Châm Ngôn 23
Vietnamese Bible: Easy-to-Read Version
— 6 —
23 Nếu con ngồi ăn với người có chức tước,
hãy để ý thức ăn dọn ra trước mặt con.
2 Hãy biết tự chế,
nếu con có tính háu ăn.
3 Đừng thèm muốn cao lương mỹ vị của họ,
vì thức ăn ấy có thể chỉ là bẫy sập thôi.
— 7 —
4 Đừng vất vả làm giàu;
phải biết khôn ngoan và tiết độ.
5 Của cải có thể tan biến trong nháy mắt,
Chúng chắc chắn sẽ mọc cánh và bay mất như chim ưng.
— 8 —
6 Đừng ăn thức ăn của kẻ ích kỷ;
đừng tham muốn thức ăn ngon của chúng.
7 Kẻ ích kỷ lúc nào cũng lo lắng về phí tổn thức ăn [a].
Chúng mời mọc, “Mời anh ăn và uống,”
nhưng trong lòng thì không muốn.
8 Con sẽ phải mửa ra miếng thực phẩm con đã nuốt vào,
con sẽ phí lời nói nhân hậu.
— 9 —
9 Đừng uổng lời với kẻ ngu dại,
nó sẽ khinh dể lời khôn ngoan của con.
— 10 —
10 Chớ nên dời ranh giới cũ của con,
cũng đừng chiếm ruộng đất của kẻ mồ côi.
11 Thượng Đế, Đấng bênh vực họ rất mạnh;
Ngài sẽ đứng về phía họ mà nghịch lại con.
— 11 —
12 Hãy để ý nghe lời dạy bảo,
hãy nghe cho kỹ lời thông sáng.
— 12 —
13 Đừng ngần ngại trong việc sửa dạy trẻ con.
Dù trừng phạt bằng roi nó chẳng chết đâu.
14 Khi trị nó bằng roi vọt
là con cứu nó khỏi chết.
— 13 —
15 Con ơi, nếu con khôn ngoan,
cha sẽ rất vui mừng.
16 Tâm hồn cha sẽ mãn nguyện,
nếu con ăn nói phải cách.
— 14 —
17 Đừng ganh tị với kẻ có tội,
nhưng hãy luôn luôn kính sợ CHÚA.
18 Con sẽ có hi vọng trong tương lai,
và ước vọng con sẽ thành đạt.
— 15 —
19 Con ơi, hãy lắng nghe và học khôn.
Hãy chuyên chú điều phải.
20 Đừng giao du với kẻ chè chén say sưa.
21 Những kẻ ăn uống quá độ sẽ trở nên nghèo túng.
Kẻ ngủ li bì sẽ trở nên rách rưới.
— 16 —
22 Hãy nghe lời cha là người sinh ra con,
đừng khinh rẻ mẹ con khi người trở nên già yếu.
23 Hãy mua sự thật, đừng bán nó [b].
Hãy học khôn, tiết độ và hiểu biết.
24 Cha của đứa nhân đức sẽ vui mừng;
Con khôn là nguồn vui cho cha.
25 Hãy làm cho cha mẹ con vui mừng;
hãy làm cho người mẹ sinh ra con được hớn hở.
— 17 —
26 Con ơi, hãy hết lòng nghe lời cha,
hãy quan sát đường lối của cha.
27 Gái điếm nguy hiểm như hố sâu,
còn người vợ bất chính giống như giếng hẹp.
28 Cô ta rình rập con như bọn cướp,
khiến đàn ông bất chính với vợ mình.
— 18 —
29 Ai gặp lôi thôi? Ai bị đau khổ?
Ai đánh nhau? Ai hay phàn nàn?
Ai bị thương tích vô cớ?
Ai có đôi mắt đỏ ngầu?
30 Đó là những kẻ khề khà bên rượu,
những kẻ nếm các thứ rượu pha.
31 Đừng ngắm nhìn ly rượu khi nó đỏ,
lúc nó lóng lánh trong ly,
và rót chảy dễ dàng.
32 Nhưng về sau nó cắn như rắn tiêm nọc độc.
33 Mắt con sẽ hoa lên,
trí con sẽ bấn loạn.
34 Con sẽ thấy choáng váng như bị say sóng trên tàu,
như thể nằm trên cột buồm.
35 Con thầm nghĩ, “Họ đánh nhưng tôi không biết đau.
Họ đập tôi nhưng tôi chẳng nhớ gì.
Khi tôi tỉnh dậy tôi sẽ tiếp tục uống rượu nữa.”
Footnotes
- Châm Ngôn 23:7 Kẻ ích kỷ … phí tổn thức ăn Nguyên văn, “Nó như lông mọc trong cổ họng.” Câu nầy trong nguyên văn Hê-bơ-rơ không rõ nghĩa.
- Châm Ngôn 23:23 Hãy mua … bán nó Nghĩa là “Hãy tìm kiếm sự thật, đừng đánh mất nó.”
Châm Ngôn 23
Bản Dịch 2011
23 Khi con ngồi ăn uống với người quyền thế,
Hãy quan sát cẩn thận những gì trước mặt mình,
2 Nếu con đói quá,
Hãy để con dao nơi cổ họng con.
3 Con đừng thèm muốn cao lương mỹ vị của người quyền thế,
Vì miếng ngon rượu ngọt đó có thể lừa gạt con.
4 Con đừng đổ hết sức lực ra để làm giàu;
Hãy khôn ngoan mà biết lúc nào phải dừng lại.
5 Mắt con có nhìn thấy nó nữa chăng?
Sự giàu có dường như có cánh,
Như phượng hoàng tung cánh vút trời cao.
6 Con đừng ăn bánh của kẻ keo kiệt,
Con đừng thèm muốn cao lương mỹ vị của nó làm gì.
7 Vì lòng người ta nghĩ sao, con người họ thể ấy.
Nó nói với con rằng, “Mời bạn ăn! Mời bạn uống!”
Nhưng lòng nó chẳng muốn con ăn uống chút nào.
8 Nếu con đã lỡ ăn miếng nào rồi, hãy nôn mửa nó ra,
Và con sẽ phí những lời khen ngợi tao nhã của con.
9 Ðừng phí lời con với kẻ dại dột,
Vì nó sẽ khinh bỉ những lời khôn ngoan của con.
10 Ðừng di chuyển mốc địa giới đã có sẵn từ xưa,
Ðừng lấn đất của các cô nhi côi cút.
11 Vì Ðấng Cứu Chuộc họ đầy quyền năng,
Ngài sẽ binh vực duyên cớ của họ để chống lại con.
12 Con hãy hết lòng áp dụng những lời giáo huấn,
Hãy để tai con vào những lời tri thức.
13 Ðừng e ngại khi phải sửa phạt con trẻ,
Nếu con dùng roi vọt, nó cũng chẳng chết đâu.
14 Nếu con phải dùng roi vọt để sửa trị nó,
Con sẽ cứu linh hồn nó khỏi sa vào âm phủ.
15 Con ơi, nếu lòng con khôn ngoan,
Lòng ta rất vui mừng; đúng vậy, chính ta.
16 Thật vậy linh hồn ta sẽ vui mừng
Khi môi con nói lời chính đáng.
17 Ðừng để lòng con ganh tị với những kẻ tội lỗi,
Nhưng suốt ngày hãy kính sợ Chúa luôn luôn.
18 Chắc chắn con sẽ có một tương lai tốt đẹp;
Hy vọng của con sẽ không bị cắt đứt giữa chừng.
19 Con ơi, hãy lắng nghe và hãy khôn ngoan,
Hãy hướng lòng con vào con đường chính đáng.
20 Đừng nhập bọn để say sưa với những bợm rượu;
Đừng đi theo những kẻ ham ăn nhậu suốt ngày.
21 Vì những kẻ say sưa và ăn nhậu sẽ chóng thành nghèo đói;
Còn những kẻ cứ say rượu lừ đừ sẽ rách rưới tả tơi.
22 Hãy lắng nghe lời cha, người đã sinh con,
Chớ khinh bỉ mẹ con khi mẹ con già yếu.
23 Hãy mua chân lý, và đừng bán nó đi;
Hãy mua khôn ngoan, học thức, và thông sáng.
24 Cha của người ngay lành sẽ vui mừng khôn xiết;
Ai sinh được đứa con khôn sẽ vui thỏa biết bao.
25 Hãy làm cho cha mẹ con được vui mừng hãnh diện;
Hãy làm cho người mẹ đã mang thai con được mát dạ hân hoan.
26 Con ơi, hãy dâng lòng con cho ta,
Hãy để mắt con noi theo các đường lối ta.
27 Vì người kỹ nữ là hố sâu thăm thẳm,
Người phụ nữ lăng loàn là giếng hẹp thẳm sâu.
28 Nàng nằm rình con mồi như một tên cướp giật,
Nàng làm gia tăng số kẻ bội tín với vợ giữa loài người.
29 Ai gặp cơn hoạn nạn? Ai gặp phải ưu sầu?
Ai thường gây xung đột? Ai cự nự than phiền?
Ai bị thương tích vô cớ? Ai có cặp mắt đỏ ngầu?
30 Ðó là những kẻ la cà nán trễ bên rượu,
Ðó là những người cứ tiếp tục nhấm nháp các thứ rượu pha.
31 Chớ nhìn xem rượu khi nó đỏ hồng,
Khi nó sủi bọt lấp lánh trong ly,
Để rồi trôi tuốt tuột vào trong cuống họng;
32 Vì đến cuối cùng nó sẽ cắn như rắn,
Nó sẽ làm đau nhức như bị rắn độc cắn.
33 Mắt con sẽ hoa lên và thấy những điều xằng bậy,
Và từ đầu óc con sẽ ra những lời lẽ tầm phào.
34 Con sẽ cảm thấy như bị chơi vơi giữa biển cả,
Con sẽ có cảm tưởng như đang đeo trên chót vót cột buồm.
35 Con sẽ nói, “Họ đánh tôi, nhưng tôi không thấy đau.
Họ đập tôi, nhưng tôi không cảm biết.
Khi nào tôi mới tỉnh lại?
Chắc tôi phải đi tìm một ly rượu nữa.”
Châm Ngôn 23
New Vietnamese Bible
23 Khi con ngồi ăn với một quan cai trị,
Hãy để ý cẩn thận người trước mặt con;
2 Hãy để con dao nơi cổ con
Nếu con ham ăn.
3 Chớ thèm các món cao lương mỹ vị của người;
Đó là thức ăn lừa gạt.
4 Đừng lao khổ để làm giàu;
Hãy sáng suốt để dừng lại;
5 Vì khi con chớp mắt nhìn[a] sự giàu sang,
Thì nó đã bay mất rồi;
Nó thình lình mọc cánh bay lên trời như chim ưng.
6 Chớ ăn bánh của người ích kỷ,
Cũng đừng thèm các món cao lương mỹ vị của người;
7 Vì như hắn suy nghĩ trong lòng thể nào,
Thì hắn quả như vậy;
Hắn bảo con: hãy ăn uống đi,
Nhưng lòng nó không hiệp cùng con.
8 Con sẽ mửa ra miếng bánh mà con đã ăn
Và phí đi những lời khen ngợi.
9 Đừng nói vào tai kẻ ngu dại,
Vì nó sẽ khinh bỉ lời khôn ngoan của con.
10 Chớ dời cột ranh giới xưa,
Và đừng xâm chiếm của kẻ mồ côi;
11 Vì Đấng cứu chuộc chúng vốn quyền năng;
Ngài sẽ binh vực chúng chống lại con.
12 Hãy để tâm vào lời giáo huấn,
Và lắng tai nghe lời tri thức.
13 Chớ tránh việc uốn nắn trẻ thơ;
Nếu con phạt nó bằng roi, nó sẽ không chết;
14 Hãy phạt nó bằng roi,
Con sẽ giải cứu linh hồn nó khỏi Âm Phủ.
15 Hỡi con, nếu lòng con khôn ngoan,
Thì chính lòng ta cũng vui mừng.
16 Lòng dạ ta sẽ mừng rỡ
Khi môi miệng con nói lời ngay thẳng.
17 Lòng con chớ ganh tị với những kẻ tội lỗi,
Nhưng hãy luôn luôn kính sợ CHÚA.
18 Vì con chắc chắn sẽ có một tương lai,
Và niềm hy vọng của con sẽ không bị dứt bỏ.
19 Hỡi con, hãy nghe và trở nên khôn ngoan;
Hãy hướng lòng con vào con đường đúng đắn.
20 Chớ kết bạn với kẻ nghiện rượu
Hay người ham ăn.
21 Vì kẻ nghiện rượu và người ham ăn sẽ trở nên nghèo,
Còn người hay ngủ sẽ ăn mặc rách rưới.
22 Hãy lắng nghe cha con là người sinh thành con;
Chớ khinh bỉ mẹ con khi người già cả.
23 Hãy mua lấy chân lý và đừng bán nó;
Hãy mua lấy khôn ngoan, lời giáo huấn và sáng suốt.
24 Làm cha của người công chính có niềm vui rất lớn;
Người nào có đứa con khôn ngoan sẽ rất vui mừng về nó.
25 Nguyện cha và mẹ con vui mừng;
Nguyện cho người sinh ra con vui vẻ.
26 Hỡi con, hãy dâng lòng con cho ta;
Mắt con hãy vui[b] trong đường lối ta.
27 Vì gái điếm là cái hố sâu,
Và người dâm phụ là cái giếng hẹp.
28 Thật vậy, nàng như kẻ trộm rình rập,
Đặng làm gia tăng số người bội tín giữa vòng loài người.
29 Ai đã gặp hoạn nạn? Ai đã bị buồn thảm?
Ai có sự gây gổ? Ai đã than thở?
Ai đã bị thương tích vô cớ? Ai có mắt đỏ ngầu?
30 Là những người la cà lâu bên chén rượu;
Những kẻ đi nếm thử các rượu pha.
31 Đừng nhìn rượu khi nó đỏ thắm;
Lúc nó lóng lánh trong ly
Và chảy ra ngọt lịm.
32 Cuối cùng nó cắn như rắn,
Chích như rắn độc.
33 Mắt con sẽ thấy những cảnh lạ;
Lòng con sẽ tưởng đến những điều gian tà;
34 Con sẽ như người nằm giữa lòng biển;
Trên đỉnh cột buồm.
35 Con nói: người ta đánh tôi, nhưng tôi không thấy đau;
Người ta đập tôi, nhưng tôi không hay biết;
Khi nào tôi sẽ tỉnh dậy?
Tôi sẽ tìm uống nữa.
Copyright © 2010 by World Bible Translation Center
Copyright © 2011 by Bau Dang
New Vietnamese Bible. Used by permission of VBI (www.nvbible.org)