Sáng Thế 47
Bản Dịch 2011
Gia-cốp Triều Kiến Pha-ra-ôn
47 Vậy Giô-sép đến tâu với Pha-ra-ôn, “Cha của hạ thần và anh em của hạ thần, cùng các bầy súc vật, và tất cả những gì họ có, đã từ xứ Ca-na-an đến, và bây giờ họ đang tạm trú trong vùng Gô-sen.” 2 Giô-sép chọn năm người trong các anh em ông và dẫn họ đến triều kiến Pha-ra-ôn.
3 Pha-ra-ôn hỏi họ, “Các ngươi làm nghề gì?”
Họ tâu với Pha-ra-ôn, “Các tôi tớ ngài làm nghề chăn nuôi, giống như các tổ phụ chúng tôi.” 4 Họ xin với Pha-ra-ôn, “Chúng tôi đến đây xin được kiều ngụ trong nước của ngài, vì trong xứ Ca-na-an không còn đồng cỏ cho các đàn súc vật của chúng tôi dùng nữa, bởi nạn đói đang hoành hành tại đó quá khốc liệt. Kính xin ngài cho chúng tôi được định cư trong miền Gô-sen.”
5 Pha-ra-ôn nói với Giô-sép, “Bây giờ cha ngươi và anh em ngươi đã đến với ngươi. 6 Xứ Ai-cập đang ở trước mặt ngươi, hãy cho cha ngươi và các anh em ngươi định cư ở vùng nào tốt nhất trong nước. Hãy cho họ định cư tại Gô-sen, và nếu ngươi biết ai trong vòng họ giỏi nghề chăn nuôi, hãy đặt họ trông coi việc chăn nuôi các đàn súc vật của ta nữa.”
7 Kế đến Giô-sép đưa Gia-cốp cha ông vào ra mắt Pha-ra-ôn. Gia-cốp chúc phước cho Pha-ra-ôn. 8 Pha-ra-ôn hỏi Gia-cốp, “Bây giờ cụ đã hưởng thọ bao nhiêu tuổi?”
9 Gia-cốp đáp với Pha-ra-ôn, “Cuộc đời phiêu bạt của tôi trên đất đến nay đã được một trăm ba mươi năm. Nhưng đời tôi chỉ là những năm ngắn ngủi và nhọc nhằn, thật không thể sánh với những cuộc đời phiêu bạt nhưng trường thọ của các tổ phụ tôi.” 10 Ðoạn Gia-cốp chúc phước cho Pha-ra-ôn một lần nữa, rồi lui ra khỏi mặt Pha-ra-ôn.
11 Giô-sép bố trí để cha ông và các anh em ông được định cư. Ông ban cho họ quyền làm chủ bất động sản trong đất Ai-cập. Ông ban cho họ miền tốt nhất trong nước, tức trong miền Ram-se, như Pha-ra-ôn đã bảo. 12 Giô-sép cung cấp thực phẩm cho cha ông, các anh em ông, và mọi người trong nhà cha ông, tùy theo số người trong mỗi gia đình.
Nạn Ðói tại Ai-cập
13 Bấy giờ trong cả xứ Ai-cập không còn thực phẩm nữa, vì nạn đói quá tàn khốc. Xứ Ai-cập và xứ Ca-na-an đều bị nạn đói làm kiệt quệ. 14 Giô-sép thâu hết tiền bạc trong xứ Ai-cập và xứ Ca-na-an bằng cách bán lúa cho người ta; rồi Giô-sép đem tất cả tiền đó chứa vào kho Pha-ra-ôn. 15 Khi tiền bạc trong xứ Ai-cập và xứ Ca-na-an đã hết sạch, tất cả người Ai-cập đến nói với Giô-sép, “Xin ban cho chúng tôi thực phẩm! Nỡ nào ngài nhìn thấy chúng tôi phải chết đói trước mắt ngài sao? Vì chúng tôi đã hết sạch tiền bạc rồi.”
16 Giô-sép nói với họ, “Nếu quý vị đã hết tiền thì hãy mang các bầy súc vật của quý vị đến đổi lấy lương thực.” 17 Vậy họ mang các bầy súc vật đến Giô-sép, và Giô-sép ban cho họ lương thực để đổi lấy ngựa, các bầy chiên, các bầy bò, và lừa. Năm đó ông cung cấp lương thực cho họ để đổi lấy những đàn súc vật.
18 Khi năm ấy đã qua, năm sau họ lại đến với ông và nói, “Thưa chúa, chúng tôi không giấu gì ngài, tất cả tiền bạc chúng tôi đã hết sạch, các đàn súc vật của chúng tôi cũng đã thuộc về ngài. Bây giờ chúng tôi chẳng còn gì nữa trước mặt ngài, ngoại trừ bản thân chúng tôi và ruộng đất chúng tôi. 19 Lẽ nào ngài nỡ nhìn thấy chúng tôi và ruộng đất chúng tôi phải chết trước mắt ngài sao? Xin hãy mua chúng tôi và ruộng đất chúng tôi. Chúng tôi và ruộng đất chúng tôi sẽ làm nô lệ cho Pha-ra-ôn; chỉ cầu xin ngài cho chúng tôi hạt giống để chúng tôi sống mà khỏi phải chết, và ruộng đất chúng tôi không trở thành hoang vu.”
20 Vậy Giô-sép mua ruộng đất của cả xứ Ai-cập cho Pha-ra-ôn. Mọi người Ai-cập đều bán ruộng đất của mình cho Pha-ra-ôn, vì nạn đói đến với họ quá tàn khốc. Thế là cả xứ đều thuộc về Pha-ra-ôn. 21 Ông biến toàn dân thành nô lệ của Pha-ra-ôn,[a] từ đầu nầy đến đầu kia của nước Ai-cập. 22 Chỉ ruộng đất của các tư tế thì ông không mua, vì các tư tế được nhận phụ cấp từ Pha-ra-ôn, và sống nhờ số phụ cấp Pha-ra-ôn ban; vì thế họ không phải bán ruộng đất của họ.
23 Giô-sép nói với dân, “Ngày nay tôi đã mua quý vị và ruộng đất của quý vị cho Pha-ra-ôn. Ðây là hạt giống để quý vị gieo trồng trong ruộng đất. 24 Ðến mùa gặt hái, quý vị phải nộp một phần năm hoa lợi cho Pha-ra-ôn, bốn phần năm còn lại quý vị hãy giữ lấy, để làm giống cho ruộng đất, làm lương thực cho quý vị và gia đình quý vị, tức làm lương thực để nuôi các con thơ của quý vị.”
25 Họ đáp, “Chúa đã cứu mạng chúng tôi. Chúng tôi mong chúa vui lòng cho chúng tôi được làm nô lệ của Pha-ra-ôn.” 26 Vậy Giô-sép lập một đạo luật về ruộng đất cho Ai-cập, và đạo luật ấy vẫn còn hiệu lực đến ngày nay; đó là Pha-ra-ôn sẽ thu thuế một phần năm lợi tức trên các hoa lợi của ruộng đất, ngoại trừ ruộng đất của các tư tế là không thuộc về Pha-ra-ôn.
Gia-cốp Trăng Trối
27 Vậy I-sơ-ra-ên định cư trong nước Ai-cập, trong miền Gô-sen. Con cháu ông mua đất đai cho mình. Họ sinh sôi nảy nở rất nhiều. 28 Gia-cốp sống tại Ai-cập mười bảy năm. Vậy Gia-cốp hưởng thọ một trăm bốn mươi bảy tuổi. 29 Khi ngày qua đời của I-sơ-ra-ên hầu gần, ông gọi Giô-sép con trai ông đến và nói, “Nếu cha được ơn trước mặt con, hãy đặt tay con dưới đùi cha và hứa sẽ đối với cha cách trung thành và chân thật: Ðừng chôn cha ở Ai-cập. 30 Khi cha nằm xuống với tổ tiên cha, xin con mang thi hài của cha ra khỏi Ai-cập và chôn cha chung trong nghĩa địa với các tổ tiên cha.”
Giô-sép đáp, “Con sẽ làm theo lời cha dặn.”
31 Ông cụ nói, “Con hãy thề với cha đi.” Ông thề với cha ông. I-sơ-ra-ên bèn sụp xuống thờ phượng nơi đầu giường mình.
Footnotes
- Sáng Thế 47:21 Dịch theo bản Samaritan Pentateuch và bản LXX; nt: Ông đưa dân chúngï vào cư ngụ trong các thành phố.
Sáng Thế 47
New Vietnamese Bible
47 Giô-sép đi tâu với Pha-ra-ôn: “Thân phụ tôi và các anh em tôi từ xứ Ca-na-an đã xuống đây với bầy bò và bầy chiên của họ cùng với tất cả tài sản và hiện đang ở vùng Gô-sen.” 2 Giô-sép cũng chọn năm anh em và trình diện họ cho Pha-ra-ôn.
3 Pha-ra-ôn hỏi các anh em: “Các ngươi làm nghề gì?”
Họ đáp: “Các tôi tớ vua làm nghề chăn nuôi gia súc như tổ phụ chúng tôi đã làm.” 4 Họ tâu với vua: “Chúng tôi đến đây để sinh sống một thời gian vì nạn đói ở xứ Ca-na-an thật quá lớn và bầy gia súc của các tôi tớ vua không còn nữa. Bây giờ xin vua cho các tôi tớ vua định cư tại Gô-sen.”
5 Pha-ra-ôn bảo Giô-sép: “Thân phụ ngươi và anh em ngươi đã đến với ngươi. 6 Đất nước Ai-cập ở trước mặt các ngươi, hãy cho thân phụ ngươi và anh em ngươi định cư tại phần đất đai tốt nhất trong xứ. Hãy để họ ở tại Gô-sen, và ngươi biết ai trong vòng họ có khả năng, hãy đặt người ấy coi sóc bầy gia súc của ta.”
7 Giô-sép đưa Gia-cốp cha mình vào bệ kiến Pha-ra-ôn. 8 Sau khi được Gia-cốp chúc phước, Pha-ra-ôn hỏi người: “Cụ được bao nhiêu tuổi?”
9 Gia-cốp thưa với Pha-ra-ôn: “Những năm tôi sống phiêu lưu kéo dài đến một trăm ba mươi năm. Các năm của đời tôi thật ngắn ngủi và nhọc nhằn không được bằng các năm phiêu lưu của thân phụ tôi.” 10 Gia-cốp chúc phước cho Pha-ra-ôn một lần nữa rồi từ biệt nhà vua.
11 Giô-sép giúp cha và các anh em mình định cư tại Ai-cập và cấp cho họ sản nghiệp tại phần đất tốt nhất trong xứ, trong địa hạt Ram-se, theo lệnh của Pha-ra-ôn. 12 Giô-sép cũng cung cấp thực phẩm cho cha và các anh em mình, cùng tất cả những người ở trong nhà cha mình, kể cả số trẻ em.
Giô-sép Và Nạn Đói
13 Tuy nhiên khắp cả vùng đó không có lương thực vì nạn đói quá lớn. Cả Ai-cập lẫn Ca-na-an đều điêu tàn vì nạn đói thảm khốc. 14 Giô-sép thu hết tiền bạc trong xứ Ai-cập và trong xứ Ca-na-an tức là số tiền dân chúng mua lúa rồi chứa tiền bạc vào kho của Pha-ra-ôn. 15 Khi tiền bạc trong xứ Ai-cập và xứ Ca-na-an đã hết, toàn thể dân Ai-cập kéo đến với Giô-sép mà yêu cầu: “Xin cấp lương thực cho chúng tôi; không lẽ vì hết tiền mà chúng tôi phải chết đói trước mặt ngài sao?”
16 Giô-sép đáp: “Nếu hết tiền bạc thì giao gia súc các ngươi cho ta, ta sẽ cấp phát lương thực đổi lại.” 17 Dân dẫn các bầy gia súc lại cho Giô-sép. Giô-sép cấp phát lương thực đổi lấy ngựa, bầy chiên, bầy bò và lừa. Năm đó Giô-sép thu các bầy gia súc của họ mà đánh đổi bằng lương thực.
18 Hết năm ấy, qua năm sau dân chúng lại kéo đến cùng Giô-sép trình bày: “Chúng tôi không giấu chi ngài: tiền bạc hết sạch, bầy gia súc đã giao cho ngài. Bây giờ chỉ còn bản thân chúng tôi và đất ruộng. 19 Không lẽ chúng tôi phải gầy mòn và đất ruộng phải điêu tàn trước mặt ngài hay sao? Xin hãy lấy lương thực đánh đổi chúng tôi và đất ruộng. Vậy chúng tôi và đất ruộng sẽ làm nô lệ cho Pha-ra-ôn. Xin hãy cấp hạt giống cho chúng tôi gieo để chúng tôi được sống, khỏi bị chết và đất đai không bị bỏ hoang.”
20 Giô-sép mua tất cả ruộng đất trong xứ Ai-cập cho Pha-ra-ôn. Vì đói kém ngặt nghèo, nên tất cả dân Ai-cập đều đem bán ruộng của mình; vì thế nên tất cả ruộng đất đều thuộc về Pha-ra-ôn. 21 Người Ai-cập trở thành nô lệ khắp đất nước. 22 Tuy nhiên, Giô-sép không mua đất đai của các thầy tế lễ vì họ được lãnh một phần lương thực như Pha-ra-ôn đã ấn định và đủ ăn nhờ phần lương thực do Pha-ra-ôn cấp phát, vì thế họ không bán đất đai của mình.
23 Giô-sép nói với dân Ai-cập: “Hôm nay ta đã mua các ngươi cùng với đất ruộng các ngươi cho Pha-ra-ôn; đây là hạt giống để các ngươi trồng tỉa. 24 Đến mùa gặt hái, các ngươi hãy đem một phần năm hoa lợi cho Pha-ra-ôn. Các ngươi được giữ bốn phần năm kia làm hạt giống cho đồng ruộng, làm lương thực cho các ngươi, con cái các ngươi và cả nhà các ngươi.”
25 Họ đáp: “Ngài đã cứu mạng chúng tôi! Nguyện chúng tôi được ơn trước mặt ngài thì chúng tôi sẽ làm đầy tớ cho Pha-ra-ôn.”
26 Vậy Giô-sép đặt luật này về đất ruộng trong nước Ai-cập hãy còn hiệu lực đến ngày nay: một phần năm hoa lợi thuộc về Pha-ra-ôn, chỉ có đất ruộng của các thầy tế lễ không thuộc về Pha-ra-ôn mà thôi.
27 Dân Y-sơ-ra-ên định cư tại Ai-cập trong vùng Gô-sen. Họ mua sản nghiệp trong vùng ấy; họ sinh sôi nảy nở và gia tăng rất nhiều.
28 Gia-cốp sống tại Ai-cập mười bảy năm, hưởng thọ được một trăm bốn mươi bảy tuổi. 29 Đến lúc gần qua đời, Y-sơ-ra-ên cho gọi con trai mình là Giô-sép và bảo: “Nếu cha được ơn trước mặt con, hãy đặt bàn tay con trên đùi cha và hứa với cha rằng con sẽ xử sự cách nhân từ và thành tín với cha. Đừng an táng cha tại Ai-cập. 30 Nhưng khi cha về cùng tổ phụ, con hãy đem cha ra khỏi Ai-cập và an táng cha tại mộ địa của các tổ phụ.”
Giô-sép hứa: “Con sẽ làm điều cha dạy.”
31 Gia-cốp bảo: “Con hãy thề đi.” Giô-sép liền thề với cha. Y-sơ-ra-ên quỳ nơi đầu giường mà thờ lạy.
Copyright © 2011 by Bau Dang
New Vietnamese Bible. Used by permission of VBI (www.nvbible.org)