¹⁹ Hae quoque sunt generationes Isaac filii Abraham: Abraham genuit Isaac:

²⁰ qui cum quadraginta esset annorum, duxit uxorem Rebeccam filiam Bathuelis Syri de Mesopotamia, sororem Laban.

²¹ Deprecatusque est Isaac Dominum pro uxore sua, eo quod esset sterilis: qui exaudivit eum, et dedit conceptum Rebeccae.

²² Sed collidebantur in utero ejus parvuli; quae ait: Si sic mihi futurum erat, quid necesse fuit concipere? perrexitque ut consuleret Dominum.

²³ Qui respondens ait: Duae gentes sunt in utero tuo, et duo populi ex ventre tuo dividentur, populusque populum superabit, et major serviet minori.

²⁴ Jam tempus pariendi advenerat, et ecce gemini in utero ejus reperti sunt.

²⁵ Qui prior egressus est, rufus erat, et totus in morem pellis hispidus: vocatumque est nomen ejus Esau. Protinus alter egrediens, plantam fratris tenebat manu: et idcirco appellavit eum Jacob.

²⁶ Sexagenarius erat Isaac quando nati sunt ei parvuli.

²⁷ Quibus adultis, factus est Esau vir gnarus venandi, et homo agricola: Jacob autem vir simplex habitabat in tabernaculis.

²⁸ Isaac amabat Esau, eo quod de venationibus illius vesceretur: et Rebecca diligebat Jacob.

²⁹ Coxit autem Jacob pulmentum: ad quem cum venisset Esau de agro lassus,

³⁰ ait: Da mihi de coctione hac rufa, quia oppido lassus sum. Quam ob causam vocatum est nomen ejus Edom.

³¹ Cui dixit Jacob: Vende mihi primogenita tua.

³² Ille respondit: En morior, quid mihi proderunt primogenita?

³³ Ait Jacob: Jura ergo mihi. Juravit ei Esau et vendidit primogenita.

³⁴ Et sic, accepto pane et lentis edulio, comedit et bibit, et abiit, parvipendens quod primogenita vendidisset.

26 Orta autem fame super terram post eam sterilitatem, quae acciderat in diebus Abraham, abiit Isaac ad Abimelech regem Palaestinorum in Gerara.

² Apparuitque ei Dominus, et ait: Ne descendas in AEgyptum, sed quiesce in terra quam dixero tibi,

³ et peregrinare in ea: eroque tecum, et benedicam tibi: tibi enim et semini tuo dabo universas regiones has, complens juramentum quod spopondi Abraham patri tuo.

⁴ Et multiplicabo semen tuum sicut stellas caeli: daboque posteris tuis universas regiones has: et benedicentur in semine tuo omnes gentes terrae,

⁵ eo quod obedierit Abraham voci meae, et custodierit praecepta et mandata mea, et caeremonias legesque servaverit.

⁶ Mansit itaque Isaac in Geraris.

⁷ Qui cum interrogaretur a viris loci illius super uxore sua, respondit: Soror mea est: timuerat enim confiteri quod sibi esset sociata conjugio, reputans ne forte interficerent eum propter illius pulchritudinem.

⁸ Cumque pertransissent dies plurimi, et ibidem moraretur, prospiciens Abimelech rex Palaestinorum per fenestram, vidit eum jocantem cum Rebecca uxore sua.

⁹ Et accersito eo, ait: Perspicuum est quod uxor tua sit: cur mentitus es eam sororem tuam esse? Respondit: Timui ne morerer propter eam.

¹⁰ Dixitque Abimelech: Quare imposuisti nobis? potuit coire quispiam de populo cum uxore tua, et induxeras super nos grande peccatum. Praecepitque omni populo, dicens:

¹¹ Qui tetigerit hominis hujus uxorem, morte morietur.

¹² Sevit autem Isaac in terra illa, et invenit in ipso anno centuplum: benedixitque ei Dominus.

¹³ Et locupletatus est homo, et ibat proficiens atque succrescens, donec magnus vehementer effectus est:

¹⁴ habuit quoque possessiones ovium et armentorum, et familiae plurimum. Ob hoc invidentes ei Palaestini,

¹⁵ omnes puteos, quos foderant servi patris illius Abraham, illo tempore obstruxerunt, implentes humo:

¹⁶ in tantum, ut ipse Abimelech diceret ad Isaac: Recede a nobis, quoniam potentior nobis factus es valde.

¹⁷ Et ille discedens, ut veniret ad torrentem Gerarae, habitaretque ibi,

¹⁸ rursum fodit alios puteos, quos foderant servi patris sui Abraham, et quos, illo mortuo, olim obstruxerant Philisthiim: appellavitque eos eisdem nominibus quibus ante pater vocaverat.

¹⁹ Foderuntque in torrente, et repererunt aquam vivam.

²⁰ Sed et ibi jurgium fuit pastorum Gerarae adversus pastores Isaac, dicentium: Nostra est aqua, quam ob rem nomen putei ex eo, quod acciderat, vocavit Calumniam.

²¹ Foderunt autem et alium: et pro illo quoque rixati sunt, appellavitque eum Inimicitias.

²² Profectus inde fodit alium puteum, pro quo non contenderunt: itaque vocavit nomen ejus Latitudo, dicens: Nunc dilatavit nos Dominus, et fecit crescere super terram.

²³ Ascendit autem ex illo loco in Bersabee,

²⁴ ubi apparuit ei Dominus in ipsa nocte, dicens: Ego sum Deus Abraham patris tui: noli timere, quia ego tecum sum: benedicam tibi, et multiplicabo semen tuum propter servum meum Abraham.

²⁵ Itaque aedificavit ibi altare: et invocato nomine Domini, extendit tabernaculum, praecepitque servis suis ut foderent puteum.

²⁶ Ad quem locum cum venissent de Geraris Abimelech, et Ochozath amicus illius, et Phicol dux militum,

²⁷ locutus est eis Isaac: Quid venistis ad me, hominem quem odistis, et expulistis a vobis?

²⁸ Qui responderunt: Vidimus tecum esse Dominum, et idcirco nos diximus: Sit juramentum inter nos, et ineamus foedus,

²⁹ ut non facias nobis quidquam mali, sicut et nos nihil tuorum attigimus, nec fecimus quod te laederet: sed cum pace dimisimus auctum benedictione Domini.

³⁰ Fecit ergo eis convivium, et post cibum et potum

³¹ surgentes mane, juraverunt sibi mutuo: dimisitque eos Isaac pacifice in locum suum.

³² Ecce autem venerunt in ipso die servi Isaac annuntiantes ei de puteo, quem foderant, atque dicentes: Invenimus aquam.

³³ Unde appellavit eum Abundantiam: et nomen urbi impositum est Bersabee, usque in praesentem diem.

³⁴ Esau vero quadragenarius duxit uxores, Judith filiam Beeri Hethaei, et Basemath filiam Elon ejusdem loci:

³⁵ quae ambae offenderant animum Isaac et Rebeccae.

27 Senuit autem Isaac, et caligaverunt oculi ejus, et videre non poterat: vocavitque Esau filium suum majorem, et dixit ei: Fili mi? Qui respondit: Adsum.

² Cui pater: Vides, inquit, quod senuerim, et ignorem diem mortis meae.

³ Sume arma tua, pharetram, et arcum, et egredere foras: cumque venatu aliquid apprehenderis,

⁴ fac mihi inde pulmentum sicut velle me nosti, et affer ut comedam: et benedicat tibi anima mea antequam moriar.

⁵ Quod cum audisset Rebecca, et ille abiisset in agrum ut jussionem patris impleret,

⁶ dixit filio suo Jacob: Audivi patrem tuum loquentem cum Esau fratre tuo, et dicentem ei:

⁷ Affer mihi de venatione tua, et fac cibos ut comedam, et benedicam tibi coram Domino antequam moriar.

⁸ Nunc ergo, fili mi, acquiesce consiliis meis:

⁹ et pergens ad gregem, affer mihi duos haedos optimos, ut faciam ex eis escas patri tuo, quibus libenter vescitur:

¹⁰ quas cum intuleris, et comederit, benedicat tibi priusquam moriatur.

¹¹ Cui ille respondit: Nosti quod Esau frater meus homo pilosus sit, et ego lenis:

¹² si attrectaverit me pater meus, et senserit, timeo ne putet me sibi voluisse illudere, et inducam super me maledictionem pro benedictione.

¹³ Ad quem mater: In me sit, ait, ista maledictio, fili mi: tantum audi vocem meam, et pergens, affer quae dixi.

¹⁴ Abiit, et attulit, deditque matri. Paravit illa cibos, sicut velle noverat patrem illius.

¹⁵ Et vestibus Esau valde bonis, quas apud se habebat domi, induit eum:

¹⁶ pelliculasque haedorum circumdedit manibus, et colli nuda protexit:

¹⁷ deditque pulmentum, et panes, quos coxerat, tradidit.

¹⁸ Quibus illatis, dixit: Pater mi? At ille respondit: Audio. Quis es tu, fili mi?

¹⁹ Dixitque Jacob: Ego sum primogenitus tuus Esau: feci sicut praecepisti mihi: surge, sede, et comede de venatione mea, ut benedicat mihi anima tua.

²⁰ Rursumque Isaac ad filium suum: Quomodo, inquit, tam cito invenire potuisti, fili mi? Qui respondit: Voluntas Dei fuit ut cito occurreret mihi quod volebam.

²¹ Dixitque Isaac: Accede huc, ut tangam te, fili mi, et probem utrum tu sis filius meus Esau, an non.

²² Accessit ille ad patrem, et palpato eo, dixit Isaac: Vox quidem, vox Jacob est: sed manus, manus sunt Esau.

²³ Et non cognovit eum, quia pilosae manus similitudinem majoris expresserant. Benedicens ergo illi,

²⁴ ait: Tu es filius meus Esau? Respondit: Ego sum.

²⁵ At ille: Affer mihi, inquit, cibos de venatione tua, fili mi, ut benedicat tibi anima mea. Quos cum oblatos comedisset, obtulit ei etiam vinum. Quo hausto,

²⁶ dixit ad eum: Accede ad me, et da mihi osculum, fili mi.

²⁷ Accessit, et osculatus est eum. Statimque ut sensit vestimentorum illius fragrantiam, benedicens illi, ait: Ecce odor filii mei sicut odor agri pleni, cui benedixit Dominus.

²⁸ Det tibi Deus de rore caeli et de pinguedine terrae abundantiam frumenti et vini.

²⁹ Et serviant tibi populi, et adorent te tribus: esto dominus fratrum tuorum, et incurventur ante te filii matris tuae: qui maledixerit tibi, sit ille maledictus, et qui benedixerit tibi, benedictionibus repleatur.

³⁰ Vix Isaac sermonem impleverat, et egresso Jacob foras, venit Esau,

³¹ coctosque de venatione cibos intulit patri, dicens: Surge, pater mi, et comede de venatione filii tui, ut benedicat mihi anima tua.

³² Dixitque illi Isaac: Quis enim es tu? Qui respondit: Ego sum filius tuus primogenitus Esau.

³³ Expavit Isaac stupore vehementi: et ultra quam credi potest admirans, ait: Quis igitur ille est qui dudum captam venationem attulit mihi, et comedi ex omnibus priusquam tu venires; benedixique ei, et erit benedictus?

³⁴ Auditis Esau sermonibus patris, irrugiit clamore magno: et consternatus, ait: Benedic etiam et mihi, pater mi.

³⁵ Qui ait: Venit germanus tuus fraudulenter, et accepit benedictionem tuam.

³⁶ At ille subjunxit: Juste vocatum est nomen ejus Jacob: supplantavit enim me en altera vice: primogenita mea ante tulit, et nunc secundo surripuit benedictionem meam. Rursumque ad patrem: Numquid non reservasti, ait, et mihi benedictionem?

³⁷ Respondit Isaac: Dominum tuum illum constitui, et omnes fratres ejus servituti illius subjugavi; frumento et vino stabilivi eum: et tibi post haec, fili mi, ultra quid faciam?

³⁸ Cui Esau: Num unam, inquit, tantum benedictionem habes, pater? mihi quoque obsecro ut benedicas. Cumque ejulatu magno fleret,

³⁹ motus Isaac, dixit ad eum: In pinguedine terrae, et in rore caeli desuper,

⁴⁰ erit benedictio tua. Vives in gladio, et fratri tuo servies: tempusque veniet, cum excutias et solvas jugum ejus de cervicibus tuis.

⁴¹ Oderat ergo semper Esau Jacob pro benedictione qua benedixerat ei pater: dixitque in corde suo: Venient dies luctus patris mei, et occidam Jacob fratrem meum.

⁴² Nuntiata sunt haec Rebeccae: quae mittens et vocans Jacob filium suum, dixit ad eum: Ecce Esau frater tuus minatur ut occidat te.

⁴³ Nunc ergo, fili mi, audi vocem meam, et consurgens fuge ad Laban fratrem meum in Haran:

⁴⁴ habitabisque cum eo dies paucos, donec requiescat furor fratris tui,

⁴⁵ et cesset indignatio ejus, obliviscaturque eorum quae fecisti in eum: postea mittam, et adducam te inde huc: cur utroque orbabor filio in uno die?

⁴⁶ Dixitque Rebecca ad Isaac: Taedet me vitae meae propter filias Heth: si acceperit Jacob uxorem de stirpe hujus terrae, nolo vivere.

28 Vocavit itaque Isaac Jacob, et benedixit eum, praecepitque ei dicens: Noli accipere conjugem de genere Chanaan:

² sed vade, et proficiscere in Mesopotamiam Syriae, ad domum Bathuel patris matris tuae, et accipe tibi inde uxorem de filiabus Laban avunculi tui.

³ Deus autem omnipotens benedicat tibi, et crescere te faciat, atque multiplicet, ut sis in turbas populorum.

⁴ Et det tibi benedictiones Abrahae, et semini tuo post te: ut possideas terram peregrinationis tuae, quam pollicitus est avo tuo.

⁵ Cumque dimisisset eum Isaac, profectus venit in Mesopotamiam Syriae ad Laban filium Bathuel Syri, fratrem Rebeccae matris suae.

⁶ Videns autem Esau quod benedixisset pater suus Jacob, et misisset eum in Mesopotamiam Syriae, ut inde uxorem duceret; et quod post benedictionem praecepisset ei, dicens: Non accipies uxorem de filiabus Chanaan:

⁷ quodque obediens Jacob parentibus suis isset in Syriam:

⁸ probans quoque quod non libenter aspiceret filias Chanaan pater suus:

⁹ ivit ad Ismaelem, et duxit uxorem absque iis, quas prius habebat, Maheleth filiam Ismael filii Abraham, sororem Nabaioth.

¹⁰ Igitur egressus Jacob de Bersabee, pergebat Haran.

¹¹ Cumque venisset ad quemdam locum, et vellet in eo requiescere post solis occubitum, tulit de lapidibus qui jacebant, et supponens capiti suo, dormivit in eodem loco.

¹² Viditque in somnis scalam stantem super terram, et cacumen illius tangens caelum: angelos quoque Dei ascendentes et descendentes per eam,

¹³ et Dominum innixum scalae dicentem sibi: Ego sum Dominus Deus Abraham patris tui, et Deus Isaac: terram, in qua dormis, tibi dabo et semini tuo.

¹⁴ Eritque semen tuum quasi pulvis terrae: dilataberis ad occidentem, et orientem, et septentrionem, et meridiem: et benedicentur in te et in semine tuo cunctae tribus terrae.

¹⁵ Et ero custos tuus quocumque perrexeris, et reducam te in terram hanc: nec dimittam nisi complevero universa quae dixi.

¹⁶ Cumque evigilasset Jacob de somno, ait: Vere Dominus est in loco isto, et ego nesciebam.

¹⁷ Pavensque, Quam terribilis est, inquit, locus iste! non est hic aliud nisi domus Dei, et porta caeli.

¹⁸ Surgens ergo Jacob mane, tulit lapidem quem supposuerat capiti suo, et erexit in titulum, fundens oleum desuper.

¹⁹ Appellavitque nomen urbis Bethel, quae prius Luza vocabatur.

²⁰ Vovit etiam votum, dicens: Si fuerit Deus mecum, et custodierit me in via, per quam ego ambulo, et dederit mihi panem ad vescendum, et vestimentum ad induendum,

²¹ reversusque fuero prospere ad domum patris mei: erit mihi Dominus in Deum,

²² et lapis iste, quem erexi in titulum, vocabitur Domus Dei: cunctorumque quae dederis mihi, decimas offeram tibi.

29 Profectus ergo Jacob venit in terram orientalem.

² Et vidit puteum in agro, tres quoque greges ovium accubantes juxta eum: nam ex illo adaquabantur pecora, et os ejus grandi lapide claudebatur.

³ Morisque erat ut cunctis ovibus congregatis devolverent lapidem, et refectis gregibus rursum super os putei ponerent.

⁴ Dixitque ad pastores: Fratres, unde estis? Qui responderunt: De Haran.

⁵ Quos interrogans, Numquid, ait, nostis Laban filium Nachor? Dixerunt: Novimus.

⁶ Sanusne est? inquit. Valet, inquiunt: et ecce Rachel filia ejus venit cum grege suo.

⁷ Dixitque Jacob: Adhuc multum diei superest, nec est tempus ut reducantur ad caulas greges: date ante potum ovibus, et sic eas ad pastum reducite.

⁸ Qui responderunt: Non possumus, donec omnia pecora congregentur, et amoveamus lapidem de ore putei, ut adaquemus greges.

⁹ Adhuc loquebantur, et ecce Rachel veniebat cum ovibus patris sui: nam gregem ipsa pascebat.

¹⁰ Quam cum vidisset Jacob, et sciret consobrinam suam, ovesque Laban avunculi sui, amovit lapidem quo puteus claudebatur.

¹¹ Et adaquato grege, osculatus est eam: et elevata voce flevit,

¹² et indicavit ei quod frater esset patris sui, et filius Rebeccae: at illa festinans nuntiavit patri suo.

¹³ Qui cum audisset venisse Jacob filium sororis suae, cucurrit obviam ei: complexusque eum, et in oscula ruens, duxit in domum suam. Auditis autem causis itineris,

¹⁴ respondit: Os meum es, et caro mea. Et postquam impleti sunt dies mensis unius,

¹⁵ dixit ei: Num quia frater meus es, gratis servies mihi? dic quid mercedis accipias.

¹⁶ Habebat vero duas filias: nomen majoris Lia, minor vero appellabatur Rachel.

¹⁷ Sed Lia lippis erat oculis: Rachel decora facie, et venusto aspectu.

¹⁸ Quam diligens Jacob, ait: Serviam tibi pro Rachel filia tua minore, septem annis.

¹⁹ Respondit Laban: Melius est ut tibi eam dem quam alteri viro: mane apud me.

²⁰ Servivit ergo Jacob pro Rachel septem annis: et videbantur illi pauci dies prae amoris magnitudine.

²¹ Dixitque ad Laban: Da mihi uxorem meam: quia jam tempus impletum est, ut ingrediar ad illam.

²² Qui vocatis multis amicorum turbis ad convivium, fecit nuptias.

²³ Et vespere Liam filiam suam introduxit ad eum,

²⁴ dans ancillam filiae, Zelpham nomine. Ad quam cum ex more Jacob fuisset ingressus, facto mane vidit Liam:

²⁵ et dixit ad socerum suum: Quid est quod facere voluisti? nonne pro Rachel servivi tibi? quare imposuisti mihi?

²⁶ Respondit Laban: Non est in loco nostro consuetudinis, ut minores ante tradamus ad nuptias.

²⁷ Imple hebdomadam dierum hujus copulae: et hanc quoque dabo tibi pro opere quo serviturus es mihi septem annis aliis.

²⁸ Acquievit placito: et hebdomada transacta, Rachel duxit uxorem:

²⁹ cui pater servam Balam tradiderat.

³⁰ Tandemque potitus optatis nuptiis, amorem sequentis priori praetulit, serviens apud eum septem annis aliis.

³¹ Videns autem Dominus quod despiceret Liam, aperuit vulvam ejus, sorore sterili permanente.

³² Quae conceptum genuit filium, vocavitque nomen ejus Ruben, dicens: Vidit Dominus humilitatem meam: nunc amabit me vir meus.

³³ Rursumque concepit et peperit filium, et ait: Quoniam audivit me Dominus haberi contemptui, dedit etiam istum mihi; vocavitque nomen ejus Simeon.

³⁴ Concepitque tertio, et genuit alium filium: dixitque: Nunc quoque copulabitur mihi maritus meus: eo quod pepererim ei tres filios: et idcirco appellavit nomen ejus Levi.

³⁵ Quarto concepit, et peperit filium, et ait: Modo confitebor Domino, et ob hoc vocavit eum Judam: cessavitque parere.

30 Cernens autem Rachel quod infecunda esset, invidit sorori suae, et ait marito suo: Da mihi liberos, alioquin moriar.

² Cui iratus respondit Jacob: Num pro Deo ego sum, qui privavit te fructu ventris tui?

³ At illa: Habeo, inquit, famulam Balam: ingredere ad illam, ut pariat super genua mea, et habeam ex illa filios.

⁴ Deditque illi Balam in conjugium: quae,

⁵ ingresso ad se viro, concepit, et peperit filium.

⁶ Dixitque Rachel: Judicavit mihi Dominus, et exaudivit vocem meam, dans mihi filium, et idcirco appellavit nomen ejus Dan.

⁷ Rursumque Bala concipiens, peperit alterum,

⁸ pro quo ait Rachel: Comparavit me Deus cum sorore mea, et invalui: vocavitque eum Nephthali.

⁹ Sentiens Lia quod parere desiisset, Zelpham ancillam suam marito tradidit.

¹⁰ Qua post conceptum edente filium,

¹¹ dixit: Feliciter, et idcirco vocavit nomen ejus Gad.

¹² Peperit quoque Zelpha alterum.

¹³ Dixitque Lia: Hoc pro beatitudine mea: beatam quippe me dicent mulieres: propterea appellavit eum Aser.

¹⁴ Egressus autem Ruben tempore messis triticeae in agrum, reperit mandragoras, quas matri Liae detulit. Dixitque Rachel: Da mihi partem de mandragoris filii tui.

¹⁵ Illa respondit: Parumne tibi videtur quod praeripueris maritum mihi, nisi etiam mandragoras filii mei tuleris? Ait Rachel: Dormiat tecum hac nocte pro mandragoris filii tui.

¹⁶ Redeuntique ad vesperam Jacob de agro, egressa est in occursum ejus Lia, et Ad me, inquit, intrabis: quia mercede conduxi te pro mandragoris filii mei. Dormivitque cum ea nocte illa.

¹⁷ Et exaudivit Deus preces ejus, concepitque et peperit filium quintum,

¹⁸ et ait: Dedit Deus mercedem mihi, quia dedi ancillam meam viro meo: appellavitque nomen ejus Issachar.

¹⁹ Rursum Lia concipiens, peperit sextum filium,

²⁰ et ait: Dotavit me Deus dote bona: etiam hac vice mecum erit maritus meus, eo quod genuerim ei sex filios: et idcirco appellavit nomen ejus Zabulon.

²¹ Post quem peperit filiam, nomine Dinam.

²² Recordatus quoque Dominus Rachelis, exaudivit eam, et aperuit vulvam ejus.

²³ Quae concepit, et peperit filium, dicens: Abstulit Deus opprobrium meum.

²⁴ Et vocavit nomen ejus Joseph, dicens: Addat mihi Dominus filium alterum.

²⁵ Nato autem Joseph, dixit Jacob socero suo: Dimitte me ut revertar in patriam, et ad terram meam.

²⁶ Da mihi uxores, et liberos meos, pro quibus servivi tibi, ut abeam: tu nosti servitutem qua servivi tibi.

²⁷ Ait illi Laban: Inveniam gratiam in conspectu tuo, experimento didici, quia benedixerit mihi Deus propter te:

²⁸ constitue mercedem tuam quam dem tibi.

²⁹ At ille respondit: Tu nosti quomodo servierim tibi, et quanta in manibus meis fuerit possessio tua.

³⁰ Modicum habuisti antequam venirem ad te, et nunc dives effectus es: benedixitque tibi Dominus ad introitum meum. Justum est igitur ut aliquando provideam etiam domui meae.

³¹ Dixitque Laban: Quid tibi dabo? At ille ait: Nihil volo: sed si feceris quod postulo, iterum pascam, et custodiam pecora tua.

³² Gyra omnes greges tuos, et separa cunctas oves varias, et sparso vellere; quodcumque furvum, et maculosum, variumque fuerit, tam in ovibus quam in capris, erit merces mea.

³³ Respondebitque mihi cras justitia mea, quando placiti tempus advenerit coram te: et omnia quae non fuerint varia, et maculosa, et furva, tam in ovibus quam in capris, furti me arguent.

³⁴ Dixitque Laban: Gratum habeo quod petis.

³⁵ Et separavit in die illa capras, et oves, et hircos, et arietes varios, atque maculosos: cunctum autem gregem unicolorem, id est albi et nigri velleris, tradidit in manu filiorum suorum.

³⁶ Et posuit spatium itineris trium dierum inter se et generum, qui pascebat reliquos greges ejus.

³⁷ Tollens ergo Jacob virgas populeas virides, et amygdalinas, et ex platanis, ex parte decorticavit eas: detractisque corticibus, in his, quae spoliata fuerant, candor apparuit: illa vero quae integra fuerant, viridia permanserunt: atque in hunc modum color effectus est varius.

³⁸ Posuitque eas in canalibus, ubi effundebatur aqua: ut cum venissent greges ad bibendum, ante oculos haberent virgas, et in aspectu earum conciperent.

³⁹ Factumque est ut in ipso calore coitus, oves intuerentur virgas, et parerent maculosa, et varia, et diverso colore respersa.

⁴⁰ Divisitque gregem Jacob, et posuit virgas in canalibus ante oculos arietum: erant autem alba et nigra quaeque, Laban; cetera vero, Jacob, separatis inter se gregibus.

⁴¹ Igitur quando primo tempore ascendebantur oves, ponebat Jacob virgas in canalibus aquarum ante oculos arietum et ovium, ut in earum contemplatione conciperent:

⁴² quando vero serotina admissura erat, et conceptus extremus, non ponebat eas. Factaque sunt ea quae erant serotina, Laban: et quae primi temporis, Jacob.

⁴³ Ditatusque est homo ultra modum, et habuit greges multos, ancillas et servos, camelos et asinos.

31 Postquam autem audivit verba filiorum Laban dicentium: Tulit Jacob omnia quae fuerunt patris nostri, et de illius facultate ditatus, factus est inclytus:

² animadvertit quoque faciem Laban, quod non esset erga se sicut heri et nudiustertius,

³ maxime dicente sibi Domino: Revertere in terram patrum tuorum, et ad generationem tuam, eroque tecum.

⁴ Misit, et vocavit Rachel et Liam in agrum, ubi pascebat greges,

⁵ dixitque eis: Video faciem patris vestri quod non sit erga me sicut heri et nudiustertius: Deus autem patris mei fuit mecum.

⁶ Et ipsae nostis quod totis viribus meis servierim patri vestro.

⁷ Sed et pater vester circumvenit me et mutavit mercedem meam decem vicibus: et tamen non dimisit eum Deus ut noceret mihi.

⁸ Si quando dixit: Variae erunt mercedes tuae: pariebant omnes oves varios foetus; quando vero e contrario, ait: Alba quaeque accipies pro mercede: omnes greges alba pepererunt.

⁹ Tulitque Deus substantiam patris vestri, et dedit mihi.

¹⁰ Postquam enim conceptus ovium tempus advenerat, levavi oculos meos, et vidi in somnis ascendentes mares super feminas, varios et maculosos, et diversorum colorum.

¹¹ Dixitque angelus Dei ad me in somnis: Jacob? Et ego respondi: Adsum.

¹² Qui ait: Leva oculos tuos, et vide universos masculos ascendentes super feminas, varios, maculosos, atque respersos. Vidi enim omnia quae fecit tibi Laban.

¹³ Ego sum Deus Bethel, ubi unxisti lapidem, et votum vovisti mihi. Nunc ergo surge, et egredere de terra hac, revertens in terram nativitatis tuae.

¹⁴ Responderuntque Rachel et Lia: Numquid habemus residui quidquam in facultatibus et haereditate domus patris nostri?

¹⁵ nonne quasi alienas reputavit nos, et vendidit, comeditque pretium nostrum?

¹⁶ Sed Deus tulit opes patris nostri, et eas tradidit nobis, ac filiis nostris: unde omnia quae praecepit tibi Deus, fac.

¹⁷ Surrexit itaque Jacob, et impositis liberis ac conjugibus suis super camelos, abiit.

¹⁸ Tulitque omnem substantiam suam, et greges, et quidquid in Mesopotamia acquisierat, pergens ad Isaac patrem suum in terram Chanaan.

¹⁹ Eo tempore ierat Laban ad tondendas oves, et Rachel furata est idola patris sui.

²⁰ Noluitque Jacob confiteri socero suo quod fugeret.

²¹ Cumque abiisset tam ipse quam omnia quae juris sui erant, et amne transmisso pergeret contra montem Galaad,

²² nuntiatum est Laban die tertio quod fugeret Jacob.

²³ Qui, assumptis fratribus suis, persecutus est eum diebus septem: et comprehendit eum in monte Galaad.

²⁴ Viditque in somnis dicentem sibi Deum: Cave ne quidquam aspere loquaris contra Jacob.

²⁵ Jamque Jacob extenderat in monte tabernaculum: cumque ille consecutus fuisset eum cum fratribus suis, in eodem monte Galaad fixit tentorium.

²⁶ Et dixit ad Jacob: Quare ita egisti, ut clam me abigeres filias meas quasi captivas gladio?

²⁷ cur ignorante me fugere voluisti, nec indicare mihi, ut prosequerer te cum gaudio, et canticis, et tympanis, et citharis?

²⁸ Non es passus ut oscularer filios meos et filias: stulte operatus es: et nunc quidem

²⁹ valet manus mea reddere tibi malum: sed Deus patris vestri heri dixit mihi: Cave ne loquaris contra Jacob quidquam durius.

³⁰ Esto, ad tuos ire cupiebas, et desiderio erat tibi domus patris tui: cur furatus es deos meos?

³¹ Respondit Jacob: Quod inscio te profectus sum, timui ne violenter auferres filias tuas.

³² Quod autem furti me arguis: apud quemcumque inveneris deos tuos, necetur coram fratribus nostris: scrutare, quidquid tuorum apud me inveneris, et aufer. Haec dicens, ignorabat quod Rachel furata esset idola.

³³ Ingressus itaque Laban tabernaculum Jacob, et Liae, et utriusque famulae, non invenit. Cumque intrasset tentorium Rachelis,

³⁴ illa festinans abscondit idola subter stramenta cameli, et sedit desuper: scrutantique omne tentorium, et nihil invenienti,

³⁵ ait: Ne irascatur dominus meus quod coram te assurgere nequeo: quia juxta consuetudinem feminarum nunc accidit mihi: sic delusa sollicitudo quaerentis est.

³⁶ Tumensque Jacob, cum jurgio ait: Quam ob culpam meam, et ob quod peccatum meum sic exarsisti post me,

³⁷ et scrutatus es omnem supellectilem meam? quid invenisti de cuncta substantia domus tuae? pone hic coram fratribus meis, et fratribus tuis, et judicent inter me et te.

³⁸ Idcirco viginti annis fui tecum? oves tuae et caprae steriles non fuerunt, arietes gregis tui non comedi:

³⁹ nec captum a bestia ostendi tibi, ego damnum omne reddebam: quidquid furto peribat, a me exigebas:

⁴⁰ die noctuque aestu urebar, et gelu, fugiebatque somnus ab oculis meis.

⁴¹ Sicque per viginti annos in domo tua servivi tibi, quatuordecim pro filiabus, et sex pro gregibus tuis: immutasti quoque mercedem meam decem vicibus.

⁴² Nisi Deus patris mei Abraham, et timor Isaac affuisset mihi, forsitan modo nudum me dimisisses: afflictionem meam et laborem manuum mearum respexit Deus, et arguit te heri.

⁴³ Respondit ei Laban: Filiae meae et filii, et greges tui, et omnia quae cernis, mea sunt: quid possum facere filiis et nepotibus meis?

⁴⁴ Veni ergo, et ineamus foedus, ut sit in testimonium inter me et te.

⁴⁵ Tulit itaque Jacob lapidem, et erexit illum in titulum:

⁴⁶ dixitque fratribus suis: Afferte lapides. Qui congregantes fecerunt tumulum, comederuntque super eum:

⁴⁷ quem vocavit Laban Tumulum testis: et Jacob, Acervum testimonii, uterque juxta proprietatem linguae suae.

⁴⁸ Dixitque Laban: Tumulus iste erit testis inter me et te hodie, et idcirco appellatum est nomen ejus Galaad, id est, Tumulus testis.

⁴⁹ Intueatur et judicet Dominus inter nos quando recesserimus a nobis,

⁵⁰ si afflixeris filias meas, et si introduxeris alias uxores super eas: nullus sermonis nostri testis est absque Deo, qui praesens respicit.

⁵¹ Dixitque rursus ad Jacob: En tumulus hic, et lapis quem erexi inter me et te,

⁵² testis erit: tumulus, inquam, iste et lapis sint in testimonium, si aut ego transiero illum pergens ad te, aut tu praeterieris, malum mihi cogitans.

⁵³ Deus Abraham, et Deus Nachor, judicet inter nos, Deus patris eorum. Juravit ergo Jacob per timorem patris sui Isaac:

⁵⁴ immolatisque victimis in monte, vocavit fratres suos ut ederent panem. Qui cum comedissent, manserunt ibi:

⁵⁵ Laban vero de nocte consurgens, osculatus est filios, et filias suas, et benedixit illis: reversusque est in locum suum.

32 Jacob quoque abiit itinere quo coeperat: fueruntque ei obviam angeli Dei.

² Quos cum vidisset, ait: Castra Dei sunt haec: et appellavit nomen loci illius Mahanaim, id est, Castra.

³ Misit autem et nuntios ante se ad Esau fratrem suum in terram Seir, in regionem Edom:

⁴ praecepitque eis, dicens: Sic loquimini domino meo Esau: Haec dicit frater tuus Jacob: Apud Laban peregrinatus sum, et fui usque in praesentem diem.

⁵ Habeo boves, et asinos, et oves, et servos, et ancillas: mittoque nunc legationem ad dominum meum, ut inveniam gratiam in conspectu tuo.

⁶ Reversique sunt nuntii ad Jacob, dicentes: Venimus ad Esau fratrem tuum, et ecce properat tibi in occursum cum quadringentis viris.

⁷ Timuit Jacob valde: et perterritus divisit populum qui secum erat, greges quoque et oves, et boves, et camelos, in duas turmas,

⁸ dicens: Si venerit Esau ad unam turmam, et percusserit eam, alia turma, quae relicta est, salvabitur.

⁹ Dixitque Jacob: Deus patris mei Abraham, et Deus patris mei Isaac: Domine qui dixisti mihi: Revertere in terram tuam, et in locum nativitatis tuae, et benefaciam tibi:

¹⁰ minor sum cunctis miserationibus tuis, et veritate tua quam explevisti servo tuo. In baculo meo transivi Jordanem istum: et nunc cum duabus turmis regredior.

¹¹ Erue me de manu fratris mei Esau, quia valde eum timeo: ne forte veniens percutiat matrem cum filiis.

¹² Tu locutus es quod benefaceres mihi, et dilatares semen meum sicut arenam maris, quae prae multitudine numerari non potest.

¹³ Cumque dormisset ibi nocte illa, separavit de his quae habebat, munera Esau fratri suo,

¹⁴ capras ducentas, hircos viginti, oves ducentas, et arietes viginti,

¹⁵ camelos foetas cum pullis suis triginta, vaccas quadraginta, et tauros viginti, asinas viginti et pullos earum decem.

¹⁶ Et misit per manus servorum suorum singulos seorsum greges, dixitque pueris suis: Antecedite me, et sit spatium inter gregem et gregem.

¹⁷ Et praecepit priori, dicens: Si obvium habueris fratrem meum Esau, et interrogaverit te: Cujus es? aut, Quo vadis? aut, Cujus sunt ista quae sequeris?

¹⁸ respondebis: Servi tui Jacob, munera misit domino meo Esau, ipse quoque post nos venit.

¹⁹ Similiter dedit mandata secundo, et tertio, et cunctis qui sequebantur greges, dicens: Iisdem verbis loquimini ad Esau cum inveneritis eum.

²⁰ Et addetis: Ipse quoque servus tuus Jacob iter nostrum insequitur. Dixit enim: Placabo illum muneribus quae praecedunt, et postea videbo illum: forsitan propitiabitur mihi.

²¹ Praecesserunt itaque munera ante eum, ipse vero mansit nocte illa in castris.

²² Cumque mature surrexisset, tulit duas uxores suas, et totidem famulas cum undecim filiis, et transivit vadum Jaboc.

²³ Traductisque omnibus quae ad se pertinebant,

²⁴ mansit solus: et ecce vir luctabatur cum eo usque mane.

²⁵ Qui cum videret quod eum superare non posset, tetigit nervum femoris ejus, et statim emarcuit.

²⁶ Dixitque ad eum: Dimitte me: jam enim ascendit aurora. Respondit: Non dimittam te, nisi benedixeris mihi.

²⁷ Ait ergo: Quod nomen est tibi? Respondit: Jacob.

²⁸ At ille: Nequaquam, inquit, Jacob appellabitur nomen tuum, sed Israel: quoniam si contra Deum fortis fuisti, quanto magis contra homines praevalebis?

²⁹ Interrogavit eum Jacob: Dic mihi, quo appellaris nomine? Respondit: Cur quaeris nomen meum? Et benedixit ei in eodem loco.

³⁰ Vocavitque Jacob nomen loci illius Phanuel, dicens: Vidi Deum facie ad faciem, et salva facta est anima mea.

³¹ Ortusque est ei statim sol, postquam transgressus est Phanuel: ipse vero claudicabat pede.

³² Quam ob causam non comedunt nervum filii Israel, qui emarcuit in femore Jacob, usque in praesentem diem: eo quod tetigerit nervum femoris ejus, et obstupuerit.

33 Elevans autem Jacob oculos suos, vidit venientem Esau, et cum eo quadringentos viros: divisitque filios Liae et Rachel, ambarumque famularum:

² et posuit utramque ancillam, et liberos earum, in principio: Liam vero, et filios ejus, in secundo loco: Rachel autem et Joseph novissimos.

³ Et ipse progrediens adoravit pronus in terram septies, donec appropinquaret frater ejus.

⁴ Currens itaque Esau obviam fratri suo, amplexatus est eum: stringensque collum ejus, et osculans flevit.

⁵ Levatisque oculis, vidit mulieres et parvulos earum, et ait: Quid sibi volunt isti? et si ad te pertinent? Respondit: Parvuli sunt quos donavit mihi Deus servo tuo.

⁶ Et appropinquantes ancillae et filii earum, incurvati sunt.

⁷ Accessit quoque Lia cum pueris suis: et cum similiter adorassent, extremi Joseph et Rachel adoraverunt.

⁸ Dixitque Esau: Quaenam sunt istae turmae quas obviam habui? Respondit: Ut invenirem gratiam coram domino meo.

⁹ At ille ait: Habeo plurima, frater mi, sint tua tibi.

¹⁰ Dixitque Jacob: Noli ita, obsecro: sed si inveni gratiam in oculis tuis, accipe munusculum de manibus meis. Sic enim vidi faciem tuam, quasi viderim vultum Dei: esto mihi propitius,

¹¹ et suscipe benedictionem quam attuli tibi, et quam donavit mihi Deus tribuens omnia. Vix fratre compellente, suscipiens,

¹² ait: Gradiamur simul, eroque socius itineris tui.

¹³ Dixitque Jacob: Nosti, domine mi, quod parvulos habeam teneros, et oves, et boves foetas mecum: quas si plus in ambulando fecero laborare, morientur una die cuncti greges.

¹⁴ Praecedat dominus meus ante servum suum: et ego sequar paulatim vestigia ejus, sicut videro parvulos meos posse, donec veniam ad dominum meum in Seir.

¹⁵ Respondit Esau: Oro te, ut de populo qui mecum est, saltem socii remaneant viae tuae. Non est, inquit, necesse: hoc uno tantum indigeo, ut inveniam gratiam in conspectu tuo, domine mi.

¹⁶ Reversus est itaque illo die Esau itinere quo venerat in Seir.

¹⁷ Et Jacob venit in Socoth: ubi aedificata domo et fixis tentoriis appellavit nomen loci illius Socoth, id est, Tabernacula.

¹⁸ Transivitque in Salem urbem Sichimorum, quae est in terra Chanaan, postquam reversus est de Mesopotamia Syriae: et habitavit juxta oppidum.

¹⁹ Emitque partem agri, in qua fixerat tabernacula, a filiis Hemor patris Sichem centum agnis.

²⁰ Et erecto ibi altari, invocavit super illud fortissimum Deum Israel.

34 Egressa est autem Dina filia Liae ut videret mulieres regionis illius.

² Quam cum vidisset Sichem filius Hemor Hevaei, princeps terrae illius, adamavit eam: et rapuit, et dormivit cum illa, vi opprimens virginem.

³ Et conglutinata est anima ejus cum ea, tristemque delinivit blanditiis.

⁴ Et pergens ad Hemor patrem suum: Accipe, inquit, mihi puellam hanc conjugem.

⁵ Quod cum audisset Jacob absentibus filiis, et in pastu pecorum occupatis, siluit donec redirent.

⁶ Egresso autem Hemor patre Sichem ut loqueretur ad Jacob,

⁷ ecce filii ejus veniebant de agro: auditoque quod acciderat, irati sunt valde, eo quod foedam rem operatus esset in Israel et, violata filia Jacob, rem illicitam perpetrasset.

⁸ Locutus est itaque Hemor ad eos: Sichem filii mei adhaesit anima filiae vestrae: date eam illi uxorem:

⁹ et jungamus vicissim connubia: filias vestras tradite nobis, et filias nostras accipite,

¹⁰ et habitate nobiscum: terra in potestate vestra est: exercete, negotiamini, et possidete eam.

¹¹ Sed et Sichem ad patrem et ad fratres ejus ait: Inveniam gratiam coram vobis: et quaecumque statueritis, dabo:

¹² augete dotem, et munera postulate, et libenter tribuam quod petieritis: tantum date mihi puellam hanc uxorem.

¹³ Responderunt filii Jacob Sichem et patri ejus in dolo, saevientes ob stuprum sororis:

¹⁴ Non possumus facere quod petitis, nec dare sororem nostram homini incircumciso: quod illicitum et nefarium est apud nos.

¹⁵ Sed in hoc valebimus foederari, si volueritis esse similes nostri, et circumcidatur in vobis omne masculini sexus;

¹⁶ tunc dabimus et accipiemus mutuo filias vestras ac nostras: et habitabimus vobiscum, erimusque unus populus.

¹⁷ Si autem circumcidi nolueritis, tollemus filiam nostram, et recedemus.

¹⁸ Placuit oblatio eorum Hemor, et Sichem filio ejus,

¹⁹ nec distulit adolescens quin statim quod petebatur expleret: amabat enim puellam valde, et ipse erat inclytus in omni domo patris sui.

²⁰ Ingressique portam urbis, locuti sunt ad populum:

²¹ Viri isti pacifici sunt, et volunt habitare nobiscum: negotientur in terra, et exerceant eam, quae spatiosa et lata cultoribus indiget: filias eorum accipiemus uxores, et nostras illis dabimus.

²² Unum est quo differtur tantum bonum: si circumcidamus masculos nostros, ritum gentis imitantes.

²³ Et substantia eorum, et pecora, et cuncta quae possident, nostra erunt: tantum in hoc acquiescamus, et habitantes simul, unum efficiemus populum.

²⁴ Assensique sunt omnes, circumcisis cunctis maribus.

²⁵ Et ecce, die tertio, quando gravissimus vulnerum dolor est: arreptis duo filii Jacob, Simeon et Levi fratres Dinae, gladiis, ingressi sunt urbem confidenter: interfectisque omnibus masculis,

²⁶ Hemor et Sichem pariter necaverunt, tollentes Dinam de domo Sichem sororem suam.

²⁷ Quibus egressis, irruerunt super occisos ceteri filii Jacob: et depopulati sunt urbem in ultionem stupri.

²⁸ Oves eorum, et armenta, et asinos, cunctaque vastantes quae in domibus et in agris erant,

²⁹ parvulos quoque eorum et uxores duxerunt captivas.

³⁰ Quibus patratis audacter, Jacob dixit ad Simeon et Levi: Turbastis me, et odiosum fecistis me Chananaeis, et Pherezaeis habitatoribus terrae hujus: nos pauci sumus; illi congregati percutient me, et delebor ego, et domus mea.

³¹ Responderunt: Numquid ut scorto abuti debuere sorore nostra?

35 Interea locutus est Deus ad Jacob: Surge, et ascende Bethel, et habita ibi, facque altare Deo qui apparuit tibi quando fugiebas Esau fratrem tuum.

² Jacob vero convocata omni domo sua, ait: Abjicite deos alienos qui in medio vestri sunt, et mundamini, ac mutate vestimenta vestra.

³ Surgite, et ascendamus in Bethel, ut faciamus ibi altare Deo: qui exaudivit me in die tribulationis meae, et socius fuit itineris mei.

⁴ Dederunt ergo ei omnes deos alienos quos habebant, et inaures quae erant in auribus eorum: at ille infodit ea subter terebinthum, quae est post urbem Sichem.

⁵ Cumque profecti essent, terror Dei invasit omnes per circuitum civitates, et non sunt ausi persequi recedentes.

⁶ Venit igitur Jacob Luzam, quae est in terra Chanaan, cognomento Bethel: ipse et omnis populus cum eo.

⁷ AEdificavitque ibi altare, et appellavit nomen loci illius, Domus Dei: ibi enim apparuit ei Deus cum fugeret fratrem suum.

⁸ Eodem tempore mortua est Debora nutrix Rebeccae, et sepulta est ad radices Bethel subter quercum: vocatumque est nomen loci illius, Quercus fletus.

⁹ Apparuit autem iterum Deus Jacob postquam reversus est de Mesopotamia Syriae, benedixitque ei

¹⁰ dicens: Non vocaberis ultra Jacob, sed Israel erit nomen tuum. Et appellavit eum Israel,

¹¹ dixitque ei: Ego Deus omnipotens: cresce, et multiplicare: gentes et populi nationum ex te erunt, reges de lumbis tuis egredientur,

¹² terramque quam dedi Abraham et Isaac, dabo tibi et semini tuo post te.

¹³ Et recessit ab eo.

¹⁴ Ille vero erexit titulum lapideum in loco quo locutus fuerat ei Deus: libans super eum libamina, et effundens oleum:

¹⁵ vocansque nomen loci illius Bethel.

¹⁶ Egressus autem inde, venit verno tempore ad terram quae ducit Ephratam: in qua cum parturiret Rachel,

¹⁷ ob difficultatem partus periclitari coepit. Dixitque ei obstetrix: Noli timere, quia et hunc habebis filium.

¹⁸ Egrediente autem anima prae dolore, et imminente jam morte, vocavit nomen filii sui Benomi, id est, Filius doloris mei: pater vero appellavit eum Benjamin, id est, Filius dextrae.

¹⁹ Mortua est ergo Rachel, et sepulta est in via quae ducit Ephratam, haec est Bethlehem.

²⁰ Erexitque Jacob titulum super sepulchrum ejus: hic est titulus monumenti Rachel, usque in praesentem diem.

²¹ Egressus inde, fixit tabernaculum trans Turrem gregis.

²² Cumque habitaret in illa regione, abiit Ruben, et dormivit cum Bala concubina patris sui: quod illum minime latuit. Erant autem filii Jacob duodecim.

²³ Filii Liae: primogenitus Ruben, et Simeon, et Levi, et Judas, et Issachar, et Zabulon.

²⁴ Filii Rachel: Joseph et Benjamin.

²⁵ Filii Balae ancillae Rachelis: Dan et Nephthali.

²⁶ Filii Zelphae ancillae Liae: Gad et Aser: hi sunt filii Jacob, qui nati sunt ei in Mesopotamia Syriae.

²⁷ Venit etiam ad Isaac patrem suum in Mambre, civitatem Arbee, haec est Hebron, in qua peregrinatus est Abraham et Isaac.

²⁸ Et completi sunt dies Isaac centum octoginta annorum.

²⁹ Consumptusque aetate mortuus est: et appositus est populo suo senex et plenus dierum: et sepelierunt eum Esau et Jacob filii sui.

36 Hae sunt autem generationes Esau, ipse est Edom.

² Esau accepit uxores de filiabus Chanaan: Ada filiam Elon Hethaei, et Oolibama filiam Anae filiae Sebeon Hevaei:

³ Basemath quoque filiam Ismael sororem Nabaioth.

⁴ Peperit autem Ada Eliphaz: Basemath genuit Rahuel:

⁵ Oolibama genuit Jehus et Ihelon et Core. Hi filii Esau qui nati sunt ei in terra Chanaan.

⁶ Tulit autem Esau uxores suas et filios et filias, et omnem animam domus suae, et substantiam, et pecora, et cuncta quae habere poterat in terra Chanaan: et abiit in alteram regionem, recessitque a fratre suo Jacob.

⁷ Divites enim erant valde, et simul habitare non poterant: nec sustinebat eos terra peregrinationis eorum prae multitudine gregum.

⁸ Habitavitque Esau in monte Seir, ipse est Edom.

⁹ Hae autem sunt generationes Esau patris Edom in monte Seir,

¹⁰ et haec nomina filiorum ejus: Eliphaz filius Ada uxoris Esau: Rahuel quoque filius Basemath uxoris ejus.

¹¹ Fueruntque Eliphaz filii: Theman, Omar, Sepho, et Gatham, et Cenez.

¹² Erat autem Thamna concubina Eliphaz filii Esau: quae peperit ei Amalech. Hi sunt filii Ada uxoris Esau.

¹³ Filii autem Rahuel: Nahath et Zara, Samma et Meza: hi filii Basemath uxoris Esau.

¹⁴ Isti quoque erant filii Oolibama filiae Anae filiae Sebeon, uxoris Esau, quos genuit ei, Jehus et Ihelon et Core.

¹⁵ Hi duces filiorum Esau: filii Eliphaz primogeniti Esau: dux Theman, dux Omra, dux Sepho, dux Cenez,

¹⁶ dux Core, dux Gathan, dux Amalech. Hi filii Eliphaz in terra Edom, et hi filii Ada.

¹⁷ Hi quoque filii Rahuel filii Esau: dux Nahath, dux Zara, dux Samma, dux Meza: hi autem duces Rahuel in terra Edom: isti filii Basemath uxoris Esau.

¹⁸ Hi autem filii Oolibama uxoris Esau: dux Jehus, dux Ihelon, dux Core: hi duces Oolibama filiae Anae uxoris Esau.

¹⁹ Isti sunt filii Esau, et hi duces eorum: ipse est Edom.

²⁰ Isti sunt filii Seir Horraei, habitatores terrae: Lotan, et Sobal, et Sebeon, et Ana,

²¹ et Dison, et Eser, et Disan: hi duces Horraei, filii Seir in terra Edom.

²² Facti sunt autem filii Lotan: Hori et Heman. Erat autem soror Lotan, Thamna.

²³ Et isti filii Sobal: Alvan et Manahat et Ebal, et Sepho et Onam.

²⁴ Et hi filii Sebeon: Aja et Ana. Iste est Ana qui invenit aquas calidas in solitudine, cum pasceret asinos Sebeon patris sui:

²⁵ habuitque filium Dison, et filiam Oolibama.

²⁶ Et isti filii Dison: Hamdan, et Eseban, et Jethram, et Charan.

²⁷ Hi quoque filii Eser: Balaan, et Zavan, et Acan.

²⁸ Habuit autem filios Disan: Hus et Aram.

²⁹ Hi duces Horraeorum: dux Lotan, dux Sobal, dux Sebeon, dux Ana,

³⁰ dux Dison, dux Eser, dux Disan: isti duces Horraeorum qui imperaverunt in terra Seir.

³¹ Reges autem qui regnaverunt in terra Edom antequam haberent regem filii Israel, fuerunt hi:

³² Bela filius Beor, nomenque urbis ejus Denaba.

³³ Mortuus est autem Bela, et regnavit pro eo Jobab filius Zarae de Bosra.

³⁴ Cumque mortuus esset Jobab, regnavit pro eo Husam de terra Themanorum.

³⁵ Hoc quoque mortuo, regnavit pro eo Adad filius Badad, qui percussit Madian in regione Moab: et nomen urbis ejus Avith.

³⁶ Cumque mortuus esset Adad, regnavit pro eo Semla de Masreca.

³⁷ Hoc quoque mortuo regnavit pro eo Saul de fluvio Rohoboth.

³⁸ Cumque et hic obiisset, successit in regnum Balanan filius Achobor.

³⁹ Isto quoque mortuo regnavit pro eo Adar, nomenque urbis ejus Phau: et appellabatur uxor ejus Meetabel, filia Matred filiae Mezaab.

⁴⁰ Haec ergo nomina ducum Esau in cognationibus, et locis, et vocabulis suis: dux Thamna, dux Alva, dux Jetheth,

⁴¹ dux Oolibama, dux Ela, dux Phinon,

⁴² dux Cenez, dux Theman, dux Mabsar,

⁴³ dux Magdiel, dux Hiram: hi duces Edom habitantes in terra imperii sui, ipse est Esau pater Idumaeorum.

37 Habitavit autem Jacob in terra Chanaan, in qua pater suus peregrinatus est.

² Et hae sunt generationes ejus: Joseph cum sedecim esset annorum, pascebat gregem cum fratribus suis adhuc puer: et erat cum filiis Balae et Zelphae uxorum patris sui: accusavitque fratres suos apud patrem crimine pessimo.

¹⁹ Hae quoque sunt generationes Isaac filii Abraham: Abraham genuit Isaac:

²⁰ qui cum quadraginta esset annorum, duxit uxorem Rebeccam filiam Bathuelis Syri de Mesopotamia, sororem Laban.

²¹ Deprecatusque est Isaac Dominum pro uxore sua, eo quod esset sterilis: qui exaudivit eum, et dedit conceptum Rebeccae.

²² Sed collidebantur in utero ejus parvuli; quae ait: Si sic mihi futurum erat, quid necesse fuit concipere? perrexitque ut consuleret Dominum.

²³ Qui respondens ait: Duae gentes sunt in utero tuo, et duo populi ex ventre tuo dividentur, populusque populum superabit, et major serviet minori.

²⁴ Jam tempus pariendi advenerat, et ecce gemini in utero ejus reperti sunt.

²⁵ Qui prior egressus est, rufus erat, et totus in morem pellis hispidus: vocatumque est nomen ejus Esau. Protinus alter egrediens, plantam fratris tenebat manu: et idcirco appellavit eum Jacob.

²⁶ Sexagenarius erat Isaac quando nati sunt ei parvuli.

²⁷ Quibus adultis, factus est Esau vir gnarus venandi, et homo agricola: Jacob autem vir simplex habitabat in tabernaculis.

²⁸ Isaac amabat Esau, eo quod de venationibus illius vesceretur: et Rebecca diligebat Jacob.

²⁹ Coxit autem Jacob pulmentum: ad quem cum venisset Esau de agro lassus,

³⁰ ait: Da mihi de coctione hac rufa, quia oppido lassus sum. Quam ob causam vocatum est nomen ejus Edom.

³¹ Cui dixit Jacob: Vende mihi primogenita tua.

³² Ille respondit: En morior, quid mihi proderunt primogenita?

³³ Ait Jacob: Jura ergo mihi. Juravit ei Esau et vendidit primogenita.

³⁴ Et sic, accepto pane et lentis edulio, comedit et bibit, et abiit, parvipendens quod primogenita vendidisset.

26 Orta autem fame super terram post eam sterilitatem, quae acciderat in diebus Abraham, abiit Isaac ad Abimelech regem Palaestinorum in Gerara.

² Apparuitque ei Dominus, et ait: Ne descendas in AEgyptum, sed quiesce in terra quam dixero tibi,

³ et peregrinare in ea: eroque tecum, et benedicam tibi: tibi enim et semini tuo dabo universas regiones has, complens juramentum quod spopondi Abraham patri tuo.

⁴ Et multiplicabo semen tuum sicut stellas caeli: daboque posteris tuis universas regiones has: et benedicentur in semine tuo omnes gentes terrae,

⁵ eo quod obedierit Abraham voci meae, et custodierit praecepta et mandata mea, et caeremonias legesque servaverit.

⁶ Mansit itaque Isaac in Geraris.

⁷ Qui cum interrogaretur a viris loci illius super uxore sua, respondit: Soror mea est: timuerat enim confiteri quod sibi esset sociata conjugio, reputans ne forte interficerent eum propter illius pulchritudinem.

⁸ Cumque pertransissent dies plurimi, et ibidem moraretur, prospiciens Abimelech rex Palaestinorum per fenestram, vidit eum jocantem cum Rebecca uxore sua.

⁹ Et accersito eo, ait: Perspicuum est quod uxor tua sit: cur mentitus es eam sororem tuam esse? Respondit: Timui ne morerer propter eam.

¹⁰ Dixitque Abimelech: Quare imposuisti nobis? potuit coire quispiam de populo cum uxore tua, et induxeras super nos grande peccatum. Praecepitque omni populo, dicens:

¹¹ Qui tetigerit hominis hujus uxorem, morte morietur.

¹² Sevit autem Isaac in terra illa, et invenit in ipso anno centuplum: benedixitque ei Dominus.

¹³ Et locupletatus est homo, et ibat proficiens atque succrescens, donec magnus vehementer effectus est:

¹⁴ habuit quoque possessiones ovium et armentorum, et familiae plurimum. Ob hoc invidentes ei Palaestini,

¹⁵ omnes puteos, quos foderant servi patris illius Abraham, illo tempore obstruxerunt, implentes humo:

¹⁶ in tantum, ut ipse Abimelech diceret ad Isaac: Recede a nobis, quoniam potentior nobis factus es valde.

¹⁷ Et ille discedens, ut veniret ad torrentem Gerarae, habitaretque ibi,

¹⁸ rursum fodit alios puteos, quos foderant servi patris sui Abraham, et quos, illo mortuo, olim obstruxerant Philisthiim: appellavitque eos eisdem nominibus quibus ante pater vocaverat.

¹⁹ Foderuntque in torrente, et repererunt aquam vivam.

²⁰ Sed et ibi jurgium fuit pastorum Gerarae adversus pastores Isaac, dicentium: Nostra est aqua, quam ob rem nomen putei ex eo, quod acciderat, vocavit Calumniam.

²¹ Foderunt autem et alium: et pro illo quoque rixati sunt, appellavitque eum Inimicitias.

²² Profectus inde fodit alium puteum, pro quo non contenderunt: itaque vocavit nomen ejus Latitudo, dicens: Nunc dilatavit nos Dominus, et fecit crescere super terram.

²³ Ascendit autem ex illo loco in Bersabee,

²⁴ ubi apparuit ei Dominus in ipsa nocte, dicens: Ego sum Deus Abraham patris tui: noli timere, quia ego tecum sum: benedicam tibi, et multiplicabo semen tuum propter servum meum Abraham.

²⁵ Itaque aedificavit ibi altare: et invocato nomine Domini, extendit tabernaculum, praecepitque servis suis ut foderent puteum.

²⁶ Ad quem locum cum venissent de Geraris Abimelech, et Ochozath amicus illius, et Phicol dux militum,

²⁷ locutus est eis Isaac: Quid venistis ad me, hominem quem odistis, et expulistis a vobis?

²⁸ Qui responderunt: Vidimus tecum esse Dominum, et idcirco nos diximus: Sit juramentum inter nos, et ineamus foedus,

²⁹ ut non facias nobis quidquam mali, sicut et nos nihil tuorum attigimus, nec fecimus quod te laederet: sed cum pace dimisimus auctum benedictione Domini.

³⁰ Fecit ergo eis convivium, et post cibum et potum

³¹ surgentes mane, juraverunt sibi mutuo: dimisitque eos Isaac pacifice in locum suum.

³² Ecce autem venerunt in ipso die servi Isaac annuntiantes ei de puteo, quem foderant, atque dicentes: Invenimus aquam.

³³ Unde appellavit eum Abundantiam: et nomen urbi impositum est Bersabee, usque in praesentem diem.

³⁴ Esau vero quadragenarius duxit uxores, Judith filiam Beeri Hethaei, et Basemath filiam Elon ejusdem loci:

³⁵ quae ambae offenderant animum Isaac et Rebeccae.

27 Senuit autem Isaac, et caligaverunt oculi ejus, et videre non poterat: vocavitque Esau filium suum majorem, et dixit ei: Fili mi? Qui respondit: Adsum.

² Cui pater: Vides, inquit, quod senuerim, et ignorem diem mortis meae.

³ Sume arma tua, pharetram, et arcum, et egredere foras: cumque venatu aliquid apprehenderis,

⁴ fac mihi inde pulmentum sicut velle me nosti, et affer ut comedam: et benedicat tibi anima mea antequam moriar.

⁵ Quod cum audisset Rebecca, et ille abiisset in agrum ut jussionem patris impleret,

⁶ dixit filio suo Jacob: Audivi patrem tuum loquentem cum Esau fratre tuo, et dicentem ei:

⁷ Affer mihi de venatione tua, et fac cibos ut comedam, et benedicam tibi coram Domino antequam moriar.

⁸ Nunc ergo, fili mi, acquiesce consiliis meis:

⁹ et pergens ad gregem, affer mihi duos haedos optimos, ut faciam ex eis escas patri tuo, quibus libenter vescitur:

¹⁰ quas cum intuleris, et comederit, benedicat tibi priusquam moriatur.

¹¹ Cui ille respondit: Nosti quod Esau frater meus homo pilosus sit, et ego lenis:

¹² si attrectaverit me pater meus, et senserit, timeo ne putet me sibi voluisse illudere, et inducam super me maledictionem pro benedictione.

¹³ Ad quem mater: In me sit, ait, ista maledictio, fili mi: tantum audi vocem meam, et pergens, affer quae dixi.

¹⁴ Abiit, et attulit, deditque matri. Paravit illa cibos, sicut velle noverat patrem illius.

¹⁵ Et vestibus Esau valde bonis, quas apud se habebat domi, induit eum:

¹⁶ pelliculasque haedorum circumdedit manibus, et colli nuda protexit:

¹⁷ deditque pulmentum, et panes, quos coxerat, tradidit.

¹⁸ Quibus illatis, dixit: Pater mi? At ille respondit: Audio. Quis es tu, fili mi?

¹⁹ Dixitque Jacob: Ego sum primogenitus tuus Esau: feci sicut praecepisti mihi: surge, sede, et comede de venatione mea, ut benedicat mihi anima tua.

²⁰ Rursumque Isaac ad filium suum: Quomodo, inquit, tam cito invenire potuisti, fili mi? Qui respondit: Voluntas Dei fuit ut cito occurreret mihi quod volebam.

²¹ Dixitque Isaac: Accede huc, ut tangam te, fili mi, et probem utrum tu sis filius meus Esau, an non.

²² Accessit ille ad patrem, et palpato eo, dixit Isaac: Vox quidem, vox Jacob est: sed manus, manus sunt Esau.

²³ Et non cognovit eum, quia pilosae manus similitudinem majoris expresserant. Benedicens ergo illi,

²⁴ ait: Tu es filius meus Esau? Respondit: Ego sum.

²⁵ At ille: Affer mihi, inquit, cibos de venatione tua, fili mi, ut benedicat tibi anima mea. Quos cum oblatos comedisset, obtulit ei etiam vinum. Quo hausto,

²⁶ dixit ad eum: Accede ad me, et da mihi osculum, fili mi.

²⁷ Accessit, et osculatus est eum. Statimque ut sensit vestimentorum illius fragrantiam, benedicens illi, ait: Ecce odor filii mei sicut odor agri pleni, cui benedixit Dominus.

²⁸ Det tibi Deus de rore caeli et de pinguedine terrae abundantiam frumenti et vini.

²⁹ Et serviant tibi populi, et adorent te tribus: esto dominus fratrum tuorum, et incurventur ante te filii matris tuae: qui maledixerit tibi, sit ille maledictus, et qui benedixerit tibi, benedictionibus repleatur.

³⁰ Vix Isaac sermonem impleverat, et egresso Jacob foras, venit Esau,

³¹ coctosque de venatione cibos intulit patri, dicens: Surge, pater mi, et comede de venatione filii tui, ut benedicat mihi anima tua.

³² Dixitque illi Isaac: Quis enim es tu? Qui respondit: Ego sum filius tuus primogenitus Esau.

³³ Expavit Isaac stupore vehementi: et ultra quam credi potest admirans, ait: Quis igitur ille est qui dudum captam venationem attulit mihi, et comedi ex omnibus priusquam tu venires; benedixique ei, et erit benedictus?

³⁴ Auditis Esau sermonibus patris, irrugiit clamore magno: et consternatus, ait: Benedic etiam et mihi, pater mi.

³⁵ Qui ait: Venit germanus tuus fraudulenter, et accepit benedictionem tuam.

³⁶ At ille subjunxit: Juste vocatum est nomen ejus Jacob: supplantavit enim me en altera vice: primogenita mea ante tulit, et nunc secundo surripuit benedictionem meam. Rursumque ad patrem: Numquid non reservasti, ait, et mihi benedictionem?

³⁷ Respondit Isaac: Dominum tuum illum constitui, et omnes fratres ejus servituti illius subjugavi; frumento et vino stabilivi eum: et tibi post haec, fili mi, ultra quid faciam?

³⁸ Cui Esau: Num unam, inquit, tantum benedictionem habes, pater? mihi quoque obsecro ut benedicas. Cumque ejulatu magno fleret,

³⁹ motus Isaac, dixit ad eum: In pinguedine terrae, et in rore caeli desuper,

⁴⁰ erit benedictio tua. Vives in gladio, et fratri tuo servies: tempusque veniet, cum excutias et solvas jugum ejus de cervicibus tuis.