Add parallel Print Page Options

Son minn, varðveit þú orð mín og geym þú hjá þér boðorð mín.

Varðveit þú boðorð mín, og þá munt þú lifa, og áminning mína eins og sjáaldur auga þíns.

Bind þau á fingur þína, skrifa þau á spjald hjarta þíns.

Seg við spekina: "Þú ert systir mín!" og kallaðu skynsemina vinkonu,

svo að þær varðveiti þig fyrir léttúðarkonu, fyrir blíðmálugri konu sem annar á.

Út um gluggann á húsi mínu, út um grindurnar skimaði ég

og sá þar meðal sveinanna ungan og vitstola mann.

Hann gekk á strætinu nálægt horni einu og fetaði leiðina að húsi hennar,

í rökkrinu, að kveldi dags, um miðja nótt og í niðdimmu.

10 Gekk þá kona í móti honum, búin sem portkona og undirförul í hjarta _

11 hávær er hún og óhemjuleg, fætur hennar tolla aldrei heima,

12 hún er ýmist á götunum eða á torgunum, og situr um menn hjá hverju horni _,

13 hún þrífur í hann og kyssir hann og segir við hann, ósvífin í bragði:

14 "Ég átti að greiða heillafórn, í dag hefi ég goldið heit mitt.

15 Fyrir því fór ég út til móts við þig, til þess að leita þín, og hefi nú fundið þig.

16 Ég hefi búið rúm mitt ábreiðum, marglitum ábreiðum úr egypsku líni.

17 Myrru, alóe og kanel hefi ég stökkt á hvílu mína.

18 Kom þú, við skulum drekka okkur ástdrukkin fram á morgun, gamna okkur með blíðuhótum.

19 Því að maðurinn minn er ekki heima, hann er farinn í langferð.

20 Peningapyngjuna tók hann með sér, hann kemur ekki heim fyrr en í tunglfylling."

21 Hún tældi hann með sínum áköfu fortölum, ginnti hann með kjassmælum sínum.

22 Hann fer rakleiðis á eftir henni, eins og naut gengur fram á blóðvöllinn, og eins og hjörtur, sem anar í netið,

23 uns örin fer í gegnum lifur hans, eins og fuglinn hraðar sér í snöruna, og veit ekki, að líf hans er í veði.

24 Og nú, þér yngismenn, hlýðið á mig og gefið gaum að orðum munns míns.

25 Lát eigi hjarta þitt teygjast á vegu hennar, villst eigi inn á stigu hennar.

26 Því að margir eru þeir, sem hún hefir sært til ólífis, og mesti grúi allir þeir, sem hún hefir myrt.

27 Hús hennar er helvegur, er liggur niður til heimkynna dauðans.

Heyr, spekin kallar og hyggnin lætur raust sína gjalla.

Uppi á hæðunum við veginn, þar sem göturnar kvíslast _ stendur hún.

Við hliðin, þar sem gengið er út úr borginni, þar sem gengið er inn um dyrnar, kallar hún hátt:

Til yðar, menn, tala ég, og raust mín hljómar til mannanna barna.

Þér óreyndu, lærið hyggindi, og þér heimskingjar, lærið skynsemi.

Hlýðið á, því að ég tala það sem göfuglegt er, og varir mínar tjá það sem rétt er.

Því að sannleika mælir gómur minn og guðleysi er viðbjóður vörum mínum.

Einlæg eru öll orð munns míns, í þeim er ekkert fals né fláræði.

Öll eru þau einföld þeim sem skilning hefir, og blátt áfram fyrir þann sem hlotið hefir þekkingu.

10 Takið á móti ögun minni fremur en á móti silfri og fræðslu fremur en úrvals gulli.

11 Því að viska er betri en perlur, og engir dýrgripir jafnast á við hana.

12 Ég, spekin, er handgengin hyggindunum og ræð yfir ráðdeildarsamri þekking.

13 Að óttast Drottin er að hata hið illa, drambsemi og ofdramb og illa breytni og fláráðan munn _ það hata ég.

14 Mín er ráðspekin og framkvæmdarsemin, ég er hyggnin, minn er krafturinn.

15 Fyrir mína hjálp ríkja konungarnir og úrskurða höfðingjarnir réttvíslega.

16 Fyrir mína hjálp stjórna stjórnendurnir og tignarmennin _ allir valdsmenn á jörðu.

17 Ég elska þá sem mig elska, og þeir sem leita mín, finna mig.

18 Auður og heiður eru hjá mér, ævagamlir fjármunir og réttlæti.

19 Ávöxtur minn er betri en gull og gimsteinar og eftirtekjan eftir mig betri en úrvals silfur.

20 Ég geng á götu réttlætisins, á stigum réttarins miðjum,

21 til þess að gefa þeim sanna auðlegð, er elska mig, og fylla forðabúr þeirra.

22 Drottinn skóp mig í upphafi vega sinna, á undan öðrum verkum sínum, fyrir alda öðli.

23 Frá eilífð var ég sett til valda, frá upphafi, áður en jörðin var til.

24 Ég fæddist áður en hafdjúpin urðu til, þá er engar vatnsmiklar lindir voru til.

25 Áður en fjöllunum var hleypt niður, á undan hæðunum fæddist ég,

26 áður en hann skapaði völl og vengi og fyrstu moldarkekki jarðríkis.

27 Þegar hann gjörði himininn, þá var ég þar, þegar hann setti hvelfinguna yfir hafdjúpið,

28 þegar hann festi skýin uppi, þegar uppsprettur hafdjúpsins komust í skorður,

29 þegar hann setti hafinu takmörk, til þess að vötnin færu eigi lengra en hann bauð, þegar hann festi undirstöður jarðar.

30 Þá stóð ég honum við hlið sem verkstýra, og ég var yndi hans dag hvern, leikandi mér fyrir augliti hans alla tíma,

31 leikandi mér á jarðarkringlu hans, og hafði yndi mitt af mannanna börnum.

32 Og nú, þér yngismenn, hlýðið mér, því að sælir eru þeir, sem varðveita vegu mína.

33 Hlýðið á aga, svo að þér verðið vitrir, og látið hann eigi sem vind um eyrun þjóta.

34 Sæll er sá maður, sem hlýðir mér, sem vakir daglega við dyr mínar og geymir dyrastafa minna.

35 Því að sá sem mig finnur, finnur lífið og hlýtur blessun af Drottni.

36 En sá sem missir mín, skaðar sjálfan sig. Allir þeir, sem hata mig, elska dauðann.

Spekin hefir reist sér hús, höggvið til sjö stólpa sína.

Hún hefir slátrað sláturfé sínu, byrlað vín sitt, já, hún hefir þegar búið borð sitt.

Hún hefir sent út þernur sínar, hún kallar á háum stöðum í borginni:

"Hver, sem óreyndur er, komi hingað!" Við þann, sem óvitur er, segir hún:

"Komið, etið mat minn og drekkið vínið, sem ég hefi byrlað.

Látið af heimskunni, þá munuð þér lifa, og fetið veg hyggindanna."

Sá sem áminnir spottara, bakar sér smán, og þeim sem ávítar óguðlegan, verður það til vansa.

Ávíta eigi spottarann, svo að hann hati þig eigi, ávíta hinn vitra, og hann mun elska þig.

Gef hinum vitra, þá verður hann að vitrari, fræð hinn réttláta, og hann mun auka lærdóm sinn.

10 Ótti Drottins er upphaf viskunnar og að þekkja Hinn heilaga eru hyggindi.

11 Því að fyrir mitt fulltingi munu dagar þínir verða margir og ár lífs þíns aukast.

12 Sért þú vitur, þá ert þú vitur þér til góðs, en sért þú spottari, þá mun það bitna á þér einum.

13 Frú Heimska er óhemja, einföld og veit ekkert.

14 Hún situr úti fyrir húsdyrum sínum, á stól uppi á háu stöðunum í borginni

15 til þess að kalla á þá, sem um veginn fara, þá er ganga beint áfram leið sína:

16 "Hver sem óreyndur er, komi hingað!" og við þann sem óvitur er, segir hún:

17 "Stolið vatn er sætt, og lostætt er launetið brauð."

18 Og hann veit ekki, að þar eru hinir framliðnu, að þeir sem hún hefir boðið heim, eru í djúpum Heljar.

Warning Against the Adulterous Woman

My son,(A) keep my words
    and store up my commands within you.
Keep my commands and you will live;(B)
    guard my teachings as the apple of your eye.
Bind them on your fingers;
    write them on the tablet of your heart.(C)
Say to wisdom, “You are my sister,”
    and to insight, “You are my relative.”
They will keep you from the adulterous woman,
    from the wayward woman with her seductive words.(D)

At the window of my house
    I looked down through the lattice.
I saw among the simple,
    I noticed among the young men,
    a youth who had no sense.(E)
He was going down the street near her corner,
    walking along in the direction of her house
at twilight,(F) as the day was fading,
    as the dark of night set in.

10 Then out came a woman to meet him,
    dressed like a prostitute and with crafty intent.
11 (She is unruly(G) and defiant,
    her feet never stay at home;
12 now in the street, now in the squares,
    at every corner she lurks.)(H)
13 She took hold of him(I) and kissed him
    and with a brazen face she said:(J)

14 “Today I fulfilled my vows,
    and I have food from my fellowship offering(K) at home.
15 So I came out to meet you;
    I looked for you and have found you!
16 I have covered my bed
    with colored linens from Egypt.
17 I have perfumed my bed(L)
    with myrrh,(M) aloes and cinnamon.
18 Come, let’s drink deeply of love till morning;
    let’s enjoy ourselves with love!(N)
19 My husband is not at home;
    he has gone on a long journey.
20 He took his purse filled with money
    and will not be home till full moon.”

21 With persuasive words she led him astray;
    she seduced him with her smooth talk.(O)
22 All at once he followed her
    like an ox going to the slaughter,
like a deer[a] stepping into a noose[b](P)
23     till an arrow pierces(Q) his liver,
like a bird darting into a snare,
    little knowing it will cost him his life.(R)

24 Now then, my sons, listen(S) to me;
    pay attention to what I say.
25 Do not let your heart turn to her ways
    or stray into her paths.(T)
26 Many are the victims she has brought down;
    her slain are a mighty throng.
27 Her house is a highway to the grave,
    leading down to the chambers of death.(U)

Wisdom’s Call

Does not wisdom call out?(V)
    Does not understanding raise her voice?
At the highest point along the way,
    where the paths meet, she takes her stand;
beside the gate leading into the city,
    at the entrance, she cries aloud:(W)
“To you, O people, I call out;(X)
    I raise my voice to all mankind.
You who are simple,(Y) gain prudence;(Z)
    you who are foolish, set your hearts on it.[c]
Listen, for I have trustworthy things to say;
    I open my lips to speak what is right.
My mouth speaks what is true,(AA)
    for my lips detest wickedness.
All the words of my mouth are just;
    none of them is crooked or perverse.
To the discerning all of them are right;
    they are upright to those who have found knowledge.
10 Choose my instruction instead of silver,
    knowledge rather than choice gold,(AB)
11 for wisdom is more precious(AC) than rubies,
    and nothing you desire can compare with her.(AD)

12 “I, wisdom, dwell together with prudence;
    I possess knowledge and discretion.(AE)
13 To fear the Lord(AF) is to hate evil;(AG)
    I hate(AH) pride and arrogance,
    evil behavior and perverse speech.
14 Counsel and sound judgment are mine;
    I have insight, I have power.(AI)
15 By me kings reign
    and rulers(AJ) issue decrees that are just;
16 by me princes govern,(AK)
    and nobles—all who rule on earth.[d]
17 I love those who love me,(AL)
    and those who seek me find me.(AM)
18 With me are riches and honor,(AN)
    enduring wealth and prosperity.(AO)
19 My fruit is better than fine gold;(AP)
    what I yield surpasses choice silver.(AQ)
20 I walk in the way of righteousness,(AR)
    along the paths of justice,
21 bestowing a rich inheritance on those who love me
    and making their treasuries full.(AS)

22 “The Lord brought me forth as the first of his works,[e][f]
    before his deeds of old;
23 I was formed long ages ago,
    at the very beginning, when the world came to be.
24 When there were no watery depths, I was given birth,
    when there were no springs overflowing with water;(AT)
25 before the mountains were settled in place,(AU)
    before the hills, I was given birth,(AV)
26 before he made the world or its fields
    or any of the dust of the earth.(AW)
27 I was there when he set the heavens in place,(AX)
    when he marked out the horizon(AY) on the face of the deep,
28 when he established the clouds above(AZ)
    and fixed securely the fountains of the deep,(BA)
29 when he gave the sea its boundary(BB)
    so the waters would not overstep his command,(BC)
and when he marked out the foundations of the earth.(BD)
30     Then I was constantly[g] at his side.(BE)
I was filled with delight day after day,
    rejoicing always in his presence,
31 rejoicing in his whole world
    and delighting in mankind.(BF)

32 “Now then, my children, listen(BG) to me;
    blessed are(BH) those who keep my ways.(BI)
33 Listen to my instruction and be wise;
    do not disregard it.
34 Blessed are those who listen(BJ) to me,
    watching daily at my doors,
    waiting at my doorway.
35 For those who find me(BK) find life(BL)
    and receive favor from the Lord.(BM)
36 But those who fail to find me harm themselves;(BN)
    all who hate me love death.”(BO)

Invitations of Wisdom and Folly

Wisdom has built(BP) her house;
    she has set up[h] its seven pillars.
She has prepared her meat and mixed her wine;(BQ)
    she has also set her table.(BR)
She has sent out her servants, and she calls(BS)
    from the highest point of the city,(BT)
    “Let all who are simple(BU) come to my house!”
To those who have no sense(BV) she says,
    “Come,(BW) eat my food
    and drink the wine I have mixed.(BX)
Leave your simple ways and you will live;(BY)
    walk in the way of insight.”(BZ)

Whoever corrects a mocker invites insults;
    whoever rebukes the wicked incurs abuse.(CA)
Do not rebuke mockers(CB) or they will hate you;
    rebuke the wise and they will love you.(CC)
Instruct the wise and they will be wiser still;
    teach the righteous and they will add to their learning.(CD)

10 The fear of the Lord(CE) is the beginning of wisdom,
    and knowledge of the Holy One(CF) is understanding.(CG)
11 For through wisdom[i] your days will be many,
    and years will be added to your life.(CH)
12 If you are wise, your wisdom will reward you;
    if you are a mocker, you alone will suffer.

13 Folly is an unruly woman;(CI)
    she is simple and knows nothing.(CJ)
14 She sits at the door of her house,
    on a seat at the highest point of the city,(CK)
15 calling out(CL) to those who pass by,
    who go straight on their way,
16     “Let all who are simple come to my house!”
To those who have no sense(CM) she says,
17     “Stolen water is sweet;
    food eaten in secret is delicious!(CN)
18 But little do they know that the dead are there,
    that her guests are deep in the realm of the dead.(CO)

Footnotes

  1. Proverbs 7:22 Syriac (see also Septuagint); Hebrew fool
  2. Proverbs 7:22 The meaning of the Hebrew for this line is uncertain.
  3. Proverbs 8:5 Septuagint; Hebrew foolish, instruct your minds
  4. Proverbs 8:16 Some Hebrew manuscripts and Septuagint; other Hebrew manuscripts all righteous rulers
  5. Proverbs 8:22 Or way; or dominion
  6. Proverbs 8:22 Or The Lord possessed me at the beginning of his work; or The Lord brought me forth at the beginning of his work
  7. Proverbs 8:30 Or was the artisan; or was a little child
  8. Proverbs 9:1 Septuagint, Syriac and Targum; Hebrew has hewn out
  9. Proverbs 9:11 Septuagint, Syriac and Targum; Hebrew me