Sáng Thế 48-50
Vietnamese Bible: Easy-to-Read Version
Chúc phước cho Ma-na-xe và Ép-ra-im
48 Sau đó ít lâu Giô-xép nghe tin cha mình mang bệnh nặng nên ông mang Ma-na-xe và Ép-ra-im, hai con trai mình đi thăm Gia-cốp. 2 Khi Giô-xép đến có người báo cho Gia-cốp hay rằng, “Giô-xép, con ông đang đến thăm ông.” Lúc đó Gia-cốp yếu lắm rồi nên phải cố hết sức mới ngồi dậy trên giường được.
3 Gia-cốp bảo Giô-xép, “Thượng Đế Toàn Năng đã hiện ra cùng cha tại Lu-xơ trong đất Ca-na-an và chúc phước cho cha. 4 Ngài bảo cha, ‘Ta sẽ ban cho con thật đông con. Ta sẽ lập con làm cha của nhiều dân tộc. Ta sẽ cho dòng dõi con đất nầy đời đời.’ 5 Hai con trai của con sinh ra trong xứ Ai-cập trước khi cha xuống đây sẽ được xem như con của cha. Ép-ra-im và Ma-na-xe sẽ là con của cha như Ru-bên và Xi-mê-ôn vậy. 6 Nhưng nếu con có con nào khác thì chúng nó sẽ là con của con. Đất của chúng nó sẽ là một phần đất cấp cho Ép-ra-im và Ma-na-xe. 7 Khi cha từ miền tây bắc Mê-sô-bô-ta-mi trở về thì Ra-chên qua đời trong xứ Ca-na-an trong khi chúng ta đang đi về Ếp-rát. Cha rất buồn khổ và cha mai táng mẹ con ở đó.” (Ếp-rát bây giờ là Bết-lê-hem.)
8 Khi Ít-ra-en thấy mấy đứa con trai Giô-xép thì hỏi, “Mấy đứa nầy là ai vậy?”
9 Giô-xép trả lời, “Đây là các con mà Thượng Đế đã ban cho con trong xứ Ai-cập.” Ít-ra-en bảo, “Mang chúng nó đến gần cha để cha chúc phước cho chúng nó.”
10 Lúc đó mắt Ít-ra-en kém lắm vì đã cao tuổi. Giô-xép đem các con lại gần ông. Ít-ra-en ôm hôn chúng nó. 11 Ông bảo Giô-xép, “Cha tưởng sẽ chẳng bao giờ được gặp mặt con lại, mà bây giờ Thượng Đế đã cho cha thấy mặt con và các con của con.”
12 Rồi Giô-xép đỡ các con mình ra khỏi lòng Ít-ra-en và cúi xuống đất lạy. 13 Ông để Ép-ra-im bên phải mình và Ma-na-xe bên trái. (Ép-ra-im ở gần tay trái và Ma-na-xe gần tay phải của Ít-ra-en.) Giô-xép đưa hai đứa con lại gần Ít-ra-en. 14 Nhưng Ít-ra-en lại tréo tay và đặt tay phải lên đầu Ép-ra-im là em và đặt tay trái lên đầu Ma-na-xe là con trưởng nam. 15 Ít-ra-en chúc phước cho Giô-xép như sau,
“Các tổ tiên cha là Áp-ra-ham và Y-sác đã phục vụ Thượng Đế chúng ta.
Ngài như người chăn đã dẫn dắt cha suốt đời.
16 Ngài như thiên sứ đã giải thoát cha khỏi mọi cảnh khốn khó.
Nay cha cầu xin Ngài ban phước cho hai đứa nầy.
Nguyện danh cha được biết đến qua chúng nó,
và nguyện danh của các tổ tiên chúng ta là Áp-ra-ham và Y-sác
cũng được biết đến qua chúng nó.
Nguyện chúng nó có đông con cái.”
17 Khi Giô-xép thấy cha mình đặt tay phải lên đầu Ép-ra-im thì không chịu. Ông liền dời tay cha mình từ đầu Ép-ra-im qua đầu Ma-na-xe. 18 Giô-xép bảo với cha, “Cha lộn rồi. Ma-na-xe là con đầu lòng. Xin cha đặt tay trên đầu nó mới đúng.”
19 Nhưng cha ông không chịu và bảo, “Cha biết, con ơi, cha biết mà. Ma-na-xe sẽ trở nên lớn mạnh và có đông con cái nhưng em nó sẽ lớn mạnh hơn nó nữa. Con cháu nó sẽ đông đến nỗi thành một dân tộc được.”
20 Hôm ấy Ít-ra-en chúc phước cho chúng nó và bảo,
“Khi Ít-ra-en nhận được phước lành thì người ta sẽ nói:
‘Nguyện CHÚA làm cho con như Ép-ra-im và Ma-na-xe.’”
Đó là lý do tại sao ông đặt Ép-ra-im trên Ma-na-xe.
21 Rồi Ít-ra-en nói cùng Giô-xép, “Con hãy nhìn cha đây. Cha sắp qua đời rồi nhưng Thượng Đế sẽ ở với con và đưa con về nơi quê hương của tổ tiên con. 22 Ta đã cho con điều mà cha không cho các anh con tức là đất Sê-chem mà cha đã dùng gươm và cung tên mà chiếm lấy từ dân A-mô-rít.”
Gia-cốp chúc phước cho các con trai
49 Rồi Gia-cốp gọi các con trai đến gần mình. Ông bảo, “Các con hãy lại gần cha, cha sẽ cho các con biết những chuyện sẽ xảy ra trong tương lai.
2 Các con trai Gia-cốp hãy lắng tai nghe.
Hãy nghe lời của Ít-ra-en, cha các con.
Ru-bên
3 Ru-bên, con trưởng nam ta,
là sức mạnh của cha.
Con đã chứng tỏ mình có thể làm cha được.
Con đóng vai trò cao nhất trong các con trai cha,
con cũng là người hùng mạnh nhất.
4 Nhưng con giống như nước lụt,
không biết tự chế ngự,
nên con không thể lãnh đạo các em con được.
Vì con đã vào giường cha và sỉ nhục cha
bằng cách ăn nằm với đứa nữ tì của cha.
Xi-mê-ôn và Lê-vi
5 Xi-mê-ôn và Lê-vi là hai anh em
dùng gươm giáo để làm chuyện hung bạo.
6 Ta sẽ không tham gia chuyện bàn bạc bí mật của chúng nó.
Ta cũng sẽ không họp với chúng nó để âm mưu việc ác.
Chúng nó giết người vì nổi giận.
Chúng chặt nhượng bò đực chỉ để cho vui.
7 Nguyện cơn giận của chúng nó bị nguyền rủa vì quá hung bạo.
Nguyện sự hung bạo của chúng nó bị nguyền rủa vì nó quá hung ác.
Ta sẽ phân chia chúng ra trong các lãnh thổ Gia-cốp
và phân tán chúng ra trong các lãnh thổ Ít-ra-en.
Giu-đa
8 Còn Giu-đa, các anh em sẽ ca ngợi con.
Con sẽ nắm cổ kẻ thù,
các anh em con sẽ quì lạy trước mặt con.
9 Giu-đa giống như sư tử tơ.
Con ơi, con từ chuyến săn mồi về.
Giống như sư tử, con duỗi thân ra nằm xuống nghỉ ngơi.
Không ai dám đánh thức con dậy.
10 Các vua sẽ từ gia đình Giu-đa mà ra;
Con cháu Giu-đa lúc nào cũng có người ngồi trên ngôi vua.
Giu-đa sẽ cai trị cho đến khi Đấng Si-lô hiện đến [a],
các quốc gia sẽ vâng phục Ngài.
11 Ngài cột lừa mình nơi gốc nho,
cột lừa con mình nơi nhánh tốt nhất.
Ngài dùng rượu để giặt quần áo
và rượu ngon nhất để giặt áo dài mình.
12 Mắt ngài đậm như màu rượu,
răng ngài trắng như sữa.
Xê-bu-lôn
13 Xê-bu-lôn sẽ sống gần biển.
Bờ biển của nó là bến an toàn cho tàu bè,
đất nó kéo dài đến tận Xi-đôn.
Y-xa-ca
14 Y-xa-ca giống như con lừa dũng mãnh,
vừa chở hàng vừa nằm nghỉ.
15 Khi nhìn thấy nơi an nghỉ tốt đẹp
và đất đai màu mỡ,
nó sẽ lại chất hàng lên lưng và làm tôi mọi trở lại.
Đan
16 Đan [b] sẽ cai trị dân mình
giống như các chi tộc khác trong Ít-ra-en.
17 Đan sẽ giống như con rắn nằm cạnh đường,
con rắn độc nằm cạnh lối đi.
Nó sẽ cắn vó ngựa,
và người cỡi sẽ té ngửa.
18 Lạy CHÚA, tôi trông đợi sự cứu rỗi của Ngài.
Gát
19 Một toán quân cướp sẽ tấn công [c] Gát,
nhưng nó sẽ đánh thắng và đuổi chúng đi.
A-se
20 Đất A-se sẽ sản xuất nhiều lương thực;
nó sẽ cung cấp lương thực cho vua.
Nép-ta-li
21 Nép-ta-li giống như con nai cái chạy rông,
sinh ra các nai con xinh đẹp.
Giô-xép
22 Giô-xép giống như dây nho sai trái,
dây nho tươi tốt được suối nước nhuần tưới,
cành lá phủ qua tường. [d]
23 Các tay bắn cung tấn công nó tới tấp,
tức giận nhắm bắn nó,
24 Nhưng nó nhắm cung vững vàng.
Cánh tay nó vững mạnh.
Nó nhận quyền lực từ nơi Thượng Đế Toàn Năng của Gia-cốp
và sức mạnh từ Đấng Chăn chiên,
Khối Đá của Ít-ra-en.
25 Thượng Đế của cha con sẽ giúp đỡ con.
Thượng Đế Toàn Năng sẽ ban phước cho con.
Từ trên trời Ngài ban mưa xuống cho con,
từ dưới đất các suối phun lên,
Ngài ban cho vợ con sinh ra nhiều trẻ thơ,
26 Phước lành của cha con lớn hơn phước lành của các núi cổ xưa nhất,
lớn hơn những điều tốt đẹp của các đồi núi lâu đời.
Nguyện những phước lành đó ngự trên đầu Giô-xép,
trên trán của người đã bị xa lìa anh em.
Bên-gia-min
27 Bên-gia-min như chó sói đói.
Buổi sáng nó ăn mồi đã bắt được,
và buổi chiều nó chia ra của chiếm được.”
28 Trên đây là mười hai chi tộc Ít-ra-en và những điều cha họ đã nói về họ. Ông ban cho mỗi đứa con phần phước lành mà mỗi đứa đáng nhận. 29 Rồi Ít-ra-en dặn các con như sau, “Cha gần qua đời rồi. Hãy mai táng cha chung với tổ tiên cha trong hang nằm trong ruộng của Ép-rôn người Hê-tít. 30 Hang đó nằm trong đồng Mặc-bê-la, gần Mam-rê thuộc đất Ca-na-an. Áp-ra-ham đã mua cánh đồng và hang đó từ Ép-ôn, người Hê-tít để làm chỗ mai táng. 31 Áp-ra-ham và Sa-ra được mai táng tại đó. Y-sác và vợ là Rê-be-ca cũng được chôn ở đó, cha cũng đã chôn Lê-a vợ cha nơi đó. 32 Cánh đồng và hang trong đồng đó được mua từ người Hê-tít.” 33 Sau khi nói chuyện xong với các con, Gia-cốp nằm xuống. Ông gác chân lên giường, thở hơi cuối cùng và qua đời.
Lễ mai táng Gia-cốp
50 Sau khi Gia-cốp qua đời, Giô-xép ôm xác cha, hôn và khóc lóc thảm thiết. 2 Ông truyền lệnh cho các y sĩ chăm sóc cha mình tẩm liệm xác Ít-ra-en, nên họ thi hành thủ tục tẩm liệm để mai táng. 3 Các y sĩ mất bốn mươi ngày để tẩm liệm xác Gia-cốp. Đó là thời gian trung bình. Người Ai-cập có tục lệ than khóc Gia-cốp trong bảy mươi ngày.
4 Sau khi thời kỳ than khóc chấm dứt, Giô-xép bảo các quan cận thần của vua rằng, “Nếu các ông thương tôi thì xin thưa với vua như sau: 5 ‘Khi cha tôi gần qua đời, tôi có hứa với người rằng tôi sẽ mai táng người trong hang nơi đất Ca-na-an, chỗ an táng mà người đã chuẩn bị sẵn cho mình. Vì thế xin cho phép tôi đi mai táng cha tôi rồi sẽ trở về.’”
6 Vua đáp, “Ngươi hãy giữ lời hứa của mình. Đi mai táng cha ngươi đi.”
7 Nên Giô-xép đi mai táng cha mình. Tất cả các quan võ, các quần thần và các nhà lãnh đạo của Ai-cập đều cùng đi với Giô-xép. 8 Tất cả mọi người trong nhà Giô-xép, các anh em ông và những người trong gia đình cha ông đều đi cùng Giô-xép. Họ chỉ để lại các con nhỏ, các bầy gia súc trong đất Gô-sen. 9 Họ đi với Giô-xép bằng xe và ngựa. Toán đi rất đông.
10 Khi đến sân đập lúa của Go-ren A-tát [e], gần sông Giô-đanh thì họ kêu khóc cho cha của Giô-xép rất thảm thiết. Thời kỳ than khóc của Giô-xép kéo dài bảy ngày. 11 Những người Ca-na-an thấy cảnh bi thảm ở sân đập lúa của A-tát thì bảo nhau, “Những người Ai-cập than khóc thật bi thảm!” Cho nên ngày nay người ta gọi chỗ đó là A-bên-mi-ra-im. [f]
12 Các con của Gia-cốp làm y theo lời trối của cha mình. 13 Họ mang xác ông về đất Ca-na-an và mai táng trong hang nơi đồng ruộng Mặc-bê-la gần Mam-rê. Áp-ra-ham đã mua hang và ruộng đó từ Ép-rôn, người Hê-tít để dùng làm nơi mai táng. 14 Sau khi chôn cất cha xong, Giô-xép trở về Ai-cập cùng với các anh em mình và những người đi theo dự lễ mai táng cha ông.
Các anh em sợ Giô-xép
15 Sau khi Gia-cốp qua đời, các anh em Giô-xép bảo nhau, “Lỡ Giô-xép vẫn còn tức giận mình thì sao? Mình đối xử tệ bạc với nó. Nó dám trả thù mình lắm.” 16 Cho nên họ nhắn với Giô-xép như sau, “Trước khi mất, cha có trối như thế nầy: 17 ‘Các anh con có lỗi và đối xử tệ bạc với con. Con hãy tha thứ cho chúng nó, tức các anh con. Chúng nó là tôi tớ của Thượng Đế của cha con.’”
Khi Giô-xép nghe như thế thì ông bật khóc. 18 Các anh em đến cùng Giô-xép, cúi lạy trước mặt ông và bảo, “Các anh đây là nô lệ của em.”
19 Giô-xép bảo họ, “Xin các anh đừng sợ. Em đâu có quyền thay Thượng Đế? 20 Các anh định hại em, nhưng Thượng Đế đã biến điều ác của các anh thành điều thiện để cứu mạng sống nhiều người, là điều đang được thực hiện. 21 Cho nên các anh đừng sợ. Em sẽ chăm sóc các anh và con cái các anh.” Giô-xép an ủi các anh em mình và dùng lời lẽ ôn hòa nói với họ.
22 Giô-xép tiếp tục sống trong xứ Ai-cập cùng với gia đình của cha mình. Ông qua đời khi được 110 tuổi. 23 Trong khi Giô-xép còn sống, Ép-ra-im sinh con cháu, và Ma-na-xe, con của Giô-xép cũng có một con trai tên Ma-kia. Giô-xép sống lâu và thấy được con cái của Ma-kia.
Giô-xép qua đời
24 Giô-xép trối cùng các anh em mình rằng, “Em sắp qua đời nhưng Thượng Đế sẽ chăm sóc các anh em. Ngài sẽ dẫn anh em ra khỏi xứ nầy để về xứ mà Ngài hứa ban cho Áp-ra-ham, Y-sác và Gia-cốp.”
25 Rồi Giô-xép bắt các con trai của Ít-ra-en cam kết. Ông bảo, “Các anh phải hứa sẽ mang hài cốt em ra khỏi Ai-cập.”
26 Giô-xép qua đời khi được một trăm mười tuổi. Các y sĩ tẩm liệm xác ông để chôn cất. Họ đặt xác ông vào một quan tài trong xứ Ai-cập.
Footnotes
- Sáng Thế 49:10 cho đến khi … hiện đến Hay “cho đến khi vua thật sự đến.”
- Sáng Thế 49:16 Đan Từ ngữ nầy có nghĩa là “phán xử.” Đây là lối chơi chữ với từ ngữ “cai trị.”
- Sáng Thế 49:19 Một toán … tấn công Trong tiếng Hê-bơ-rơ cụm từ “Một toán quân cướp” và “tấn công” đọc lên nghe như tên Gát.
- Sáng Thế 49:22 Giô-xép … qua tường Hay “Giô-xép như con lừa hoang, con lừa hoang bên suối nước, như các con lừa con ăn cỏ trong đồng ruộng.”
- Sáng Thế 50:10 Go-ren A-tát Hay “Sân đập lúa của A-tát.”
- Sáng Thế 50:11 A-bên-mi-ra-im Nghĩa là “Nơi Than Khóc.”
Sáng Thế 48-50
Bản Dịch 2011
Gia-cốp Chúc Phước cho Các Con của Giô-sép
48 Sau các việc đó người ta báo với Giô-sép, “Cha ông đang lâm bịnh.” Ông liền dẫn hai con trai ông là Ma-na-se và Ép-ra-im đến thăm cha ông. 2 Người ta báo với Gia-cốp, “Giô-sép con trai cụ đến thăm cụ đây.” Cụ cố gượng dậy và ngồi trên giường. 3 Gia-cốp nói với Giô-sép, “Ðức Chúa Trời Toàn Năng[a] đã hiện ra với cha tại Lu-xơ,[b] trong xứ Ca-na-an. Ngài đã ban phước cho cha 4 và phán với cha, ‘Ta sẽ làm cho ngươi sinh sôi nảy nở thật nhiều. Ta sẽ biến ngươi thành một cộng đồng của các dân tộc, và Ta sẽ ban cho dòng dõi ngươi sinh ra sau ngươi xứ nầy để làm sản nghiệp đời đời.’ 5 Vậy bây giờ hai đứa con do con sinh tại Ai-cập trước khi cha vào Ai-cập sẽ trở thành của cha. Ép-ra-im và Ma-na-se sẽ trở thành con của cha như Ru-bên và Si-mê-ôn. 6 Những đứa con khác của con sinh ra sau chúng sẽ thuộc về con. Về việc thừa hưởng gia tài, các cháu do con sinh ra sau nầy sẽ được kể vô dòng họ của hai anh chúng. 7 Khi cha từ Pa-đan trở về thì tội nghiệp thay, dọc đường Ra-chên đã qua đời trong xứ Ca-na-an, chỉ còn cách Ép-rát một đoạn đường ngắn. Cha đã chôn mẹ con tại đó, bên con đường đi đến Ép-rát” (tức là Bết-lê-hem).
8 Khi I-sơ-ra-ên thấy các con của Giô-sép, cụ hỏi, “Những đứa nầy là ai?”
9 Giô-sép trả lời cha ông, “Chúng là các con trai của con, mà Ðức Chúa Trời đã ban cho con ở đây.”
Cụ bảo, “Hãy đem chúng lại đây để cha chúc phước cho chúng.”
10 Vả, bấy giờ mắt của I-sơ-ra-ên đã làng vì cao tuổi. Cụ không thấy được rõ ràng. Vậy Giô-sép đem hai con trai ông đến gần cụ. Cụ hôn chúng và ôm chúng. 11 Cụ nói, “Cha tưởng rằng cha sẽ không bao giờ thấy lại mặt con, mà bây giờ Ðức Chúa Trời còn cho cha được thấy các con của con.” 12 Giô-sép đỡ hai con ông đứng dậy khỏi đầu gối của cụ, rồi ông sấp mình xuống mặt đất mà lạy.
13 Ðoạn Giô-sép dẫn hai con trai ông đến gần cụ. Tay phải ông dẫn Ép-ra-im đưa đến tay trái I-sơ-ra-ên, còn tay trái ông dẫn Ma-na-se đưa đến tay phải I-sơ-ra-ên. 14 Nhưng I-sơ-ra-ên đưa tay ra, đặt bàn tay phải của cụ trên đầu Ép-ra-im là đứa em, và đặt bàn tay trái trên đầu Ma-na-se, mặc dù Ma-na-se là con đầu lòng; cụ để chéo tay như vậy. 15 Cụ chúc phước cho Giô-sép và nói,
“Cầu xin Ðức Chúa Trời là Ðấng cha ông của con là Áp-ra-ham và I-sác đã tôn thờ,
Là Ðức Chúa Trời đã chăn dắt con từ khi con lọt lòng mẹ đến ngày nay,
16 Tức Thiên Thần đã giải cứu con khỏi mọi nguy hiểm,
Cầu xin Ngài ban phước cho hai đứa trẻ nầy,
Ðể chúng lưu truyền danh con mãi mãi, cùng với danh của cha ông con là Áp-ra-ham và I-sác;
Cầu xin Ngài cho chúng phát triển thành một dân đông đúc trên mặt đất.”
17 Khi Giô-sép thấy cha ông đặt tay phải trên đầu Ép-ra-im, ông không được vui, nên ông đỡ cánh tay của cha ông đang để trên đầu Ép-ra-im mà đặt trên đầu Ma-na-se. 18 Giô-sép nói với cha ông, “Thưa cha, không phải vậy, vì đứa nầy là con đầu lòng, xin cha đặt tay phải trên đầu nó.”
19 Nhưng cha ông từ chối và nói, “Con ơi, cha biết, cha biết. Nó cũng sẽ trở thành một dân, và nó cũng sẽ trở nên vĩ đại. Tuy nhiên em nó sẽ trỗi hơn nó; dòng dõi của em nó sẽ trở thành nhiều dân tộc.”
20 Vậy ngày hôm đó, cụ chúc phước cho chúng và bảo, “Nhờ con mà I-sơ-ra-ên sẽ chúc phước cho nhau và nói: ‘Cầu xin Ðức Chúa Trời ban phước cho bạn được như Ép-ra-im và Ma-na-se.’” Như thế cụ đã lập Ép-ra-im trước Ma-na-se.
21 Ðoạn I-sơ-ra-ên nói với Giô-sép, “Cha sắp sửa qua đời, nhưng Ðức Chúa Trời sẽ ở với các con, và sẽ đem các con về quê cha đất tổ của mình. 22 Giờ đây cha cho con một phần gia tài nhiều hơn các anh em con, đó là phần đất cha đã dùng kiếm cung đoạt được từ tay người A-mô-ri.”
Gia-cốp Chúc Phước Các Con Ông
49 Bấy giờ Gia-cốp gọi các con cụ đến và nói, “Các con hãy tụ họp lại đây, để cha nói cho các con biết những gì sẽ xảy đến cho các con sau nầy.
2 Hỡi các con của Gia-cốp, hãy tụ họp nhau lại nghe,
Hãy lắng nghe lời của I-sơ-ra-ên cha các con nói:
3 Ru-bên, con là con đầu lòng của cha,
Là sức mạnh và tinh hoa đầu tiên của sức lực cha,
Ðịa vị con cao trọng hơn tất cả, và quyền lực con cũng cao trọng hơn các em con.
4 Nhưng như nước đụng đâu chảy đấy, con sẽ không còn trỗi hơn ai nữa,
Vì con đã lên giường cha; con đã lên chõng cha và làm hoen ố nó.
5 Si-mê-ôn và Lê-vi là hai anh em;
Lưỡi gươm chúng là khí giới bạo tàn.
6 Nguyện linh hồn cha không đồng mưu với chúng;
Nguyện danh dự cha không hiệp với chúng;
Vì chúng giết người trong cơn nóng giận;
Trong lúc nổi xung chúng cắt nhượng bò tơ.
7 Ðáng nguyền rủa thay là cơn giận của chúng, vì nó thật dữ dằn!
Ðáng nguyền rủa thay là cơn thịnh nộ của chúng, vì nó thật bạo tàn!
Cha sẽ chia cách chúng ra trong nhà Gia-cốp,
Cha sẽ cho chúng tản mác trong khắp cả I-sơ-ra-ên.
8 Hỡi Giu-đa, các anh em con sẽ khen ngợi con;
Tay con sẽ chận cổ quân thù;
Các con trai của cha con sẽ phủ phục trước mặt con.
9 Giu-đa là một sư tử tơ;
Con ơi, khi con bắt được mồi mang về,
Con nằm xuống, thế nằm khác nào sư tử đực,
Giống như sư tử cái canh mồi,
Ai dám chọc nó đứng lên?
10 Vương trượng sẽ không lìa khỏi Giu-đa;
Gậy chỉ huy sẽ không rời khỏi hai gối nó,
Cho đến khi Ðấng mọi người thần phục[c] sẽ đến,
Tức Ðấng muôn dân vâng phục lệnh của Người.
11 Người buộc lừa mình vào cây nho,
Người buộc lừa con mình vào cây nho quý;
Người giặt y phục mình trong rượu nho đỏ thẳm,
Lấy máu trái nho để giặt áo choàng mình.
12 Mắt Người đỏ hơn rượu nho,
Răng Người trắng hơn sữa.
13 Xê-bu-lun sẽ định cư bên bờ biển;
Nó sẽ là bến an toàn cho những thuyền bè,
Ranh giới nó sẽ xa tận đến Si-đôn.
14 I-sa-ca là con lừa mạnh mẽ, nằm nghỉ giữa chuồng;
15 Nó thấy được một nơi nghỉ ngơi tốt đẹp,
Và vùng đất lại xinh tươi;
Nên nó bằng lòng quằn vai gánh nặng,
Chấp nhận làm vất vả như một lao nô.
16 Ðan sẽ xét xử dân tộc mình, như một chi tộc trong các chi tộc I-sơ-ra-ên.
17 Ðan sẽ là một con rắn bên đường,
Một con rắn lục nằm dọc theo lối đi,
Cắn vào gót chân ngựa,
Khiến người cỡi ngựa té bật ngửa ra sau.
18 Lạy Chúa, con trông đợi ơn giải cứu của Ngài.
19 Gát sẽ bị quân cướp đến cướp bóc,
Nhưng nó sẽ đuổi theo bén gót và cướp lại quân thù.
20 A-se sẽ có đầy những món ăn béo bổ,
Nó sẽ cung cấp cao lương mỹ vị cho các vua.
21 Náp-ta-li là con nai cái tự do bay nhảy,
Sinh những nai con trông thật dễ thương.
22 Giô-sép là một cây sai trái,
Một cây sai trái bên dòng suối,
Có các cành vươn quá bờ tường.
23 Những xạ thủ đã tấn công nó dữ dội;
Chúng bắn vào nó và cố áp đảo nó;
24 Nhưng nhờ tay Ðấng Toàn Năng của Gia-cốp,
Nhờ danh Ðấng Chăn Chiên, Vầng Ðá của I-sơ-ra-ên,
Cây cung nó vẫn luôn vững chắc,
Cánh tay nó luôn vững mạnh phi thường.
25 Nguyện xin Ðức Chúa Trời của cha con phù hộ con,
Nguyện xin Ðấng Toàn Năng[d] ban phước cho con,
Bằng những phước hạnh từ trời cao đổ xuống,
Bằng những phước hạnh nằm sâu dưới lòng đất trào lên,
Và bằng những phước hạnh của vú sữa và dạ con.
26 Những phước hạnh cha chúc cho con thật trổi hơn các núi non vạn cổ,
Và vượt hơn những gò nổng thiên thu.
Nguyện những phước hạnh ấy ở trên đầu Giô-sép,
Ở trên trán của người được biệt riêng ra khỏi anh em mình.
27 Bên-gia-min là chó sói cắn xé dữ dằn,
Buổi sáng nó ra đi hạ sát con mồi,
Chiều về nó phân chia mồi bắt được.”
28 Tất cả những người ấy là tộc trưởng của mười hai chi tộc I-sơ-ra-ên, và đó là những lời cha họ chúc phước cho họ. Cụ chúc cho mỗi người một lời chúc phước riêng.
Gia-cốp Qua Ðời và Ðược An Táng
29 Sau đó cụ dặn dò họ, “Cha sắp quy về với tổ tiên. Các con hãy chôn cha chung với các tổ tiên của cha trong hang nơi cánh đồng của Ép-rôn người Hít-ti, 30 tức trong hang đá nơi cánh đồng Mạch-pê-la, gần Mam-rê, trong xứ Ca-na-an; cánh đồng đó Áp-ra-ham đã mua của Ép-rôn người Hít-ti làm nghĩa địa. 31 Nơi đó Áp-ra-ham và Sa-ra bà cố các con đã được chôn; nơi đó I-sác và Rê-be-ca bà nội các con đã được chôn; và nơi đó cha cũng đã chôn Lê-a. 32 Cánh đồng và hang đá ở trong đó đã được mua của người Hít-ti.”
33 Khi Gia-cốp đã dặn dò các con cụ xong, cụ rút chân lên giường, trút hơi thở cuối cùng, và được quy về với tổ tiên mình.
Giô-sép và Người Ai-cập Than Khóc Gia-cốp
50 Bấy giờ Giô-sép cúi xuống ôm mặt cha ông, hôn ông cụ, và khóc. 2 Giô-sép truyền cho các y sĩ phục vụ ông tẩm liệm thi thể của cha ông bằng thuốc thơm. Vậy các y sĩ ấy tẩm liệm thi thể của I-sơ-ra-ên. 3 Họ mất bốn mươi ngày mới hoàn tất công việc ấy, vì đó là thời gian cần có để thực hiện công việc tẩm liệm bằng thuốc thơm. Người Ai-cập khóc thương cụ bảy mươi ngày.
4 Khi thời kỳ khóc thương cụ đã mãn, Giô-sép nói với triều thần Pha-ra-ôn, “Nếu tôi được ơn trước mặt các ngài, xin các ngài tâu với Pha-ra-ôn giúp tôi: 5 Cha tôi có bắt tôi thề rằng, ‘Nầy cha sắp qua đời. Con hãy chôn cha trong ngôi mộ mà cha đã đục sẵn cho cha trong xứ Ca-na-an.’ Vậy bây giờ xin cho tôi đi lên đó để chôn cha tôi, rồi tôi sẽ trở lại.”
6 Pha-ra-ôn đáp, “Hãy đi lên đó, chôn cha ngươi, như người đã bắt ngươi thề.”
7 Vậy Giô-sép đi lên, chôn cha ông. Toàn thể triều thần của Pha-ra-ôn, tức các đại quan trong triều, và tất cả các trưởng lão trong nước Ai-cập đi lên với ông. 8 Cùng đi theo có mọi người trong gia đình của Giô-sép, các anh em ông, và gia đình cha ông. Chỉ có các trẻ con, các đàn chiên, và các đàn bò còn ở lại trong xứ Gô-sen. 9 Ngoài ra cũng có các xe chiến mã và các kỵ binh đi theo hộ tống. Thật là một đoàn người đông đảo. 10 Khi họ đến sân đập lúa của A-tát ở bên kia Sông Giô-đanh, họ cử hành tang lễ rất trọng thể và than khóc cách bi ai. Giô-sép[e] để tang cho cha ông bảy ngày tại đó. 11 Khi người Ca-na-an trong xứ thấy tang lễ trọng thể nơi sân đập lúa của A-tát, họ bảo nhau, “Ðó là một tang lễ thật trọng thể của người Ai-cập.” Vì vậy nơi ấy được gọi là A-bên Ai-cập,[f] một nơi ở bên kia Sông Giô-đanh.
12 Như vậy các con trai của Gia-cốp[g] đã làm cho cụ những gì cụ dặn bảo. 13 Họ đưa thi hài cụ về xứ Ca-na-an và chôn cụ trong cánh đồng Mạch-pê-la, là cánh đồng gần Mam-rê mà Áp-ra-ham đã mua của Ép-rôn người Hít-ti để dùng làm nghĩa địa. 14 Sau khi đã chôn cha ông ở đó, Giô-sép trở về Ai-cập, ông và các anh em ông, cùng tất cả những người đã đi lên với ông để chôn cha ông.
Giô-sép Tha Thứ cho Các Anh
15 Khi các anh của Giô-sép thấy cha họ đã qua đời, họ nói với nhau, “Biết đâu Giô-sép vẫn còn để bụng hận chúng ta và sẽ trả thù chúng ta về mọi việc ác chúng ta đã làm cho nó?” 16 Vậy họ đến với Giô-sép và nói, “Trước khi qua đời, cha em đã căn dặn điều nầy, 17 ‘Hãy nói với Giô-sép, “Cha xin con tha thứ những tội ác và những điều sai trái các anh con đã đối với con.”’ Vậy bây giờ xin em tha thứ những tội lỗi cho các đầy tớ của Ðức Chúa Trời của cha em.” Khi nghe họ nói như thế, Giô-sép bật khóc. 18 Các anh ông cũng khóc. Họ sấp mình xuống trước mặt ông và nói, “Này, các anh sẵn sàng làm nô lệ cho em.”
19 Nhưng Giô-sép đáp với họ, “Các anh đừng sợ! Bộ tôi dám thay quyền Ðức Chúa Trời sao? 20 Mặc dù các anh đã có ý hại tôi, nhưng Ðức Chúa Trời đã biến việc ấy thành điều tốt cho tôi, để nhờ đó có thể bảo tồn mạng sống của nhiều người như Ngài đã làm ngày nay. 21 Vậy xin các anh đừng sợ. Chính tôi sẽ cung cấp cho các anh và cho con cái các anh.”
Ông dùng cách ấy làm cho họ an lòng, rồi ông chuyện trò thân mật với họ.
Giô-sép Qua Ðời
22 Vậy Giô-sép đã ở tại Ai-cập, ông và gia đình của cha ông. Giô-sép hưởng thọ một trăm mười tuổi. 23 Ông thấy được con cháu của Ép-ra-im đến thế hệ thứ ba. Các con của Ma-khia con trai Ma-na-se được ông nâng niu trên đầu gối ông.[h]
24 Sau đó Giô-sép nói với anh em ông, “Tôi sắp sửa qua đời, nhưng Ðức Chúa Trời sẽ viếng thăm anh em, và sẽ đem anh em lên khỏi xứ nầy để về xứ Ngài đã thề với Áp-ra-ham, I-sác, và Gia-cốp.”
25 Vậy Giô-sép bắt người I-sơ-ra-ên thề rằng, “Khi nào Ðức Chúa Trời viếng thăm anh em, anh em sẽ mang hài cốt tôi lên theo khi ra khỏi xứ nầy.”
26 Ðoạn Giô-sép qua đời, hưởng thọ một trăm mười tuổi. Thi thể ông được tẩm liệm bằng thuốc thơm và được đặt trong một quan tài tại Ai-cập.
Footnotes
- Sáng Thế 48:3 nt: El Shaddai
- Sáng Thế 48:3 Lu-xơ tức là Bê-tên (Sáng 28:19)
- Sáng Thế 49:10 nt: Si-lô (shiloh, shello [Samaritan], shaylo [Rabbinic])
- Sáng Thế 49:25 nt: Shaddai
- Sáng Thế 50:10 nt: ông ấy
- Sáng Thế 50:11 nghĩa là nơi than khóc của người Ai-cập
- Sáng Thế 50:12 nt: ông ấy
- Sáng Thế 50:23 nt: được sinh ra trên đầu gối ông
Copyright © 2010 by World Bible Translation Center
Copyright © 2011 by Bau Dang