tej cyakˈ ke t‑xnakˈatzxin piẍcˈulbilte twitz triwa tuj kˈij te ajlabl
12 Te jun kˈij te ajlabl, ex bet Jesús tuj triwa cyuya t‑xnakˈatzxin. Oc takˈ weyaj cye t‑xnakˈatzxin, bix akˈkexin piẍcˈulbilte twitz triwa, bix e xiˈ cywaaˈnxin. 2 Pero tej toc cycyeˈyen kej aj fariseo jlu, e xiˈ cykbaˈn te Jesús:
―Tzin tkbaˈn ley yaaˈn tumel tuˈn kakˈanan tuj kˈij te ajlabl, pero kej tey t‑xnakˈatza, ma tzˈel cyiiˈn twitz triwa―tz̈ikexin.
3 Pero e xiˈ tkbaˈn Jesús cyexin:
―¿Bajxpatzen txaˈ cycyeˈyena tuj tyol Dios ti e baj te jxin kiyˈjil David cyuya ke tuyaxin tej toc nim takˈ weyaj cyexin jun maj? 4 Ocx David tuj nin tja Dios, bix e xiˈ twaaˈn jpan kˈoˈn te Dios. Amale tzint tkbaˈn ley ja xjan pan lu oˈcx te cyej xin pala baˈn t‑xiˈ cywaaˈnxin, pero e xiˈ cywaaˈn David. 5 Bix at juntl. ¿Bajxpa txaˈ cycyeˈyena tuj ley ke pala tuj tja Dios nchi akˈanan tuj kˈij te ajlabl bix mintiiˈ cyil tiˈj? 6 Cxeˈl nkbaˈna cyey, mas nintzaj inayena twitz tja Dios. Bix yaaˈn tjakˈ ley te ajlabl tja Dios. 7 Tzin tkbaˈn tyol Dios cyjulu: “Waja tuˈn tkˈakˈen cycˈuˈja cyiˈ cabtl, yaaˈn nuk oˈcx cyoybila weya,” tz̈i Dios tuj tyol. Nuket tzˈel cyniˈya tiˈj ti japenina ja yol lu, mintle e tzaj cykˈoja cyiˈj nxnakˈatza mintiiˈ cyil. 8 Inayena, jaj xjal Smaˈn tuˈn Dios tuˈn ntena cyuya xjal, kbalte ti cbinel tuj jkˈij te ajlabl―tz̈i Jesús cye fariseo.
Junxin xjal otk tzˈel tanem tkˈabxin
9 Iyˈtzen Jesús tuj ja lugar lu, bix tuj tzunj kˈij te ajlabl ocxxin tuj jun camon jaaˈ xnakˈtzbil tyol Dios. 10 Bix at junxin xjal otk tzˈel tanem tkˈabxin. Bix eteˈc xsunj xjal fariseo tuj camon jaaˈ, bix e xiˈ cykanenxin te Jesús:
―¿Kˈoˈnpa tuˈn ley tuˈn tcub tkˈanj jun xjal tuj kˈij te ajlabl?―tz̈ikexin. E xiˈ cykanenxin texin juˈwa tuˈn tcub tzˈakxin tuj cyexin cyley.
11 Bix e xiˈ ttzakˈbeˈnxin cyexin:
―Ka ma cuˈx tzˈak jun carnel tuj jun jul tuj kˈij te ajlabl, ¿alcye jun cyey mlaypale tjatz tiiˈn, amale nuket jun carnel? 12 Yajtzen jun xjal, ¿yaaˈmpale mas tajbel twitz jun carnel? Juˈ tzunj, kˈoˈn tuˈn ley tuˈn tcub nkˈanena jun xjal tuj kˈij te ajlabl―tz̈i Jesús cye fariseo.
13 Tej tbaj yolen Jesús juˈwa, e xiˈ tkbaˈnxin tej xin min yucchtl tkˈab:
―Nukpinx tkˈaba.
Bix e xiˈ tnukpiˈnxin tkˈabxin, bix ul tnaabl tkˈabxin tisen juntl tkˈabxin.
14 Pero yaltzen cye fariseo, etzkexin, bix e yolenkexin cyxolxxin tuˈn ti tten tuˈn tcub cybyoˈnxin ja Jesús.
Tej tyole Isaías tiˈj Jesús ka ja tscyˈoˈn tuˈn Dios
15 El tniyˈ Jesús tiˈj ti e cub cynincˈuˈn fariseo tiˈj, bix el lkˈexin tuj ja lugar lu. Nim xjal oc lpe tiˈjxin, bix e cub tkˈaˈnexin cykilca yaab cyxol. 16 Pero e tkbaxin cye xjal tuˈn miˈn txiˈ cykˈumen ka otk chi kˈanj. 17 E tkˈanexin ke xjal tuˈntzen tbint tisenj e tkba Dios te tyolel Isaías jatxe ootxa. Tz̈i Dios cyjulu: 18 “Lu jxjal ma nsicyˈa tuˈn tajben weya. A wanema tiˈj, bix nim nchin tzalaja tiˈj. Cwel nkˈoˈna jweya Espíritu tibajxin. Bix cxeˈl tkˈumenxin cyej xjal te cykil tnom ti tten tuˈn cyten jiquen nwitza. 19 Miˈn jaw kˈojlxin cyiˈ xjal bix miˈn jaw s̈‑inxin cye xjal. Miˈn kˈajt‑xin cyiw tuˈn cyoc lpe xjal tiˈjxin. 20 Jun xjal yaaˈn cyiw tisen jun ptzˈunt ncub toket, cxeˈl tyeecˈanxin tkˈakˈbil tcˈuˈjxin te. Bix jun xjal yaaˈn nimxix tocslabl, tisen oj chˈitk tcub yubtzˈaj jun tken cantil, cxeˈl tyeecˈanxin tpasensyaxin tiˈj. Juˈ cbinel tuˈnxin ojxe tcamanxin tiˈj cykil kaˈ. 21 Tiˈjxin cˈoquel ke cycˈuˈj xjal te cykil tnom,” tz̈i Dios tuj tyol tuˈn Isaías.
Tej cykbante fariseo ja taaw il kˈol tipemal Jesús
22 Yajcˈatltzen, bix e xiˈ kˈiˈn twitz Jesús junxin xjal toc ten jun biman tiˈj. Mos̈xin, bix min e bintl tyolenxin. Pero tej tel tlojoˈn Jesús biman tiˈjxin, nbintltzen tyolen xinak bix nbintl tuˈnxin tuˈn tcyeˈyenxin. 23 Bix e jaw kleeˈ cykilca xjal, bix e xiˈ cykbaˈnxin:
―¿Japatzen loj ja xjal lu Tcwal David at tuˈn tul te cawel?
24 Pero cye fariseo, tej cybinte ti toc cyuˈn xjal, e xiˈ cykbaˈnxin:
―Min. Nuk tuˈnj tipemal kˈoˈn te tuˈn Beelzebú, cawel cyibaj biman, baˈn tuˈn tel tlojoˈn ja xjal lu biman cyiˈ xjal―tz̈i ke fariseo.
25 Pero el tniyˈ Jesús tiˈj ti iyˈ tuj cycˈuˈjxin, bix e xiˈ tkbaˈnxin cyexin:
―Tzin cykbaˈna nchin akˈanana te taaw il, Satanás. ¿Pero ti tten juˈwa? Cytzkiˈntla ka ma tzˈel tpaˈn tiib jun tnom bix pjel cykˈojlen cyiib xjal, mlay cyaj tnom baˈn. Jax juˈx ke te jun jaaˈ, ka ma chi jaw kˈoj, biˈx cxeˈl cynajleˈn tuj il. 26 Juˈtzen tten tuya taaw il. Ka ma tzˈel tlojoˈn Satanás kej biman eteˈ tjakˈ tcawbil, nkˈojl tzunxin tiˈjxxin, bix tuˈn t‑xiˈ tcawbilxin tuj il. 27 Oj tel cyiiˈn ke cyxnakˈatza biman, min txiˈ cykbaˈna tuˈn tipemal Beelzebú nbint cyuˈn. Juˈ tzunj, miˈn txiˈ cyyolena n‑el wiiˈna biman tuˈn tipemal Beelzebú, cuma cytzkiˈntla mi nuk cyuˈn bix mi nuk wuˈna bixet tzˈel biman tuˈn tipemal Beelzebú. 28 Juˈ tzunj, tuˈnx tipemal Espíritu Santo te Dios n‑el wiiˈna biman. Bix cuma tuˈn tipemal Dios, qˈueleltzen cyniˈya tiˈj tuˈnj wul‑lena o tzul tcawbil Dios cyibaja.
29 ¿Baˈmpa tocx jun alakˈ tuj tja jun xjal cyiw te kˈilbetz tkˈinemal ka min ma cub tẍpoˈn alakˈ taaw jaaˈ nejl? Min. Pero ka ma cub tẍpoˈn, baˈntzen tetz talkˈaˈn tkˈinemal. Weya, at wipemala tuˈn tel wiiˈna j‑at tuj tkˈab taaw il. 30 Ejeeˈy, ka min ma tzˈoc cykˈon cyiiba wuyena, nchi kˈoj tzuna wiˈja. Kej xjal min cyakˈ cyiib wuyena tuˈn cyclet xjal tuj tkˈab Satanás, juˈtzen chi onen tiˈ Satanás tuˈnx cyxiˈ xjal tuj il. 31 Juˈ tzunj, cxeˈl nkbaˈna cyey, baˈn tcub tnajsaˈn te Dios tixja ilel bix tixja xmucchabl yol wiˈja. Pero kej xjal tzin cykbaˈn ka junx Espíritu Santo tuya taaw il, mlay najset cyil. 32 Kej xjal yaaˈn ocslal wiˈja, ka ma chi yolen kaˈ wiˈja, inayena, jxjal Smaˈn tuˈn Dios tuˈn ntena cyuya xjal, baˈn tnajset cyil. Pero kej xjal tzin cykbaˈn jnbint tuˈn tipemal Espíritu Santo, tuˈn tipemal Satanás, mlay najset cyil, yaaˈn nuk tuj ja tyem lu, sino jax juˈx tuj jtyem tzul.
33 Tuˈnj tbinchben jun xjal qˈuelel cyniˈya tiˈj ti tten tnaabl jun xjal. Jun tzeeˈ baˈn miˈn takˈ twitz kaˈ, bix jun tzeeˈ kˈeynen mlay takˈ twitz baˈn. Juˈ tzunj, miˈn txiˈ cykbaˈna ka baˈn nbinchbena pero kaˈ nnaabla. 34 Ejeeˈy, tisen lbajkey, cuma nuk kaˈ n‑el tuj cytziy. Kej xjal kaˈ, chi yolel kaˈ, cuma tiˈ tyol jun xjal tzin tyeecˈan ti tten tuj tanem. 35 Kej xjal baˈn nchi yolen baˈn, cuma tuj cyanem taˈ baˈn. Pero kej xjal yaaˈn baˈn, nchi yolen kaˈ, cuma tuj cyanem taˈ kaˈ. 36 Cxeˈl nkbaˈna cyey, jaca yol min tzˈajben nxiˈ tkbaˈn jun xjal, cxeˈl tkˈoˈntzen tcwent te Dios oj tul kˈij te xkelbil twitz Dios. 37 Cyyola te jaˈlewe kbalte ti pjel cyey tuj tzunj kˈij tzul, cuma ka baˈn yol n‑etz tuj cytziy jaˈlewe, cchicˈajaxeltzen ka baˈnkey twitz Dios. Pero ka kaˈ yol n‑etz tuj, cweltzen cytziy tkˈoˈn Dios cycastiwiya―tz̈i Jesús cye fariseo.
Kej xjal kaˈ tzin cykana tuˈn tbintl jun techel
38 Bix e xiˈ cykbaˈn juun txˈolbal ley bix juun fariseo texin:
―Xnakˈtzal, kaja tuˈn ttzaj tyeecˈana jun yecˈbil jawnex keya tuˈntzen tchicˈajax ka juˈ otk tzaja tuya Dios―tz̈ikexin.
39 Pero aj ttzakˈbeˈnxin cyexin:
―Key xjal judío te jaˈlewe, kaˈkey bix ma tzˈel cypaˈn cyiiba tiˈ Dios. Min chin cyiikˈa, sino nuk eteˈcˈa kanlte we mastl yecˈbil. Pero jtechel tzin cykanena, mlay kˈoj cyey. Oj tbaj wiˈja tisenxj e baj tiˈj tyolel Dios Jonás, jatzen cˈajbel te yecˈbil cyey. 40 Tisenxj e ten Jonás oxe kˈij bix oxe koniyan tuj tcˈuˈj jun tij quis̈ tuj mar, jaxse juˈx chin temela oxe kˈij bix oxe koniyan tuj txˈotxˈ. 41 Oj tpon tumel tuˈn cyoc cykil xjal tuj xkelbil tuˈn Dios, ejeeˈj aj Nínive chi jawel yolel cyiˈj ejeeˈy judío te jaˈlewe, cuma tej t‑xiˈ tkˈumen jxin tyolel Dios Jonás cye aj Nínive tuˈn taajtz tiˈ cyanem, aajtztzen tiˈ cyanem. Pero cyey, amale nxiˈt tkˈumen jun xjal mas jawnex twitz Jonás cyey, pero min cynimey. 42 Jax juˈx cjawel yolel jxuj xuuj e cawen cyuj tnom te jawne jatxe ootxa cyiˈja judío te jaˈlewe tuj jkˈij te xkelbil tzul. E xiˈxuj nakch te ebilte tnaabl rey Salomón, bix oc tbiˈnxuj bix e tnimanxuj. Pero cyey, n‑oc cybiˈna tyol jun xjal mas jawnex twitz Salomón, pero min txiˈ cynimana.
Jun biman najtz meltzˈaj
43 Oj tel lojoˈn jun biman tiˈ jun xjal, nbettzen biman tuj tzkij txˈotxˈ jaaˈ min‑al xjal. Njyon tuˈn tajlan, pero min cnet jaaˈ tuˈn tweˈban. 44 Juˈ tzunj, nxiˈ tkbaˈn: “Chin aal meltzˈaja tuyaj xjal jaaˈ ntiniya nejl,” tz̈i. Oj taj meltzˈaj biman tuyaj xjal, oj toc tcyeˈyen xjal, tisencˈa jun jaaˈ min‑al xjal tuj, bix tzˈisen tten tuj, bix binne tten. 45 Oj toc tcyeˈyen min‑al xjal tuj, n‑eltltzen biman jyolte mas tuya, bix cpomel meltzˈaj tuya wuuktl biman mas kaˈ twitz. Enteraxseke chi oquex tunwen tuˈn cynajan, bix juˈ tzunj yal tzunj xjal masxsen tuj il taˈ twitz nejl. Juˈtzen pjel cyiˈja judío kaˈ te jaˈlewe―tz̈i Jesús.
Ttxu bix ke titzˈen Jesús
46 Mitknaˈx tbaj yolen Jesús cye xjal tej tpon ttxuxin cyuyax ke titzˈenxin. Waˈlcˈakexin peˈn, bix e cyajbexin tuˈn cyyolenxin tuyaxin. 47 Bix at jun xjal e xiˈ tkbaˈn texin:
―Jeyˈ, lu ttxuy cyuya ke titzˈena waˈlcˈa peˈn, bix cyaj tuˈn cyyolen tuyey―tz̈i xjal te Jesús.
48 Pero e xiˈ tkbaˈnxin tej xjal otk kˈumen jlu:
―Tuj twitza, ¿al tzunj weya ntxu bix al tzunj weya witzˈen?―tz̈ixin. 49 Bix e xiˈ tchˈiquexin tkˈabxin cye t‑xnakˈatzxin, bix e xiˈ tkbaˈnxin:
―Ejeeˈ tzunj luwe weya ntxu bix weya witzˈen. 50 Aljxe xjal binchante tajbil Nmana tuj cyaˈj, ejeeˈ tzunja witzˈena bix waneba bix ntxuya―tz̈i Jesús.
Jun techel tiˈj jun awal
13 Tujx jkˈij lu, etztzen Jesús tuj jaaˈwa, bix e cub ke ttziiˈ tnijabel aˈ. 2 Bix e pon cychmon cyiib nimxsen xjal tiˈjxin. Juˈ tzunj, ocxxin tuj jun barc bix e cub kexin tuj tuˈn t‑xnakˈtzan cye xjal. Yaltzen cye xjal, e cyaj weˈke ttziiˈ aˈ. 3 Bix akˈ Jesús xnakˈtzalcye. Nim xnakˈtzbil e xiˈ tkˈoˈnxin cyexin, pero tuya nim ttxolen yol. E cub tkˈoˈnxin ja techel lu cyexin:
―Attzen junxin xjal e xiˈxin te awal triwa. 4 Tejtzen takˈxin tz̈itlxte iyaj, at tiyajxin e cub tzˈak tuj be. Bix ul noj ke chˈit tiˈj bix e jaw cywaaˈnjil. 5 Cabtl twitz iyaj e cub tzˈak twitz pcˈat txˈotxˈ. Yaaˈn nimxix txˈotxˈ, bix juˈ tzunj, tuj jun rato e jaw pokˈchke, cuma mintiiˈ t‑xeeˈ txˈotxˈ. 6 Pero tuˈn tcykal kˈij, bix oc wochˈpaj tejxe ttzkij, cuma yaaˈn nim tlocˈ otk txiˈ tuj txˈotxˈ. 7 At cabtl twitz iyaj e cyaj tzˈak tuj tikˈch chˈiˈxel. Pero nuk e jaw ẍcyˈilpaj tjakˈ chˈiˈx, tejxe tetz cyim. 8 Pero at cabtl twitz iyaj e cyaj tzˈak tuj tbanel txˈotxˈ, bix e takˈ nim twitz. At juun tken e takˈ syent twitz, at cabtl e takˈ oxcˈal twitz, bix at cabtl e takˈ winaklaaj twitz. 9 Ka cyaja tzˈel cyniˈya tiˈj ja techel lu, cyjkom cyẍquina bix cybisenx tiˈj―tz̈i Jesús.
SAN MATEO 1:1-8
Mam de Todos Santos Chuchumatán
T‑xiˈlen tchunkˈlal Jesús tzˈiˈben tuˈn San Mateo
Ke tcyman Jesucristo ootxa
1 Ejeeˈ tzunj lu tzˈiˈben cybi tiyˈjil Jesucristo. Ja Jesucristo t‑xeˈchel David, bix jatzen David t‑xeˈchel Abraham.
2 Yaltzen te Abraham, tman Isaac. Jatzen te Isaac, tman Jacob. Bixsen te Jacob, cyman Judá cyuyax ke ttzicy bix ke titzˈen. 3 Bixsen te Judá, cyman Fares tuyax Zara, tal Tamar kej lu. Bix te Fares, tman Esrom. Bix te Esrom, tman Aram. 4 Bix te Aram, tman Aminadab. Bix te Aminidab, tman Naasón. Bix te Naasón, tman Salmón. 5 Bix te Salmón, tman Booz, tal Rahab. Bix te Booz, tman Obed, tal Rut. Bix te Obed, tman Isaí. 6 Bix te Isaí, tman jrey David. Bix te David, tman Salomón, tal jxuj xuuj t‑xuˈl jxin Urías.
7 Yaltzen te Salomón, tman Roboam. Bix te Roboam, tman Abías. Bix te Abías, tman Asa. 8 Bix te Asa, tman Josafat. Bix te Josafat, tman Joram. Bix te Joram, tman Uzías.
Read full chapter
SAN MATEO 1-2
Mam de Todos Santos Chuchumatán
T‑xiˈlen tchunkˈlal Jesús tzˈiˈben tuˈn San Mateo
Ke tcyman Jesucristo ootxa
1 Ejeeˈ tzunj lu tzˈiˈben cybi tiyˈjil Jesucristo. Ja Jesucristo t‑xeˈchel David, bix jatzen David t‑xeˈchel Abraham.
2 Yaltzen te Abraham, tman Isaac. Jatzen te Isaac, tman Jacob. Bixsen te Jacob, cyman Judá cyuyax ke ttzicy bix ke titzˈen. 3 Bixsen te Judá, cyman Fares tuyax Zara, tal Tamar kej lu. Bix te Fares, tman Esrom. Bix te Esrom, tman Aram. 4 Bix te Aram, tman Aminadab. Bix te Aminidab, tman Naasón. Bix te Naasón, tman Salmón. 5 Bix te Salmón, tman Booz, tal Rahab. Bix te Booz, tman Obed, tal Rut. Bix te Obed, tman Isaí. 6 Bix te Isaí, tman jrey David. Bix te David, tman Salomón, tal jxuj xuuj t‑xuˈl jxin Urías.
7 Yaltzen te Salomón, tman Roboam. Bix te Roboam, tman Abías. Bix te Abías, tman Asa. 8 Bix te Asa, tman Josafat. Bix te Josafat, tman Joram. Bix te Joram, tman Uzías. 9 Bix te Uzías, tman Jotam. Bix te Jotam, tman Acaz. Bix te Acaz, tman Ezequías. 10 Bix te Ezequías, tman Manasés. Bix te Manasés, tman Amón. Bix te Amón, tman Josías. 11 Bix te Josías, tman Jeconías cyuyax ke ttzicy bix ke titzˈen. Eteˈ ke Jeconías tej cyxiˈ kˈiˈn xjal aj Israel tuj Babilonia.
12 Yaltzen te Jeconías, tman Salatiel. Otk chi pon kˈiˈn aj Israel tuj Babilonia tej titzˈj Salatiel. Bix te Salatiel, tman Zorobabel. 13 Bix te Zorobabel, tman Abiud. Bix te Abiud, tman Eliaquim. Bix te Eliaquim, tman Azor. 14 Bix te Azor, tman Zadoc. Bix te Zadoc, tman Aquim. Bix te Aquim, tman Eliud. 15 Bix te Eliud, tman Eleazar. Bix te Eleazar, tman Matán. Bix te Matán, tman Jacob. 16 Bix te Jacob, tman José, tchmil María. Bix ja te María, ttxu Jesús, jaj Cristo tbi, jaj xjal scyˈoˈn tuˈn Dios te cawel tibaj cykilca.
17 Juˈ tzunj, at cyajlaaj cloj cyiyˈjil xjal e tzaj xeˈt tiˈj Abraham ul tiˈj David. Bix at cyajlaaj cloj cyiyˈjil xjal e tzaj xeˈt tiˈj David ul tej kˈij tej cyxiˈ kˈiˈn aj Israel tuj Babilonia. Bix at cyajlaaj cloj cyiyˈjil xjal e tzaj xeˈt tej kˈij tej cytzyet cyuˈn aj Babilonia ul baj tej titzˈj Cristo. Juˈtzen tten oc Jesucristo t‑xeˈchel jrey David.
Tej tul itzˈj Jesucristo
18 Bix ja te Jesucristo, Tcwal Dios. Tej tul itzˈj, juˈ e baj cyjulu. Ttxu Jesús, jaj txin María, otk yolen tuyaj xin José tuˈn tmajetxin tuyaxin. Pero te mitknaˈx majetxin tuyaxin, bix te mitknaˈx toc ipan José tiˈjtxin, ya atl taltxin tuj tcˈuˈjtxin. Preñadatltxin tuˈn Espíritu Santo. 19 Yaltzen te José, jxin xjal tuˈn tmaje tuya María, jun xjal e tnima tley Dios. Juˈ tzunj, tej tel tniyˈxin tiˈj otk tzˈoc María preñada, e tajbexin tuˈn tcyaj ttzokpiˈnxin María, pero yaaˈn cywitz nejenel tuj tja Dios, cuma tcyˈixin tuˈn tcub tchˈixew María. 20 Tajxin tuˈn el tpaaˈn tiibxin tiˈjtxin, pero ul jlet jun tsanjel Dios tuj cyaˈj tuj twitziyˈxin, bix e tkba texin:
―José, tiyˈjil David, miˈn tzaj ttz̈i tiˈja tuˈn tmajey tuya María, cuma tuˈn tipemal Espíritu Santo ma tzˈoc jlet taltxin. 21 Bix qˈuitzˈjel jun taltxin, bix cˈoquel tkˈoˈna tbi te Jesús, jatzen japeninaj “Clol xjal.” Jatzen tbi cˈoquel tkˈoˈna, cuma chi cletel xjal tuˈn tuj cyil―tz̈i ángel te José.
22 Cykilcatzen jlu e baj tuˈntzen tjapan baj tyol Dios e cyaj tkbaˈn cye xjal tuˈn jun tyolel. E tkba tyolel Dios cyjulu:
23 ―Cycyeˈyenc, cˈoquel preñada jun txin mitknaˈx toc ipan jun xinak tiˈj, bix qˈuitzˈjel jun taltxin, bix cˈoquel kˈoˈn tbi te Emanuel, jatzen japeninaj “At Dios kuya”―tz̈i Dios te jun tyolel.
24 Bix el twatl José. Bix e tcuya tuyaj yol e tkba tsanjel Dios texin tuj twitziyˈxin, bix e majexin tuya María. 25 Pero min oc ipanxin tiˈjtxin tejxe tul itzˈj taltxin. Bix oc tkˈoˈnxin tbikˈa te Jesús.
Tej cypon jxin at cynaabl tuˈn t‑xiˈ cyyeecˈaxin nimbil twitz neeˈ Jesús
2 Itzˈjtzen Jesús tuj tnom Belén tuj departamento te Judea, bix ja tzunj jxin Herodes rey tej titzˈjkˈa. Tej titzˈj Jesús, e pon juun xjal nim cynaabl tuj Jerusalén. Otk chi tzaj te jun tnom te ocne. 2 Bix e xiˈ cykanenxin cye xjal:
―¿Jaaˈ taˈ jxjal at tuˈn tcawen cyibaj xjal judío? Jaxte ma tzˈitzˈj, cuma ma kila jun cheˈw ocne tzin tyeecˈan ma tzul cawel cye xjal judío. Kaja tuˈn t‑xiˈ kyeecˈana knimbila twitz―tz̈i ke jawnex xjal te juntl tnom ocne.
3 Tejtzen tbinte rey Herodes otk tzˈitzˈj juntl rey cye xjal judío, biˈx e tzaj ttz̈i tiˈjxin, bix e tzaj ttz̈i cyiˈj aj Jerusalén. 4 Oc tchmoˈn Herodes cykilca nejenel cye pala cyuyax ke txˈolbal ley, bix e xiˈ tkanenxin cyexin jaaˈ tuˈn titzˈja Cristo, jxjal Scyˈoˈn tuˈn Dios te Cawel. 5 Bix aj cytzakˈbeˈnxin texin:
―Tuˈn titzˈj tuj tnom te Belén tuj departamento te Judea, cuma e cyaj tzˈiˈbet tuˈn jun tyolel Dios cyjulu: 6 “Tz̈i Dios, ‘Jay, tnom Belén, amale chˈineta cyxol tnom te Judá, pero nintzaja, cuma tuyey tzula itzˈja jun Cawel tuˈn tajben te Cylel te ntanema Israel,’ tz̈i Dios,” tz̈i jun tyolel Dios―tz̈ike.
7 Tej tel tniyˈ Herodes tiˈj otk tzˈitzˈj jun cawel, bix e tzaj ttxcoˈnxin kej xjal nim cynaabl, pero tuj ewjel, bix e xiˈ tkanenxin cyexin:
―¿Jtoo ul jlet cheˈw te ocne?―tz̈i rey.
8 Tej tbaj yolen Herodes cyuya aj naabl te ocne, e xiˈ tsmaˈnxin ejeeˈxin tuj tnom Belén, bix e xiˈ tkbaˈnxin cyexin:
―Cyucxa cyey tuj tnom te Belén, bix chebe chebe chi jyona tiˈ neeˈ. Ojtzen tcnet cyuˈna, cykbantza weya, tuˈntzen jax juˈx weya tuˈn nxiˈya yecˈl nnimbila twitz―tz̈i Herodes, pero ẍtakˈ yol.
9 Tej cybintexin tyol rey, exkexin, bix tujx naj tul jlet cheˈw juntl maj otk cyilxin tej cytenxin ocne. Bix e cub nej cheˈw cywitzxin, bix tej tpon cheˈw tibaj jaaˈ jaaˈ taˈ neeˈ, e weˈ cheˈw. 10 Tejtzen cylontexin cheˈw, nimxsen e jaw tzalajkexin. 11 Bix ocxkexin tuj jaaˈ, bix e cyilxin neeˈ tuya ttxu, ja María, bix e cub mutzkˈajkexin twitz neeˈ tuˈn tjaw cynimsaˈnxin ja. Otk txiˈ cyiiˈnxin chˈin tiˈj cykˈinemalxin, bix e jaw cyjkoˈnxin. E jatz cyiiˈnxin cyoybilxin, bix e xiˈ cykˈoˈnxin tekˈa oro tuya incienso tuya jun wik cˈocˈsbil mirra tbi. 12 Pero tej tpon tumel tuˈn cyajxin, e tzaj tkbaˈn Dios cyexin tuj cywitziyˈxin tuˈn miˈn chi aj meltzˈajxin tuya Herodes. Juˈ tzunj, ajkexin tuj cytanemxin tuj junxitl be.
Tej cyxiˈ ok José tuj Egipto tuˈn min cub byet neeˈ tuˈnj rey Herodes
13 Cyajlenxitltzen ke aj naabl, at jun e baj. Ul jlet jun tsanjel Dios tuj cyaˈj tuj twitziyˈ José, bix e xiˈ tkbaˈn te José:
―Weyˈtztzen, bix kˈinxa neeˈ tuyax ttxu, bix juˈ txiˈy tuj Egipto, bix ajkelbilx tuˈna, bix jatztzen ctemeley ojxe t‑xiˈ nkbaˈna tey tuˈn tul meltzˈaja, cuma tzul Herodes jyolte neeˈ tuˈn tcub tbyoˈnxin―tz̈i ángel.
14 Bix e jaw weˈ José, bix tex koniyan e xiˈ tiiˈnxin neeˈ tuya ttxu, bix e xiˈ okxin tuj Egipto. 15 Bix e tenkexin tuj Egipto tejxe tcyim Herodes. Juˈtzen eˈla jaxxix tyol Dios. E cub ttzˈiˈben jun tyolel Dios cyjulu: “Tuj Egipto qˈueletz ntxcoˈna Ncwala,” tz̈i Dios tej xin tyolel.
16 Yaltzen te Herodes, tej tbintexin otk cub sbuˈnxin cyuˈn aj naabl te ocne, nimxsen e tzaj tkˈojxin, bix e xiˈ tsmaˈnxin tsoldadoxin tuˈn tcub cybyoˈnxin cykilca cwal xinak tuj Belén bix cyuj ke aldea tuj tcwent Belén. E xiˈ tkbaˈnxin tuˈn cycub byet cykilca cwal nitzˈj hasta te caˈba jnabkˈike, cuma el tniyˈxin tiˈj tuˈn cyyol aj naabl otk bint caˈba jnabkˈi tej tul jlet jawnex cheˈw te ocne. 17 Juˈtzen eˈla jaxxix tyol Dios e tkba tyolel Dios Jeremías. E cyaj ttzˈiˈben Jeremías cyjulu: 18 “Cbijel jun s̈itz̈ˈbil tuj Ramá, jatzen kˈajkˈajel cywiˈ xuuj te nimxsen bisbajil. Chi ookˈel ke cyiyˈjil Raquel cyiˈj ke cyal, bix mlay bint tuˈn tcyiwsaj cycˈuˈj, cuma min‑altl cyal,” tz̈i Jeremías jatxe ootxa.
19 Tejtzen tcyim Herodes, at juntl e baj. Juntl maj ul jlet jun tsanjel Dios tuj cyaˈj tuj twitziyˈ José tuj Egipto. Bix e xiˈ tkbaˈnxin te José:
20 ―Weyˈtztzen, bix kˈinxa neeˈ tuyax ttxu, bix cu txiy tuj txˈotxˈ te Israel, cuma o chi cyim kej xjal e cyajbe tuˈn tcub byet neeˈ―tz̈i ángel.
21 Juˈ tzunj, e jaw weˈ José, bix e xiˈ tiiˈnxin neeˈ tuyax ttxu, bix e ponkexin tuj txˈotxˈ te Israel. 22 E tajbexin tuˈn tnajanxin tuj departamento te Judea, pero tej tbintexin otk tzˈoc Arquelao te cawel te t‑xel Herodes tuj Judea, e tzaj ttz̈i tiˈjxin tuˈn tnajanxin tuj Judea. E tzaj tkbaˈn Dios texin tuj twitziyˈxin tuˈn miˈn pon meltzˈajxin tuj Judea. Juˈ tzunj, e xiˈkexin tuj departamento te Galilea, 23 bix e ponkexin tuj jun tnom Nazaret tbi. Juˈtzen eˈla jaxxix jtyol Dios e cub ttzˈiˈben jun tyolel Dios tiˈj jxjal Scyˈoˈn tuˈn Dios. Tz̈i cyjulu: “Jun aj Nazaret cˈoquele tbi.”
Copyright © 2000 by Wycliffe Bible Translators International