Sáng Thế 48-50
Vietnamese Bible: Easy-to-Read Version
Chúc phước cho Ma-na-xe và Ép-ra-im
48 Sau đó ít lâu Giô-xép nghe tin cha mình mang bệnh nặng nên ông mang Ma-na-xe và Ép-ra-im, hai con trai mình đi thăm Gia-cốp. 2 Khi Giô-xép đến có người báo cho Gia-cốp hay rằng, “Giô-xép, con ông đang đến thăm ông.” Lúc đó Gia-cốp yếu lắm rồi nên phải cố hết sức mới ngồi dậy trên giường được.
3 Gia-cốp bảo Giô-xép, “Thượng Đế Toàn Năng đã hiện ra cùng cha tại Lu-xơ trong đất Ca-na-an và chúc phước cho cha. 4 Ngài bảo cha, ‘Ta sẽ ban cho con thật đông con. Ta sẽ lập con làm cha của nhiều dân tộc. Ta sẽ cho dòng dõi con đất nầy đời đời.’ 5 Hai con trai của con sinh ra trong xứ Ai-cập trước khi cha xuống đây sẽ được xem như con của cha. Ép-ra-im và Ma-na-xe sẽ là con của cha như Ru-bên và Xi-mê-ôn vậy. 6 Nhưng nếu con có con nào khác thì chúng nó sẽ là con của con. Đất của chúng nó sẽ là một phần đất cấp cho Ép-ra-im và Ma-na-xe. 7 Khi cha từ miền tây bắc Mê-sô-bô-ta-mi trở về thì Ra-chên qua đời trong xứ Ca-na-an trong khi chúng ta đang đi về Ếp-rát. Cha rất buồn khổ và cha mai táng mẹ con ở đó.” (Ếp-rát bây giờ là Bết-lê-hem.)
8 Khi Ít-ra-en thấy mấy đứa con trai Giô-xép thì hỏi, “Mấy đứa nầy là ai vậy?”
9 Giô-xép trả lời, “Đây là các con mà Thượng Đế đã ban cho con trong xứ Ai-cập.” Ít-ra-en bảo, “Mang chúng nó đến gần cha để cha chúc phước cho chúng nó.”
10 Lúc đó mắt Ít-ra-en kém lắm vì đã cao tuổi. Giô-xép đem các con lại gần ông. Ít-ra-en ôm hôn chúng nó. 11 Ông bảo Giô-xép, “Cha tưởng sẽ chẳng bao giờ được gặp mặt con lại, mà bây giờ Thượng Đế đã cho cha thấy mặt con và các con của con.”
12 Rồi Giô-xép đỡ các con mình ra khỏi lòng Ít-ra-en và cúi xuống đất lạy. 13 Ông để Ép-ra-im bên phải mình và Ma-na-xe bên trái. (Ép-ra-im ở gần tay trái và Ma-na-xe gần tay phải của Ít-ra-en.) Giô-xép đưa hai đứa con lại gần Ít-ra-en. 14 Nhưng Ít-ra-en lại tréo tay và đặt tay phải lên đầu Ép-ra-im là em và đặt tay trái lên đầu Ma-na-xe là con trưởng nam. 15 Ít-ra-en chúc phước cho Giô-xép như sau,
“Các tổ tiên cha là Áp-ra-ham và Y-sác đã phục vụ Thượng Đế chúng ta.
Ngài như người chăn đã dẫn dắt cha suốt đời.
16 Ngài như thiên sứ đã giải thoát cha khỏi mọi cảnh khốn khó.
Nay cha cầu xin Ngài ban phước cho hai đứa nầy.
Nguyện danh cha được biết đến qua chúng nó,
và nguyện danh của các tổ tiên chúng ta là Áp-ra-ham và Y-sác
cũng được biết đến qua chúng nó.
Nguyện chúng nó có đông con cái.”
17 Khi Giô-xép thấy cha mình đặt tay phải lên đầu Ép-ra-im thì không chịu. Ông liền dời tay cha mình từ đầu Ép-ra-im qua đầu Ma-na-xe. 18 Giô-xép bảo với cha, “Cha lộn rồi. Ma-na-xe là con đầu lòng. Xin cha đặt tay trên đầu nó mới đúng.”
19 Nhưng cha ông không chịu và bảo, “Cha biết, con ơi, cha biết mà. Ma-na-xe sẽ trở nên lớn mạnh và có đông con cái nhưng em nó sẽ lớn mạnh hơn nó nữa. Con cháu nó sẽ đông đến nỗi thành một dân tộc được.”
20 Hôm ấy Ít-ra-en chúc phước cho chúng nó và bảo,
“Khi Ít-ra-en nhận được phước lành thì người ta sẽ nói:
‘Nguyện CHÚA làm cho con như Ép-ra-im và Ma-na-xe.’”
Đó là lý do tại sao ông đặt Ép-ra-im trên Ma-na-xe.
21 Rồi Ít-ra-en nói cùng Giô-xép, “Con hãy nhìn cha đây. Cha sắp qua đời rồi nhưng Thượng Đế sẽ ở với con và đưa con về nơi quê hương của tổ tiên con. 22 Ta đã cho con điều mà cha không cho các anh con tức là đất Sê-chem mà cha đã dùng gươm và cung tên mà chiếm lấy từ dân A-mô-rít.”
Gia-cốp chúc phước cho các con trai
49 Rồi Gia-cốp gọi các con trai đến gần mình. Ông bảo, “Các con hãy lại gần cha, cha sẽ cho các con biết những chuyện sẽ xảy ra trong tương lai.
2 Các con trai Gia-cốp hãy lắng tai nghe.
Hãy nghe lời của Ít-ra-en, cha các con.
Ru-bên
3 Ru-bên, con trưởng nam ta,
là sức mạnh của cha.
Con đã chứng tỏ mình có thể làm cha được.
Con đóng vai trò cao nhất trong các con trai cha,
con cũng là người hùng mạnh nhất.
4 Nhưng con giống như nước lụt,
không biết tự chế ngự,
nên con không thể lãnh đạo các em con được.
Vì con đã vào giường cha và sỉ nhục cha
bằng cách ăn nằm với đứa nữ tì của cha.
Xi-mê-ôn và Lê-vi
5 Xi-mê-ôn và Lê-vi là hai anh em
dùng gươm giáo để làm chuyện hung bạo.
6 Ta sẽ không tham gia chuyện bàn bạc bí mật của chúng nó.
Ta cũng sẽ không họp với chúng nó để âm mưu việc ác.
Chúng nó giết người vì nổi giận.
Chúng chặt nhượng bò đực chỉ để cho vui.
7 Nguyện cơn giận của chúng nó bị nguyền rủa vì quá hung bạo.
Nguyện sự hung bạo của chúng nó bị nguyền rủa vì nó quá hung ác.
Ta sẽ phân chia chúng ra trong các lãnh thổ Gia-cốp
và phân tán chúng ra trong các lãnh thổ Ít-ra-en.
Giu-đa
8 Còn Giu-đa, các anh em sẽ ca ngợi con.
Con sẽ nắm cổ kẻ thù,
các anh em con sẽ quì lạy trước mặt con.
9 Giu-đa giống như sư tử tơ.
Con ơi, con từ chuyến săn mồi về.
Giống như sư tử, con duỗi thân ra nằm xuống nghỉ ngơi.
Không ai dám đánh thức con dậy.
10 Các vua sẽ từ gia đình Giu-đa mà ra;
Con cháu Giu-đa lúc nào cũng có người ngồi trên ngôi vua.
Giu-đa sẽ cai trị cho đến khi Đấng Si-lô hiện đến [a],
các quốc gia sẽ vâng phục Ngài.
11 Ngài cột lừa mình nơi gốc nho,
cột lừa con mình nơi nhánh tốt nhất.
Ngài dùng rượu để giặt quần áo
và rượu ngon nhất để giặt áo dài mình.
12 Mắt ngài đậm như màu rượu,
răng ngài trắng như sữa.
Xê-bu-lôn
13 Xê-bu-lôn sẽ sống gần biển.
Bờ biển của nó là bến an toàn cho tàu bè,
đất nó kéo dài đến tận Xi-đôn.
Y-xa-ca
14 Y-xa-ca giống như con lừa dũng mãnh,
vừa chở hàng vừa nằm nghỉ.
15 Khi nhìn thấy nơi an nghỉ tốt đẹp
và đất đai màu mỡ,
nó sẽ lại chất hàng lên lưng và làm tôi mọi trở lại.
Đan
16 Đan [b] sẽ cai trị dân mình
giống như các chi tộc khác trong Ít-ra-en.
17 Đan sẽ giống như con rắn nằm cạnh đường,
con rắn độc nằm cạnh lối đi.
Nó sẽ cắn vó ngựa,
và người cỡi sẽ té ngửa.
18 Lạy CHÚA, tôi trông đợi sự cứu rỗi của Ngài.
Gát
19 Một toán quân cướp sẽ tấn công [c] Gát,
nhưng nó sẽ đánh thắng và đuổi chúng đi.
A-se
20 Đất A-se sẽ sản xuất nhiều lương thực;
nó sẽ cung cấp lương thực cho vua.
Nép-ta-li
21 Nép-ta-li giống như con nai cái chạy rông,
sinh ra các nai con xinh đẹp.
Giô-xép
22 Giô-xép giống như dây nho sai trái,
dây nho tươi tốt được suối nước nhuần tưới,
cành lá phủ qua tường. [d]
23 Các tay bắn cung tấn công nó tới tấp,
tức giận nhắm bắn nó,
24 Nhưng nó nhắm cung vững vàng.
Cánh tay nó vững mạnh.
Nó nhận quyền lực từ nơi Thượng Đế Toàn Năng của Gia-cốp
và sức mạnh từ Đấng Chăn chiên,
Khối Đá của Ít-ra-en.
25 Thượng Đế của cha con sẽ giúp đỡ con.
Thượng Đế Toàn Năng sẽ ban phước cho con.
Từ trên trời Ngài ban mưa xuống cho con,
từ dưới đất các suối phun lên,
Ngài ban cho vợ con sinh ra nhiều trẻ thơ,
26 Phước lành của cha con lớn hơn phước lành của các núi cổ xưa nhất,
lớn hơn những điều tốt đẹp của các đồi núi lâu đời.
Nguyện những phước lành đó ngự trên đầu Giô-xép,
trên trán của người đã bị xa lìa anh em.
Bên-gia-min
27 Bên-gia-min như chó sói đói.
Buổi sáng nó ăn mồi đã bắt được,
và buổi chiều nó chia ra của chiếm được.”
28 Trên đây là mười hai chi tộc Ít-ra-en và những điều cha họ đã nói về họ. Ông ban cho mỗi đứa con phần phước lành mà mỗi đứa đáng nhận. 29 Rồi Ít-ra-en dặn các con như sau, “Cha gần qua đời rồi. Hãy mai táng cha chung với tổ tiên cha trong hang nằm trong ruộng của Ép-rôn người Hê-tít. 30 Hang đó nằm trong đồng Mặc-bê-la, gần Mam-rê thuộc đất Ca-na-an. Áp-ra-ham đã mua cánh đồng và hang đó từ Ép-ôn, người Hê-tít để làm chỗ mai táng. 31 Áp-ra-ham và Sa-ra được mai táng tại đó. Y-sác và vợ là Rê-be-ca cũng được chôn ở đó, cha cũng đã chôn Lê-a vợ cha nơi đó. 32 Cánh đồng và hang trong đồng đó được mua từ người Hê-tít.” 33 Sau khi nói chuyện xong với các con, Gia-cốp nằm xuống. Ông gác chân lên giường, thở hơi cuối cùng và qua đời.
Lễ mai táng Gia-cốp
50 Sau khi Gia-cốp qua đời, Giô-xép ôm xác cha, hôn và khóc lóc thảm thiết. 2 Ông truyền lệnh cho các y sĩ chăm sóc cha mình tẩm liệm xác Ít-ra-en, nên họ thi hành thủ tục tẩm liệm để mai táng. 3 Các y sĩ mất bốn mươi ngày để tẩm liệm xác Gia-cốp. Đó là thời gian trung bình. Người Ai-cập có tục lệ than khóc Gia-cốp trong bảy mươi ngày.
4 Sau khi thời kỳ than khóc chấm dứt, Giô-xép bảo các quan cận thần của vua rằng, “Nếu các ông thương tôi thì xin thưa với vua như sau: 5 ‘Khi cha tôi gần qua đời, tôi có hứa với người rằng tôi sẽ mai táng người trong hang nơi đất Ca-na-an, chỗ an táng mà người đã chuẩn bị sẵn cho mình. Vì thế xin cho phép tôi đi mai táng cha tôi rồi sẽ trở về.’”
6 Vua đáp, “Ngươi hãy giữ lời hứa của mình. Đi mai táng cha ngươi đi.”
7 Nên Giô-xép đi mai táng cha mình. Tất cả các quan võ, các quần thần và các nhà lãnh đạo của Ai-cập đều cùng đi với Giô-xép. 8 Tất cả mọi người trong nhà Giô-xép, các anh em ông và những người trong gia đình cha ông đều đi cùng Giô-xép. Họ chỉ để lại các con nhỏ, các bầy gia súc trong đất Gô-sen. 9 Họ đi với Giô-xép bằng xe và ngựa. Toán đi rất đông.
10 Khi đến sân đập lúa của Go-ren A-tát [e], gần sông Giô-đanh thì họ kêu khóc cho cha của Giô-xép rất thảm thiết. Thời kỳ than khóc của Giô-xép kéo dài bảy ngày. 11 Những người Ca-na-an thấy cảnh bi thảm ở sân đập lúa của A-tát thì bảo nhau, “Những người Ai-cập than khóc thật bi thảm!” Cho nên ngày nay người ta gọi chỗ đó là A-bên-mi-ra-im. [f]
12 Các con của Gia-cốp làm y theo lời trối của cha mình. 13 Họ mang xác ông về đất Ca-na-an và mai táng trong hang nơi đồng ruộng Mặc-bê-la gần Mam-rê. Áp-ra-ham đã mua hang và ruộng đó từ Ép-rôn, người Hê-tít để dùng làm nơi mai táng. 14 Sau khi chôn cất cha xong, Giô-xép trở về Ai-cập cùng với các anh em mình và những người đi theo dự lễ mai táng cha ông.
Các anh em sợ Giô-xép
15 Sau khi Gia-cốp qua đời, các anh em Giô-xép bảo nhau, “Lỡ Giô-xép vẫn còn tức giận mình thì sao? Mình đối xử tệ bạc với nó. Nó dám trả thù mình lắm.” 16 Cho nên họ nhắn với Giô-xép như sau, “Trước khi mất, cha có trối như thế nầy: 17 ‘Các anh con có lỗi và đối xử tệ bạc với con. Con hãy tha thứ cho chúng nó, tức các anh con. Chúng nó là tôi tớ của Thượng Đế của cha con.’”
Khi Giô-xép nghe như thế thì ông bật khóc. 18 Các anh em đến cùng Giô-xép, cúi lạy trước mặt ông và bảo, “Các anh đây là nô lệ của em.”
19 Giô-xép bảo họ, “Xin các anh đừng sợ. Em đâu có quyền thay Thượng Đế? 20 Các anh định hại em, nhưng Thượng Đế đã biến điều ác của các anh thành điều thiện để cứu mạng sống nhiều người, là điều đang được thực hiện. 21 Cho nên các anh đừng sợ. Em sẽ chăm sóc các anh và con cái các anh.” Giô-xép an ủi các anh em mình và dùng lời lẽ ôn hòa nói với họ.
22 Giô-xép tiếp tục sống trong xứ Ai-cập cùng với gia đình của cha mình. Ông qua đời khi được 110 tuổi. 23 Trong khi Giô-xép còn sống, Ép-ra-im sinh con cháu, và Ma-na-xe, con của Giô-xép cũng có một con trai tên Ma-kia. Giô-xép sống lâu và thấy được con cái của Ma-kia.
Giô-xép qua đời
24 Giô-xép trối cùng các anh em mình rằng, “Em sắp qua đời nhưng Thượng Đế sẽ chăm sóc các anh em. Ngài sẽ dẫn anh em ra khỏi xứ nầy để về xứ mà Ngài hứa ban cho Áp-ra-ham, Y-sác và Gia-cốp.”
25 Rồi Giô-xép bắt các con trai của Ít-ra-en cam kết. Ông bảo, “Các anh phải hứa sẽ mang hài cốt em ra khỏi Ai-cập.”
26 Giô-xép qua đời khi được một trăm mười tuổi. Các y sĩ tẩm liệm xác ông để chôn cất. Họ đặt xác ông vào một quan tài trong xứ Ai-cập.
Footnotes
- Sáng Thế 49:10 cho đến khi … hiện đến Hay “cho đến khi vua thật sự đến.”
- Sáng Thế 49:16 Đan Từ ngữ nầy có nghĩa là “phán xử.” Đây là lối chơi chữ với từ ngữ “cai trị.”
- Sáng Thế 49:19 Một toán … tấn công Trong tiếng Hê-bơ-rơ cụm từ “Một toán quân cướp” và “tấn công” đọc lên nghe như tên Gát.
- Sáng Thế 49:22 Giô-xép … qua tường Hay “Giô-xép như con lừa hoang, con lừa hoang bên suối nước, như các con lừa con ăn cỏ trong đồng ruộng.”
- Sáng Thế 50:10 Go-ren A-tát Hay “Sân đập lúa của A-tát.”
- Sáng Thế 50:11 A-bên-mi-ra-im Nghĩa là “Nơi Than Khóc.”
Copyright © 2010 by World Bible Translation Center