II Sử Ký 25
Bản Dịch 2011
Triều Ðại của A-ma-xi-a
(2 Vua 14:2-6)
25 A-ma-xi-a được hai mươi lăm tuổi khi lên ngôi làm vua. Ông trị vì hai mươi chín năm tại Giê-ru-sa-lem. Mẹ ông tên là Giê-hô-a-đan, người Giê-ru-sa-lem. 2 Ông làm điều tốt trước mặt Chúa, nhưng không hết lòng với Ngài. 3 Khi tay ông đã nắm vững vương quyền, ông ra lịnh xử tử các tôi tớ ông, những người đã ám sát cha ông. 4 Tuy nhiên ông không xử tử các con của những người ấy, nhưng hành sử đúng theo những gì đã chép trong sách Luật Pháp của Môi-se, trong đó Chúa đã truyền rằng, “Cha sẽ không chết vì tội của con, và con sẽ không chết vì tội của cha. Tội ai làm người ấy chịu.”
Ðánh Bại Quân Ê-đôm
5 Sau đó A-ma-xi-a triệu tập dân Giu-đa lại và cứ theo các thị tộc của họ mà lập những người chỉ huy hàng ngàn người và những người chỉ huy hàng trăm người. Ông làm điều đó cho cả người Giu-đa và người Bên-gia-min. Ông lập sổ bộ cho tất cả những người từ hai mươi tuổi trở lên, và nhờ vậy ông có được một đạo quân ba trăm ngàn người có thể động viên đi ra trận và có khả năng sử dụng giáo mác và thuẫn khiên. 6 Ông cũng thuê một đạo quân dũng mãnh gồm một trăm ngàn người I-sơ-ra-ên với giá ba ngàn bốn trăm ký bạc.[a] 7 Nhưng có một người của Ðức Chúa Trời đến với ông và nói, “Tâu hoàng thượng, xin ngài đừng cho quân I-sơ-ra-ên đi với ngài, vì Chúa không ở với đạo quân I-sơ-ra-ên ấy đâu, và Ngài cũng không ở với các con cháu của Ép-ra-im. 8 Nhưng nếu ngài muốn xuất quân, xin ngài hãy mạnh mẽ dẫn quân ra đi. Ngài hãy anh dũng xông ra chiến trận. Ðức Chúa Trời sẽ đánh đổ quân thù trước mặt ngài, vì Ðức Chúa Trời có quyền giúp đỡ và có quyền lật đổ.”
9 A-ma-xi-a hỏi người của Ðức Chúa Trời, “Nhưng ta đã lỡ trả cho đội quân I-sơ-ra-ên ấy ba ngàn bốn trăm ký bạc rồi, bây giờ phải tính sao đây?”
Người của Ðức Chúa Trời đáp, “Chúa sẽ ban cho ngài được lợi bội phần hơn số đó.”
10 Vậy A-ma-xi-a tách đạo quân đến từ Ép-ra-im ra và cho họ về nhà. Họ nổi giận với đạo quân Giu-đa và ra về với lòng đầy phẫn nộ.
11 Sau đó A-ma-xi-a lấy hết can đảm dẫn quân của ông xông xuống Thung Lũng Muối, tại đó họ đánh hạ mười ngàn quân Sê-i-rơ. 12 Quân Giu-đa cũng bắt sống được mười ngàn tù binh. Họ dẫn chúng lên một mỏm đá và xô chúng xuống vực sâu, khiến chúng chết tan da nát thịt. 13 Nhưng đạo quân A-ma-xi-a đã cho trở về và không cho ra trận với ông, thì trên đường về chúng đã xông vào các thành của Giu-đa từ Sa-ma-ri đến Bết Hô-rôn, giết hại ba ngàn người, và cướp đi rất nhiều của cải.
14 Sau khi đã đánh giết quân Ê-đôm trở về, A-ma-ri-a mang các tượng thần của dân ở Núi Sê-i-rơ về với ông. Ông lập chúng lên làm các thần của ông. Ông quỳ lạy trước mặt các tượng thần đó và dâng hương cho chúng. 15 Vì thế cơn giận của Chúa nổi bừng lên với A-ma-xi-a. Ngài sai một vị tiên tri đến nói với ông, “Tại sao ngài lại tìm cầu các thần của loài người là những thứ không có khả năng giải cứu dân đã thờ phượng chúng khỏi tay của ngài?”
16 Ðang khi người ấy vẫn còn nói, vua phán với ông, “Chúng ta đã lập ngươi lên làm cố vấn của vua khi nào thế? Hãy im đi, ngươi muốn chết phải không?”
Bấy giờ người ấy ngừng, rồi lại nói tiếp, “Tôi biết Ðức Chúa Trời đã quyết định tiêu diệt ngài, vì ngài đã làm điều ấy và không nghe lời khuyên của tôi.”
A-ma-xi-a Kiêu Ngạo và Bị Bại
(2 Vua 14:8-14)
17 Sau đó A-ma-xi-a bàn với các cố vấn của ông, rồi gởi lời thách đố đến với Giô-ách[b] con của Giê-hô-a-ha, cháu của Giê-hu, vua I-sơ-ra-ên, rằng, “Hãy đến và gặp mặt nhau trong chiến trận.”
18 Giô-ách vua I-sơ-ra-ên đáp lời A-ma-xi-a vua Giu-đa rằng, “Một cây gai ở Li-băng sai một sứ giả đến với cây bá hương ở Li-băng và nói, ‘Xin gả con gái ông làm vợ con trai tôi.’ Nhưng chưa chi thì các thú rừng ở Li-băng đã đi qua và giẫm nát cây gai ấy. 19 Ông đã đánh bại dân Ê-đôm nên bây giờ lòng ông sinh kiêu ngạo. Tôi khuyên ông hãy ở nhà mà hưởng lộc. Tại sao ông lại muốn gây rắc rối để chuốc lấy thảm họa cho ông và cho cả Giu-đa?”
20 Nhưng A-ma-xi-a không nghe, vì điều đó cũng từ Ðức Chúa Trời đến, Ngài muốn trao chúng vào tay quân thù của chúng, vì chúng đã tìm cầu các thần của Ê-đôm. 21 Thế là Giô-ách vua I-sơ-ra-ên kéo quân ra trận. Ông ấy và A-ma-xi-a vua Giu-đa đối diện với nhau tại Bết Sê-mếch trong lãnh thổ của Giu-đa. 22 Quân Giu-đa bị đại bại trước mặt quân I-sơ-ra-ên, mạnh ai nấy chạy trốn về trại mình. 23 Giô-ách vua I-sơ-ra-ên bắt sống A-ma-xi-a vua Giu-đa con của Giô-ách, con cháu của Giê-hô-a-ha[c] tại Bết Sê-mếch, và dẫn ông ấy về Giê-ru-sa-lem. Ông đập đổ tường thành Giê-ru-sa-lem từ Cổng Ép-ra-im cho đến Cổng Góc, khoảng hai trăm mét.[d] 24 Ông lấy tất cả vàng, bạc, và mọi khí dụng trong Ðền Thờ Ðức Chúa Trời, dưới sự quản lý của Ô-bết Ê-đôm. Ông cũng lấy tất cả của cải châu báu trong các kho tàng của hoàng cung, và bắt đem đi một số người, rồi trở về Sa-ma-ri.
Cuối Triều Ðại của A-ma-xi-a
(2 Vua 14:17-20)
25 A-ma-xi-a con của Giô-ách vua Giu-đa còn sống thêm mười lăm năm sau khi Giô-ách con của Giê-hô-a-ha vua I-sơ-ra-ên qua đời. 26 Này, các hoạt động khác của A-ma-xi-a, từ đầu đến cuối, há chẳng phải đã được chép trong sách Sử Ký của Các Vua Giu-đa và I-sơ-ra-ên sao? 27 Kể từ khi A-ma-xi-a lìa bỏ và không theo Chúa nữa, người ta đã lập mưu lật đổ ông ở Giê-ru-sa-lem, khiến ông phải bỏ cung điện chạy trốn đến La-kích, nhưng họ đã truy đuổi ông đến tận La-kích và đã hạ sát ông tại đó. 28 Họ để xác ông lên ngựa và chở về chôn trong một thành ở Giu-đa,[e] bên cạnh cha ông của ông.
Footnotes
- II Sử Ký 25:6 nt: 100 ta-lâng
- II Sử Ký 25:17 Cũng được gọi là Giê-hô-ách
- II Sử Ký 25:23 Cũng có tên khác là A-ha-xi-a
- II Sử Ký 25:23 nt: 400 cubits (‘ammah)
- II Sử Ký 25:28 Có bản dịch: trong Thành Ða-vít
2 Sử Ký 25
New Vietnamese Bible
Cuộc Trị Vì Của Vua A-ma-xia
25 Khi lên ngôi, vua A-ma-xia được hai mươi lăm tuổi; vua trị vì hai mươi chín năm tại Giê-ru-sa-lem; mẹ người tên Giô-a-đan, quê ở Giê-ru-sa-lem. 2 Người làm việc thiện trước mắt CHÚA nhưng không hết lòng. 3 Khi đã nắm vững vương quốc, vua hành quyết những cận thần đã mưu sát vua cha. 4 Nhưng vua không giết các con trai của họ theo như Kinh Luật Môi-se đã ghi. Trong Kinh Luật CHÚA phán: “Chớ giết cha vì tội của con cũng đừng giết con vì tội của cha; nhưng mỗi người sẽ chết vì tội của mình.”[a]
5 Vua A-ma-xia triệu tập người Giu-đa lại và lập những người chỉ huy ngàn quân và trăm quân theo gia đình cho cả Giu-đa và Bên-gia-min. Vua cũng kiểm kê được 300,000 người từ hai mươi tuổi trở lên, biết sử dụng khiên và giáo, sẵn sàng nhập ngũ. 6 Vua thuê 100,000 quân thiện chiến từ Y-sơ-ra-ên với giá một trăm ta-lâng bạc.[b] 7 Nhưng một người của Đức Chúa Trời đến nói với vua: “Tâu đức vua, xin đừng để đoàn quân Y-sơ-ra-ên đi với vua vì CHÚA không ở cùng quân Y-sơ-ra-ên và cũng không ở với tất cả những người Ép-ra-im này. 8 Nhưng nếu vua cứ đi và dù chiến đấu anh dũng nơi trận mạc thì Đức Chúa Trời cũng để cho vua thất bại trước quân thù vì Đức Chúa Trời có quyền giúp sức hay đánh bại.”
9 Vua A-ma-xia hỏi người của Đức Chúa Trời, “Còn một trăm ta-lâng bạc của ta trả cho quân Y-sơ-ra-ên thì sao?” Người của Đức Chúa Trời trả lời: “CHÚA có thể cho vua nhiều hơn thế nữa.” 10 Bấy giờ vua A-ma-xia giải tán đoàn quân đã đến với vua từ Ép-ra-im và cho họ ra về. Họ rất tức giận Giu-đa và trở về xứ lòng đầy phẫn nộ. 11 Vua A-ma-xia lấy can đảm dẫn quân mình tiến ra thung lũng Muối; tại đó vua giết 10,000 quân Sê-i-rơ. 12 Quân Giu-đa cũng bắt sống 10,000 người; họ đem chúng lên trên đỉnh núi đá và ném chúng xuống hố sâu; tất cả đều chết tan xác.
13 Nhưng đoàn quân mà vua A-ma-xia trả về, không cho tham chiến với vua, đã đánh phá các thành Giu-đa từ Sa-ma-ri đến Bết Hô-rôn; chúng giết 3,000 người trong các thành ấy và cướp đi rất nhiều đồ vật. 14 Sau khi tàn sát người Ê-đôm, vua A-ma-xia trở về, mang theo các thần của người Sê-i-rơ và lập làm thần của mình. Vua thờ lạy các thần này và dâng tế lễ cho chúng. 15 CHÚA nổi giận cùng vua A-ma-xia; Ngài sai một tiên tri đến nói với vua: “Tại sao ngươi cầu khẩn các thần của dân này, là những thần không cứu nổi họ khỏi tay ngươi?” 16 Khi tiên tri đang nói, vua bảo: “Chúng ta có cử ngươi làm cố vấn cho vua không? Đừng nói nữa, ngươi muốn bị đánh chết sao?” Tiên tri không nói nữa nhưng lại bảo: “Tôi biết rằng Đức Chúa Trời định hủy diệt vua vì vua đã làm như vậy và không nghe lời khuyên của tôi.”
17 Sau khi thảo luận, A-ma-xia, vua Giu-đa sai sứ đến vua Giô-ách, con trai Giô-a-cha, cháu Giê-hu, vua Y-sơ-ra-ên, nói rằng: “Hãy đến đây, chúng ta hãy đối diện nhau.” 18 Giô-ách vua Y-sơ-ra-ên trả lời A-ma-xia, vua Giu-đa: “Bụi gai ở Li-ban sai người đến nói với cây bá hương Li-ban rằng: ‘Xin gả con gái ngài cho con trai tôi;’ thế rồi một thú dữ ngoài đồng ở Li-ban đi ngang qua chà đạp bụi gai. 19 Ngươi tự bảo, kìa ta đã đánh bại Ê-đôm, rồi ngươi tự cao tự đại. Này, hãy ở nhà đi, sao ngươi muốn chuốc lấy tai họa để ngươi và cả Giu-đa phải sụp đổ?”
20 Nhưng vua A-ma-xia không chịu nghe vì việc này đến từ Đức Chúa Trời, Ngài muốn trao vua vào tay chúng vì vua đã cầu khẩn các thần của Ê-đôm. 21 Sau đó Giô-ách, vua Y-sơ-ra-ên tiến lên; vua và A-ma-xia, vua Giu-đa giao chiến với nhau tại Bết Sê-mết thuộc Giu-đa. 22 Quân Giu-đa bị quân Y-sơ-ra-ên đánh bại và bỏ chạy, mỗi người bỏ chạy về nhà. 23 Giô-ách, vua Y-sơ-ra-ên bắt sống được A-ma-xia, vua Giu-đa, con trai Giô-ách, cháu Giô-a-cha, tại Bết Sê-mết và điệu về Giê-ru-sa-lem. Vua cũng phá vách thành Giê-ru-sa-lem từ cổng Ép-ra-im đến cổng Góc, một khoảng chừng bốn trăm am-ma.[c] 24 Vua cướp lấy tất cả vàng, bạc, các vật dụng trong đền thờ Đức Chúa Trời do Ô-bết Ê-đôm coi giữ cùng kho châu báu trong cung vua và một số tù binh rồi trở về Sa-ma-ri.
25 A-ma-xia, con trai Giô-ách, vua Giu-đa sống thêm được mười lăm năm sau khi Giô-ách, con trai Giô-a-cha, vua Y-sơ-ra-ên qua đời. 26 Các công việc khác của vua A-ma-xia, từ đầu đến cuối, đã không được chép trong sách các vua Giu-đa và Y-sơ-ra-ên đó sao? 27 Từ khi vua A-ma-xia từ bỏ không theo CHÚA, người ta cũng âm mưu chống lại vua tại Giê-ru-sa-lem. Sau đó vua phải trốn qua La-ki nhưng người ta đuổi theo đến La-ki và giết vua tại đó. 28 Người ta cho ngựa chở vua về và chôn cất vua bên cạnh tổ tiên trong thành Giu-đa.
Footnotes
- 25:4 Phục 24:16
- 25:6 Khoảng 3,400kg
- 25:23 Khoảng 180m
Copyright © 2011 by Bau Dang
New Vietnamese Bible. Used by permission of VBI (www.nvbible.org)