Add parallel Print Page Options

Những Lời Khôn Ngoan Khác của Sa-lô-môn

25 Ðây là những câu châm ngôn của Sa-lô-môn, mà quần thần của Ê-xê-chia vua Giu-đa đã ghi lại:

Ðể mọi việc cứ bí ẩn là vinh hiển của Ðức Chúa Trời,
Còn tìm tòi khám phá ra là vinh hiển của các vua.
Cao như trời cao bát ngát, sâu như vực thẳm địa cầu,
Lòng các vua cũng thế, không thể nào dò xét thấu.
Hãy lấy cặn bã trong bạc ra,
Người thợ bạc sẽ có nguyên liệu tinh ròng để tạo nên vật quý.
Hãy loại khỏi mặt vua bọn nịnh thần gian ác,
Thì ngai vua sẽ được vững lập trong sự công chính.
Trước mặt vua con chớ nên tự đại,
Ðừng tự đứng vào vị trí các đại nhân.
Thà con để được mời, “Hãy lên đây,”
Hơn là bị bảo phải lui xuống trước mặt các bậc quyền quý,
Là những người mắt con đã thấy.

Ðừng vội vàng thưa kiện người ta,
Vì đến cuối cùng con sẽ làm gì khi người lân cận con làm cho con phải bẽ mặt?
Tốt hơn hết là ngồi xuống nói chuyện trực tiếp với người ấy,
Và đừng tiết lộ bí mật của người khác,
10 Kẻo có ai nghe được sẽ phơi bày việc xấu hổ của con ra,
Rồi tiếng xấu của con không làm sao chấm dứt.

11 Lời nói hay đúng lúc
Giống như những trái táo vàng trưng bày trong khay bạc.
12 Lời quở trách khôn ngoan vào tai người biết lắng nghe
Quý như chiếc nhẫn vàng hay vật trang sức bằng vàng.
13 Giống như tuyết làm tươi mát trong mùa gặt thể nào,
Sứ giả trung thành làm cho người sai phái mình cũng thể ấy;
Người ấy làm phấn khởi tinh thần của chủ mình.

14 Giống như trời kéo mây và có gió nhưng không mưa thế nào,
Kẻ khoe rằng mình dâng hiến nhưng không đưa tiền cũng vậy.

15 Nhờ nhẫn nại ta có thể thuyết phục người quyền thế,
Lưỡi tuy mềm nhưng có thể bẻ gãy xương.
16 Nếu tìm được mật, con hãy ăn vừa phải,
Vì nếu ăn mật quá nhiều, con bị ói ra chăng.
17 Với hàng xóm, con đừng sang chơi nhiều quá,
Kẻo họ phiền vì phải tiếp nhiều mà chán ghét con chăng.
18 Bị người lân cận làm chứng dối hại,
Chẳng khác gì bị tấn công bằng chùy, gươm, và tên nhọn.
19 Tin tưởng một kẻ thất tín trong lúc gặp khó khăn hoạn nạn,
Ắt bị đau thấu xương như bị nhức răng hay bị gãy chân.
20 Giống như giữa trời đông giá buốt mà bị buộc phải cởi áo ấm ra,
Hoặc giống như vết thương đang đau nhức mà bị giấm đổ vào,
Thì kẻ cứ ca hát rỉ rả trong khi lòng người ta đang trĩu nặng buồn bã cũng tác hại như vậy.

21 Nếu kẻ thù của con đói, hãy cho nó ăn,
Nếu nó khát, hãy cho nó uống;
22 Vì làm thế là con sẽ chất những than lửa hực trên đầu nó,
Chúa sẽ ban thưởng cho con.

23 Gió bắc sẽ đem mưa đến,
Lưỡi nói hành cũng đem tức giận đến trên nét mặt người ta.
24 Thà sống ở một góc trên rầm nhà,
Hơn ở chung nhà với người đàn bà hay sinh sự.

25 Nhận được tin vui từ phương xa gởi về,
Thật như một ly nước mát cho người đang khát.
26 Người ngay lành mà chiều theo kẻ gian ác thì chẳng khác gì
Một dòng suối bị khuấy bùn hay một mạch nước bị làm dơ.
27 Ăn mật nhiều quá sẽ không tốt,
Ðược tôn trọng rồi mà cứ đòi được tôn trọng nữa sẽ không hay.
28 Giống như cái thành mà tường thành đã đổ và không còn tường nữa,
Kẻ nào không kiềm hãm tính khí mình thì cũng như vậy.
26 Như tuyết rơi vào mùa hè và mưa rơi trong mùa gặt thể nào,
Sự tôn trọng không xứng hợp cho kẻ dại cũng thể ấy.
Như chim sẻ bay lòng vòng và như chim én lượn thể nào,
Lời nguyền rủa vô cớ chẳng hiệu nghiệm gì cũng thể ấy.
Roi dành cho ngựa, hàm khớp dành cho lừa,
Còn đòn vọt dành cho lưng kẻ dại.
Ðừng đáp lời kẻ điên dại theo cách điên rồ của nó,
Kẻo con cũng giống như nó chăng.
Hãy giải thích cho kẻ điên dại biết sự điên rồ của nó,
Kẻo nó tưởng nó khôn ngoan theo mắt nó chăng.
Nhờ một kẻ dại đi báo tin,
Khác nào tự chặt chân mình và uống lấy thiệt hại.
Chân người què đong đưa vô dụng thể nào,
Câu châm ngôn trong miệng kẻ dại cũng vô dụng thể ấy.

Tôn trọng kẻ dại
Chẳng khác gì cài viên đá vào chiếc trành ném đá.[a]
Người say rượu cố nhổ cái gai đâm vào tay thể nào,
Miệng kẻ dại cố nói ra câu châm ngôn cũng thể ấy.
10 Tay xạ thủ bắn mọi người bị thương thể nào,
Ai mướn kẻ qua đường hay mướn kẻ dại làm việc cũng thể ấy.[b]
11 Chó liếm lại đồ nó đã mửa thế nào,
Kẻ dại lặp lại sự điên rồ của nó cũng thể ấy.
12 Con có thấy kẻ tự cho mình là khôn ngoan theo mắt nó chăng?
Người ta có hy vọng nơi kẻ dại hơn là nơi kẻ đó.

13 Kẻ biếng nhác nói, “Có con sư tử ngoài đường!
Có con sư tử dữ tợn ở ngoài đường phố!”
14 Cánh cửa quay quanh bản lề thể nào,
Kẻ biếng nhác lăn qua lăn lại trên giường nó cũng thể ấy.
15 Kẻ biếng nhác chôn tay vào trong đĩa,
Rồi lấy làm mệt nhọc nhấc tay lên đưa thức ăn vào miệng.
16 Kẻ biếng nhác tự cho mình là khôn ngoan
Hơn bảy người phát biểu với lý lẽ vững vàng.
17 Kẻ nắm lấy vành tai con chó khi nó đi ngang qua thể nào,
Kẻ tham dự vào cuộc cãi lộn của người khác cũng thể ấy.
18 Giống như kẻ điên cuồng phóng hỏa, bắn tên, và gây chết chóc,
19 Thì kẻ gạt người lân cận mình rồi nói, “Tôi chỉ giỡn chơi thôi mà!” cũng như vậy.
20 Khi hết củi, lửa bèn tắt rụi,
Khi không còn ai đâm thọc, cuộc cãi vã cũng thôi.
21 Đốt than làm cho nóng hực và đốt củi làm lửa cháy bùng thể nào,
Kẻ hay cãi khơi dậy sự xung đột cũng thể ấy.
22 Lời kẻ mách lẻo giống như miếng ăn ngon ngọt,
Chạy tọt vào gan ruột người nghe.
23 Bình bằng đất được mạ bạc thể nào,
Lòng hiểm ác được lưỡi ngọt ngào che khuất đi cũng thể ấy.
24 Kẻ ghét ta dùng môi ngụy trang khiến ta sơ ý,
Trong khi lòng nó có ý đồ cố ý hại ta.
25 Chớ vội tin khi nó nói ngon nói ngọt,
Vì trong lòng nó có bảy điều ghê tởm ẩn tàng.
26 Dù lòng ghen ghét của nó được ngụy trang bằng sự lừa dối,
Thì trước sau gì nó sự gian ác của nó cũng bị lộ ra giữa công chúng.
27 Kẻ nào đào hố để hại người sẽ bị sa vào hố đó,
Kẻ nào lăn đá để đè người sẽ bị đá đó lăn ngược lại đè bẹp dúm.
28 Lưỡi dối trá ghét các nạn nhân của nó,
Miệng dua nịnh gây thiệt hại biết bao.

Footnotes

  1. Châm Ngôn 26:8 Có bản ghi, “Chẳng khác gì lấy viên ngọc bỏ chung vào đống đá.”
  2. Châm Ngôn 26:10 Có bản ghi, “Ðấng Cao Cả dựng nên mọi vật sẽ báo trả cho kẻ dại dột và kẻ vi phạm.”

Lạc Quyên Giúp Các Tín Hữu Gặp Cảnh Khốn Cùng

Về việc lạc quyên giúp các thánh đồ, tôi không cần viết gì thêm cho anh chị em nữa, vì tôi biết anh chị em rất nhiệt tình về việc ấy; đó là điều tôi đã khoe với anh chị em ở Ma-xê-đô-ni-a rằng anh chị em ở A-chai đã chuẩn bị từ năm trước, và sự nhiệt tình của anh chị em quả đã động viên nhiều người của họ. Nay tôi gởi các anh em này đến với anh chị em, để chứng tỏ rằng lời khoe của tôi về anh chị em không phải là rỗng tuếch, mà anh chị em thật sự đã chuẩn bị như tôi đã nói. Tôi chỉ lo là nếu vài anh em ở Ma-xê-đô-ni-a đến với chúng tôi, và họ thấy anh chị em chưa chuẩn bị gì cả, khi ấy chắc chúng tôi sẽ mắc cỡ lắm; còn anh chị em thì khỏi phải nói rồi, bởi vì chúng tôi đã quá tin tưởng anh chị em. Vì thế tôi thấy cần phải khuyến khích các anh em này đến với anh chị em trước và chuẩn bị sẵn sàng những gì anh chị em đã hứa cho công tác phúc thiện đó, để việc ấy sẽ đúng là một món quà hào phóng, chứ không là một việc làm miễn cưỡng.

Xin anh chị em nhớ rằng ai gieo ít sẽ gặt ít, ai gieo nhiều sẽ gặt nhiều. Mỗi người hãy theo lòng mình đã định mà dâng hiến, không dâng một cách miễn cưỡng hoặc bị cưỡng ép, vì Ðức Chúa Trời yêu người dâng hiến cách vui lòng. Ðức Chúa Trời có khả năng ban cho anh chị em mọi ân phước cách dư dật, để anh chị em luôn luôn đầy đủ trong mọi phương diện, hầu có thể chia sẻ rời rộng trong mọi việc phúc thiện, như có chép rằng,

“Người nào rải của mình ra giúp người nghèo khổ,
Công đức của người ấy sẽ trường tồn mãi mãi.”Thi 112:9

10 Nguyện Ðấng cung cấp hạt giống cho người gieo và cơm bánh làm lương thực chu cấp hạt giống và khiến chúng sinh lợi bội phần cho anh chị em, và nguyện Ngài làm gia tăng kết quả công đức của anh chị em. 11 Nguyện anh chị em được giàu có trong mọi phương diện, để anh chị em luôn rộng rãi trong mọi việc, hầu qua việc làm của chúng ta, nhiều người sẽ tạ ơn Ðức Chúa Trời. 12 Vì công tác phục vụ này không chỉ đáp ứng nhu cầu túng thiếu của các thánh đồ, nhưng cũng tạo cơ hội cho nhiều người tạ ơn Ðức Chúa Trời. 13 Qua thành quả của sự phục vụ này họ sẽ tôn vinh Ðức Chúa Trời, vì anh chị em đã vâng phục Tin Mừng của Ðấng Christ mà anh chị em đã tuyên xưng, và vì sự chia sẻ rộng rãi của anh chị em cho họ và cho mọi người khác. 14 Còn họ, họ sẽ cầu nguyện cho anh chị em và quý mến anh chị em, vì ân sủng của Ðức Chúa Trời ban cho anh chị em quá đỗi dồi dào. 15 Tạ ơn Ðức Chúa Trời vì sự ban cho của Ngài không thể tả!