Add parallel Print Page Options

Lời dạy khôn ngoan của A-gu-rơ

30 Sau đây là những lời giáo huấn của A-gu-rơ con trai Gia-kê, người xứ Mát-xa.

Ông bảo, “Lạy Thượng Đế, tôi mệt mỏi, tôi đuối sức và kiệt lực.” [a]
Ta là kẻ dại dột hơn mọi người,
    ta không hiểu biết gì.
Ta chưa học khôn,
    và không biết gì về Thượng Đế, Đấng Thánh.
Ai đã lên trời rồi lại xuống?
    Ai có thể nắm gió trong tay?
Ai có thể bọc nước trong áo choàng?
    Ai đã đặt ranh giới cho đất?
Tên Ngài hay tên con trai Ngài là gì?
    Nếu ngươi biết hãy nói cho ta đi!
Mỗi một lời nói của Thượng Đế đều chân chính.
    Ngài bảo vệ những ai đến với Ngài.
Đừng thêm bớt gì vào lời Ngài,
    nếu không Ngài sẽ trừng phạt con và cho con là kẻ nói dối.
Con cầu xin Ngài hai điều.
    Xin đừng từ chối trước khi con chết.
Xin đừng để con nói dối và bất lương.
    Đừng để con giàu sang hay nghèo khổ;
    xin cho con đủ đồ dùng hằng ngày.
Nếu quá sung túc, con có thể chối bỏ Ngài và bảo,
    “Tôi không biết CHÚA là ai cả!”
Nếu quá nghèo khổ
    con có thể trộm cắp làm nhục danh Thượng Đế của con.
10 Đừng nói xấu đầy tớ với chủ nó,
    nếu không nó sẽ nguyền rủa con, rồi con sẽ phải mang tội.
11 Có người chưởi rủa cha mình
    cũng chẳng chúc phước cho mẹ mình.
12 Có người tự nghĩ mình trong sạch
    nhưng thực sự chưa tẩy sạch được điều dơ bẩn trong lòng.
13 Có người mang tính tự phụ,
    xem thường người khác.
14 Có kẻ có răng bén như gươm;
    hàm của chúng như dao nhọn.
    Chúng muốn giết kẻ nghèo khỏi xứ
    và đuổi kẻ túng thiếu ra khỏi loài người.
15 Con đỉa có hai con gái [b]
    gọi là “Cho thêm” và “Cho thêm.”
    Có ba điều không bao giờ thỏa mãn,
    và bốn điều không bao giờ nói, “Đủ rồi!”
16 Đó là nghĩa địa, dạ không sinh con,
    đất không bao giờ đủ mưa,
    và lửa không bao giờ nói “Đủ rồi!”
17 Con mắt chế giễu cha mình,
    không vâng lời mẹ mình,
thì chim trời sẽ móc mắt ấy,
    kên kên sẽ ăn nó.
18 Có ba điều rất lạ lùng đối với ta,
    và bốn điều ta chưa hiểu được:
19 Đó là đường chim ưng bay trên trời,
    đường con rắn bò trên đá,
    lối tàu chạy trên biển,
    và đường người nam đi lại với người nữ.
20 Người đàn bà ngoại tình hành động như sau:
    Nàng làm như thể vừa mới ăn xong rồi rửa mặt;
    và bảo, “Tôi có làm gì quấy đâu.”
21 Có ba điều làm rung chuyển đất,
    và bốn điều mà đất không chịu nổi:
22 Đó là khi kẻ tôi tớ lên làm vua,
    Người ngu có dư thức ăn,
23 Người đàn bà bị chồng ghét nhưng vẫn cưới nàng,
    và đứa tớ gái lên làm bà chủ.
24 Có bốn loài nhỏ xíu trên đất
    nhưng lại rất khôn:
25 Con kiến chẳng có sức mạnh gì,
    nhưng biết dự trữ thức ăn lúc mùa hè.
26 Con chồn núi không mạnh mẽ gì,
    nhưng sống giữa các tảng đá.
27 Cào cào tuy không có vua,
    nhưng bay ra theo hàng ngũ.
28 Con thằn lằn mà người ta lấy tay bắt được,
    vậy mà lại ở trong cung vua.
29 Có ba thứ bước đi hiên ngang,
    và bốn thứ bước đi hùng dũng:
30 Đó là sư tử, con vật oai phong nhất,
    không biết sợ ai,
31 con gà trống đi hiên ngang [c],
    con dê đực, và nhà vua khi hướng dẫn dân chúng.
32 “Nếu con vừa ngu mà lại tự phụ,
    hay nếu con định mưu ác thì hãy lấy tay bịt miệng.
33 Sữa quậy lên làm ra bơ,
    mũi bị đập sẽ chảy máu.
    Chọc giận người khác gây ra chuyện lôi thôi.”

Footnotes

  1. Châm Ngôn 30:1 Ông bảo, … kiệt lực Câu nầy trong nguyên văn không rõ nghĩa. Có bản nghi, “Ông bảo với Y-thiên, Y-thiên, và U-canh.”
  2. Châm Ngôn 30:15 Con đỉa có hai con gái Hay “Người tham lam chỉ biết có hai điều.”
  3. Châm Ngôn 30:31 con gà trống đi hiên ngang Hay “con chó săn” hoặc “con ngựa khi ra trận.”

Những Lời Khuyên của A-gu-rơ

30 Những lời của A-gu-rơ con trai Gia-kê, những câu cách ngôn.
Ông ấy than rằng, “Lạy Ðức Chúa Trời! Con mệt mỏi quá.
Ðức Chúa Trời ôi! Con mệt mỏi quá. Làm sao con chịu nổi?”
Thật vậy, tôi là kẻ đần độn hơn mọi người;
Tôi không được thông sáng như một người bình thường.
Tôi chẳng có dịp học sự khôn ngoan,
Tôi cũng chẳng có tri thức của Ðấng Thánh.
Ai đã lên trời rồi xuống trở lại?
Ai đã thâu gió vào lòng bàn tay?
Ai đã bọc nước trong vạt áo?
Ai đã định giới hạn cho mọi chân trời góc bể?
Danh Ngài là gì, và Con của Ngài tên chi?
Nếu bạn biết Ngài là ai!

Mỗi lời của Ðức Chúa Trời đều là chính xác;
Ngài là thuẫn khiên cho người tin cậy Ngài.
Chớ thêm chi vào những lời Ngài,
Kẻo Ngài quở trách và bạn bị xem là kẻ nói dối chăng.

Con cầu xin Chúa hai điều;
Mong Ngài đừng từ chối trước khi con qua đời:
Xin khiến dang xa con những lọc lừa và gian dối,
Xin cho con đừng nghèo mà cũng đừng giàu.
Xin nuôi con vừa đủ phần nhu cầu ẩm thực,
Kẻo khi dư dật con sẽ chối bỏ Ngài, mà rằng, “Chúa là ai?”
Hoặc khi nghèo đói và trộm cắp mà làm ô danh Ðức Chúa Trời của con chăng.

10 Ðừng cáo tội một đầy tớ với chủ nó,
Kẻo nó nguyền rủa bạn và bạn bị mang mặc cảm tội lỗi chăng.

11 Có những kẻ chưởi rủa cha mình,
Và không cầu phước cho mẹ mình.
12 Có những kẻ cho mình là trong sạch theo mắt mình,
Dù chúng chưa được tẩy sạch những ô nhơ.
13 Có những kẻ mà mắt lúc nào cũng ngước lên vênh váo,
Mí mắt cứ giương lên vẻ kiêu ngạo khó ưa.
14 Có kẻ răng như gươm và nanh như dao;
Chúng ăn nuốt người nghèo trên đất và kẻ khốn cùng giữa các phàm nhân.

15 Con đỉa có hai con gái, cứ kêu réo, “Cho nữa! Cho nữa!”
Có ba điều không khi nào biết đủ,
Và bốn thứ không hề nói, “Ðủ rồi”:
16 Âm phủ,
Tử cung của người đàn bà son sẻ,
Trái đất không bao giờ thỏa mãn với số lượng nước,
Và lửa không bao giờ nói, “Ðủ rồi!”

17 Con mắt nhạo báng cha mình và khinh dể việc vâng lời mẹ mình
Sẽ bị quạ trong thung lũng mổ ăn và kên kên móc sạch.

18 Có ba điều lạ lùng quá cho tôi,
Và bốn chuyện tôi không hiểu được:
19 Ðường của phượng hoàng bay trên trời,
Lối của rắn bò trên đá,
Tuyến của tàu chạy giữa biển,
Và cách của người nam đến với người nữ.

20 Ðây là những gì người phụ nữ ngoại tình đã làm:
Nàng ăn xong, chùi miệng, và nói, “Tôi đâu có làm gì sai.”

21 Có ba điều làm trái đất rúng động,
Và bốn chuyện nó không chịu nổi:
22 Kẻ tôi tớ được làm vua,
Kẻ dại dột lại có đầy thực phẩm,
23 Người đàn bà khó ưa có được một người chồng.
Và đứa nữ tỳ lại trở thành bà chủ.

24 Có bốn sinh vật nhỏ trên đất,
Nhưng chúng rất khôn ngoan:
25 Loài kiến là loài chẳng có sức mạnh,
Nhưng chúng biết chuẩn bị lương thực trong mùa hè.
26 Loài thỏ rừng chẳng phải là loài mạnh mẽ,
Nhưng chúng biết chọn các hốc đá để làm nhà.
27 Loài cào cào chẳng có vua cai trị,
Nhưng chúng bay theo đội ngũ hẳn hoi.
28 Loài thằn lằn người ta có thể lấy tay bắt được,
Nhưng chúng sống trong các cung điện nhà vua.

29 Ba con vật có vóc dáng đẹp đẽ,
Và bốn loài có dáng đi oai vệ:
30 Sư tử, con vật dũng mãnh nhất trong các loài thú,
Nó không biết thối lui trước đối thủ nào,
31 Con gà trống bước đi cách hiên ngang,
Con dê đực,
Và vị vua ở giữa ba quân.

32 Nếu bạn dại dột đến độ tự đề cao chính mình,
Hoặc nếu bạn toan mưu ác, hãy lấy tay bụm miệng mình lại.
33 Vì ép sữa sẽ làm ra bơ, và đánh vào mũi sẽ làm cho chảy máu,
Cũng vậy chọc cho giận sẽ sinh ra tranh cạnh.