但以理书 2
Chinese Contemporary Bible (Simplified)
尼布甲尼撒的梦
2 尼布甲尼撒在执政第二年做了梦，心里烦乱，无法入睡， 2 便派人召来术士、巫师、行法术的和占星家[a]，为他解梦。他们都来到王面前。 3 王对他们说：“我做了一个梦，心里烦乱，想知道梦的意思。” 4 占星家用亚兰话对王说：“愿王万岁！请将梦告诉仆人，仆人好解释梦的意思。” 5 王对占星家说：“我的旨意已定，你们若不能将梦和梦的意思告诉我，必被碎尸万段，你们的家必沦为废墟。 6 你们若能将梦和梦的意思告诉我，我必给你们礼物、赏赐和极大的尊荣。所以你们要将梦和梦的意思告诉我。” 7 他们再次对王说：“请王将梦告诉仆人，仆人好解释梦的意思。” 8 王说：“我敢肯定，你们是在拖延时间，因为你们知道我的旨意已定， 9 你们若不将梦告诉我，我必惩治你们。你们串通起来在我面前胡言乱语，期待情况会改变。现在将梦告诉我，我就相信你们能解梦。” 10 占星家说：“王所要求的，世上无人能做到，因为再伟大、再有权势的君王也没问过术士、巫师或占星家这样的事。 11 王问的事太难，除了不在人间居住的神明外，无人能为王解答。” 12 王大怒，下令处死巴比伦所有的智者。 13 于是，处死智者的谕旨发出，但以理和他的同伴都在被杀之列。
14 王的护卫长亚略奉命要处死巴比伦的智者，但以理机智、谨慎地应对。 15 他问王的护卫长亚略：“王的命令为何这样紧急？”亚略就把情况告诉他。 16 但以理便进宫求王宽限，以便为王解梦。 17 然后，他回到居所将这事告诉同伴哈拿尼雅、米沙利和亚撒利雅， 18 要同伴祈求天上的上帝施怜悯，显明这奥秘，以免他们和其他巴比伦的智者一起被杀。 19 这奥秘在夜间的异象中向但以理显明，他便颂赞天上的上帝， 20 说：
“上帝的名永永远远当受称颂，
因为智慧和能力都属于祂。
21 祂改变时令和季节，废王立王，
赐智慧给智者，赐知识给哲士。
22 祂显明深奥隐秘之事，
洞悉暗中的隐情，
有光与祂同住。
23 我祖先的上帝啊，我感谢你，赞美你，
因你赐我智慧和能力，
应允我们的祈求，
使我们明白王的梦。”
但以理解梦
24 于是，但以理去见王指派处死巴比伦智者的亚略，对他说：“不要处死巴比伦的智者，请带我去见王，我要为王解梦。” 25 亚略急忙带但以理去见王，对王说：“我在被掳的犹大人中找到一个能为王解梦的。” 26 王就问又名伯提沙撒的但以理：“你能将我做的梦和梦的意思告诉我吗？” 27 但以理回答说：“没有智者、术士、巫师或占星家可以解答王所问的奥秘， 28-30 但天上的上帝能揭开奥秘，祂已把将来要发生的事告诉了王。王啊，你在床上梦见了将来的事，揭开奥秘的上帝已把将来的事指示给你。上帝将王做的梦启示给我，并非因为我的智慧胜过其他人，而是要让王知道梦的意思和王的心事。以下是王在床上做的梦和脑中出现的异象。
31 “王啊，你梦见一个高大宏伟、极其明亮的塑像站在你面前，相貌可怕， 32 有纯金的头、银的胸和臂、铜的肚腹和大腿、 33 铁的小腿和半铁半泥的脚。 34 在你观看的时候，有一块非人手凿出的石头打在塑像半铁半泥的脚上，砸碎了脚。 35 铁、泥、铜、银、金随即粉碎，犹如夏天麦场上的糠秕，被风吹得无影无踪。但打碎这像的石头变成一座大山，充满整个大地。
36 “这就是梦的内容。现在我们要为王解梦。 37 王啊，你是万王之王，天上的上帝已将国度、权柄、能力和尊荣赐给你， 38 也将居住在各地的世人、走兽和飞禽都交在你手中，让你管理。你就是那金头。 39 在你之后，必有另一国兴起，不及你的国强大。之后是将要统治天下的第三个国，是铜的。 40 接着是坚如铁的第四国，能击垮、打碎列国，正如铁能击垮、打碎一切。 41 你看见半铁半陶泥的脚和脚趾，表示那将是一个分裂的国。正如你看见铁和泥混杂在一起，它必有铁一般的力量。 42 半铁半泥的脚趾表示那国必半强半弱。 43 你看见铁和泥混杂在一起，这表示那国的民族彼此混杂通婚，却不能团结，正如铁和泥无法混合。 44 在以上列王统治的时候，天上的上帝必设立一国——永不灭亡、外族无法夺其政权。这国将击垮、消灭列国，并且永远长存。 45 你看见那块非人手从山中凿出的石头打碎铁、铜、泥、银和金。伟大的上帝已把将来的事告诉了王。这梦是真实的，解释是可靠的。”
46 尼布甲尼撒王俯伏在地，向但以理下拜，并下令给他献供物和香。 47 王对但以理说：“你们的上帝真是万神之神、万王之主、奥秘的启示者，因为你能揭开这个奥秘。” 48 王赐但以理高官及许多贵重的礼物，派他治理巴比伦全省，管理巴比伦所有的智者。 49 王又应允但以理的请求，派沙得拉、米煞和亚伯尼歌负责巴比伦省的事务。但以理仍在朝中供职。
Daniel 2
Magandang Balita Biblia (with Deuterocanon)
Ang Panaginip ni Nebucadnezar
2 Noong ikalawang taon ng paghahari ni Nebucadnezar, siya ay nagkaroon ng masamang panaginip. Kaya siya'y nabagabag at hindi makatulog. 2 Dahil dito, ipinatawag niya ang lahat ng salamangkero, enkantador, mangkukulam, at astrologo upang ipaliwanag ang kanyang panaginip. 3 Sinabi niya sa kanila, “Nanaginip ako at ito ang bumabagabag sa akin hanggang ngayon. Ipaliwanag nga ninyo ang kahulugan ng aking panaginip.”
4 Sumagot ang mga astrologo sa wikang Aramaico,[a] “Mabuhay ang hari! Sabihin po ninyo ang panaginip at ipapaliwanag namin.”
5 Sinabi ng hari sa mga astrologo, “Ipinag-uutos kong sabihin muna ninyo ang aking panaginip saka ninyo ipaliwanag. Kung hindi, ipapapatay ko kayo at ipawawasak ang inyong mga tahanan. 6 Kapag nasabi naman ninyo at naipaliwanag ang aking panaginip, gagantimpalaan at pararangalan ko kayo. Kaya sabihin na ninyo at ipaliwanag sa akin ang aking panaginip.”
7 Muli silang sumagot, “Mahal na hari, sabihin po ninyo ang panaginip at ipapaliwanag namin.”
8 Sinabi naman ng hari, “Alam kong pinahahaba lang ninyo ang oras dahil sa sinabi ko sa inyo 9 na iisa ang hatol ninyo kapag hindi ninyo nasabi at naipaliwanag sa akin ang aking panaginip. Nagkaisa kayong magsinungaling sa akin sa pag-aakalang magbabago pa ang aking isip sa paglipas ng oras. Sabihin ninyo ang aking panaginip at saka ako maniniwalang maipapaliwanag nga ninyo iyon.”
10 Sumagot ang mga astrologo, “Wala pong tao sa daigdig na makakagawa ng iniuutos ninyo. Wala ring hari, gaano man ang kapangyarihan niya, na nag-utos ng ganyan sa sinumang salamangkero, manghuhula, o astrologo. 11 Napakahirap gawin ng iniuutos ninyo. Mga diyos lamang ang makakagawa niyan at hindi sila namumuhay na kasama ng tao.”
12 Dahil sa sagot na ito, nagalit ng husto ang hari kaya't ipinag-utos niyang patayin ang lahat ng mga tagapayo sa buong Babilonia. 13 Saklaw ng kautusang ito ang lahat ng matatalinong tao sa kaharian pati si Daniel at ang kanyang mga kaibigan.
Inihayag ng Diyos kay Daniel ang Panaginip
14 Kaya, maingat na kinausap ni Daniel si Arioc, ang kapitan ng mga tanod ng hari na siyang inutusan upang patayin ang mga matatalinong tagapayo ng Babilonia. 15 Tinanong niya ito, “Bakit po nag-utos ng ganito kabigat[b] ang mahal na hari?” At sinabi naman sa kanya ni Arioc ang dahilan.
16 Dahil dito, nagpunta sa hari si Daniel at nakiusap na bigyan pa siya ng panahon at ipapaliwanag niya ang panaginip nito. 17 Matapos payagan, umuwi si Daniel at sinabi kina Hananias, Misael at Azarias ang pangyayari. 18 Hiniling niyang sama-sama silang manalangin sa Diyos ng kalangitan tungkol sa hiwagang iyon upang hindi sila patayin kasama ng mga matatalinong tagapayo ng Babilonia. 19 Nang gabing iyon, sa pamamagitan ng pangitain ay inihayag ng Diyos kay Daniel ang nasabing hiwaga. Kaya't pinuri niya ang Diyos ng kalangitan. 20 Ang sabi ni Daniel:
“Purihin magpakailanman ang pangalan ng Diyos,
pagkat siya'y marunong at makapangyarihang lubos.
21 Siyang nakakapagbago ng mga kapanahunan,
naglalagay at nag-aalis ng mga hari sa luklukan;
siyang nagbibigay ng karunungan sa matatalino at kaalaman sa may pang-unawa.
22 Naghahayag ng mga lihim at kahiwagaan;
nakatatalos sa mga nasa kadiliman,
sapagkat ang kaliwanagan sa kanya'y nananahan.
23 Pinupuri ko kayo at pinasasalamatan, O Diyos ng aking mga magulang,
dahil sa kaloob ninyo sa aking lakas at karunungan,
ngayo'y ibinigay ninyo sa akin ang aking kahilingan,
panaginip ng hari sa ami'y ipinaalam.”
Ipinaliwanag ni Daniel ang Panaginip ng Hari
24 Pagkatapos, bumalik si Daniel kay Arioc, ang opisyal na inutusan upang patayin ang mga tagapayo ng Babilonia. Sinabi niya, “Huwag mo munang patayin ang mga matatalinong tao. Samahan mo ako sa hari at ipapaliwanag ko ang kanyang panaginip.”
25 Dali-daling iniharap ni Arioc si Daniel sa hari. Sinabi niya, “Mahal na hari, narito po ang isa sa mga dinalang-bihag mula sa Juda. Siya po ang makapagpapaliwanag sa inyong panaginip.”
26 Si Daniel na tinatawag na Beltesazar ay tinanong ng hari, “Masasabi at maipapaliwanag mo ba sa akin ang aking panaginip?”
27 Sumagot si Daniel, “Ang hiwagang gustong alamin ng hari ay hindi maipapaliwanag ng sinumang matalinong tagapayo, enkantador, salamangkero, o manghuhula. 28 Ngunit mayroon pong isang Diyos sa kalangitan na naghahayag ng mga hiwaga at ipinakita niya sa Haring Nebucadnezar ang mga mangyayari sa mga darating na panahon. Ito ang panaginip na inyong nakita habang kayo'y natutulog:
29 “Mahal na hari, ang panaginip ninyo ay tungkol sa mangyayari sa hinaharap at ipinapaalam ito sa inyo ng Diyos na nakakaalam ng lahat ng hiwaga. 30 Ang hiwagang ito ay ipinaalam sa akin, hindi dahil ako'y higit na matalino kaysa iba, kundi upang ipaliwanag ito sa inyo at upang maunawaan ninyo ang gumugulo sa inyong isipan.
31 “Mahal na hari, ang nakita ninyo ay isang malaki at nakakasilaw na rebulto. Nakatayo ito sa inyong harapan at nakakatakot pagmasdan. 32 Ang ulo nito ay lantay na ginto, at pilak ang dibdib at mga bisig. Tanso naman ang tiyan at mga hita nito. 33 Ang mga binti ay bakal at ang mga paa ay pinaghalong bakal at putik. 34 Habang pinagmamasdan ninyo ito, may batong natipak sa bundok na bumagsak sa mga paa ng rebulto at nadurog ang mga paa. 35 Pagkatapos, nadurog ding lahat ang bakal, putik, tanso, pilak, at ginto. Naging parang ipa ito at tinangay ng hangin at walang naiwan kahit bakas. Samantala, ang tipak ng batong bumagsak dito ay naging isang napakalaking bundok na pumuno sa buong daigdig.
36 “Mahal na hari, iyan po ang inyong panaginip, at narito naman ang kahulugan: 37 Kayo po ang pinakadakila sa lahat ng mga hari. At kayo po ay pinagkalooban ng Diyos sa langit ng kaharian, kapangyarihan, lakas, at karangalan. 38 Niloob ng Diyos na masakop ninyo ang lahat ng tao, hayop, at ibon sa lahat ng dako. Kayo ang ulong gintong iyon. 39 Ang susunod sa inyo ay ang ikalawang kaharian na mas mahina kaysa inyo. Pagkatapos, lilitaw ang pangatlong kaharian na isinasagisag ng tanso, at sasakupin nito ang buong daigdig. 40 Ang pang-apat na kaharian ay sintigas ng bakal. Katulad ng nagagawa ng bakal, dudurugin ng kahariang ito ang buong daigdig. 41 Ang kahulugan naman ng nakita ninyong mga paa na yari sa bakal at putik ay ito: mahahati ang kaharian ngunit mananatili ang tigas ng bakal sapagkat ito'y nakahalo sa putik. 42 Ganito naman ang kahulugan ng mga paang yari sa pinaghalong bakal at putik: May bahagi itong matibay at may bahagi namang marupok. 43 Ang kahulugan ng pinagsamang bakal at putik ay pag-aasawa ng magkakaibang lahi; ngunit hindi ito magtatagal kung paanong hindi maaaring paghaluin ang bakal at putik. 44 Sa panahon ng mga haring iyon, ang Diyos sa kalangitan ay magtatatag ng isang kahariang hindi maibabagsak kailanman, ni masasakop ninuman. Dudurugin nito at ganap na wawasakin ang iba pang kaharian, at mananatili ito magpakailanman. Kaya't hindi na makakabangon ang mga iyon kahit kailan. 45 Katulad ito ng inyong nakitang tipak ng bato na dumurog sa rebultong yari sa bakal, putik, tanso, pilak, at ginto. Mahal na hari, ang mangyayari sa hinaharap ay ipinapaalam na sa inyo ng dakilang Diyos. Ito po ang inyong panaginip at tiyak ang kahulugan nito.”
Ginantimpalaan si Daniel
46 Yumukod si Haring Nebucadnezar na lapat ang mukha sa lupa at nagbigay galang kay Daniel. Pagkatapos, iniutos niyang handugan ito ng insenso at iba pang alay. 47 Sinabi niya kay Daniel, “Tunay na ang Diyos mo ang pinakadakila sa lahat ng mga diyos at Panginoon ng mga hari. Siya ang tagapagpahayag ng mga hiwaga kaya naipahayag mo ang hiwagang ito.” 48 Pinarangalan ng hari si Daniel at binigyan ng napakaraming handog. Siya ay ginawa nitong tagapamahala sa buong lalawigan ng Babilonia at pinuno ng lahat ng mga tagapayo ng Babilonia. 49 Hiniling naman ni Daniel sa hari na sina Shadrac, Meshac at Abednego ay gawing tagapangasiwa sa Babilonia upang siya'y makapanatili sa palasyo ng hari.
Chinese Contemporary Bible Copyright © 1979, 2005, 2007, 2011 by Biblica® Used by permission. All rights reserved worldwide.
Copyright © 2004 by World Bible Translation Center