Giô-si-a Trị Vì Giu-đa

(2 Sử 34:1-2)

22 Giô-si-a được tám tuổi khi lên ngôi làm vua. Ông trị vì ba mươi mốt năm tại Giê-ru-sa-lem. Mẹ ông là Giê-đi-đa con gái của A-đai-a cháu của Bô-cát. ² Ông làm điều tốt trước mặt Chúa và bước đi trong mọi đường lối của Ða-vít tổ tiên ông. Ông chẳng xây qua bên phải hoặc bên trái.

Thượng Tế Hinh-ki-a Tìm Ðược Sách Luật Pháp

(2 Sử 34:8-28)

³ Năm thứ mười tám của triều đại Giô-si-a, vua sai Sa-phan con của A-xa-li-a cháu của Mê-su-lam, quan bí thư của vua, đến Ðền Thờ Chúa và dặn rằng, ⁴ “Hãy đi gặp Thượng Tế Hinh-ki-a và nói với ông ấy: Hãy đếm tất cả số tiền những người giữ cổng đã nhận của dân khi họ vào Ðền Thờ Chúa. ⁵ Hãy trao số tiền đó cho những người có trách nhiệm bảo trì Ðền Thờ Chúa, để họ sửa sang những chỗ hư hỏng của Ðền Thờ, ⁶ tức giao nó cho những thợ mộc, thợ xây cất, và thợ nề, để họ mua gỗ và đá cắt sẵn mà tu bổ Ðền Thờ. ⁷ Nhưng không nên bắt họ phải khai báo về số tiền đã giao vào tay họ, vì họ làm việc chân thật.”

⁸ Thượng Tế Hinh-ki-a nói với Sa-phan quan bí thư rằng, “Tôi có tìm được cuốn sách luật pháp trong Ðền Thờ Chúa.” Ðoạn Hinh-ki-a trao cuốn sách đó cho Sa-phan. Ông ta lấy và đọc. ⁹ Sau đó Sa-phan quan bí thư đến gặp vua và tâu, “Bầy tôi của hoàng thượng đã đến lấy tất cả số tiền trong Ðền Thờ và trao cho những người có trách nhiệm sửa sang Ðền Thờ Chúa rồi.” ¹⁰ Sa-phan quan bí thư tâu tiếp, “Tư Tế Hinh-ki-a có trao cho hạ thần một cuốn sách.” Rồi Sa-phan đọc lớn tiếng trước mặt vua cho vua nghe.

Nữ Tiên Tri Hun-đa

¹¹ Khi vua nghe xong những lời trong sách luật pháp, vua xé áo của ông, ¹² rồi vua ra lịnh cho Tư Tế Hinh-ki-a, A-hi-cam con của Sa-phan, Ách-bơ con của Mi-cai-a, Sa-phan quan bí thư, và A-sa-gia cận thần của vua rằng, ¹³ “Hãy đi, cầu vấn Chúa cho ta, cho dân, và cho cả Giu-đa, theo như lời trong sách mới tìm được, vì cơn thịnh nộ của Chúa đang nhen nhúm nghịch lại chúng ta thật lớn thay, bởi tổ tiên chúng ta đã không vâng theo những lời trong sách nầy mà làm theo những điều đã viết cho chúng ta.”

¹⁴ Vậy Tư Tế Hinh-ki-a, A-hi-cam, Ách-bơ, Sa-phan, và A-sa-gia đi gặp Nữ Tiên Tri Hun-đa vợ của Sanh-lum con của Tích-va, cháu của Hạc-ha. Sanh-lum là người quản lý các áo lễ. Bà ấy sống ở Giê-ru-sa-lem, trong Quận Nhì. Họ đến tham khảo ý kiến của bà. ¹⁵ Bà nói với họ, “Chúa, Ðức Chúa Trời của I-sơ-ra-ên, phán rằng: Hãy về nói với người đã sai các ông đến gặp tôi như thế nầy: ¹⁶ Chúa phán, ‘Ta chắc chắn sẽ giáng tai họa trên nơi nầy và trên dân cư của nó y như những lời trong sách mà vua Giu-đa đã nghe đọc, ¹⁷ bởi vì chúng đã lìa bỏ Ta mà thiêu dâng các lễ vật cho các thần khác. Chúng đã chọc giận Ta bằng những công việc của tay chúng. Vì vậy cơn thịnh nộ của Ta đã nhen nhúm nghịch lại chốn nầy, và nó sẽ không thể bị dập tắt được nữa.’ ¹⁸ Còn về vua Giu-đa, người đã sai các ông đi cầu vấn Chúa, xin hãy về nói với người ấy: Chúa, Ðức Chúa Trời của I-sơ-ra-ên, phán rằng, ‘Về những lời mà ngươi đã nghe ¹⁹ thì vì lòng ngươi đã ăn năn, ngươi biết hạ mình xuống trước mặt Chúa khi ngươi nghe Ta nói nghịch lại chốn nầy và nghịch lại dân nầy rằng chúng sẽ bị hoang vu và sẽ thành nơi nguyền rủa, và vì ngươi đã xé áo ngươi và khóc lóc trước mặt Ta, Ta đã nghe ngươi,’ Chúa phán vậy. ²⁰ ‘Vì thế Ta sẽ cho ngươi được về với các tổ tiên ngươi. Ngươi sẽ được an giấc bình an trong mộ. Mắt ngươi sẽ không thấy những tai họa mà Ta sẽ giáng xuống trên chốn nầy.’” Họ trở về tâu lại cho vua sứ điệp ấy.

Giô-si-a Cải Cách

(2 Sử 34:3-7, 29-33; 35:1-26)

23 Bấy giờ vua cho mời tất cả các vị trưởng lão của Giu-đa và Giê-ru-sa-lem đến gặp ông. ² Vua đi lên Ðền Thờ Chúa; đi theo vua có mọi người Giu-đa, toàn dân Giê-ru-sa-lem, các tư tế, các vị tiên tri, và mọi người, cả nhỏ lẫn lớn. Vua đọc cho họ nghe mọi lời trong Sách Giao Ước đã tìm được trong Ðền Thờ Chúa. ³ Vua đứng bên cây trụ và lập một giao ước trước mặt Chúa, quyết tâm bước theo Chúa, gìn giữ các điều răn, quy tắc, và luật lệ của Ngài cách hết lòng và hết linh hồn mình. Vua cam kết sẽ thực hiện những điều khoản của giao ước đã ghi trong sách ấy. Toàn dân đồng tuyên thệ sẽ thực hiện giao ước ấy.

⁴ Vua ra lịnh cho Thượng Tế Hinh-ki-a, những vị tư tế bậc nhì, và những người canh cửa Ðền Thờ phải đem ra khỏi Ðền Thờ tất cả những vật dụng đã làm cho Thần Ba-anh, cho Nữ Thần A-sê-ra, và cho tất cả các thần linh trên không trung. Ông đốt tất cả những thứ đó trong một cánh đồng ở Thung Lũng Kít-rôn, bên ngoài Thành Giê-ru-sa-lem, rồi cho đem tro của chúng đến Bê-tên.

⁵ Ông cách chức và đuổi tất cả các tư tế lo việc thờ lạy thần tượng mà các tiên vương của Giu-đa đã phong chức để dâng hương trên các tế đàn ở những nơi cao trong các thành của Giu-đa hoặc ở chung quanh Giê-ru-sa-lem. Ông cũng cách chức và đuổi đi tất cả các tư tế lo việc cúng tế Thần Ba-anh, cúng tế mặt trời, mặt trăng, các tinh tú, và các thiên binh trên trời.

⁶ Ông cất khỏi Ðền Thờ Chúa trụ thờ Nữ Thần A-sê-ra. Ông đem nó ra ngoài Thành Giê-ru-sa-lem, đến Khe Kít-rôn, đốt nó tại Khe Kít-rôn, nghiền nát nó thành bụi, rồi ném bụi nó trên mồ mả của thường dân.

⁷ Ông cũng phá hủy tất cả nhà cửa của bọn đàn ông làm điếm trong Ðền Thờ Chúa, nơi các phụ nữ dệt vải cho Nữ Thần A-sê-ra.

⁸ Ông trục xuất tất cả các tư tế ra khỏi các thành ở Giu-đa, rồi làm ra ô uế tất cả các tế đàn ở những nơi cao, nơi các tư tế ấy đã dâng hương, từ Ghê-ba cho đến Bê-e Sê-ba. Ông phá hủy tất cả các tế đàn ở những nơi cao bên ngoài cổng thành, gần bên cổng Giô-suê quan thị trưởng. Các tế đàn ấy ở bên trái cổng thành. ⁹ Vậy các tư tế của các tế đàn ở những nơi cao không được phép đến phục vụ tại bàn thờ Chúa ở Giê-ru-sa-lem, mà chỉ được ăn bánh không men giữa anh em của họ.

¹⁰ Ông cũng làm ô uế tế đàn của Tô-phết trong Thung Lũng Bên Hin-nôm, để từ đó về sau không ai sẽ dùng nó thiêu dâng con trai hay con gái của họ trong lửa cho Thần Mô-lếch nữa.

¹¹ Ông dẹp bỏ khỏi cổng Ðền Thờ Chúa những tượng ngựa mà các tiên vương của Giu-đa đã dâng cho mặt trời. Những tượng ngựa ấy ở kề bên dinh của Na-than Mê-léc, một quan thái giám của triều đình. Ông cũng đốt các xe chiến mã dâng cho mặt trời trong lửa.

¹² Ông phá hủy các bàn thờ trên sân thượng của tầng lầu A-kha, mà các tiên vương của Giu-đa đã xây dựng. Còn các bàn thờ Ma-na-se đã xây trong hai sân của Ðền Thờ Chúa, ông cho kéo đổ xuống, đập nát ra thành những mảnh vụn, rồi đem quăng các mảnh vụn đó xuống Khe Kít-rôn.

¹³ Ông làm cho ô uế các tế đàn trên những nơi cao ở phía đông của Giê-ru-sa-lem, phía nam của Núi Hủy Diệt, mà Sa-lô-môn vua I-sơ-ra-ên đã xây cho Ách-tô-rét^[a] nữ thần gớm ghiếc của dân Si-đôn, cho Kê-mốt thần gớm ghiếc của dân Mô-áp, và cho Minh-côm thần gớm ghiếc của dân Am-môn. ¹⁴ Ông đập nát các tượng thờ bằng đá ra thành từng mảnh, đốn ngã các trụ thờ Nữ Thần A-sê-ra, và chất đầy xương người vào những nơi đó.

¹⁵ Ngoài ra bàn thờ ở Bê-tên và tế đàn ở nơi cao do Giê-rô-bô-am con của Nê-bát đã xây, khiến cho dân I-sơ-ra-ên phạm tội, ông phá hủy bàn thờ ấy và tế đàn ở đó. Ông thiêu hủy tế đàn ở nơi cao đó và nghiền nó ra thành bụi. Ông cũng đốt trụ thờ Nữ Thần A-sê-ra.

¹⁶ Khi Giô-si-a nhìn quanh, ông thấy các ngôi mộ trên núi. Ông cho người đến lấy những hài cốt ra khỏi các ngôi mộ ấy, rồi đem đốt chúng trên bàn thờ để làm ô uế bàn thờ, y như lời của Chúa mà người của Ðức Chúa Trời đã tuyên bố khi Giê-rô-bô-am đứng bên bàn thờ trong kỳ lễ. Ông quay nhìn và thấy lăng mộ của người Ðức Chúa Trời, người đã báo trước về những điều ấy, ¹⁷ ông hỏi, “Lăng mộ ta thấy đó là của ai?”

Dân trong thành đáp, “Thưa đó là lăng mộ của người Ðức Chúa Trời từ Giu-đa đến để nói trước những điều nầy, những điều mà hoàng thượng đang làm để chống lại bàn thờ ở Bê-tên.”

¹⁸ Ông nói, “Hãy để ông ấy an nghỉ ở đó. Không ai được lấy hài cốt của ông ấy đi.” Vậy họ để yên hài cốt của vị tiên tri ấy ở đó với hài cốt của cụ tiên tri ở Sa-ma-ri.

¹⁹ Ngoài ra Giô-si-a cũng phá dỡ tất cả các đền miếu trên những nơi cao trong Thành Sa-ma-ri mà các vua I-sơ-ra-ên đã xây dựng để chọc giận Chúa. Ông làm cho những nơi ấy giống như những gì ông đã làm tại Bê-tên. ²⁰ Ông bắt tất cả tư tế của các tế đàn trên những nơi cao ở đó và giết hết trên các bàn thờ họ dùng để cúng tế, rồi đốt xương người ta trên các bàn thờ ấy. Sau đó ông trở về Giê-ru-sa-lem.

Giữ Lễ Vượt Qua

²¹ Vua truyền cho toàn dân, “Hãy tổ chức Lễ Vượt Qua để nhớ ơn Chúa, Ðức Chúa Trời chúng ta, như đã ghi trong Sách Giao Ước.” ²² Từ thời các thủ lãnh xét xử trên I-sơ-ra-ên hay trong thời các vua I-sơ-ra-ên hay trong thời các vua Giu-đa người ta chưa hề thấy một Lễ Vượt Qua nào được tổ chức trọng thể như vậy. ²³ Vào năm thứ mười tám của triều đại Giô-si-a, Lễ Vượt Qua ấy đã được tổ chức trọng thể để nhớ ơn Chúa tại Giê-ru-sa-lem.

²⁴ Ngoài ra Giô-si-a cũng diệt trừ những đồng bóng, những thầy bói, những gia thần của mỗi nhà, những hình tượng, và mọi điều gớm ghiếc đã thấy trong xứ Giu-đa và tại Giê-ru-sa-lem. Ông làm như vậy để thực hiện đúng theo những lời đã viết trong sách luật pháp mà Tư Tế Hinh-ki-a đã tìm được trong Ðền Thờ Chúa. ²⁵ Trước ông không có vua nào hướng về Chúa một cách hết lòng, hết linh hồn, và hết sức vâng theo mọi điều trong Luật Pháp của Môi-se như ông. Sau ông cũng chẳng có vua nào được như vậy.

²⁶ Dầu vậy Chúa vẫn không nguôi cơn thịnh nộ của Ngài, tức cơn giận Ngài đã nhen lên nghịch lại Giu-đa, vì tất cả những việc khiêu khích mà Ma-na-se đã làm. ²⁷ Chúa phán, “Ta sẽ dẹp bỏ Giu-đa khỏi mặt Ta, như Ta đã dẹp bỏ I-sơ-ra-ên. Ta sẽ loại bỏ Thành Giê-ru-sa-lem nầy mà Ta đã chọn, cùng loại bỏ Ðền Thờ nầy mà Ta đã nói: ‘Danh Ta sẽ ngự tại đó.’”

Giô-si-a Tử Trận

²⁸ Những việc khác của Giô-si-a, tất cả những việc ông làm, há không được chép trong sách Sử Ký của Các Vua Giu-đa sao?

²⁹ Trong thời của ông, Pha-ra-ôn Nê-cô vua Ai-cập đem quân đến Sông Ơ-phơ-rát để giúp đỡ vua A-sy-ri. Giô-si-a kéo quân ra ngăn chận, nhưng khi quân hai bên gặp nhau tại Mê-ghi-đô, Pha-ra-ôn Nê-cô đã đánh Giô-si-a tử trận. ³⁰ Các tôi tớ của ông mang xác ông từ Mê-ghi-đô về Giê-ru-sa-lem trên một xe chiến mã, và người ta đã đem chôn ông trong mộ của ông. Dân trong nước lập Giê-hô-a-ha con của Giô-si-a lên làm vua. Họ xức dầu cho ông ấy và tôn ông ấy lên ngôi kế vị cha ông.

Giê-hô-a-ha Trị Vì và Bị Lưu Ðày

(2 Sử 36:2-4)

³¹ Giê-hô-a-ha được hai mươi ba tuổi khi lên ngôi làm vua. Ông trị vì ba tháng tại Giê-ru-sa-lem. Mẹ ông là Ha-mu-tan con gái của Giê-rê-mi-a ở Líp-na. ³² Ông làm điều tội lỗi trước mặt Chúa như các tổ tiên ông đã làm. ³³ Pha-ra-ôn Nê-cô bắt giam ông vào ngục tại Ríp-la trong xứ Ha-mát để ông không thể trị vì tại Giê-ru-sa-lem được nữa. Ngoài ra vua ấy còn bắt cả nước phải nộp triều cống, gồm ba ngàn bốn trăm ký bạc và ba mươi bốn ký vàng.^[b]

³⁴ Pha-ra-ôn Nê-cô lập Ê-li-a-kim con của Giô-si-a lên làm vua, kế vị Giô-si-a cha ông, và bắt ông ấy đổi tên thành Giê-hô-gia-kim. Còn Giê-hô-a-ha thì bị bắt đem lưu đày ở Ai-cập và qua đời tại đó. ³⁵ Giê-hô-gia-kim nộp cho Pha-ra-ôn số bạc và số vàng vua ấy yêu cầu, nhưng ông phải đánh thuế dân trong nước để có số bạc và số vàng Pha-ra-ôn đòi hỏi. Ông bắt dân phải đóng thuế bằng bạc và vàng tùy theo tài sản của mỗi người, rồi ông lấy bạc và vàng đó nộp cho Pha-ra-ôn Nê-cô.

Giê-hô-gia-kim Trị Vì Giu-đa

(2 Sử 36:5)

³⁶ Giê-hô-gia-kim được hai mươi lăm tuổi khi lên ngôi làm vua. Ông trị vì mười một năm tại Giê-ru-sa-lem. Mẹ ông là Xê-bi-đa con gái của Pê-đai-a ở Ru-ma. ³⁷ Ông làm điều tội lỗi trước mặt Chúa như tổ tiên ông đã làm.

Triều Ðại của Giô-si-a

(2 Vua 22:1-2)

34 Giô-si-a được tám tuổi khi lên ngôi làm vua. Ông trị vì ba mươi mốt năm tại Giê-ru-sa-lem. ² Ông làm điều tốt trước mặt Chúa và bước đi trong các đường lối của Ða-vít tổ tiên ông, không quay qua bên phải hoặc bên trái.

³ Năm thứ tám triều đại của ông, dù lúc đó ông chỉ là một thiếu niên, ông bắt đầu tìm kiếm Ðức Chúa Trời của Ða-vít tổ tiên ông. Ðến năm thứ mười hai ông bắt đầu làm sạch khỏi Giu-đa và Giê-ru-sa-lem các tế đàn trên những nơi cao, các trụ thờ Nữ Thần A-sê-ra, các tượng chạm, và các tượng đúc của các tà thần. ⁴ Dưới sự chỉ huy trực tiếp của ông, người ta đập nát các bàn thờ của Thần Ba-anh. Ông hủy phá các bàn thờ dâng hương trên các nơi đó, và ông đập ra thành mảnh vụn các trụ thờ Nữ Thần A-sê-ra, các tượng chạm, và các tượng đúc. Ông nghiền chúng ra thành bụi và đem rắc trên mộ của những kẻ đã dâng các thú vật hiến tế cho chúng. ⁵ Ông thiêu xương các tư tế của các thần ấy trên các bàn thờ chúng đã dùng để dâng các thú vật hiến tế cho thần tượng. Vậy ông tẩy sạch khỏi Giu-đa và Giê-ru-sa-lem sự thờ lạy tà thần. ⁶ Sau đó ông đến các thành trong lãnh thổ của Ma-na-se, Ép-ra-im, Si-mê-ôn, và tận miền Náp-ta-li, cùng những nơi đổ nát hoang tàn chung quanh chúng và cũng làm như vậy. ⁷ Ông đập đổ tan tành các bàn thờ thần tượng và các trụ thờ Nữ Thần A-sê-ra. Ông nghiền nát các hình tượng ra thành bụi và phá hủy tất cả các bàn thờ dâng hương cho các thần tượng trong khắp nước I-sơ-ra-ên; sau đó ông trở về Giê-ru-sa-lem.

Công Trình Tu Bổ Ðền Thờ

(2 Vua 22:3-7)

⁸ Vào năm thứ mười tám của triều đại ông, sau khi đã làm sạch khỏi xứ và Ðền Thờ sự thờ lạy tà thần, ông sai Sa-phan con của A-xa-li-a, Ma-a-sê-gia thị trưởng của kinh thành, và Giô-a con của Giô-a-ha quan ký lục lo việc sửa sang Ðền Thờ Chúa, Ðức Chúa Trời của ông. ⁹ Họ đến gặp Thượng Tế Hinh-ki-a để trao số tiền dân đã đem dâng ở Nhà Ðức Chúa Trời mà những người Lê-vi chịu trách nhiệm giữ cửa đã nhận được do dân từ các chi tộc Ma-na-se, Ép-ra-im, những người còn sót lại của I-sơ-ra-ên, toàn dân Giu-đa, Bên-gia-min, và dân cư Giê-ru-sa-lem đem đến dâng. ¹⁰ Họ trao số tiền đó tận tay những người có uy tín trông coi việc sửa sang Ðền Thờ Chúa. Những người đó dùng tiền ấy trả công cho những thợ sửa chữa và chỉnh trang Ðền Thờ. ¹¹ Họ trao số tiền đó cho các thợ mộc và thợ nề để mua đá tảng đẽo sẵn, gỗ để làm sườn nhà và đà ngang cho các tòa nhà của Ðền Thờ mà các vua Giu-đa trước đã bỏ bê khiến bị suy sụp. ¹² Những thợ đó đã làm việc rất tận tâm dưới sự điều động của Gia-hát và Ô-ba-đi-a, hai người Lê-vi dòng dõi của Mê-ra-ri, cùng với sự giám thị của Xa-cha-ri-a và Mê-shu-lam con cháu của Kê-hát. Những người Lê-vi khác, tất cả vốn là những nhạc sĩ tài ba, ¹³ được lập làm quản đốc những người khuân vác và làm giám thị các nhân công trong mọi công tác tái thiết. Một số người Lê-vi khác nữa làm thư ký, quản lý, và người giữ cửa.

Tìm Ðược Sách Luật Pháp

(2 Vua 22:8-13)

¹⁴ Trong khi họ lấy tiền dân chúng đã dâng ở Ðền Thờ Chúa ra đếm để trao cho ông, Tư Tế Hinh-ki-a cho họ biết ông đã tìm được cuộn sách Luật Pháp mà Chúa đã ban cho dân qua Môi-se. ¹⁵ Hinh-ki-a nói với Quan Bí Thư Sa-phan, “Tôi đã tìm được cuộn sách Luật Pháp trong Ðền Thờ Chúa.” Kế đó Hinh-ki-a trao cuộn sách ấy cho Sa-phan. ¹⁶ Sa-phan mang cuộn sách ấy đến cho vua và báo cáo, “Mọi việc hoàng thượng giao cho các tôi tớ ngài, họ đều thi hành nghiêm túc. ¹⁷ Họ đã lấy hết số tiền đã nhận được ở Ðền Thờ Chúa và trao tận tay các giám thị và các nhân công.” ¹⁸ Kế đó Quan Bí Thư Sa-phan tâu với vua, “Tư Tế Hinh-ki-a có trao cho hạ thần một cuộn sách.” Rồi Sa-phan đọc sách ấy cho vua nghe. ¹⁹ Sau khi vua nghe những lời ghi trong sách Luật Pháp, vua xé rách y phục của ông. ²⁰ Vua truyền lịnh cho Hinh-ki-a, A-hi-cam con của Sa-phan, Áp-đôn con của Mi-chê, Quan Bí Thư Sa-phan, và A-sa-gia mưu sĩ của vua rằng, ²¹ “Các ngươi hãy đi cầu hỏi ý Chúa cho ta và cho những người còn sót lại trong I-sơ-ra-ên và Giu-đa về những lời đã chép trong cuộn sách tìm được ấy, vì cơn thịnh nộ của Chúa sẽ đổ xuống trên chúng ta thật lớn thay, vì cha ông chúng ta đã không vâng giữ những lời của Chúa mà làm theo mọi điều đã chép trong sách ấy.”

Tham Vấn Nữ Tiên Tri Hun-đa

(2 Vua 22:14-20)

²² Vậy Hinh-ki-a và những người vua sai đi với ông đến gặp Nữ Tiên Tri Hun-đa. Bà là vợ của Sanh-lum con của Tô-khát cháu của Hạc-ra, người giữ các áo lễ của Ðền Thờ. Bà ấy đang ở Quận Nhì của Giê-ru-sa-lem. ²³ Bà nói với họ, “Chúa, Ðức Chúa Trời của I-sơ-ra-ên, phán thế nầy: Hãy nói với người sai các ông đến gặp tôi: ²⁴ Chúa phán thế nầy: ‘Này, Ta sẽ đem tai họa giáng xuống nơi nầy và trên dân cư ở đây, để làm ứng nghiệm mọi lời nguyền rủa đã chép trong sách mà người ta đã đọc trước mặt vua Giu-đa. ²⁵ Bởi vì chúng đã quên Ta mà dâng hương cho các thần khác. Chúng đã dùng mọi tác phẩm do tay chúng làm ra chọc giận Ta; vì thế cơn giận của Ta trút ra ở nơi nầy, và nó sẽ không nguôi đâu.’ ²⁶ Còn về vua Giu-đa, người đã sai các ông đi cầu hỏi Chúa, đây là những gì các ông hãy nói với người ấy: Chúa, Ðức Chúa Trời của I-sơ-ra-ên, phán thế nầy: ‘Về những lời ngươi đã nghe: ²⁷ Vì lòng ngươi mềm mại, ngươi đã hạ mình xuống trước mặt Ðức Chúa Trời khi nghe những lời Ngài phán về nơi nầy và dân cư ở đây, ngươi đã hạ mình xuống trước mặt Ta, ngươi đã xé rách y phục của ngươi và khóc trước mặt Ta,’ Chúa phán, ²⁸ ‘Này, Ta sẽ đem ngươi về với tổ tiên ngươi, và ngươi sẽ được chôn cất bình an, mắt ngươi sẽ không phải nhìn thấy những tai họa Ta sẽ giáng xuống nơi nầy và trên dân cư ở đây.’” Vậy họ trở về thuật lại cho vua sứ điệp họ đã nhận được.

Tái Lập Giao Ước

(2 Vua 23:1-20)

²⁹ Bấy giờ vua sai các sứ giả đi mời tất cả các vị trưởng lão của Giu-đa và Giê-ru-sa-lem đến. ³⁰ Kế đó vua với toàn dân Giu-đa và dân cư Giê-ru-sa-lem đi lên Ðền Thờ Chúa, với các tư tế và những người Lê-vi, tức mọi người, cả lớn lẫn nhỏ. Vua đọc cho họ nghe mọi lời trong Sách Giao Ước đã tìm được trong Ðền Thờ Chúa. ³¹ Sau đó vua đứng tại chỗ của mình và lập một giao ước trước mặt Chúa, hứa nguyện sẽ bước đi theo Chúa, vâng giữ các điều răn, các mạng lịnh, và các luật lệ của Ngài một cách hết lòng và hết linh hồn mình, và sẽ làm theo mọi lời của giao ước đã ghi trong sách. ³² Ông yêu cầu mọi người sống ở Giê-ru-sa-lem và chi tộc Bên-gia-min tuyên thệ sẽ làm theo như thế. Vậy mọi người đang ở Giê-ru-sa-lem lúc đó đều hứa nguyện sẽ vâng giữ giao ước của Ðức Chúa Trời, thần của tổ tiên họ.

³³ Giô-si-a dẹp bỏ mọi thần tượng gớm ghiếc ra khỏi toàn thể lãnh thổ của dân I-sơ-ra-ên. Ông yêu cầu mọi người sống trong lãnh thổ của dân I-sơ-ra-ên lúc bấy giờ chỉ thờ phượng một mình Chúa, Ðức Chúa Trời của họ, mà thôi. Suốt những ngày của đời ông, họ không lìa bỏ Chúa, Ðức Chúa Trời của tổ tiên họ, nhưng luôn tin thờ Ngài.

Cử Hành Lễ Vượt Qua

35 Giô-si-a cử hành Lễ Vượt Qua để nhớ ơn Chúa tại Giê-ru-sa-lem. Họ giết con vật hiến tế của Lễ Vượt Qua vào ngày mười bốn tháng giêng. ² Ông lập các tư tế vào các chức vụ của họ và khuyến khích họ lo việc phụng vụ tại Ðền Thờ Chúa. ³ Ông nói với người Lê-vi, những người có bổn phận dạy dỗ toàn dân I-sơ-ra-ên, những người đã được biệt riêng ra thánh cho Chúa, “Hãy để Rương Thánh vào Ðền Thờ mà Sa-lô-môn con của Ða-vít vua I-sơ-ra-ên đã xây. Bây giờ các ngươi không cần phải khiêng Rương ấy cho nặng vai mình nữa. Hãy để thì giờ lo phục vụ Chúa, Ðức Chúa Trời của các ngươi, và hãy phục vụ dân I-sơ-ra-ên của Ngài. ⁴ Hãy theo thứ tự trong gia tộc các ngươi và theo ban ngành của các ngươi mà đến Ðền Thờ để phục vụ như Ða-vít vua I-sơ-ra-ên đã chỉ dạy, và như Sa-lô-môn con vua ấy đã chỉ bảo. ⁵ Hãy đứng trong sân Ðền Thờ theo ban ngành của gia tộc các ngươi để giúp đỡ đồng bào các ngươi, những người đã được phân phối cho mỗi gia tộc Lê-vi, để các ngươi giúp đỡ họ khi họ đến thờ phượng. ⁶ Hãy giết các thú vật hiến tế của Lễ Vượt Qua, hãy làm cho các ngươi ra thánh, và hãy chuẩn bị đồng bào các ngươi, để ai nấy có thể làm theo mọi lời Chúa đã dùng Môi-se chỉ dạy.”

⁷ Giô-si-a góp phần bằng ba mươi ngàn con chiên và dê, cùng ba ngàn con bò, bắt từ các đàn súc vật của ông, để dân dùng làm các con vật hiến tế cho Lễ Vượt Qua. Tất cả các thú vật đó đều do vua tặng. ⁸ Các triều thần của ông cũng tự ý góp phần cho dân, cho các tư tế, và cho những người Lê-vi. Hinh-ki-a, Xa-cha-ri-a, và Giê-hi-ên, tức những người điều hành công việc tại Ðền Thờ của Ðức Chúa Trời, đã góp phần bằng hai ngàn sáu trăm con chiên và dê, cùng ba trăm con bò cho các tư tế, để dùng làm các con vật hiến tế cho Lễ Vượt Qua. ⁹ Ngoài ra, Cô-na-ni-a, hai em trai ông ấy là Sê-ma-gia và Nê-tha-nên, cùng Ha-sa-bi-a, Giê-i-ên, và Giô-xa-bát, các thủ lãnh của người Lê-vi, cũng đã góp phần bằng năm ngàn con chiên và dê, cùng năm trăm con bò cho người Lê-vi, để dùng làm các con vật hiến tế cho Lễ Vượt Qua.

¹⁰ Vậy mọi sự đã chuẩn bị sẵn sàng: các tư tế đứng vào vị trí của họ, và những người Lê-vi đứng theo ban ngành của họ như lịnh vua đã truyền. ¹¹ Họ bắt đầu giết các thú vật hiến tế cho Lễ Vượt Qua. Các tư tế nhận lấy máu và rảy trên bàn thờ, còn những người Lê-vi thì lột da các thú vật. ¹² Họ chia thịt các con thú dâng làm của lễ thiêu cho các đơn vị gia đình theo từng thị tộc trong dân để dâng lên Chúa như đã chép trong Sách của Môi-se. Họ cũng làm tương tự với các con bò. ¹³ Họ nướng thịt con vật hiến tế của Lễ Vượt Qua trên lửa như đã quy định. Còn các vật thánh khác, họ nấu trong các nồi, các vạc, và các chảo; nấu xong họ vội vàng đem phân phát cho dân. ¹⁴ Sau cùng họ chuẩn bị phần cho họ và cho các tư tế, bởi vì các tư tế trong dòng dõi A-rôn đã bận rộn dâng các của lễ thiêu và thiêu mỡ cho đến tối. Vậy những người Lê-vi đã chuẩn bị phần cho họ và cho các tư tế trong dòng dõi A-rôn.

¹⁵ Các ca sĩ trong ca đoàn, con cháu của A-sáp, đứng ở vị trí của họ mà ca ngợi theo như lệnh của Ða-vít, A-sáp, Hê-man, và Giê-đu-thun đấng tiên kiến của vua truyền lại. Những người giữ cửa vẫn ở các cửa và không phải rời khỏi vị trí của họ, vì những người Lê-vi bà con của họ đã chuẩn bị sẵn phần cho họ và mang đến cho họ.

¹⁶ Thế là nội ngày hôm đó họ đã cử hành đại lễ rất chu đáo để nhớ ơn Chúa, gồm việc giữ Lễ Vượt Qua và dâng các của lễ thiêu trên bàn thờ Chúa như Vua Giô-si-a đã truyền. ¹⁷ Lúc đó những người I-sơ-ra-ên hiện diện đã giữ Lễ Vượt Qua và Lễ Bánh Không Men bảy ngày. ¹⁸ Chưa bao giờ có Lễ Vượt Qua nào được tổ chức quy mô như thế trong I-sơ-ra-ên, kể từ thời của Tiên Tri Sa-mu-ên cho đến bấy giờ; cũng không một vua I-sơ-ra-ên nào đã giữ Lễ Vượt Qua như Giô-si-a đã giữ, tức có các tư tế, những người Lê-vi, và toàn dân Giu-đa và I-sơ-ra-ên về tham dự chung với dân cư Giê-ru-sa-lem. ¹⁹ Lễ Vượt Qua ấy đã được giữ trong năm thứ mười tám của triều đại Giô-si-a.

Giô-si-a Bị Na-cô Ðánh Bại và Qua Ðời

²⁰ Sau tất cả các việc đó, sau khi Giô-si-a đã sửa sang xong Ðền Thờ, Nê-cô vua Ai-cập kéo quân lên để giao chiến ở Cạt-kê-mít bên bờ Sông Ơ-phơ-rát. Giô-si-a kéo quân ra để chận đánh ông ấy. ²¹ Nê-cô sai sứ giả đến nói với ông, “Thưa vua Giu-đa, tôi với ông nào có chuyện xích mích gì chăng? Ngày nay tôi kéo quân lên đây không phải để giao chiến với ông, nhưng để đối phó với một vương quốc đang gây chiến với tôi. Ðức Chúa Trời đã truyền cho tôi phải kéo quân đi gấp rút. Vậy xin ông đừng can thiệp vào công việc của Ðức Chúa Trời, Ðấng đang ở với tôi, kẻo Ngài sẽ tiêu diệt ông.”

²² Nhưng Giô-si-a không nghe lời ông ấy. Ông cải trang và kéo quân ra nghinh chiến. Ông không nghe những lời của Nê-cô đã nhận từ miệng Ðức Chúa Trời truyền lại. Vì thế ông kéo quân ra đón đánh quân Ai-cập trong Thung Lũng Mê-ghi-đô. ²³ Quân xạ tiễn của Ai-cập bắn trúng Vua Giô-si-a. Vua bèn nói với các tôi tớ ông, “Hãy đem ta ra khỏi mặt trận, vì ta đã bị trọng thương.” ²⁴ Các tôi tớ của ông đem ông ra khỏi xe chiến mã của ông, họ đặt ông trên một xe chiến mã khác, rồi chở ông về Giê-ru-sa-lem. Về đến nơi thì ông tắt thở. Ông được chôn trong mộ của tổ tiên ông. Toàn thể Giu-đa và Giê-ru-sa-lem để tang than khóc Giô-si-a.

²⁵ Giê-rê-mi đã làm một bài ai ca để khóc Giô-si-a. Tất cả các ca viên, nam lẫn nữ, đều nhắc đến Giô-si-a trong những bài ai ca của họ cho đến ngày nay. Từ đó họ làm cho những bài ai ca trở thành một truyền thống trong I-sơ-ra-ên, và này, họ đã ghi bài ai ca đó vào Tập Ai Ca.

²⁶ Những hoạt động khác của Giô-si-a, những việc tốt ông làm theo những điều đã chép trong Luật Pháp của Chúa, ²⁷ những hoạt động của ông, từ đầu đến cuối, này, chúng đều được chép trong sách Các Vua I-sơ-ra-ên và Giu-đa.