巴拿巴和扫罗接受差遣

13 安提阿教会中有几位先知和教师,就是巴拿巴、绰号“黑人”的希缅、古利奈人路求、与分封王希律一同长大的马念以及扫罗。 一天,他们正在敬拜主、禁食的时候,圣灵对他们说:“要为我把巴拿巴和扫罗分别出来,好让他们做我呼召他们去做的事。” 于是,他们禁食祷告并把手按在巴拿巴和扫罗身上,然后差遣他们出去。

二人受圣灵差遣,下到西流基,从那里乘船去塞浦路斯。 他们到了撒拉米,就在当地的犹太会堂传讲上帝的道。约翰·马可做他们的助手。

他们走遍全岛,远至帕弗,在那里遇见一个冒充先知的犹太术士巴·耶稣。 这人和当地的士求·保罗总督常有来往。士求·保罗是个聪明人,他邀请了巴拿巴和扫罗来,要听上帝的道。 但希腊名字叫以吕马的那个术士反对使徒,试图拦阻总督信主。 又名扫罗的保罗被圣灵充满,盯着他说: 10 “你这魔鬼的儿子,充满了诡诈和邪恶,是一切正义之敌,到现在还想歪曲主的正道吗? 11 现在主要亲手惩罚你,使你瞎眼,暂时不见天日!”

他顿觉眼前一片漆黑,只好四处摸索,求人领他走路。 12 总督看见所发生的事,对主的道感到惊奇,就信了。

保罗传扬基督

13 保罗和同伴从帕弗乘船到旁非利亚的别加。约翰·马可在那里离开他们回耶路撒冷去了。 14 他们由别加继续前行,来到彼西底区的安提阿。在安息日那天,他们进了会堂坐下来。 15 读完律法书和先知书后,会堂主管派人告诉他们:“弟兄们,如果你们有什么劝勉众人的话,请讲。”

16 保罗站起来向大家挥手示意,说:“各位以色列同胞和各位敬畏上帝的外族朋友们,请听我说。 17 以色列的上帝拣选了我们的祖先,让他们在埃及寄居期间人丁兴旺成为大族,后来祂伸出臂膀带领他们离开埃及。 18 他们在旷野漂泊的那四十年间,上帝一直照顾、容忍他们。 19 后来上帝又灭了迦南境内的七族,把土地分给他们作产业。 20 前后历时约四百五十年。之后,上帝又为他们设立士师,直到撒母耳先知的时代。

21 “后来,他们求上帝为他们立一位王,上帝就选立便雅悯支派中基士的儿子扫罗为王,执政四十年。 22 之后,上帝废掉扫罗,选立大卫做王,并为他作证说,‘我找到了耶西的儿子大卫,他是合我心意的人,他必遵行我一切的旨意。’ 23 上帝照自己的应许,从大卫的后裔中为以色列人立了一位救主,就是耶稣。 24 在耶稣还未公开露面以前,约翰已经劝告以色列人要悔改,接受洗礼。 25 约翰在工作快要完成的时候说,‘你们以为我是谁?我不是基督。在我之后来的那位,我连给祂解鞋带也不配。’

26 “弟兄们,各位亚伯拉罕的子孙和敬畏上帝的外族人啊,这救恩之道原是传给我们的。 27 可是耶路撒冷的人和他们的官长不知道耶稣是基督,虽然每个安息日都诵读先知的信息,却把基督判死罪。这正应验了先知们的话。 28 他们虽然找不到判祂死罪的理由,却强求彼拉多将祂处死。 29 祂受死的记载全部应验之后,有人把祂从十字架上取下来,安放在石墓里。 30 但上帝却使祂从死里复活。 31 之后有许多天,那些从加利利跟随祂上耶路撒冷的人都看见过祂,他们如今在百姓中都是祂的见证人。 32 我们要报给你们一个好消息,上帝给我们祖先的应许, 33 祂借着使耶稣复活已为我们做子孙的成就了。正如诗篇第二篇所说,

“‘你是我的儿子,
我今日成为你父亲。’

34 圣经曾这样记载上帝使祂从死里复活、永不朽坏的事,

“‘我必将应许大卫的圣洁、
可靠的恩福赐给你们。’

35 又在诗篇上说,

“‘你必不让你的圣者身体朽坏。’

36 “大卫在世时遵行上帝的旨意,最后死了,葬在他祖先那里,肉身也朽坏了。 37 然而,上帝使之复活的那位却没有朽坏。 38 所以,弟兄们,你们应该知道,赦罪的信息是借着耶稣传给你们的。 39 你们靠遵行摩西律法不能被称为义人,只有信靠耶稣才能被称为义人。 40 你们要当心,免得先知说的话应验在你们身上,

41 “‘藐视真理的人啊,看吧!
你们要在惊惧中灭亡,
因为我要在你们的时代行一件事,
即使有人告诉你们,
你们也不会信。’”

42 保罗和巴拿巴离开会堂时,会堂里的人请求他们下一个安息日再来讲道。 43 许多犹太人和诚心改信犹太教的外族人都跟随保罗和巴拿巴,二人就与他们谈论,劝勉他们要坚定不移地信靠上帝的恩典。

44 到了下一个安息日,几乎全城的人都聚集起来,要听上帝的道。 45 犹太人看见那么多人聚集,充满嫉妒,便反驳保罗所讲的,诽谤他。 46 保罗和巴拿巴毫不畏惧地说:“上帝的道本该先传给你们,你们既然拒绝接受,认为自己不配得永生,我们现在就把这道传给外族人。 47 因为主这样吩咐我们,

“‘我已使你成为外族人的光,
好把救恩带到地极。’”

48 外族人听后,非常欢喜,颂赞主的道。凡被选定得永生的人都信了主。 49 主的道传遍了那个地方。

50 但犹太人煽动虔诚的贵妇和城中显要迫害保罗和巴拿巴,将二人赶出城去。 51 保罗和巴拿巴便当众跺掉脚上的尘土[a],去了以哥念。 52 门徒满心喜乐,被圣灵充满。

Footnotes

  1. 13:51 表示两不相干,参见马太福音10:14

Tej t‑xiˈ Saulo tnejil maj yolil Tyol Dios toj junxil tnam junx tukˈa Bernabé

13  Kyxoljo Ttanim Dios toj Antyokiy, iteˈtaq yolil Tyol Dios ex xnaqˈtzil. Bernabétaqjo jun; junx tukˈa Simun, Qˈaqeyin juntl tbˈi; ex Lucio te Cirene; Manaén, aj otaq jaw chˈiy junx tukˈa Herodes, a kawin toj txˈotxˈ te Galiley; exsin Saulo.

Jun maj, tzuntaq nchi paˈn waˈyaj, quˈn tuˈn otaq tzˈok jun kynaˈj Dios; atzin te Xewbˈaj Xjan tqˈma: Kyskˈoˈnqemetza Bernabé tukˈa Saulo, tuˈn kyaqˈnin tojjo aqˈuntl, jaˈ ma chi tzaje ntxkoˈn.

Tej kybˈaj naˈn Dios, ex kybˈaj paˈn waˈyaj, kubˈ kyqˈoˈn nimil kyqˈobˈ kyibˈaj Bernabé ex Saulo, noq tuˈn kyxi oqxeniˈn toj tqˈobˈ qMan Dios, exsin i xi chqˈoˈntz toj tbˈi qAjaw.

Tej tkyij moẍix jun yuẍ, noq tuˈn tyolbˈin tiˈj Tyol Dios

I xitzin chqˈoˈn Bernabé ex Saulo tuˈn Xewbˈaj Xjan tzma Seleucia, ex antza i xiˈ toj bark tuˈn kykanin tojjo txˈotxˈ tkuˈx toj aˈ, Chipre tbˈi. Atzaj teˈ kykanin toj jun tnam te Chipre, Salamina tbˈi, a at ttzi ttxuyil aˈ, bˈeˈx i ok ten yolil tiˈj Tyol Dios kyojileˈ ja te naˈbˈl Dios kye Judiy. Majxtaq Juan, a Marks juntl tbˈi, nbˈet mojil kyukˈa.

Elpin bˈajjo tnam kyuˈn, tuˈn kybˈetsinte, ex i kanin toj tnam Pafos. Antza, el jyete jun yuẍ aj Judiy, Barjesús tbˈi, a tbˈanilxtaq txalpin yol. Tzuntaq ntyolin qa noq tiˈjtaq tbˈi Dios nyoline. Antza taˈyetaqjo yuẍ anetziˈn tukˈa nmaq kawil Sergio Pabl tbˈi, jun ichin manyor ẍtijxtaq. Xi tchqˈoˈn nmaq kawil qˈolbˈilte Bernabé ex Saulo, quˈn tajtaq tuˈn tbˈinte Tyol Dios. Me atzin tej yuẍ, a Elimas tbˈi toj yol griego, bˈeˈx i kubˈ tmeqoˈn, quˈn tajtaq, tuˈn mina t‑xi tnimin nmaq kawil Tyol Dios. Atzin te Saulo, a Pabljo juntl tbˈi, nojnintaq tanmin tukˈa Xewbˈaj Xjan, xi kyimxix toj twutz yuẍ, 10 ex xi tqˈmaˈn: ¡Ay, txalpil yol, ma najxa, kˈwalbˈaja te tajaw il, ex ajqˈoja tiˈj tkyaqil bˈaˈn! ¿Tiquˈn mina nkyij ttzaqpiˈn, tuˈn tnajsin tnabˈljo nmaq kawil, a taj tuˈn tbˈet tojjo tbˈeyil Dios jikyin wen? 11 Atziˈn jaˈlin, ok kˈwel kawin tuˈn tAjaw Tkyaqil. Ok kyjela moẍ, ex nlay tlontejiy tspikyˈemil qˈij toj ilaˈ qˈij. Texixjo or anetziˈn, bˈeˈx kyij Elimas moẍ, ex jyon tiˈj jun aˈla, tuˈn t‑xi xkoˈn.

12 Tej tok tkaˈyin nmaq kawiljo ikyjo, bˈeˈx nimin, ex jaw kaˈylaj twutz tiˈjjo xnaqˈtzbˈil tiˈj tAjaw Tkyaqil.

Tej kyyolin Pabl ex Bernabé Tyol Dios toj tnam Antyokiy Pisidia

13 Ex Pabl toj Pafos toj bark kyukˈa tukˈa, tuˈn kykanin tzma Perge tojjo txˈotxˈ te Panfilia. Me atzin te Juan Marks, bˈeˈx meltzˈaj teˈ, tuˈn tpon toj Jerusalén. 14 I ex Perge, tuˈn kykanin tzma tojjo juntl Antyokiy, jun tnam toj txˈotxˈ te Pisidia.

Tojjo qˈij te ajlabˈl, tojjo tnam anetziˈn, i okx toj ja te naˈbˈl Dios, ex i kubˈ qe. 15 Kybˈajlinxi uˈjitjo uˈj te kawbˈil exsin uˈj kyij tzˈibˈin kyuˈn yolil Tyol Dios ojtxe, i xi txkoˈn Pabl ex Bernabé kyuˈn qeˈ tnejil kawil toj ja te naˈbˈl Dios, ex xi kyqˈmaˈn: Ayiˈy nxjalil, qa at jun tumil kyuˈn kyexjal, tuˈn kynimsin kykˈuˈj, kyqˈmantza jaˈlin.

16 Jawtzin weˈks Pabl, ex xi tyekˈin tukˈa tqˈobˈ, tuˈn mi chi chˈotje, ex tqˈma: Kybˈintza, ayiˈy nxjalil, ex majqexa ayiˈy nya Judiyqiˈy, a at tchewil Dios kyiˈja. 17 A kyDios tnam te Israel, xjaw skˈoˈn kyeˈ ojtxe qxeˈchil. Ma chi ok tmujbˈin, tuˈn kyok te bˈetin xjal, a ma nintz kybˈaj, teˈ iteˈxtaq toj txˈotxˈ te Egipto. Ex ax, tukˈa tkyaqil tipin, s‑etz qˈinkye tojjo txˈotxˈ anetziˈn. 18 Tojjo kaˈwnaq abˈqˈe, nya bˈaˈn bˈant kyuˈn aj Israel tojjo tzqij txˈotxˈ, jaˈ ntiˈye kynajbˈilxjal; me tkyaqiljo lo, ma tzikyˈx tuˈn Dios. 19 Ex ma kubˈ tyuchˈin wuq ma tij chˈuq xjal toj txˈotxˈ te Canaán, tuˈntzin t‑xi qˈoˈn txˈotxˈ anetziˈn kye ojtxe qxeˈchil. 20 Kykyaqiljo lo, bˈaj bˈalaqa toj 450 abˈqˈe.

Tbˈajlinxitziˈn ikyjo, chi Pabl, i jaw tskˈoˈn nejinel kyxol, ex atzin Samuel, a yolil Tyol Dios, pon kanin te tchˈibˈil.

21 Me xitzin kyqanin aj Israel jun nmaq kawil, ex tuˈn kykubˈ kawin tuˈn. Ex tzajtzin tqˈoˈn Dios Saúl, a kˈwalbˈaj te Cis, tzajnin tojjo jun chˈuq aj Israel, Benjamín tbˈi, tuˈn tok te nmaq kawil kyxol toj kaˈwnaq abˈqˈe. 22 Kybˈajlinxi abˈqˈe anetziˈn, el qˈiˈn Saúl tojjo toklin tuˈn Dios, ex ok qˈoˈn juntl t‑xel, David tbˈi, ex tqˈma: Ma jyet David wuˈn, tkˈwal Isaí, chi Dios, a jun ichin tbˈanilx ma tzˈele weˈy, ex nimjo taj tuˈn tkubˈ tbˈinchin tkyaqiljo waja.

23 Ex ax David, ojtxe t‑xeˈchil Jesús, chi Pabljo, a tzaj tchqˈoˈn qMan Dios, tuˈn tkˈuˈl kolil qiˈj, awo aj Israel. Ikyxjo tzeˈnku otaq tzaj qˈmaˈn kyuˈn yolil Tyol Dios. 24 Naˈmxtaq t‑xi xkye taqˈin Jesús tzaluˈn twutz txˈotxˈ, otaq tzˈok ten Juan yolil tiˈjjo Tbˈanil Tqanil kye xjal te Israel, ex ikyx tqˈma qa iltaq tiˈj tuˈn kymeltzˈaj tukˈa Dios, ex tuˈn kykuˈx toj aˈ te jawsbˈil aˈ, noq te jun yekˈbˈil, qa otaq txˈixpit kynabˈl. 25 Me atzaj teˈ chˈixtaq tkyim Juan, tqˈma kyjaluˈn: Nyaqin wejiˈy Kolil, a tzeˈnku kyeˈ nkubˈ kybˈisin. Quˈn at juntl tetz lipchetz wiˈja, ex nimxixtl toklin nwutza, nipila at chˈin wokliˈn tuˈn woka te taqˈnil.

26 Ayiˈy nxjalil, chi Pabl, a tzajninqiˈy tiˈj tyajil Abraham, ex ayiˈy nya Judiy, a bˈetin xjalqiˈy, ex at tchewil Dios kyiˈja; a Tbˈanil Tqanil kolbˈil lo te kye kyejiˈy. 27 Me ayetzin kyeˈ najleqetaq toj Jerusalén, ex ayeˈ nmaq kawil kyxol, nya bˈiˈntaq kyeˈ kyuˈn alkyetaqjo Jesús, ex mi n‑eltaq kynikyˈ te kyyoljo yolil Tyol Dios, a n‑uˈjit toj ja te naˈbˈl Dios tojile junjun qˈij te ajlabˈl. Ikytziˈn, ayex kye nchi bˈinchin il, ex nxi kyqˈmaˈn tuˈn tkubˈ kybˈyoˈn. Me atziˈn lo n‑ajbˈin noq tuˈn tkubˈ nimitjo yol tzˈibˈin toj Tuˈjil Tyol Dios kyuˈn yolil Tyol. 28 Exla qa ntiˈ til jyet kyuˈn, tuˈn tkubˈ bˈyet Jesús, xi kyqanin te Pilat tuˈn tkubˈ bˈyoˈn.

29 Tkyimlinxi Jesús, chi Pabljo, ex aˈkxtaq tbˈaj tkyaqiljo, a otaq yolajtz tiˈj toj Tuˈjil Tyol Dios, kutz qˈiˈn twutz cruz, ex kux muquˈn toj tjulil kyimnin. 30 Me ate qMan Dios, jatz anqˈsintlte juntl majl. 31 Ex kyoj ilaˈ qˈij, kubˈ tyekˈin Jesús tibˈ kyxoljo otaq chi ok lipe tiˈj, tej t‑xiˈ toj tbˈe toj txˈotxˈ te Galiley, tuˈn tkanin toj Jerusalén, jaˈ kyime. Ex atzin jaˈlin, ayetzaj i ok lipe tiˈj, ayetziˈn nchi yolin tiˈj Jesús kyexjal.

32 Ikytziˈn, chi Pabl, awotzin qeˈ nqo qˈmante Tbˈanil Tqanil kyeˈy, qa a t‑xilin yol otaq tqˈma qMan Dios kyeˈ ojtxe qxjalil, naˈmtaq tbˈant. 33 Me atzin jaˈlin, ma tzaj qˈoˈn jun oybˈil tiˈj jun akˈaj chwinqil qe, a awo tzajninqo kyiˈj. Atzin t‑xilin yol lo, ma kubˈ tbˈinchin tzmaxiˈ teˈ xjatz anqˈin juntl majl, tzeˈnkuxjo tzˈibˈin toj tkabˈ Bˈitz te Tuˈjil Tyol Dios: Axix te nkˈwala, quˈn jaˈlin ma txi nqˈoˈn tchwinqila twutz txˈotxˈ.

34 Otaq tqˈma Dios, qa tuˈn tjatz anqˈintl juntl majl, tuˈntzintla mina tzˈel puqˈjjo t‑xmilil, ikytziˈn tzeˈnku tqˈma toj Tuˈjil Tyol Dios: Ok chi japin bˈajjo xjan yol, a twutzxix, a nqˈmay te David.

35 Tuˈnpetziˈn, qˈumle toj junxil tnej Tuˈjil: Ay, Dios, nlayla ttziyiy, tuˈn tel puqˈjjo t‑xmilil xjan taqˈnila, a kˈuˈjlinxix wen.

36 Me atzin yol lo, nya tiˈjx David nyolajtza, chi Pabl. Twutzx tetz, ma tzˈajbˈin te David kye t‑xjalil, tzeˈnxjo tzaj tqˈmaˈn Dios te. Ex qa otaqxi kyim, jax tanmin toj kyaˈj, junx kyukˈa ojtxe t‑xjalil. Me atzin t‑xmilil bˈeˈx el puqˈj. 37 Me atzin teˈ t‑xmilil Jesús, a jatz anqˈin juntl majl tuˈn Dios; mix ele puqˈj teˈ, quˈn nya te kyimin teˈ.

38 Ikypetziˈn nxjalil, il tiˈj tuˈn kybˈintiˈy, qa noq tuˈn Jesús, a itzˈl, at najsbˈil il. 39 Ex noq tuˈn Jesús, kykyaqiljo kchi nimil tiˈj, ok kchi kletil te tkyaqiljo il ntiˈ chojbˈilte tjaqˈ tkawbˈil Moisés. 40 Kykaˈyink kyibˈa, tuˈn mi kubˈe tzˈaqe kyibˈaja a kyij kytzˈibˈin yolil Tyol Dios kyjaluˈn:

41 Kybˈinkuy, ayiˈy bˈaˈn chi ikyˈin.
Kux chi jaw kaˈylaja, ex kux chi oqˈa,
quˈn kyojjo qˈij lo, nimx kawbˈil kˈwel nbˈinchiˈn,
a nlayla txi kynimin, qa junxil xi qˈmaˈnte kyeˈy, chi Pabl kye xjal antza.

42 Tej tex Pabl kyukˈa tukˈa toj ja te kynaˈbˈl Dios aj Judiy, ayetzin kye Judiyqe, noq tuˈn kynimbˈil ex nya te kyitzˈjlin, xi kyqanin tuˈn tyolajtz kye tojjo juntl qˈij te ajlabˈl tiˈjjo Tbˈanil Tqanil, a otaq bˈaj qˈmaˈn. 43 Otaq xi tzˈel bˈaj kychmobˈl kyibˈ toj ja te naˈbˈl Dios, txqankux Judiy exqetziˈn Judiyqe noq tuˈn kynimbˈil, i xi lipe tiˈj Pabl ex Bernabé. Ex tzaj qˈmaˈn jun tumil kye, tuˈn kyten jikyinxix wen tojjo txokbˈil otaq tzaj qˈmaˈn kye tojjo Tbˈanil Tqanil te tqˈaqˈbˈil tkˈuˈj Dios.

44 Toj junxil qˈij te ajlabˈl, bˈalaqa kykyaqil xjal te toj tnam, ok kychmoˈn kyibˈ, tuˈn tok kybˈiˈn Tbˈanil Tqanil. 45 Me atzaj teˈ tok kykaˈyin aj Judiyjo txqan xjal, bˈeˈx i ja xkyˈaqlin, ex bˈeˈxsin i ok tentz yolbˈil, ex yasil tiˈj Pabl ex Bernabé.

46 Tuˈntzin ikyjo, jaw kyiˈn kyibˈ tuˈn kyyolin, ex xi kyqˈmaˈn: Iltaq tiˈj, chi chi Pabl ex Bernabé, tuˈn qyoliˈn nej kyukˈiy, ayiˈy aj Judiy, tiˈj Tyol Dios. Me tuˈn ma tzˈel kyikyˈin, ex nkubˈ kynabˈlin qa ntiˈ kyokliˈn tiˈjjo chwinqil te jun majx, antza qo xelitza kyukˈaˈ a nya Judiyqe. 47 Quˈn ikytziˈn, ma tzaj qˈmaˈn qeˈy tuˈn Dios toj Tuˈjil Tyol Dios kyjaluˈn:

Ma kubˈ nqˈoˈn tzeˈnku jun tzaj kyxol tkyaqil xjal, a nya Judiy, te twutz txˈotxˈ,
tuˈntzin t‑xi tiˈn Nkolbˈila kyexjal,
ex tuˈn tkanin kyojjo kynajbˈil,
exla qa najchaq toj tkyaqil twutz txˈotxˈ.

48 Atzaj teˈ kybˈin teˈ nya Judiyqe, bˈeˈx i jaw tzalaj, ex i ok ten qˈmalte qa tbˈanilxtaqjo Tyol tAjaw Tkyaqil. Ex i nimin kykyaqilxjo, a otaq tzaj qˈoˈn kyoklin tuˈn Dios, tuˈn kykˈmonte kychwinqil te jun majx. 49 Ikytzin qˈmeteˈ Tyol tAjaw Tkyaqil tojjo tkyaqil txˈotxˈ anetziˈn. 50 Me ayetzin kyeˈ Judiy i yolin kyukˈa jteˈbˈin qya nya Judiyqe, aye nchi kanintaq toj ja te naˈbˈl Dios, ex nimtaq kyoklin, junx kyukˈa ichin nejinel toj tnam. Ok ten tzpetsil kynaˈbˈlxjal, tuˈn kyjyoˈn qˈoj kyiˈj Pabl ex Bernabé, ex tuˈn kyex lajettaq tojjo txˈotxˈ anetziˈn. 51 Me ayetzin kyej Pabl ex Bernabé el kychtoˈn quq tiˈj kyqan, te yekˈbˈil qa nya wenjo nbˈanttaq kyuˈnxjal. Ex bˈeˈxsin i xiˈ tzma Iconio. 52 Me ayetzin kyeˈ nimil nojnintaq kyeˈ kyanmin tukˈa tzaljbˈil ex tukˈa Xewbˈaj Xjan.